Fakakikila Atu e Maama ke he Ha ha Hinei a Keriso
“Ka hau e Tama he tagata mo e hana lilifu, . . . ati vevehe kehekehe ai e ia a lautolu.”—MATAIO 25:31, 32.
1. Ko e heigoa e tau fakamaamaaga he tau fekafekau lotu a Kerisitenitome ke he kakano he tau kupu ia Mataio 24:3?
TOLU e aho ato mate a Iesu, ne fakatata atu hana a tau tutaki toko fa ki a ia mo e huhu fakaloto moli lahi: “Kia tala mai ki a mautolu, ko e magaaho fe ka eke ai e tau mena nei? mo e ko e heigoa e fakamailoga he hou a hauaga [Heleni, pa·rou·siʹa], mo e ke he fakahikuaga he lalolagi?” Kua loga e tau senetenari kua taute he tau fekafekau lotu ha Kerisitenitome mo e tau tagata tohi tala e tau fakamaamaaga ke he tau kupu nei ne vagahau e Iesu ia Mataio 24:3 (King James Version) ke kakano ko e to kitia ai ke he tino fai kakano ke maeke ke onoono atu e tau tagata oti kana ki a ia. Ha kua pihia, ne fakaako ai e lautolu, to fakalataha mai e liu maiaga a Keriso mo e fakaholoaga he foleni homo ue atu kua kitia mata. Ne fa pehe a lautolu ko e hauaga ke ua aki a Keriso. Ka kua hako nakai e tau manamanatu pihia ha lautolu?
2, 3. (a) Ti ko e heigoa e fakakehekehe ne talahau mai he Volume ke 2 aki he Studies in the Scriptures ke he vahaloto he tau kupu “hauaga” mo e “ha ha hinei”? (e) Ko e heigoa kua eke e tau tagata a Iehova ke maama hagaao ke he kakano he pa·rou·siʹa a Keriso?
2 Mai he tau 1889, kua fita he moua e lautolu ko e tau fakauku a Iehova ne fua e maama he senetenari ke 19 aki, e tau fakahakoaga ke he liu maiaga a Keriso. I loto he Volume ke 2 aki he Studies in the Scriptures, ke he tau lau tohi 158 ke he 161, ne tohia e Charles T. Russell, ko e pelesiteni fakamua he Kaufakalatahaaga Tohi Tapu mo e Lau Pepa Lotu he Kolo Toko: “Ko e parousia . . . kua fakakite mai e ha ha hinei, mo e kua nakai lata ke fakaliliu ko e hauaga, ke tuga i loto he Tohi Tapu Peritania ne fa mahani ke moua . . . Ko e ‘Emphatic Diaglott,’ ne kua uho lahi e fakaliliuaga he Maveheaga Fou, kua liliu fakamitaki mai e parousia, ko e ha ha hinei . . . , nakai ko e hauaga, ne tuga kua hane fa e hau, ka ko e ha ha hinei, he mole he fita he hoko atu ne talahau e [Iesu], ‘Ke tuga ne tau aho a Noa, ti pihia foki e parousia [ha ha hinei] he Tama he tagata.’ Kia mailoga la, kua nakai fakatatai atu ke he hauaga a Noa mo e ke he hauaga he Iki ha tautolu . . . Ko e fakakehekehe, he mogoia, ko e magaaho he ha ha hinei a Noa ke he vahaloto he tau tagata ‘fakamua ato hoko e fakapuke,’ mo e ke he magaaho he ha ha hinei a Keriso ke he lalolagi, ko e hoko maiaga ke ua aki hana, ‘fakamua ato hoko mai e afi’—ko e tau mena uka lahi ue atu he Aho he Iki ko [Iehova] ka hoko ai e fakaotiaga he moui nei.”—Mataio 24:37.
3 Ti kua hako e maamaaga he tau tagata a Iehova he senetenari ke 19 aki ke he pa·rou·siʹa a Keriso ko e mena nakai kitia. Ti kua hoko foki a lautolu ke he maamaaga ko e oti e tau Vaha he Tau Motu Kehe he vaha mateafu he tau 1914. He tupu ki mua e maamatia fakaagaga, ha kua maama e lautolu he magaaho fakamui kua nofo ai tuai a Iesu Keriso he nofoaiki i luga he lagi, ko e Patuiki he Kautu he tau taha ia ni, ko e tau 1914.—Fakatai 4:18; Tanielu 7:13, 14; Luka 21:24; Fakakiteaga 11:15.
