‘Ombatik Pian Komon Nagamoran Yo so Tumang’
“Agyo ta kabat a saray bumabatik ed lumba so ombatik ya amin, balet sakey lambengat so makaawat na tumang? Ombatik pian komon satan so nagamoran.”—1 CORINTO 9:24.
1, 2. (a) Anto so nayarin baleg a trahedya ed sakey a Kristiano natan? (b) Anton simbawa so inter nen Pablo ed 1 Corinto 9:24, tan panon so kiyaplika to ed saray Kristianos diad Corinto?
SAMAN komon so abalbaleg a pantok na 12 taon na impaspasyan panagparaan. Balet diad masudsulok labat a kapaldua na babatiken, say walad kalangweran a gumagalaw so niparugpa, biglan anampot so kugip to ed sakey a medalyan balitok ed Olympic. Tinawag na peryodiko so inkaparugpa to a “trahedya.”
2 Mas lalon makapasinagem, anggaman kuan, et say isaew na sakey a tasi nen Jehova a makasumpal ed lumba a para ed bilay, nagkalautla et asingger la so nisipan a Balon Oksuy! (2 Pedro 3:13) Matukotukoy, sirin, so imbaga nen apostol Pablo: “Agyo amta a saray bumabatik ed lumba so ombatik ya amin, ingen sakey lambengat so makaawat na tumang? Ombatik pian komon nagamoran yo so tumang.” (1 Corinto 9:24) Arum ed kadaanan a Corinto so walad kaatapan na pakabalang lapud sinisiblet a ginawa ra so nanliketan da, anggan diad ‘kasugatan na konsiensia’ na arum. (1 Corinto 8:1-4, 10-12) Pian manalo ed lumba, anggaman kuan, nakaukolan to so sakripisyo, lapud imbaga nen Pablo: “Balang toon mibiang ed sakey a laslasan so mangagamil na dangka . . . leweten ko so laman ko tan itonton ko a bilang sakey ya aripen, pian, kayari na impangipulong ko ed arum, siak a dili so agkomon nipulisay.”—1 Corinto 9:25-27.
3. (a) Anton kipapasen so linmesa ed Colosas a nayarin angamper ed saray Kristianos diman diad pakasumpal da ed lumba? (b) Kasin nisimbawa ed saray Kristianos ed Colosas so panaral na pilosopya tan mistisismo?
3 Diad saginonor, sanen nansulat ed saray taga Colosas, impasakbay nen Pablo so sananey nin kaatapan—saray totoon ‘mangisiblet ed sikara na tumang’ a bilay. (Colosas 2:18) Sirin panon so nayarin ‘ibatik [na saray Kristianos] ta pian satan so nagamoran’? Kasin isusuhiri na apostol ya aralen da so pilosopya tan mistisismo ta pian matalonan makapisangsangan ira ed palson managbangat? Andi, ta saray Kristianos so ‘inatey la ed saray elementaryan bengabengatla na mundo’ tan nepeg ya anggapo so pibabalian da ed saray pilosopyas tan tradisyon to.—Colosas 2:20.
4. Panon a say pakagamor na “suston pikakabat” so ontulong ed saray Kristianos diad Colosas?
4 Si Pablo, sirin, so amaseseg ed saray kapananisiaan to a mangiyapasakey ed saray sagpot da diad pagmaliw a “napano ed suston pikakabat ed linawa [na Dios] diad amin a kakabatan tan espiritual a pakatebek.” On, say “suston pikakabat”—aliwan say mababel iran kaisipan—so ontulong ed sikaran “manakar a makana ed si Jehova diad getman sigpot a mamaliket ed sikato.” (Colosas 1:9, 10; nengnengen met so Colosas 3:10.) Tua, maslak ed saray Kristianos ed Colosas so nayarin makapangidalatdat ed saray manunan bangat na Kasulatan. Balet diad panamegley na panagaral tan panagdalepdep, nakaukolan da so onlampas ed saray letnegan tan magmaliw a malet a “niligen ed letnegan” nen Kristo. (Colosas 1:23; 1 Corinto 3:11) Kayari na pakagamor ed ontan a kaaralman, ‘anggapo so toon makayarin makapalikdo ed sikara diad saray makatangguyor iran argumento.’ (Colosas 2:4) Diad panamegley na onsianon panangusar ed Salita na Dios, nayarian dan epektibon sangsangen so pangibabaga ed anggan siopan managdayew ed saray angheles odino manag-Judaismo.—Deuteronomio 6:13; Jeremias 31:31-34.
