Manakar diad Takot ed si Jehova
“Legan a [say kongregasyon] so nanakar diad takot ed si Jehova tan diad ligliwa na masanton espiritu sikato so nantultuloy a dinmaak.”—GAWA 9:31.
1, 2. (a) Anto so agawa sanen say Kristianon kongregasyon so linmoob ed panaon na deen? (b) Anggaman inyabuloy nen Jehova so panamasegsegang, anto ni so gawaen to?
NIDUNGET so sakey a babangatan ed sankatageyan a subok. Kasin nabembenan to so katooran to ed Dios? On, peteg! Sikato so nanakar diad takot ed Dios, tekep na baleg a galang ed Manamalsa, tan ompatey bilang matoor a tasi nen Jehova.
2 Satan a matakot-ed-Dios a manamemben na katooran et si Esteban, “lakin napno na pananisia tan masanton espiritu.” (Gawa 6:5) Say impamatey ed sikato so amarngat na baleg a panamasegsegang, ingen kayari to et say kongregasyon ed interon Judea, Galilea, tan Samaria so linmoob ed sakey a panaon na deen tan apabiskeg ed espiritual. Niarum ni, “legan a nanakar diad takot ed si Jehova tan diad ligliwa na masanton espiritu sikato so nantultuloy a dinmaak.” (Gawa 9:31) Bilang saray Tasi nen Jehova natan, maseguro itayon bendisyonan na Dios balanglan sagmaken tayo so deen o panamasegsegang, a singa nipanengneng ed Gawa kapitulo 6 ya anggad 12. Sirin manakar itayo diad maridios a takot ed Dios sano napasegsegang odino usaren so anggan anton painawa a manlapud panamasegsegang para ed espiritual a kapabiskeg tan nagkalalon aktibon serbisyo ed sikato.—Deuteronomio 32:11, 12; 33:27.
Matoor ya Anggad Anggaan
3. Anton problema so atalonaan ed Jerusalem, tan panon?
3 Anggamano saray problema so onlesa ed saray panaon na deen, say maabig a panangorganisa so nayarin ontulong a manulbar ed saratan. (6:1-7) Saray mansasalitay-Griegon Judios ed Jerusalem so nanreklamo a saray balo ra so napapaulianan diad inagew-agew a panangibunog na tagano diad inkapaboran na saray Judion mananisia a mansasalitay Hebreo. Sayan problema so asolbar sanen saray apostoles so anuro na pitoran lalakin mangasikaso ed “sayan nakakaukolan a kimey.” Sakey ed sikara et si Esteban.
4. Panon so inkiwas nen Esteban ed saray palson akusasyon?
4 Anggaman ontan, say matakot-ed-Dios ya Esteban so agnambayag et nidunget ed sakey a subok. (6:8-15) Arum a lalaki so tinmalindeg ya akisangsangan ed si Esteban. Arum ed sikara so kaiba na “Sinagoga na saray Totoon-bulos,” nayarin saray Judios a kinautibo na saray Romano tan saginonor et awayangan odino Judion proselitas a datin inaripen. Agda nayarian a bembenan so inkasikara a sumpad kakabatan tan espiritun nansalitaan nen Esteban, sikatoy inawit na saray kakabusol to ed Sanhedrin. Ditan et inkuan na saray palson tastasi: ‘Nadngelan mi a sayan laki so angikuan a deralen nen Jesus so templo tan salatan toray ugalin inyawat nen Moises.’ Ingen, anggan saray sumusumpa to so akanengneng a si Esteban so aliwan managgaway mauges balet ta walaan na mareen ya impanlupa na sakey ya anghel, sakey a mensahero na Dios a maseguro ed tulong. Agaylan niduma ed saray lupa ra, mauges a tuloy lapud sikara so marapit ed si Satanas!
5. Antoran punto so ginawa nen Esteban legan a mantatasi?
5 Tinepetan na Atagey a Saserdoten Caipas, si Esteban so angiter na andi-takot a panagtasi. (7:1-53) Say impanrepaso to ed awaran na Israel so angipanengneng a ginagala na Dios ya ipireg so Ganggan tan serbisyo ed templo sanen sinmabi so Mesias. Impaimano nen Esteban a si Moises, say manangiliktar ya imbaga na kada Judion galgalangen, so impulisay na saray Israelitas, ya anggano natan et agda awaten so Sakey a mangitatarok na babaleg a kililiktar. Diad pangibabaga a say Dios so agmanaayam ed saray ginaway-liman ayaman, impanengneng nen Esteban a say templo tan say sistema na panagdayew to so napaso. Balet lapud saray ukom to so andian na takot ed Dios odino malabay a mangamta ed linawa To, inkuan nen Esteban: ‘Anawet-impantenger a totoo, naynay yon susumpaen so masanton espiritu. Siopan propeta so agpinasegsegang na saray inmunan atateng yo? Pinatey da iramay angipasakbay ed isasabi na Matunong a Sakey, a sikayo so nagmaliw a manangitapat odino managpatey to.’