‘Ko e Ha Ha Hinei he ha Tautolu a Iki’
4. Kua hagaao e “ha ha hinei he ha tautolu a Iki ko Iesu Keriso” ke he heigoa?
4 He vaha ha tautolu mogoia, ko e heigoa e kakano he fakailoaaga he Tohi Tapu ke he “ha ha hinei e ha tautolu a Iki ko Iesu Keriso”? (1 Tesalonia 5:23, NW) Kua talahau mai he taha pule hagaao ke he kupu “ha ha hinei,” ko e pa·rou·siʹa, ne “kua eke mo matakupu pauaki he fakatufono ma e ahiaga he taha tagata tokoluga, mua [atu] ke he tau patuiki mo e tau pule atu motu ne ahi atu ke he fahi motu ia.” Ti kua hagaao e fakailoaaga nei ke he ha ha hinei he tagata he faoa patuiki ko e Iki ko Iesu Keriso ko e Patuiki, ne kua kamata mai he magaaho ia mo e he mole atu e tau 1914, he mui mai he fakanofoaga hana he nofoaiki i luga he lagi. Kua nakai kitia mata e ha ha i ai hana ke ‘pule ki mua ha lautolu kua fai fi ki a ia’ ti kua gahuahua lahi e pule he Patuiki ke fakamoli aki e poakiaga he perofetaaga nei. (Salamo 110:2) Ke he 79 e tau tau, kua fa mahani e tau tagata ke lauia he ha ha hinei he patuiki ko Keriso ne nakai kitia mata.
5. Ko e heigoa e tau mena ka tutupu he vaha he pa·rou·siʹa ka fakatutala e tau tala fakaakoaga tolu he mekasini ki ai?
5 I loto he tau fufuta tala tolu nei, to liliu a tautolu ke fakamanatu e tau fakamoliaga fulufuluola he tau mena ne fakakatoatoa he Kautu a Keriso he vaha nei. Ke fakamua aki, to fakakite atu e mautolu e falu perofetaaga he Tohi Tapu ne kua talahau tuai mai e tau mena tutupu kua fita he hohoko po kua hohoko foki he magaaho nei. Ke ua aki, to fakamaama e mautolu e gahua lahi mahaki he vahega tupa ne fakaaoga e Iesu he vaha ha ha hinei katoa mo e fakapatuiki hana. (Mataio 24:45-47) To fakamaama mai he tala ke tolu aki ki a tautolu e fakahikuaga homo ue atu, ko e vaha “matematekelea lahi.” Ko e magaaho a ia ka hau a Iesu ko e Fakahokoaga Mahakava a Iehova ke fakaoti e tau tagata nakai tututonu mo e laveaki a lautolu ne tututonu. (Mataio 24:21, 29-31, NW) Ko e magaaho fakaotiaga naia ne fakamaama mai he aposetolo ko Paulo kua tamai “kia mutolu foki kua matematekelea, e okiokihaga fakalataha mo mautolu, ka fakakite mai e Iki ko Iesu mai he lagi, fakalataha mo e tau agelu he hana malolo, Ke he afi puhopuho, ke taui atu kia lautolu kua nakai iloa e Atua, mo lautolu kua nakai omaoma ke he vagahau mitaki he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.”—2 Tesalonia 1:7, 8.
