Watchtower EKIBIKIRO KY'EBITABU EKIRI OKO ENTERNETE
Akaleberyo k'Omuteya
EKIBIKIRO KY'EBITABU EKIRI OKO ENTERNETE
Kinande
  • EBIBLIA
  • EBITABU
  • MIHINDANO
  • w22 Omwisi we 12 hipapuro 22-27
  • Uwatikaye abandi batoke eriyiyinia omo mighulu eyikalire

Sihali evideo yosi-yosi oko syo ulyasombola.

Muhakabya ebiteghendeka omuwulu w'erikimya evideo.

  • Uwatikaye abandi batoke eriyiyinia omo mighulu eyikalire
  • Akaleberyo KʼOmuteya Akakatulaghanaya Obwami bwa Yehova (Akerigha)—2022
  • Omutwe muke
  • Emyatsi eyisosene
  • NGOKO WANGAWATIKYA ABANDI OMUGHULU HAMABYA EKIHUNZO
  • UWATIKAYE ABANDI OMO MUGHULU W’EKITSINDULI
  • UWATIKAYE ABANDI ERIYIYINIA OMWENDERERIBWA
  • Wanganabana obuholo omo mughulu w’obuhanya
    Akaleberyo KʼOmuteya Akakatulaghanaya Obwami bwa Yehova (Akerigha)—2022
  • Basyakulu​—Muyitsinge erikwama emibere y’omukwenda Paulo
    Akaleberyo KʼOmuteya Akakatulaghanaya Obwami bwa Yehova (Akerigha)—2022
  • Abasyakulu bakawatikaya endeko bati?
    Ni bahi abakakola erisonda lya Yehova munabwire?
Akaleberyo KʼOmuteya Akakatulaghanaya Obwami bwa Yehova (Akerigha)—2022
w22 Omwisi we 12 hipapuro 22-27

OMWATSI W’ERIGHA 52

Uwatikaye abandi batoke eriyiyinia omo mighulu eyikalire

“Siwime obubuya okw’abo abatolerebo, omughulu uwite amaka omo byala byawe erikolakyo.”​—EMI. 3:27.

OLWIMBO 103 Abalisya, ni bihembo by’omo bandu

EBIKENDIKANIBWAKOa

1. Kangyi-kangyi Yehova akasubiraya ati oko misabe y’abaghombe biwe bataleghula?

UNALUE wasi ngoko Yehova anganakukolesya erisubirya oko misabe eyikalua oko mutima ey’omundu mulebe? Anganakukolesya nomo wangabya ighuli musyakulu w’endeko, mughombe muwatikya, mupainia, kutse mutuliri omo ndeko. Kutya anganakukolesya nomo wangabya mundu oyukulire kutse mulere, mughala wetu kutse mwali wetu. Omughulu omundu mulebe oyo wanzire Yehova akamusaba obuwatikya, kangyi-kangyi akakolesaya abasyakulu n’abandi baghombe bataleghula ‘eriwatikya kutsibu’ omundu oyo. (Kol. 4:11) Ni lusunzo lunene erikolera Yehova n’abaghala n’abali betu omo nzira eyo! Twanganakola tutya omughulu hamabya ekihunzo, ekitsinduli, kutse ery’endereribwa.

NGOKO WANGAWATIKYA ABANDI OMUGHULU HAMABYA EKIHUNZO

2. Ebyangaleka ikyakala eriwatikya abandi omughulu w’ekihunzo ni byahi?

2 Ekihunzo kyanganaleka ikyakala eriwatikanania. Twangananza eriyabana abira betu, aliwe erikola tutya ikyanganahira engebe yetu y’omo bwiko. Twangananza tuti abateyitoka base balire ewetu, aliwe ekyo nakyo isikyangatokekana. Twangananza eriwatikya abandi, aliwe ekyo kyanganakala abatunga betu nabo bamabya ibanemwaghalwa. Nomo bine, tukanza eriwatikya abaghala n’abali betu, na Yehova akatsema omughulu tukakola ekyosi ekyo twangatoka busana nabo. (Emi. 3:27; 19:17) Twangawatikya tuti?

