Ka To e Tau Moumouaga Fakalutukia
I Accra, Kana, ia Iulai 4, 1995: Ne taute he uha afa lahi, tali mai he 60 e tau tau e fakapuke kelea lahi. Kavi ke 200,000 tagata ne galo oti e tau mena ha lautolu, 500,000 ne nakai maeke ke liliu ke he tau kaina ha lautolu, mo e 22 ne galo ha lautolu a tau momoui.
I San Angelo, Texas, U.S.A., Me 28, 1995: Ne moumou lahi he tau tiotio mo e uha tuli e taone nai ne 90,000 tagata ne nonofo i ai, ti totou e fuafuaaga ke he $120 miliona (U.S.) he tau mena ne malona.
I Kobe, Sapani, Ianuari 17, 1995: Ne fakatafola he mafuike ne 20 ni e sekone he loa e tau afe tagata mamate, totou hogofulu e tau afe ne pakia, mo e totou teau e tau afe tagata ne ai tuai fai kaina.
KUA momoui a tautolu he magaaho ne liga ke ui ko e vaha he tau moumouaga fakalutukia. Ne fakakite mai he hokotaki he Tau Motu Kaufakalataha, ko e vaha ne 30 e tau tau mai he tau 1963-92, kua holo ki mua e numela he tau tagata ne kelipopo, ne pakia, po ke pokafano he tau moumouaga fakalutukia, ne 6 e pasene he avelesi he tau tau oti. Ne taute ai he tutuaga fakamomoko ia e MK ke fakahigoa e atu tau he 1990 “ko e Vaha ma e Lalolagi Katoa ke Tukutuku Hifo e Moumouaga Fakalutukia.”
Kua moli, ko e malolo he tufugatiaaga—tuga e afa, ko e mouga pa, po ke mafuike—ko e mena nakai eke tumau ke fai moumouaga kelea. Na fa tutupu e tau teau he tau tau oti mo e nakai tupu ha mena kelea ke he tau tagata. Ka ko e magaaho ka loga lahi ai e tau momoui mo e tau koloa ne lauia, kua lata ai ke ui ko e moumouaga fakalutukia.
Ti tuga ia ko e to holo ni ki mua e tau moumouaga fakalutukia. Ne pehe e tohi Natural Disasters—Acts of God or Acts of Man?: “Hane hiki he tau tagata e holoaga pauaki he tau kalakala ha lautolu ati eke ke hagahaga mukamuka lahi ke he falu moumouaga fakalutukia, mo e taute ne tau mahani ne eke a lautolu ke pakia lahi he tau mena hagahaga kelea ia.” Kua talahau mai he tohi e manatu fakalata ma e fakatai: “Ko e mafuike tote he maaga toka kapa fale fakateaga ne ta aki e tau piliki kelekele mamafa mo e tu he kaukau palialia, kua liga to eke moli ni mo moumouaga lahi ka fakalata ke he tau tagata ka mamate mo e matematekelea. Ka e ko e tupu lahi kia e moumouaga he lulululu e kelekele po ke mena moli nai ko e nonofo e tau tagata he tau fale hagahaga kelea pihia he vala kelekele hagahaga kelea lahi?”
Ke he tau tagata aoga ke he Tohi Tapu, kua ha ha i ai foki taha kakano ne nakai ko e mena ke ofo he holo ki mua e tau moumouaga fakalutukia. Kua teitei ke 2,000 e tau tau ne mole atu he talahau tuai e Iesu Keriso ko e “fakaotiaga he lalolagi” to fakamailoga ai, katoa mo e falu mena foki, he ‘tau hoge, mo e tau mafuike ke he taha mena mo e taha mena.’ (Mataio 24:3, 6-8) Ne talahau tuai foki he Tohi Tapu ko e vaha he “tau aho fakamui,” to eke e tau tagata ke ofaofa ne lautolu a lautolu, mua e manako lahi ke he tupe, nakai aga fakaalofa, mo e nakai ofaofa e mahani mitaki.a (2 Timoteo 3:1-5) Ko e tau aga nai ne fa taute e tau tagata ke mahani kelea ke he holoaga pauaki he tau kalakala hana, ti fakatokaveli ai e tau tagata ke he tau malolo tupu fakalutukia. Ko e tau moumouaga fakalutukia ne fakatupu he tagata, ko e tau mena tutupu mai foki he kaufakalatahaaga nakai feofanaki ne kua eke ai ni e tau tagata tokologa ke nonofo i ai.
Mo e he eke e palaneta ha tautolu ke puke namo mo e tau tagata, mo e taute he mahani he tagata ke fakahagahaga kelea e tau tagata, mo e he holo ki mua he fakaaoga hehe e tau koloa he lalolagi, to eke ai ni e tau moumouaga fakalutukia ke fakamatematekelea tumau aki e tagata. Ke taute e tau lagomatai kua ha ha i ai e tau mena uka, tuga ka fakakite mai he tala ne mui mai.
[Matahui Tala]
a Ma e tau fakailoaaga lahi foki ke he fakamailoga he tau aho fakamui, kikite ke he tohi Iloilo ne Takitaki Atu ke he Moui Tukulagi, tau lau tohi 98-107, ne lomi fakailoa he Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Fakatino Credit Line he lau 3]
Top: Information Services Department, Ghana; right: San Angelo Standard-Times
[Fakatino Credit Line he lau 2]
COVER: Maxie Roberts/Courtesy of THE STATE