Ko e Fakamailoga
6. Ko e heigoa e tau valavala he fakamailoga ne fakamaama mai i loto he tau veveheaga 24 mo e 25 a Mataio?
6 He hogofulumahiva e teau he tau tau i tuai, ne ole fakamailoga e tau tutaki a Iesu ko e tau tagata ne fua e maama, po ke taha fakamoliaga ke he hana a ha ha hinei he vaha mai i mua he pule malolo he Kautu. Ne fakamau i loto he veveheaga ke 24 mo e 25 aki a Mataio 24-25 e tali hana kua tala mai e tau valavala he fakamailoga, ko e tau mena oti kua hane fa e fakamoli he magaaho nei ke he lalolagi katoa. Ko e fakamoliaga he fakamailoga ia ne fakakite aki e magaaho fakaatukehe mo e kamatamata lahi mahaki. Ne hataki mai a Iesu: “A mutolu, neke fakahehe e taha a mutolu. Ha ko e mena tokologa a lautolu ke o mai ke he haku a higoa, mo e pehe mai, Ko au nai ko e Keriso; ti fakahehe ai e lautolu e tau tagata tokologa. To logona e mutolu e tau tau mo e tau ogo tau; a mutolu, neke fakaatukehe a mutolu; ha ko e mena hohoko mai e tau mena oti ia ke lata ai ka e nakaila hoko ke he fakaotiaga.”—Mataio 24:4-6.
7. Tali mai he tau 1914 ko e heigoa e tau valavala mena he fakamailoga ne kua kitia e tautolu kua fakamoli?
7 Ne perofeta mai foki a Iesu ko e to ha ha i ai e tau tauaga ne tolomaki lahi mahaki ti kua nakai fai tataiaga. Mai he fakamoliaga, kua ua ne fakahigoa ko e tau tauaga he lalolagi, ne hoko e taha he tau 1914 ke he tau 1918 mo e hoko e mena ke ua aki he tau 1939 ke he tau 1945. Ke lafi foki ki ai, ne pehe a ia to ha ha i ai e kuku e tau mena kai mo e to to e tau mafuike mai he taha mena ke he taha mena. To hoko ai e favale lahi ke he tau Kerisiano moli. Ne moli ai ni ke he perofetaaga, ha kua hoko ke he tau tagata ne fua e maama ko e Tau Fakamoli a Iehova, e matematekelea ke he valu e tau hogofulu he tau tau kua mole he favaleaga, kakano ha kua fakamatala e tala mitaki he Kautu he Atua “ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti.” (Mataio 24:7-14) I loto he tau Yearbook of Jehovah’s Witnesses takitaha ne lafi mai e tau fakamoliaga kua hane fa e fakamoli e tau valavala kehekehe nei he fakamailoga.
8, 9. (a) Ko e heigoa kua putoia i loto he ha ha hinei fakapatuiki a Iesu? (e) Ko e perofetaaga a Iesu hagaao ke he tau Keriso fakavai, ne kua fakakite mai e heigoa hagaao ke he nofoaga mo e puhala ka ha ha hinei a ia?
8 Ha kua putoia e lalolagi katoa he pule fakapatuiki a Iesu, kua tolomaki e tapuaki moli ke he tau motu oti. Ti ko e magaaho he ha ha hinei (pa·rou·siʹa) fakapatuiki hana, ka tivi ai e lalolagi katoa. (1 Peteru 2:12) Ka e fai taone nakai ne mua, po ke taha matatepu lotoga, kua maeke ai ke feleveia mo Iesu? Ne tali e Iesu e mena nei he talahau tuai mai, kakano ha ko e amaamanakiaga ke he hana ha ha hinei, to tutu mai foki e tau Keriso fakavai. Ne hataki mai tuai a ia: “Kaeke kua pehe e tau tagata ki a mutolu, ‘Kitiala! Ha he tutakale a ia [Keriso],’ ua o atu ki ai; ‘Kitiala! Ha he tau poko loto a ia,’ ua tali tonu ki ai. Ke tuga ni he lupa e hila mai he fahi uta mo e kikila atu ke he fahi lalo, ti pihia foki e ha ha hinei [pa·rou·siʹa] he Tama he tagata.”—Mataio 24:24, 26, 27, NW.