3. Twamighaki oko basyakulu b’omo ndeko ya Desi? (Yeremia 23:4)

3 Abasyakulu b’endeko bangakolaki? Wamabya ighuli musyakulu w’endeko, uyikase eriminya esyombuli syo ndeke. (Soma Yeremia 23:4.) Mwali wetu Desi, oyo twakanayako omo mwatsi owalaba, akabugha ati: “Abasyakulu b’endeko b’omo kikuto kyetu ibakatulira haghuma naghe n’abandi kutya, kandi ibakalabaya endambi yo haghuma netu tukayitsemesya.”b Ekyo mokyaleka ikyoloba oko basyakulu abo eriwatikya Desi eKorona yabihwa, kandi ikwa, n’abatunga biwe balebe mobahola omo Korona.

4. Niki kyo kyaleka abasyakulu ibatoka eriwatikya Desi, n’ekyo kyamighisya abasyakulu b’oki?

4 Desi akabugha ati, “Kundi abasyakulu babya ibabiribya bira baghe, ikikoloba eribabwira ngoko ngayowa n’eribabwira ebikanyihanga-hangaya.” Omwatsi ono amighisya abasyakulu b’oki? Basyakulu b’endeko, mukakanganaya ngoko mutsomene abo mukateghaye embere habye obuhanya. Mubye bira babo. Hamabya ekihunzo ekikabakakiraya eriyababana kibiri-biri, ngambe imwasondekania esindi nzira. Desi akabugha ati: “Ihakanabya omughulu abasyakulu mbiriri-mbiriri ibanyibirikira oko telefone kutse ibanyitumira omulaghe oko kiro kighumerera. Amasako agho babya bakanyitumira inyakatula oko mutima, nomo nanabya inyinasigho ndeke.”

5. Abasyakulu bangaminya bati ebyo abaghala n’abali babo balaghireko, kandi bangabawatikya bati?

5 Basyakulu b’endeko, enzira nguma eyangabawatikya eriminya ebyo abaghala n’abali benyu balaghireko, ry’eribabulya amabulyo awate angaleka ibayowa muhanda. (Emi. 20:5) Banawite oko kalyo akatosire, oko dawa, kutse oko yindi myatsi? Bakinawite omubírí kutse bakinawite oko syofranga sy’eriliha kw’enyumba? Eleta yamabya iyanganateka obuwatikya, banatulaghireko batoke eriminya nga bangakolaki batoke eribana kubo? Desi mwabana obuwatikya bw’ekinya-mubírí erilua oko baramya balikyabo. Aliwe olwanzo olo abasyakulu bamukanganaya n’amasako awakasikaya mutima agho bamusomera, byo byamuwatikaya kutsibu eriyiyinia omo maligho. Desi akabugha ati: “Abasyakulu ibakasaba haghuma naghe. Sinyikibukire ebyo babya bakabugha omo misabe, aliwe nyikinibukire ngoko nabya ngayowa. Yehova abya ng’akambwira ati, ‘Sighuli ighuwene.’”​—Isa. 41:10, 13.

Esyopitsa: 1. Mughala wetu anemusondola emihinano oko Kisenge ky’oBwami. Anemukolesya etablete yiwe erilangira omughala wetu omutseke akakwamira emihindano y’oko videoconference. 2. Mughala wetu oyo omusyakulu, oyunemukwamira emihindano y’eka wiwe oko videoconference amasumba ebyala atoke erisubirya. Aneko akatiyo oko nyindo ak’erihumuliramo.

Mughala wetu oyukasondola ekihindi kilebe oko muhindano atsemire eriowa abandu bangyi abali oko muhindano bakasubirya kandi busana n’erilangira oghundi mughala wetu omulwere akasangira kugho erilabira evideo conference (Lebaya enungu 6)