5. (a) Mangiter na arum ya ehemplo na “aralem iran bengatla” a nepeg ya amtaen tan talosan na sakey a Kristiano. (b) Panon a say eksperiensia na sakey ya agin bii so mangipanengneng ed kaatapan na agpangasol ed “suston pikakabat”?
5 Kasin sikayo, anggaman kuan, so linmampas la “ed saray manunan doktrina” tan tinmalos ed “saray aralem a bengatla na Dios”? (Hebreos 6:1; 1 Corinto 2:10) Alimbawa, kasin nipaliwawa yo so ayayep ed Apocalipsis odino nisalaysay yo no anto so espiritual a templo? (Apocalipsis, kapitulo 13; Hebreos 9:11) Kasin nayarian yon isalaysay so Makasulatan a letnegan na modernon-agew ya organisasyon na saray Tasi nen Jehova? Kasin sikayo so niligeligen a maong ed doktrina na Biblia? Aromog na sakey a Kristianon agin bii a mairap ton idepensa so pananisia to sanen isisingbat to so Trinidad ed sakey a bii. Saginonor, inikdan na bii so agi tayo na literaturan mamapauges ed organisasyon nen Jehova. “Siak so agonigon a tuloy ed espiritual,” so nanonotan na sayan Tasi. Makapaliket, sakey a matatken so akayarin mangiwalwal ed saray palson sisisiaen na saray sumusumpa tan inligen to so pananisia na agi tayo. (Judas 22, 23) “Natan et natalosan ko,” kuanto, “no akin a say Sosyedad et naynay ton ibaga so panagpikasi, panagaral, tan panagdalepdep.”
“Takot ed Totoo”
6. (a) Anto so apaneknekan a baton kagapolan na arum ya ariripen na Dios? Mangiter na pigaran ehemplo ed Biblia. (b) Anto so mabetbet a pansengegan na takot ed too?
6 “Say takot ed too so mangitarok na kalot,” so impasakbay na makabat a too. (Uliran 29:25) Tan no maminsan say “takot ed ipapatey” odino alablabas a pampilalek ed pangawat na arum so mangitulak ed sakey a too diad sayan kalot. (Hebreos 2:14, 15) Si Elias, alimbawa, so andi-takot a tinmalindeg a sumpad saray managdayew ed si Baal. Balet sanen ingganggan nen Reyna Jezebel so kapatey to, “sikato so tinmakot . . . tan inyagel to so kamarerwa to tan linma ed Beer-seba.” (1 Arari 19:1-3) Diad samay labin inkaerel nen Jesus, si apostol Pedro met so tinmakot ed too. Anggaman inlastog nen Pedro, “Katawan, siak so akaparaan a mila ed sika balanglan diad pangawan tan diad ipapatey,” sanen sikato so pinakasalanan a bilang sakey ed saray babangatan nen Kristo, “sikato so ginmapon nanayew tan nansamba: ‘satan a too so agko kabat!’”—Lucas 22:33; Mateo 26:74.
7. (a) Angangko, anto so peteg a rason no akin ya arum ed Colosas so nananap a mangikames na Inkakristiano ed Judaismo? (b) Siopa natan so ompatnag a mipadparan apakiwas?
7 Say sitatakot a pampilalek ed kaawat so nayarin sikato so peteg a rason no akin a pinili na arum ya ikames so Inkakristiano ed Judaismo. Sanen saray manag-Judaismo so tinmalindeg ed Galacia, inwalwal nen Pablo so pansimpisimpitan da, a kuanto: “Amin na saraman so malabay a manggawa na makapaliket ya indengan ed laman so manasalin mamilit ed sikayo a nagalsiman, pian nayarin sikara so agnapasegsegang.” (Galacia 6:12) Nayari kasin say miulibay a pilalek ed popular a kaawat so puersa met a mamapakiwas ed arum ya agano nin anaynan ed muyongan nen Jehova?