9 Ha kua mua atu a Iesu ‘ko e Tama he Tagata,’ mai he tau tagata oti kana he lalolagi, ne iloa e ia e matakavi ka nofo a ia he magaaho ka kamata moli hana ha ha hinei. To nakai fano a ia ke nofo he matakavi nai po ke i ko po ke taha matatepu pauaki he lalolagi. To nakai fano a ia ke he taha mena mamao ligo, tuga “ha he tutakale,” ke maeke ai a lautolu ne kumi ke he Mesia ke feleveia mo ia ka e nakai kitia he tau pule malolo fakatufono he motu, ko e matatepu kua maeke ni hana tau tutaki ke tauteute ke fakamahani i lalo he takitakiaga hana, ke tauteute ke taute fakahaupo e taha mena fakapolitika mo e fakatu hake a ia mo Pule faka-Mesia he lalolagi. Ko e taha mena foki, to nakai fakamumuli a ia he falu “he tau poko loto,” ti kua gahoa ni a lautolu ne fifili ne iloa e mena ia, ko e mena nakai kitia po ke nakai maeke ke iloa, kua liga maeke ai tuai a ia ke pulega mo e taute e tau lagatau fufu mo lautolu ne kau mo ia, ke fakakaumahala e tau fakatufono he lalolagi mo e fakauku ne ia a ia mo Mesia he maveheaga. Nakai!
10. Kua lupalupa fefe e tau lupa hila he kupu moli he Tohi Tapu ke he lalolagi katoa?
10 Kua nakai pihia, to nakai toka ai ha mena kua fufu aki e hauaga a Iesu ko e Patuiki, mai he kamataaga he hana ha ha hinei fakapatuiki. Tuga ne talahau tuai mai e Iesu, kua hoko ke he lalolagi katoa, e tau lupa hila he kupu moli he Tohi Tapu ke lupalupa atu tumau ke he tau matakavi loga, mai he tau fahi uta ke hoko atu ke he tau fahi lalo. Kua moli, ha ko e tau tagata ne fua e maama he vaha fou nei, kua fakakite moli he Tau Fakamoli a Iehova, ko lautolu e tau ‘maama ke he tau motu kehe, ke eke e fakamouiaga a Iehova ke hoko ke he motuaga he lalolagi.’—Isaia 49:6.
Tau Gahua he Tau Agelu
11. (a) Ke he puhala fe ne fakaaoga aki e matakau he tau agelu ke fakakikila atu e maama he Kautu? (e) He magaaho fe mo e ke he tau matakau fe ne kua fakapotopoto atu e vahega saito ki ai?
11 Ko e falu kupu ne hagaao ke he ha ha hinei a Iesu ne fakamaama mai ko e o mai fakalataha mo ia, po ke “fakafano atu foki” e tau agelu loga. (Mataio 16:27; 24:31) I loto he fakataiaga ke he tau saito mo e tau pupu, ne talahau ai e Iesu “ko e kaina foki, ko e lalolagi haia” mo e “heleheleaga, ko e fakaotiaga haia he lalolagi; ko lautolu ke helehele, ko e tau agelu haia.” Ka e pete ni ia, kua nakai pehe e kakano he mena nei, ko e tau agelu ni hokoia ne fakaaoga e ia ke uta e feua he fekau ke he lalolagi he vaha he hana ha ha hinei ne kua moua e malolo mo e lilifu ue atu he Kautu. He kamata mai he tau 1919, kua vevehe kehe he tau agelu ne nonofo i lalo he takitakiaga a Iesu, a lautolu he vahega saito kua fakauku he agaga, ne kua tamai he lalolagi ha kua tafola fano kakano ha ko e tau mena ne tutupu he Tauaga I he Lalolagi, mo e kua tauteute tuai ai a lautolu nei ma e falu gahua foki ke he higoa he Patuiki. (Mataio 13:38-43) He vaha he tau tau 1920, kua taute he tau afe tagata e tau tutuaga ke he fahi he Kautu ne kua fakatu he Atua, mo e fakauku ai he agaga he Atua a lautolu. Ati lafilafi atu ai a lautolu nei ne fakauku ke he vahega ha lautolu fakamua ne toe agaia. He fuhifuhi auloa, kua eke ai a lautolu ko e vahega he tupa fakamoli mo e lotomatala he vaha ha tautolu.