6. Abangyi omo ndeko bangakolaki eriwatikya abandi? (Ulebaye epitsa.)

6 Abandi nabo bangakolaki? Tunasi ngoko abasyakulu bo bali n’omubírí w’eriteya abaghala n’abali betu omo ndeko. Aliwe Yehova anzire itwe bosi itwasubya abandi bo mutima n’eribawatikya. (Gal. 6:10) Nibya n’eritegheko like eryo tukakolera omundu mulebe oyulwere lyanganamusikya mutima kutsibu. Omwana anganasikya mughala wetu yo mutima omw’imutumira akabaruha kutse erimudesera epitsa nyirebe. Omulwana kutse omumbesa anganaghendera mwali wetu kutse mughala wetu y’omo soko kutse erimukolera oghundi mwatsi. Abandi omo ndeko banganahukira omukoni y’akalyo n’erimutwalirako. Oko kwenene, omughulu obukoni bwabiriyitsatsanga, obuli mundu omo ndeko akalagha okw’isikibwa mutima. Emihindano yabihwa, twanganasighala omo katambi kake tukakania n’abalikyetu omughulu tukahindana kibiri-biri kutse oko videoconference. N’abasyakulu nabo banalaghire okw’isikibwa mutima. Abandi batuliri bakanatumira abasyakulu abakayikasa erikola kutsibu omughulu w’ekihunzo b’esyobaruha sy’eribasima. Kikatsemesaya omughulu tukayikasa ‘erisibikania n’erihimbana’!​—1 Tes. 5:11.

UWATIKAYE ABANDI OMO MUGHULU W’EKITSINDULI

7. Ni bitsibu byahi byo byanganahika enyuma w’ekitsinduli kirebe?

7 Omo katambi kanyoho-nyoho kasa, ekitsinduli kyanganaleka engebe y’omundu iyalw’iyatsanda. Abo kiryahikira banganaherya ebindu byabo, amanyumba wabo, nibya n’abandu abo banzire. Emyatsi eyikita bulighe eyi ikahikira n’Abakristo balikyetu. Twangawatikya tuti?

8. Abasyakulu b’endeko n’emitwe y’ebihanda bangakolaki embere ekitsinduli kibye?

8 Abasyakulu b’endeko bangakolaki? Basyakulu b’endeko, muwatikaye abaghala n’abali benyu eribya ibanayiteghekire embere ekitsinduli kibye. Muyikase obuli mundu omo ndeko aminye ebyo angakola eritoka eriteghibwa kandi ng’angasunga abasyakulu b’endeko b’ati. Margaret, oyo twakanayako omo mwatsi owalaba akabugha ati: “Omo kitswe ky’ebiyitawa by’endeko abasyakulu mobatubwira bati siluhwere; omo kiharo kyetu mwanganatasyabya oluhindi. Mobatubwira bati abakulu b’eLeta bamabitubwira bati tuhighukale kutse bati ekiharo ekyo tulimo kyamabibya omo hatari, litolere itwahighukala luba.” Omwatsi oyo mwalaba oko ndambi eyitolere kundi habere halaba amayenga atano, omo kiharo kyetu momwabya oluhindi lunene. Omw’iramya ly’eka, obuli mutwe w’ekihanda atolere iniabya akasuba omo ebyo obuli mundu omo kihanda atolere iniakola hamabibya ekitsinduli. Iwe n’abana baghu mwamabya imunayiteghekire, simwangahandabuka ekitsinduli kyamabibahikira.

9. Abasyakulu bangakolaki embere w’ekitsinduli n’enyuma wakyo?

9 Bakanasimako ambu elindi-lindi ikaleta ekihino; Neryo wamabya ighuli mulebya w’ekikuto ky’omubírí w’eritulira, isiwalindirira ekitsinduli kitsuke eribya imo wasondekania esyonimero sy’etelefone esy’abandu b’omo kikuto kyaghu kutse eyindi myatsi eyibalebirye. Uhandike emyatsi eyo y’oko karatasi kandi ubye ukalebya ngendo-ngendo nga yikine oko butuku. Neryo ekitsinduli kyamabibya, ikikendyoloba okw’iwe eriminya ebyo obuli mutuliri alaghireko. Wabiminya emyatsi eyo, ngambe iwalw’iwabwirayo omusangania w’ekyaghanda ky’abasyakulu, neryo naye iniakania n’omulebya w’omutimbo. Abaghala betu aba bamabikola omo bughuma, ibanganawatikya ndeke abalikyetu. Oluhindi olwabya omo kiharo kyabo Margaret lwabere lwalima, omulebya wabo w’omutimbo mwabugha esyosaha 36 isyataliba eriso. Abya n’ebingyi by’erikola kundi abya akasondola abasyakulu omughulu babya bakayikasa erisonda-sonda abalikyetu nga 450 abatibita. (2 Kor. 11:27) Neryo abatabya n’ah’eritibitira mobabana obusaghiro.