8, 9. (a) Panon so nayarin pangipatnag na Kristiano natan diad takot ed too? (b) Panon so pakatalona ed sayan takot?
8 Saray Kristianos so nepeg a mankimey diad panalona ed ontan iran takot. No masugnar kayon manpulong diad teritoryan asingger ed abung yo, odino agyo labay so mantasi ed kakanayon, katrabahowan, odino kaeskuelaan, nonoten so tepet ya intepet nen Jehova ed Isaias 51:12: “Siopa ka ta ya ontakot ed toon ompatey, tan ed anak na too a nagawa naanin singa berdin dika?” (Ipareng so Mateo 10:28.) Panonotan mo so inkasika a siopaman a “manmatalek ed si Jehova so nasalimbengan.” (Uliran 29:25) Tinalonaan nen Pedro so takot to ed too, a diad kaunoran et sikato so inatey a martir. (Juan 21:18, 19) Tan dakel iran agagi tayo natan so mangipapanengneng na miparan tepel.
9 Sakey a misioneron manlilingkor ed bansan say kimey na panagpulong et insebel so angikuan: “Nakaukolan to so pananisia diad iyakar ed miting odino diad lawak, a kabat mon sika so nayarin singkaten na pulis.” Balet singa say salmista imbaga na saray agagi ed satan a pasen: “Si Jehova so wala ed dapag ko; agak ontakot. Anto so nagawaan na mangaraldalin a too ed siak?” (Salmo 118:6) Tan say kimey ed satan a bansa so inmaligwas, ya agano nin agamoran to so legal ya inkabidbir. Say maparanay a pibibiang ed lawak na ministeryo so peteg ya ontulong ed sika a mamayubo na parehon talek ed si Jehova.
Siglaotan na Pamilya
10. (a) Anton emosyonal a pankaukolan so sankatalbaan, tan panon so gendagendat a kasumpal to? (b) Mangiter na saray ehemplo na totoo ed Biblia a say impisiglaotan da ed kaasawaan da so mabibiskeg nen say siglaotan da ed si Jehova.
10 Say libron apauloan na The Individual, Marriage, and the Family so angikuan: “Say sankatalbaan a pankaukolan na sinansakey ed amin a sosyedad tan ed amin a dibisyon na sosyedad et say pankaukolan na ‘pakakayarian’ tan say pakawalaan na kakanaan ed arum a ‘kayarian’ to.” Sayan pankaukolan so mabetbet a nasumpal diad panamegley na oksuyan na pamilya, sakey a paalagey nen Jehova. (Efeso. 3:14, 15) Si Satanas, anggaman kuan, so mabetbet a manguusar ed siglaotan a nalikna tayo ed saray membro na pamilya. Say mabiskeg a liknaan nen Adan ed asawa to so mapatnag ya anagdag ed sikaton agmangimano ed pansumpalan tan akinunong la ed sikato diad impanrebelde. (1 Timoteo 2:14) Tan kumusta si Solomon? Anggaman ed bantog a kakabatan to, “agawa ed panaon na inmasiken nen Solomon a saray kaasawaan ton mismo so anagyat ed puso to a manumbok ed arum a dirios; tan say puso to so agnansumpal a nagnap ed si Jehova a Dios to . . . Tan si Solomon so ginmapon nanggawa na mauges ed imaton nen Jehova.”—1 Arari 11:4-6.
11. Panon a si Eli et ‘pinagalangan toray anak to a nagkalalo nen si Jehova’?
11 Kasin nanonotan yo si masiken ya Eli, sakey ya atagey a saserdote ed Israel? Saray ilalak ton Hopni tan Pinehas so “andi-kakanaan iran lalaki” ya “ag-amidbir ed si Jehova.” Impanengneng da so inkaandi-kababaingan a pangibaliwala ed saray bagbagat ed si Jehova tan nanggawa ra na seksual ya imoralidad “ed saray bibiin manlilingkor ed lolooban na tolda na doypo.” Ingen si Eli so angiter labat na sankauyamoan a protesta (“Akin ya itutultuloy yon gawaen irayan bengatla?”), legan ya anggapo so ginawa ton pangekal ed sikara diad apribilehyoan a betang. Diad epekto, sikato so ‘mamapagalang ed saray anak to nen say si Jehova,’ a saya so nansumpal ed impatey to—tan saray ilalak to!—1 Samuel 2:12-17, 22, 23, 29-34; 4:18.