12. Ko e heigoa e fakameaaga ne kua fai vala gahua ne taute he tau agelu, mo e ko e heigoa e fua ke he lalolagi?
12 Ko e taha fakataiaga foki ke he tau vala gahua ne taute he tau agelu he vaha ha ha hinei a Iesu, he mole mai he fakanofo a ia ke he nofoaiki he tau 1914, ne fakamau hifo ia Fakakiteaga 12:7-9: “Kua tau foki a lautolu he lagi; ko Mekaeli [Iesu Keriso] mo e hana tau agelu kua tau ke he tarako, ko e tarako foki kua tau a ia mo e hana tau agelu; Ka e nakai kautu a lautolu, ti nakai tuai moua foki ha mena ke he lagi ke nonofo ai a lautolu. Ti liti hifo ni e tarako lahi, ko e gata tuai haia, kua higoa ko e tiapolo, ko Satani foki ia, ko ia kua fakahehe e lalolagi oti; kua liti hifo a ia ke he lalolagi, kua liti hifo foki hana tau agelu fakalataha mo ia.” Ti kua fita e lagi i luga he fakamea he magaaho nei, ti ko e lalolagi ni hokoia e matakavi he Kautu kua nakaila fakamea katoatoa ma e fakatapuaga he higoa a Iehova. He tau 1993 nei, kua hagaao agaia ke fakaaoga e hatakiaga mai i luga he lagi: “Oi fakaalofa kia mutolu kua nonofo ke he fonua . . . ha kua hifo kia mutolu e tiapolo kua ita lahi, ha kua iloa e ia kua tote hana vaha.”—Fakakiteaga 12:12.
Fakaliu Tu Mai ki Luga he Lagi
13, 14. (a) Ko e heigoa kua fakakite mai he tau Tohiaga Tapu ne fa e tutupu tali mai he tau 1918? (e) Ko e heigoa ne fakakite mai e Paulo mo Ioane ne hagaao ki a lautolu ne toe kua fakauku he vaha nei?
13 Ko e taha mena ofoofogia foki ne tupu he vaha he ha ha hinei a Keriso, ko e kamataaga he fakaliu tu mai ki luga he lagi. Ne fakakite mai he aposetolo ko Paulo ko e tau Kerisiano fakauku ia ne kua leva e momohe he ha lautolu a tau tukuaga ka moua mua e lautolu e fakamouiaga mo e momoui fakalataha mo Iesu Keriso he kautu he tau agaga. Ne kua fita he fakakite mai e tau fakamoliaga he tau tau loga ke fakakite aki kua fita he hoko e mena nei tali mai he tau 1918. Kua tohia e Paulo: “Ti pihia foki ni ia Keriso to taute oti kana ai ke momoui. Ka e takitokotaha ai ni ke he hana a vahega: ko Keriso e tau fua uluaki, he mole ai ko lautolu ha ia Keriso he hana vaha ha ha hinei [pa·rou·siʹa].” (1 Korinito 15:22, 23, NW) Ne fakakite mai he fakamoliaga ko e fakaliu tu mai a lautolu ne fakauku he vaha ha ha hinei a Keriso, ia 1 Tesalonia 4:15-17 (NW): “Ti ko e mena hanai ne tala atu e mautolu ki a mutolu mai he kupu a Iehova, ko tautolu ne momoui kua hao atu ke he ha ha hinei [pa·rou·siʹa] he Iki, ka nakai fakaai ke o atu mua ia lautolu ne kua fita he momohe ke he mate . . . ko lautolu ne mamate he fefakalatahaaki mo Keriso to tutu mai fakamua. He mole ia, ko tautolu ne momoui kua hao agaia ka eke ke fakalataha auloa mo lautolu, he hamutia atu ai ke he tau aolu ke feleveia mo e Iki i luga he pulagi.” To 144,000 a lautolu ne ha ia Keriso, ko lautolu kua fakauku ti moua ai tuai he magaaho fakamui e palepale mitaki ue atu nei.—Fakakiteaga 14:1.