10. Abasyakulu b’endeko batolere ibalangira omubírí w’eriteya abaghala n’abali betu mo w’omughaso munene busanaki? (Yoane 21:15)

10 Abasyakulu bali n’omubírí w’erikolesya amasako erisikya emitima y’abalikyetu abakahanga-hangaya. (1 Pet. 5:2) Omughulu w’ekitsinduli litolere abasyakulu ibalebya obuli mughala wetu kutse mwali wetu ng’anakalire kutse ng’anawite oko kalyo n’ah’erighotsera. Aliwe abalikyetu abalyasabuka banganalagha okw’isikibwa mutima erilabira amasako omo biro bingyi. (Soma Yoane 21:15.) Harold ow’oko Katunga k’eBeteli kandi oyo wabirisungana n’abalikyetu bangyi ababirihikirwa n’ebitsinduli, akabugha ati: “Eritekana, likasaba mughulu muli oko balyahikirawa n’obuhanya. Bangan’ibirirwa ebindu bilebe ebyo babiriherya, aliwe sibang’ibirirwa abanzwa babo abahola, ebindu byabo by’obughuli, kutse emibere eyikalire eyo balabamo. Eryibuka emyatsi ng’eyo, lyanganabya likasubya engolu. Ekyo si bughambu omundu syawite obwikirirya. Kyanganahikira omundu wosi-wosi.”

11. Ebihanda byanganalagha oko buwatikya bwahi?

11 Abasyakulu b’endeko sibalibirirawa erihano erikabugha liti “mulire haghuma n’abakalira.” (Rom. 12:15) Litolere abasyakulu ibawatikya abalyahikirawa n’ekitsinduli erikirirya ngoko Yehova haghuma n’Abakristo balikyabo bakinabanzire. Ni ky’endundi abasyakulu eriwatikya ebihanda ebyo eritendileka emibere yabo y’obunya-kirimu ng’erisaba, eriyighisya, erihindana, n’eritulira. Kandi abasyakulu banganahira omo babuti mw’omuhwa w’eriwatikya abana babo eribya bakalengekania oko myatsi eyite yangatsanda omo kitsinduli. Babuti mwibukaye abana benyu lino ngoko Yehova syangabasighania n’ahake kandi ngoko akendisyabawatikya mughulu wosi. Kandi mubakanganaye ngoko ekihanda ky’omo kihugho kyosi eky’abaghala n’abali betu kikendisyabya ikineho busana n’eribawatikya.​—1 Pet. 2:17.

Omulume na mukali wiwe banahekire akalyo n’ebindi bindu banemuleterabyo koyo mughuma n’omwana wiwe abali omo bwikalo bw’eriluhukiramo.

Wanganayiherera eriwatikya omo kiharo kyenyu mwamabibya ekitsinduli? (Lebaya enungu 12)e

12. Abandi bangakolaki batoke eriwatikya abalyahikirawa n’obuhanya? (Ulebaye epitsa.)

12 Abandi nabo bangakolaki? Ekitsinduli kyamabya hakuhi n’aho wikere, ubulaye abasyakulu b’omo ndeko yenyu nga wangawatikya ghuti. Wanganakokya eka waghu abalyahikirawa n’obuhanya kutse abalyayiherera busana n’erisyawatikya. Wanganaha abatuliri abali omo bwagha b’akalyo kutse eyindi myatsi eyo balaghireko. Kandi nibya wanganawatikya nomo obuhanya bwangabya imobukabya hali oko eyo wikere. Ghuti? Omw’isabira abalyahikirawa n’obuhanya. (2 Kor. 1:8-11) Wanganakola oko mubírí w’eriwatikya abalyahikirawa n’obuhanya omw’iteka esyofranga busana n’eriwatikya omubírí w’omo kihugho kyosi. (2 Kor. 8:2-5) Wamabya iwanganatoka eriyawatikya omo kiharo ekiryabyamo obuhanya, iwanganabulya abasyakulu b’endeko nga wangayira ghuti. Bamabikubirikira ighukendibegheribwa utoke eriyakolera eyo bakulaghireko kutsibu kandi oko mughulu bakulaghireko kutsibu.