6. (a) Sakbay na impatey to, anton makapabiskeg-pananisian eksperiensia so asagmak nen Esteban? (b) Akin a makatunongan ya ikuan nen Esteban a: “Katawan a Jesus, awat mo so espirituk”?
6 Say andi-takot a balikas nen Esteban so angitonton diad impamatey ed sikato. (7:54-60) Saray ukom so asanokan ed sayan impangiwalwal ed saray kasalanan da diad impatey nen Jesus. Ingen agaylan apaseseg so pananisia nen Esteban sanen sikato so ‘tinmangwa ed tawen tan anengneng to so gloria na Dios tan manalalagey si Jesus ed nikawanan a lima To’! Natan et sarag lan arapen nen Esteban iray kakabusol to a tekep na talek ya agawaan to so linawa na Dios. Anggaman saray Tasi nen Jehova so andian na pasingawey, nawalaan itayo na mipadparan inter-na-Dios a kaulimekan sano napasegsegang. Kayarin imbantak si Esteban ed paway na Jerusalem, saray kakabusol to so ginmapon nantupak ed sikato, tan inapelo to a: “Katawan a Jesus, awat mo so espirituk.” Saya so manepeg lapud inutorisaan na Dios si Jesus a mamaoli ed arum ed bilay. (Juan 5:26; 6:40; 11:25, 26) Akatalimukor, si Esteban so kinmelyaw: “Jehova, agmo ipapasakbat iyan kasalanan a sumpad sikara.” Insan sikato so naugip ed patey bilang martir, a singa ginawa na dakel iran patumbok nen Jesus nanlapulad saman, anggaman diad sayan modernon panaon.
Say Panamasegsegang so Angikayat ed Maong a Balita
7. Anto so resulta a manlapud panamasegsegang?
7 Say impatey nen Esteban so peteg a nansumpal diad inkikayat na maong a balita. (8:1-4) Say panamasegsegang so angikayat ed amin a babangatan nilikud iray apostoles ed interon Judea tan Samaria. Si Saulo, ya angabobon diad impamatey ed si Esteban, so nanderal ed kongregasyon a singa ayep, a nilubak daray kaabungan pian sunsunen daray patumbok nen Jesus diad kapriso. Legan a saray ataytayak a babangatan so nantultuloy a nampulong, say plano nen Satanas a mamatunda ed saray matakot-ed-Dios a manangiyabawag na Panarian diad panamegley na impamasegsegang ed sikara so agtinmalona. Natan, met, say pasegsegang so naynay a mangikayat ed maong a balita odino anawag na imano ed panagpulong-na-Panarian a kimey.
8. (a) Anto so agawa bilang resulta na agawan impanpulong ed Samaria? (b) Panon so impangusar nen Pedro ed komaduan tombok ya inmatalek nen Jesus ed sikato?
8 Say ebanghelisador a Felipe so linma ed Samaria “pian ipulong so Kristo.” (8:5-25) Tinmalona so baleg a gayaga ed syudad legan a say maong a balita so niyabawag, saray agmalinis ya espiritu so pinataynan, tan saray totoo so atambal. Imbaki na saray apostoles diad Jerusalem si Pedro tan Juan ed Samaria, tan sanen sikara so nampikasi tan inggaton daray lima ra ed saraman so abautismoan, saray balon babangatan so akaawat na masanton espiritu. Say balobalon abautismoan a datin mahiko a si Simon so analin manaliw ed sayan pakauley, balet inkuan nen Pedro: ‘Komon ta natawtaw so pilak mo a pati sika. Say pusom so aliwan maptek ed pakanengneng na Dios.’ Nibagan magbabawi tan mikasi ed si Jehova diad kaperdona, kinerew to ed saray apostoles a sikato so ipikasi ra. Saya so nepeg a mamakiwas ed amin a matakot ed si Jehova natan a mangipikasi ed madibinon tulong diad panalimbeng ed puso. (Uliran 4:23) (Manlapud sayan agawa et apawala so salitan “simonya,” “panagsaliw o panaglako na betang ed iglesia odino eklesiastikon panlabay.” Si Pedro tan Juan so angiyabawag na maong a balita ed dakel a Samaritanon balbaley. Sirin, inusar nen Pedro so komaduan tombok ya initer nen Jesus ed sikato pian lukasan so puerta na kakabatan tan pankanawnawa ya onloob ed mangatatawen a Panarian.—Mateo 16:19.