14 Ke tuga he fakakite mai e Paulo, to nakai o mua ke he Kautu a lautolu ne fakauku ne toe agaia ka kua momoui he vaha nei, mai he tau Kerisiano mo e tau tutaki fakauku fakamua ne fakamoli ne mamate ha ko e tua. Kua talahau foki he aposetolo ko Ioane ke he fakamaamaaga hagaao ki a lautolu ne fakauku ka e mamate he vaha nei, ke tuga ne mui mai: “Kua monuina a lautolu kua mamate, ko lautolu kua mamate ha he Iki, kua kamata ke he vaha nai. Haia ni, kua talahau mai ai he Agaga, kia okioki ai a lautolu mai he tau gahua mamafa ha lautolu; ko e tau gahua foki ha lautolu kua muimui atu kia lautolu,” ko e mena ia, ko e ha lautolu a moui fakaliu tu mai. (Fakakiteaga 14:13) Mo e kua pehe a Paulo: “Kitiala, ko e tala atu ne fai e au e mena galo kia mutolu; nakai momohe a tautolu oti, ka to faliu a tautolu oti, To fakaofo ni tuga e magaaho ke kemo ai e mata, ka fakatagi e pu ke fakaoti ai; ha ko e mena to fakatagi ni e pu, ti fakatu mai ai a lautolu kua mamate ke he moui nakai popo, to faliu foki a tautolu.” (1 Korinito 15:51, 52) Ko e mana fakaofoofogia!
15, 16. (a) Ko e heigoa e fakataiaga ne tuku age e Iesu ia Luka 19:11-15, mo e heigoa e kakano? (e) Ne hohoko moli fefe e fakamoliaga he perofetaaga nei?
15 He taha magaaho ne fano a Iesu ke fakamatala ke he matakau he tau tutaki hana hagaao ke he Kautu he Atua, ne fakaaoga e ia e fakataiaga ke lagomatai aki a lautolu ke fakahako e tau manamanatu hehe ha lautolu. Kua totou pehe e fakamauaga: “Ha ko e mena piko na lautolu ko e hoko mai ne fai e kautu he Atua. Ko e mena foki ia kua tala atu ai a ia, Ne fano e taha iki ke he motu mamao ke moua māna ke fakatu a ia mo Iki, to liu mai ai. Kua ui e ia ke he hana tau fekafekau ne tokohogofulu, kua age kia lautolu hogofulu e mina; kua tala age foki kia lautolu, Kia fakafua aki e mutolu, ato liu mai au. . . . Ti kua liu mai a ia kua moua tuai e pule ke iki ai, ti tala age ke ui atu ke he tau fekafekau ia ne uta e ia ki ai e ario, ke o mai kia ia, kia iloa e ia takitaha ha lautolu a tau fakafua po ke fefe.”—Luka 19:11-15.
16 Ko Iesu e “iki” ia ne fina atu ke he lagi, ko e “motu mamao” ke moua e ia e kautu. Ne moua e ia e Kautu he tau 1914. He nakai leva he mole atu, kua taute he Patuiki ko Keriso e uiaga ke totogi age e lautolu ne talahau ko e tau tutaki hana, ke kitia ai ko e heigoa kua taute e lautolu, ke leveki aki e tau mena he Kautu ne age ke leveki e lautolu. Ko lautolu gahoa ne fakamoli kua fifili ai ke moua e nava fiafia he iki: “Ti tala age a ia kia ia, Mitaki, ko e fekafekau mitaki na e, kua fakamoli a koe ke he mena kiliku, ko e mena ia kia pule ai a koe ke he hogofulu e māga.” (Luka 19:17) Ne kua putoia ai ke fakatumau ke fakamao lahi, ke he vaha he ha ha hinei a Keriso, e gahua fakamatala he Kautu, kua fakalataha ki ai e tukuogoaga he tau fakafiliaga he Atua ke he tau tagata kelea, mo e levekiaga he gahua nei, ko e taha vala gahua ne kua fakalataha ke he pule malolo ne age ke leveki he “fekafekau mitaki.”
Gahua Fakamatala ke he Lalolagi Katoa
17. Kua fakamailoga aki he olioli fe e pa·rou·siʹa?
17 Ko e heigoa foki ka tupu he vaha pa·rou·siʹa nei? Kua eke ai ko e magaaho olioli lahi mahaki he gahua fakamatala, ke lagomatai a lautolu ne fou agaia, ke tauteute tuai ke hao mai ka hau e matematekelea lahi. Ko lautolu nai ko e “moto tagata tokologa,” kua lagomatai a lautolu ne toe agaia, ti kua eke ai mo “tau tohi ke talahaua mitaki.” (Fakakiteaga 7:9; 2 Korinito 3:1-3) Ne talahau e Paulo e olioli he gahua helehele nei, he magaaho ne talahau e ia: “Ko e heigoa kia ha tautolu a amaamanakiaga po ke olioli po ke foufou he fakahekeaga—ko e ha, nakai kia kua moli ko mutolu naia?—ki mua ha tautolu a Iki ko Iesu he ha ha hinei hana [pa·rou·siʹa]?”—1 Tesalonia 2:19, NW.