UWATIKAYE ABANDI ERIYIYINIA OMWENDERERIBWA

13. Abaghala betu abikere omo bihugho eyo omubírí wetu aghanisibwe bakahikirawa n’amaligho wahi?

13 Eryendereribwa likaleka engebe iyasyakala kutsibu omo bihugho eyo omubírí wetu aghanisibwe. Eritomeka okw’ekyo, abaghala betu b’omo bihugho ebyo bakabya ibanemubulirwa esyofranga, ibanemuhikirwa n’esyondwala, kutse nibya ibaholerwa. Aliwe busana n’erighanisibwa abasyakulu banganataluka eriyababana kutse ibatabya n’obwiranda bw’erikania n’abalaghire okw’isikibwa mutima. Ekyo kyo kyahikira Andrei oyo twakanayako omo mwatsi owalaba. Mwali wetu w’omo kikuto kyabo mwabulirwa esyofranga. N’enyuma sy’aho mwakola ekisida. Lyabya litolere inyayako emihamba ngendo nyingi kandi abya isyangasyatoka erikola omubírí. Busana n’ebikakiryo ebyabya na busana n’ekihunzo, abaghala betu mobayikasa kutsibu erimuwatikya, na Yehova abya inianalangire eriyikasa lyabo.

14. Abasyakulu bangakangania bati ngoko bayiketere Yehova?

14 Abasyakulu b’endeko bangakolaki? Andrei mwasaba Yehova n’erikola eky’angatoka. Yehova mwawatikya ati? Mwakuna abandi baghala betu omo ndeko abatabyako ebikakiryo bingyi eriwatikya mwali wetu. Abaghuma mobabya bakatwala mwali wetu y’oko lupitali. N’abandi ibakamuha esyofranga. Yehova mwabahiramo omutima w’erimuwatikya. Kandi mwatsumula ebyo abaghala n’abali betu babya bakakola mwali wetu atoke eribya akabana ebyo abya alaghireko. (Ebr. 13:16) Basyakulu b’endeko, omughulu omubírí aliko ebikakiryo, imwasaba abandi babawatikaye. (Yer. 36:5, 6) Ekikulu kutsibu, imwayiketera Yehova. Anganabawatikya imwatoka eriha abaghala n’abali betu ebyo balaghireko.

15. Omughulu tuk’endereribawa, ekyangatuwatikya eribya itune omo bughuma n’abaghala n’abali betu niki?

15 Abandi nabo bangakolaki? Omughulu omubírí wetu akaghanisibawa, lyanganatolera itwabya tukahindana mo hikuto hike-hike haghuma n’abaghala n’abali betu. Neryo kwesi, ono w’omughulu w’eriyikasa eribya omo buholo n’abandi. Ngambe itwalwa na Sitani, butsira itwe kw’itwe. Ubye ukaghanyira abaghala n’abali benyu bamabikukosera, kandi ubye mwangu eribya ukabugha eritendihulikirirana. (Emi. 19:11; Efe. 4:26) Muyikase eribya mukawatikanania. (Tito 3:14) Abandi eriwatikya mwali wetu, molyabya n’ebighuma ebyuwene oko kakuto kosi k’omubírí w’eritulira. Mobabya bira kutsibu ng’abasubeneko.​—Esy. 133:1.