9. Siopa iman so Etiopen pinulongan nen Felipe, tan akin a say laki so nayarin nabautismoan?
9 Insan initer na anghel na Dios ed si Felipe so balon pabtang. (8:26-40) Diad sakey a karwahe ed dalan a nanlapud Jerusalem a mamaarap ed Gasa et akalugan so sakey ya “eunuko,” sakey ya opisyal a mangaasikaso ed kayamanan na reyna na Etiopia a Candace. Sikato so aliwan sakey a pisikal ya eunoko, asebelan ed Judion kongregasyon, balet sikato so linmad Jerusalem pian mandayew bilang agalsiman a proselita. (Deuteronomio 23:1) Nalmoan nen Felipe a say eunoko so mamabasa ed libro nen Isaias. Naimbitan ya onlugan ed karwahe, insalaysay nen Felipe so propesiya nen Isaias tan “inyabawag to ed sikato so maong a balita nipaakar ed si Jesus.” (Isaias 53:7, 8) Kabekta et kinmelyaw so Etiope: “Nia! Sakey a kabiangan na danum; anto so makasbel ed siak pian nabautismoan?” Anggapoy makasbel, lapud kabat to so nipaakar ed Dios tan natan et awalaan na pananisia ed si Kristo. Sirin binautismoan nen Felipe so Etiope, insan sikato so linmad dalan to a magayaga. Wala ta so antokaman a bengatlan mangamper ed sika pian manpabautismo?
Akumberti So Sakey a Managpasegsegang
10, 11. Anto so agawa ed si Saulo na Tarsus diad dalan a mamaarap ed Damasco tan agnambayag kayari to?
10 Kaleganan to, ginetma nen Saulo a saray patumbok nen Jesus so mangitapat ed pananisia diad panagtaktakot ed kapriso odino diad patey. (9:1-18a) Say atagey a saserdote (nayarin si Caipas) so angiter ed sikato na saray sulat ed saray sinagoga ed Damasco ya inutorisaan ton awiten a binalor ed Jerusalem so lalaki tan bibii a kabiangan na “Say Dalan,” odino nengneng na panagbilay a nibasi ed ehemplo nen Jesus. Ngalngalin kaaguan diad asingger ed Damasco, sakey a liwawa so kinmiddiam a nanlapud tawen tan intepet na sakey a boses: “Saulo, akin et papasegsegangen mo ak?” Saramay kaiba nen Saulo so akadngel “ed tanol na sakey a boses” ingen ta agda atalosan no anto so nibaga. (Ipareng so Gawa 22:6, 9.) Saman a kabiangan na inkipatnag na niglorian Jesus so magenap a mamulag ed si Saulo. Inusar na Dios si babangatan ya Ananias a mangipawil na pakanengneng to.
11 Kayari na inkabautismoan to, say datin managpasegsegang so nagmaliw a puntirya na panamasegsegang. (9:18b-25) Nilabay na saray Judios ed Damasco a pateyen si Saulo. Diad labi, anggaman ontan, saray babangatan so angileksab ed sikato diad panamegley na bungaw ed bakor, nayarin diad baleg a basket ya abakkagan a ginawa ed lubir odino nilapir a sangasanga. (2 Corinto 11:32, 33) Say bungaw so nayarin sakey a bintana ed abung na sakey a babangatan ya impaalagey ed bakor. Saman so aliwan inkapayakot diad ipaliis ed saray sumusumpa tan makapantuloy a manpulong.
12. (a) Anto so agawa ed si Saulo diad Jerusalem? (b) Panon so kipapasen na kongregasyon?