Fakatumau e Mea mo e Nakai Fai Kelea ka Tuku Aki a Koe
18. (a) Ko e liogi fe ha Paulo ne fai talahauaga ke he pa·rou·siʹa? (e) Ko e agaga fefe kua lata a tautolu oti kana ke fakakite he vaha nei, mo e ke he tau puhala fefe?
18 Ne liogi foki a Paulo ke he fakatapuaga ha lautolu ne momoui agaia he vaha nei, ko e magaaho he ha ha hinei a Keriso: “Kia eke ni ko e Atua he mafola ka fakatapu katoatoa a mutolu. Mo e katoatoa e tau mena oti kana ka eke ai e tau agaga mo e tau solu mo e tau tino ha mutolu ma tau matakainaga ke hao mai ai ke he puhala kua nakai fai kelea ka tuku aki he ha ha hinei [pa·rou·siʹa] he ha tautolu a Iki ko Iesu Keriso.” (1 Tesalonia 5:23, NW) E, he vaha nei, ka eke ko e tau fakauku a tautolu ne toe agaia po ke taha he numela lahi mahaki he falu mamoe, kua pipi fakalataha moli he agaga kau auloa a tautolu ke maeke a tautolu ke fakatumau e mea mo e nakai fai kelea ka tuku aki a tautolu he vaha kehe lahi nei. Ke tuga e mena ia, kua lata a tautolu ke fakagahuahua e loto fakamanavalahi. Ne tohia a Iakopo: “Ha kua pihia, kia fakagahuahua a e loto fakauka, ma tau matakainaga, ato hoko mai e ha ha hinei [pa·rou·siʹa] he Iki. . . . Kia taute e mutolu e tau loto ha mutolu ke mauokafua, kakano ha kua tata lahi mai e ha ha hinei [pa·rou·siʹa] he Iki.”—Iakopo 5:7, 8, NW.
19. Ko e heigoa e hatakiaga ne talahau e Paulo ne hagaao ke he pa·rou·siʹa, mo e kua lata a tautolu ke tali fefe?
19 Kua fai mena foki e aposetolo ko Peteru ne talahau mai ki a tautolu ne momoui he vaha nei. Ne hataki mai a ia ki a tautolu ke mailoga e tau tagata fakafiufiu, ne kua tokologa a lautolu ne ha ha he tau fahi oti kana he lalolagi. Ne pehe a Peteru: “Hanai kia iloa mua e koe e mena nei, to ha ha i ai he tau aho fakamui e tau tagata fakafiufiu ka o mai mo e ha lautolu a tau fakafiu, kua fakalata ai ni ke he ha lautolu a tau manako mo e kua talahau: ‘Ko fe kia, hana ha ha hinei [pa·rou·siʹa] tuga kua mavehe mai? Ka ko e tau aho tali mai he momohe e tau tupuna ha mautolu ke he mate, kua tumau agaia e tau mena oti ke tuga ne kua kamata mai he tufugatiaaga.’ ” (2 Peteru 3:3, 4, NW) Pete ai ni kua tolomaki lahi e tau tagata fakafiufiu he vaha ha ha hinei a Keriso, kua tumau agaia e tau tagata a Iehova ke kikila tuga e maama he lalolagi, ma e fakamouiaga he tau tagata tokologa.
Tau Huhu Fakamanatu
◻ Hagaao ke he pa·rou·siʹa, ne maamatia fakahaga fefe e tau tagata a Iehova?
◻ Ne hohoko moli fefe e fakamoliaga ha Mataio 24:4-8?
◻ Ne gahua auloa fefe e tau agelu mo Keriso ne nofo he nofoaiki?
◻ Kua tuga e heigoa e mana fakaofoofogia ne o fakalataha mo e pa·rou·siʹa?
◻ Ko e olioli fe ne fa mahani ke moua he vaha nai, mo e ko hai ne moua ai foki?