12. (a) Anton pasakbay so inter nen Jesus nipaakar ed saray siglaotan ed pamilya? (b) Anton minumundon linya na panagkatunongan so nayarin tumboken na arum sano nipaakar ed kakanayon, balet kasin saya so manepeg ed Kasulatan?
12 Saray nisuawin katooran so, sirin, nayarin mangamper ed sikayo diad pilulumba ed bilay. Imbaga nen Jesus ed saray babangatan to: “Siopaman a walaan na babaleg a panangaro ed ama o ina nen say siak so agmakana ed siak; tan siopaman a walaan na babaleg a panangaro ed anak a laki o anak a bii nen say siak so agmakana ed siak.” (Mateo 10:37; Lucas 14:26) Balet anto no say sakey ya inad-aro et tinaynanan to so katuaan odino sikato so adispelosip? Kasin miulop kayo ed minumundon liknaan a say “dala so mapagpalet nen say danum” tan tumboken itan a kanayon diad kadederal? Odino kasin iteen yo so pananisia ed saray salita diad Salmo 27:10: “No bilang ta say dilin amak tan say dilin inak so mangikaindan ed siak, si Jehova so mangampupo ed siak”?
13. Panoy impamaneknek na saray anak nen Kore na katooran da ed si Jehova, tan panon so inkabendisyonan da ed saya?
13 Saray anak a lalaki nen Kore so walaan na ontan a pananisia. Say ama ra so angipangulo diad impanrebelde a sumpad autoridad nen Moises tan Aaron. Si Jehova, anggaman kuan, so dramatikon amaneknek a tinulongan to si Moises tan si Aaron diad impangyan to’d si Kore tan saray akinunong ed sikato diad ipapatey. Ingen, “saray anak nen Kore so ag-inatey.” (Numeros 16:1-3, 28-32; 26:9-11) Mapatnag ya agda labay so miulop ed si ama ra diad impanrebelde, tan binendisyonan nen Jehova so katooran da diad impangiliktar to’d sikara a mabilay. Saray kapolian da ed saginonor so naikdan na pribilehyon mangisulat ed kabiangan na Biblia!—Nengnengen so paunan-balikas na Salmo 42, 44-49, 84, 85, 87, 88.
14. Anton eksperiensia so mangiyilustra ed bendisyon a mansumpal diad pangiyuna na katooran ed si Jehova nen say katooran ed kakanayon?
14 Say katooran met so mansumpal ed saray bendisyon. Sakey a Tasin walad kalangweran so akanonot ed talindeg a ginawa to tan saray agagi to sanen say ina ra, ya abayaglan aliwan aktibo bilang Kristiano, so akikalugoran. “Indalem mi so pamaakaran diad saray mamatatken,” so inkuanto, “tan lapud say ina mi so agmi kaamong, denisidi min limitaan so pililimog ed sikato ya anggad napiarapan na mamatatken so pamaakaran. Saman so sankairapan a bengatlan ginawa mi.” Say ina so namprotesta, “Kasin say bilay yon andi-anggaan so mas makabaliksan ed sikayo nen say siak?” Inmebat ira, “Say relasyon mi ed si Jehova so mas makabaliksan nen say antokaman.” Say ina so atigsok a mangipatnag na masimoon a panagbabawi, nipawil ed espiritual, tan manlilingkor lamet bilang sakey ya aktibon manangipalapag na maong a balita.
15. (a) Panon a saray arum ya atateng so angabuloy ed dilin ananak da a magmaliw iran baton kagapolan? (b) Panon so nayarin pakatulong na sakey ya ateng ed inkasikato tan saray ilalak to diad pakagamor na bilay?