12 Dia ed Jerusalem, tinulongan nen Bernabe iray babangatan a mangawat ed si Saulo bilang sakey a kapananisiaan. (9:26-31) Diman si Saulo so andi-takot ya akisangsangan ed saray mansasalitay-Griegon Judio, a manasali met a mamatey ed sikato. Diad impakalikas ed saya, saray agagi so angawit ed sikato diad Cesarea tan imbaki ra ed Tarsus, say dili ton baley ed Cilicia. Say kongregasyon ed interon Judea, Galilea, tan Samaria so “linmoob ed panaon na deen, unong ya apaseseg” ed espiritual. Legan a sikato so ‘nanakar diad takot ed si Jehova tan diad ligliwa na masanton espiritu, sikato so nantultuloy a dinmaak.’ Agaylan saya so maabig ya alimbawa ed amin iran kongregasyon natan no sikara so makaawat na panamendisyon nen Jehova!
Saray Hentiles So Nagmaliw a Mananisia!
13. Antoran milagro so inter na Dios a nagawaan nen Pedro diad Lidda tan Joppe?
13 Si Pedro met so mantultuloy ya okupado. (9:32-43) Diad Lidda (natan Lod) ed Patar na Sharon, pinaabig to so paralitikon Aeneas. Sayan impanambal so amakiwas ed dakel ya onarap ed Katawan. Diad Joppe, say inad-aron babangatan a Tabita (Dorcas) so nansakit tan inatey. Sanen sinmabi si Pedro, saray mannangis a bibiin babalo so angipanengneng ed sikato ed saray kawes a ginawa nen Dorcas tan nayarin akasulong ed sikara. Pinaoli to si Dorcas ed bilay, tan sanen say balita ed saya so kimmayat, dakel so nagmaliw a mananisia. Si Pedro so nanayam diad Joppe ed si Simon a managkulor, a say abung to so wala ed gilig na dayat. Saray managkulor so mangitalem ed saray katat na ayep ed dayat tan kargaan da na dena sakbay a karkaren da so bago. Saray baog so gawaen a katat diad pankulor ed sikara ed likidon manlalapud arum iran tanaman.
14. (a) Siopa si Cornelio? (b) Anto so tua nipaakar ed saray pikakasi nen Cornelio?
14 Diad saman a panaon, (36 K.P.), wala so mapatnag ya iyaaligwas ed arum a pasen. (10:1-8) Diad Cesarea et nanayam so debotadon Hentil a Cornelio, sakey a Romanon senturyon a mangikokomando ed ngalngalin sanlasus a lalaki. Impangulo to “so Italyanon ulop,” nayarin tugyop na saray pinili a manlapud limog na saray Romanon mibabaley tan saray bulos ed Italya. Anggaman tinakotan nen Cornelio so Dios, sikato so aliwan sakey a Judion proselita. Diad sakey a pasingawey, imbaga na sakey ya anghel ed sikato a saray pikakasi to so “tinmukotok ed tawen bilang pakanodnonotan ed arap na Dios.” Anggaman si Cornelio so aliwan nin dedikado ed si Jehova ed saman, say pikakasi to so naebatan. Balet singa inwanwan na anghel, imbaki to si Pedro.
15. Anto so agawa sanen si Pedro so manpipikasi ed tuktok na abung nen Simon?
15 Kamamanta, si Pedro so awalaan na pasingawey legan a manpipikasi ed tuktuk na abung nen Simon. (10:9-23) Diad sakey a pasingawey, anengneng ton onleleksab so singa-ules a basehan nanlapud tawen a napno na marurutak iran sanepat-salin pipinalsa, manilas iran bengatla, tan saray manok. Niganggan a mamatger tan mangan, inkuan nen Pedro ya agbalot angan na antokaman a marutak. “Tundaen mon tawagen a marutak iray bengatlan nilinisan na Dios,” so inkuan ed sikato. Say pasingawey so angonigon ed si Pedro, ingen tinumbok to so panangiwanwan na espiritu. Sirin, sikato tan anemiran Judion agagi so angulop ed saray ibabaki nen Cornelio.—Gawa 11:12.
16, 17. (a) Anto so imbaga nen Pedro ed si Cornelio tan ed saraman so nandaragup ed abung to? (b) Anto so agawa legan a si Pedro so masasalita ni?
16 Natan saray ununan Hentil so ngalngalilan makadngel ed maong a balita. (10:24-43) Sanen si Pedro tan saray kakaiba to so sinmabi ed Cesarea, si Cornelio, saray kakanayon to, tan saray maapit iran kakaaro to so manaalagar. Si Cornelio so dinmakmomo ed saray sali nen Pedro, ingen say apostol so sipapaabeban ag-angawat ed ontan a panangidayew. Sinalita to no panon so impanlana nen Jehova ed si Jesus na masanton espiritu tan pakayari bilang Mesias tan insalaysay to a siopaman a mangiteen na pananisia ed sikato so makaawat na kaperdona ed saray kasalanan.