16. Ngoko kiri omo Abanya Kolosai 4:3, 18, twangawatikya tuti abaghala n’abali betu abak’endereribawa?

16 Abaghala n’abali betu bangyi banemukolera Yehova nomo banikere eyo omubírí wetu aghanisibwe. Abaghuma ba kubo babohirwe busana n’obwikirirya bwabo. Twanganabasabira, itwasabira abatunga babo, kandi twanganasabira n’abakahira engebe yabo y’omo bwiko busana n’eriyasikya mutima abaghala n’abali betu, eribaha ebyo balaghireko kinya-mubiri, n’eriyababughira oko syotribinali.c (Soma Abanya Kolosai 4:3, 18.) Litolere iwabya ighunasi ngoko omusabe waghu anganawatikya abaghala n’abali betu bo kutsibu!​—2 Tes. 3:1, 2; 1 Tim. 2:1, 2.

Ababuti n’abana babo babiri banemukola eriramya ry’eka. Akalwana kanemulabya ekitswe kirebe ky’omo video “Danieli mwakangania obwikirirya omo ngebe yiwe yosi.”

Wangayiteghekania ghuti okw’endereribwa? (Lebaya enungu 17)

17. Ni byahi byo wangakola lino utoke eriyiteghekania okw’endereribwa?

17 Iwe n’ekihanda kyaghu mwanganayiteghekania busana n’eryendereribwa. (Emib 14:22) Isiwabera erilengekania oko myatsi mibi eyangabahikira. Omo mwanya w’ekyo, uwataye obwira bwaghu haghuma na Yehova n’eriwatikya abana baghu erikola batya. Wamahangya-hangya, iwabwira oMungu ebikaleka iwahangya-hangya. (Esy. 62:7, 8) Mukanaye omo kihanda kyenyu oko myatsi eyangaleka imwayiketera iye.d Kandi eriyiteghekania n’eriyiketera Yehova, byo bikendileka abana benyu ibabya ibanatulere n’eritendisagha omughulu w’ekitsinduli.

18. Tulindirire myatsi yahi?

18 Obuholo bw’oMungu bukaleka itwayowa ndeke. (Fil. 4:6, 7) Yehova akakolesaya obuholo obo eritulerya emitima yetu nomo twangahikirwa n’amalwere, ebitsinduli, kutse eryendereribwa. Akakolesaya abasyakulu b’endeko abakakola n’omuhwa erituteya. Kandi itwe bosi abirituha olusunzo lw’eriwatikanania. Obuholo obo tuwite lino, bukendisyaleka itwatoka eriyiyinia omo maligho awali embere nibya n’oko “bulighe bunene.” (Mat. 24:21) Oko mughulu oyo, likendisyatolera itwabya itunatulere, n’eriwatikya abandi eritulera. Aliwe enyuma sy’aho, sitwendisyasyahikirwa n’emyatsi eyangaleka itwahangya-hangya. Tukendisyabya omo mibere eyo Yehova atusunzira kera, n’ibughambu erihika-hikana n’obuholo bwa kera na kera.​—Isa. 26:3, 4.

WANGAWATIKYA GHUTI ABANDI ERIBYA IBANATULERE OMUGHULU HAMABYA . . .

  • ekihunzo?

  • ekitsinduli?

  • eryendereribwa?

OLWIMBO 109 Mwanzane kutsibu erilua oko mutima

a Kangyi-kangyi Yehova akakolesaya abaghombe biwe bataleghula eriwatikya abandi abanemulaba omo mighulu eyikalire. Naghu anganakukolesya erisikya mutima abaghala n’abali benyu. Tulebaye ngoko twangawatikya abandi omughulu bamalagha oko buwatikya.

b Amena malebe mwakabindulawa.

c Ebeteli kutse abaghala betu b’oko bwikalo bukulu bo batetuma esyobaruha esyo abaghala n’abali betu bakahandikira abali omo ngomo.

d Ulebaye omwatsi “Ujitayarishe Leo kwa Ajili ya Mateso” omo Akaleberyo k’Omuteya k’Omwisi 7, 2019.

e ERIKANIA OKO PITSA: Omulume na mukali wiwe banemuletera ekihanda kighuma akalyo. Kiri omo nyumba y’eriluhukiramo enyuma w’ekitsinduli eribya.

    Ebichapo bye Kinande (1999-2025)
    Ulwako
    Ingira
    • Kinande
    • Ghaba
    • Ebyo wanzire
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Eby'erighenderako eby'erikolesya
    • Eribika esiri
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ingira
    Ghaba