15 Saray arum so angabuloy ed saray anak da diad pagmaliw a baton kagapolan. Diad insaew dan mamidbir a say “kakulangkulangan so nisinger ed puso na” saray walad kalangweran, arum ya atateng so angabuloy ed saray anak dan milimog a maapit ed saray taga mundo, onatendi ed saray sosyal a panlilimog, tan manpasyar a kaiba na sakey a kasuniyan ed sekso anggaman ugaw niran tuloy a para ed panangasawa. (Uliran 22:15) Anto so mabetbet a makapasinagem iran nansumpalan na ontan ya inkamalukak? Espiritual a desyang. (1 Timoteo 1:19) Arum so amabaleg ni ingen ed kaugsan diad sisisilib ya impanakbong da ed gawan-mauges na anak da! (Uliran 3:32; 28:13) Anggaman kuan, diad matoor a panumbok ed saray prinsipyo na Biblia, tulongan na sakey ya ateng so inkasikato tan saray anak to diad pakagamor ed tumang a bilay.—1 Timoteo 4:16.
Kakaarom—“Makabat” o “Makulangkulang”?
16. (a) Panon a saray kakaaro tayo so magmaliw a mabiskeg ya impluensya? (b) Siopa so nagkalautlan natanek na impluensya na kakaaro, tan akin?
16 Say libron Sociology: Human Society so angikuan: “Say pilalek diad pangipasen ed saray maapit a kakaaro na sakey so mangisekar a mabiskeg diad desdes na pitukoyan ed saray estandarte ra.” Ipapanengneng na libron Adolescene a saray walad kalangweran a totoo so nagkalautlan natanek na ontan a desdes. Inkuanto: “[Saya so lapud] panguuman a sasagmaken da ed saray laman da, dilin indengan, tan saray relasyon da ed pamilya ra. Bilang nansumpalan, saray ontatatken so onggapon mangusar na malaem a panaon da ed saray kakaaro tan mandaiset ed pamilya ra.”
17. (a) Iyilustra so inkamatua na saray salita ed Uliran 13:20. (b) Anton nengneng na kakaaro so nayarin ipasen a “makabat”? (c) Panon so nayarin panumbok natan na saray walad kalangweran a totoo diad ehemplo nen ugaw a Samuel?
17 Ag-ibabaliwala iray salita na Uliran 13:20: “Siopaman a miulop ed saray makabat a totoo so magmaliw a makabat, balet siopaman a mideneng ed makulangkulang so mansumpal a mauges.” Impatua na sakey a Kristianon bii: “Amin a mauges a pililimog ed eskuelaan so peteg ya onggagapon mangapekta ed siak. Narel ko so inkasiak a mangibebesngaw na sakey a salitan ayew diad eskuelaan natan . . . dawitdawit ya imbagak, balet agko ginawa.” Makapaermen ya ibaga, arum a Kristianon tobonbalo so nitonton ed sankaseryosoan iran gawan-mauges na saray tatawagen a kakaaro. Balet no sika so sakey a walad kalangweran a manpilalek a makagamor ed tumang, anapen iray makabat a kakaaro—saraman so manonot ed espiritual, maptek ed ugali ra, makapaalagey ed panagsalita ra. Nodnonoten, si walad kalangweran a Samuel so ag-akideneng ed saray mauges ya ilalak nen Eli. Sikato so nansiansian okupado diad “panaglingkor ed si Jehova,” sirin nansiansian agdiniwit na inkabulok da.—1 Samuel 3:1.
Gamoran So Tumang!
18. (a) Panon a nayarin arum ya agagi, angangko et agda naam-amtaan, et amperen da itayo diad lumba ed bilay? (b) Anto so manalimbeng ed sikatayo ed ontan iran makapuy ya impluensya?
18 Manalwar, sirin, ed siopaman a mangisiblet ed sikayo na tumang a bilay. Saya, siempre, et agto kabaliksan a nepeg yon moriaen iray agagi yo ed paninap. No maminsan, anggaman kuan, angangko et agnaam-amtaan, et arum ya agagi so nayarin makapangibaga ed saray bengatlan makapadismaya ed sikayo. (‘Akin a sika so mamapasya? Kasin isipen mon sika lambengatlay makagamor na bilay?’) Nayari ni ingen a sipapasang ya ukomen daray masimoon a sagpot mo. (‘Agko natalosan no panon a nayarian mo so manpayunir anta walaan ka na pamilya. Satan so aliwan makatunongan ed saray anak mo.’) Anggaman kuan, nonoten ya impulisay nen Jesus so simbawa nen Pedro a ‘mantantan labat.’ (Mateo 16:22, 23) Usaren yoray nipasal-ed-Biblian kalayagan yo a “manubok ed saray salita,” tan agpaiimpluensyaan ed saraman so aliwan matua. (Job 12:11) Nonoten ya imbaga nen Pablo: “No siopaman so mibali ed saray galaw, sikato so agnabalangetan no sikato so agmibiang unong ed saray totontonen.” (2 Timoteo 2:5) On, saray “totontonen” na Dios—aliwan saray agmakasulatan ya opinyon so nepeg a mangiwanwan ed panagnonot yo.—Ipareng so 1 Corinto 4:3, 4.
19, 20. (a) Panon so impanggetma na saray agagi nen Jose a mamasakit ed sikato, tan panon so inkiwas nen Jose ed karuksaan da? (b) Panon so pakapaliis tayon nigapol ed saray ag-ayadyarin totoo? (c) Anto so nepeg a desisyon tayo no nipaakar ed tumang, tan akin?
19 Tua, no maminsan et say sakey a kaparan Kristiano so nayarin ‘manugat’ ed sika diad andi-alwar a salita. (Uliran 12:18) Saya so agyo aabuloyan a mamatunda ed sikayo diad lumba! Nonoten si Jose. Saray dilin agagi to so nannonot a mamatey ed sikato, tan anggaman saman so agda intuloy, diad kaunoran et sikato so inlako ra ed maruksan inkaaripen. Si Jose, anggaman kuan, so ag-angabuloy ed saya ya amapoot ed sikato odino ‘amasanok ed sikato a sumpad si Jehova.’ (Uliran 19:3) Imbes a sikato so ombales, diad saginonor et sikara so inikdan to na pankanawnawan mangipatnag na nauman ya awawey. Tan diad impakaimano to ed impagbabawi ra, “inanguban to so amin ya agagi to tan nannangis ed sikara.” Singa inkuan nen Jacob ed saginonor, “saray pumapana [maimon ya agagi nen Jose] so nanggonigon ed sikato tan kinabil da tan binusol da.” Ingen binales nen Jose na panangasi so panaggula ra. Imbes a sikato so kinmapuy ed asagmak, “say biskeg na saray lima to so binmaleg.”—Genesis 37:18-28; 44:15-45:15; 49:23, 24.
20 Sirin imbes a nagapol ed saray ag-ayadyarin totoo, itultuloy so ‘ombatik pian nagamoran’ so tumang! Singa si Jose, komon saray nasagmak a pakasubokan so mamabiskeg imbes a mamakapuy ed sikayo. (Ipareng so Santiago 1:2, 3) Komon say aro yo ed Dios so napaneknekan ya ontan lan mabiskeg ya anggapo so toon magmaliw a pakagapolan ed sikayo. (Salmo 119:165) Naynay a nonoten a si Jehova so mangitatarya na tumang ya andi-anggaan a bilay—sakey a tumang ya agnipaliwawa, agnatebek. Komon ta anggapo so toon mangisiblet ed sikayo ed satan!
Kasin Nanonotan Yo?
◻ Akin a say suston pikakabat so ontan lan mabli ed saray Kristianos?
◻ Panon so pakatalona na sakey diad takot ed too ya angamper ed arum diad pakagamor ed bilay?
◻ Panon a say dilin pamilya na sakey so mansumpal a baton pakagapolan?
◻ Panon so nepeg ya ikiwas na sakey a Kristiano diad saray pakadismaya odino makapasakit iran salita a manlapud kaparan Kristiano?
[Litrato ed pahina 18]
Diad pamano tayo ed kanonotan tan puso na suston pikakabat, kikinlongan tayo so inkasikatayo diad panuppiat ed saray lingon ideya
[Litrato ed pahina 21]
Imburi nen Pedro si Jesus lapud takot ed too. Saginonor, tinalonaan na apostol so ontan a takot. Nepeg ya ontan met ed amin a tuan Kristianos