17 Kinmiwas natan si Jehova. (10:44-48) Legan a si Pedro so mansasalita ni, inkalbo na Dios so masanton espiritu ed saraman a mananisian Hentil. Nanlapulad saman, sikara so inilalak ed panamegley na espiritu na Dios tan apuyanan iran mansalita na saray sankailin lenguahe tan sikato so intantandoro ra. Sirin, sikara so manepeg a nabautismoan ed ngaran nen Jesu-Kristo. Sirin diad saman a si Pedro so angusar ed komatlon tombok a mangilukas ed saray matakot-ed-Dios a Hentil ed puerta na pikakabat tan ed pankanawnawan onloob ed mangatatawen a Panarian.—Mateo 16:19.
18. Panon so inkiwas na saray Judion agagi sanen impaliwawa nen Pedro a saray Hentil so “abautismoan na masanton espiritu”?
18 Saginonor, diad Jerusalem, saray managsuporta ed galsim so akikatunongan ed si Pedro. (11:1-18) Sanen insalaysay to no panon a saray Hentil so “abaustismoan na masanton espiritu” saray Judion agagi to so inmabobon tan indaydayew da so Dios, a kuan da: “Maabig, sirin, ta impabtang na Dios so panagpataoli nisesengeg ed gagala na bilay diad totoo na saray nasyones met.” Sikatayo met so nakaukolan ya akaparaan a mangawat sano say madibinon linawa so nipalinew ed sikatayo.
Niletneg So Hentil a Kongregasyon
19. Panon a saray babangatan so atawag na Kristiano?
19 Say inmunan Hentil a kongregasyon so aporma natan. (11:19-26) Sanen saray babangatan so intaytayak na kairapan a tinmalineng ed si Esteban, arum so linma ed Antiokia, Siria, bantog ed agmalinis a panagdayew tan inkabulok ed moral. Legan a sikara so nansalita na maong a balita ed saray totoon mansasalita-na-Griego, “say lima nen Jehova so wala ed sikara,” tan dakel so nagmaliw a mananisia. Si Bernabe tan Saulo so nambangat diman ed loob na sakey a taon, tan “inmuna diad Antiokia a saray babangatan diad madibinon linawa et atawag ira na Kristiano.” Agpanduarwaan a si Jehova so angiwanwan a sikara so natawag na ontan, lapud say Griegon salitan khre·ma·tiʹzo kabaliksan to so “natawag ed madibinon linawa” tan lanang a Makasulatan ya uusaren a misiglaotan ed saman so manlalapud Dios.
20. Anto so impasakbay nen Agabo, tan panon so inkiwas na kongregasyon ed Antiokia?
20 Saray matakot-ed-Dios a propetas so sinmabi met ed Antiokia a nanlapud Jerusalem. (11:27-30) Sakey et si Agabo, ya angipanengneng a “diad panamegley na espiritu et onsabi so baleg ya eras ed interon panaayaman a dalin.” Satan a propesiya so asumpal legan na uley nen Romanon emperador a Claudio (41-54 K.P.), tan say manag-awaran a Josephus so anukoy ed sayan “baleg ya eras.” (Jewish Antiquities, XX, 51 [ii, 5]; XX, 101 [v, 2]) Pinakiwas na aro, say kongregasyon ed Antiokia so angipawit na kontribusyon ed mankakaukolan iran agagi diad Judea.—Juan 13:35.
Agtimmalonan Panamasegsegang
21. Anton kiwas so inala nen Herodes Agrippa I sumpad si Pedro, ingen tekep na anton resulta?
21 Say panaon na deen so nansampot sanen si Herodes Agrippa I so ginmapon amasegsegang ed saray matakot ed si Jehova diad Jerusalem. (12:1-11) Si Herodes so amapatey ed si Santiago diad panamegley na kampilan, nayarin sikato so pinugutan bilang inmunan martir. Diad impakanengneng a saya so amaliket ed saray Judios, impaipriso nen Herodes si Pedro. Say apostol so nayarin nigulonggulong ed sakey a sundalo diad balang dapag, legan a saray duaran arum so nanbantay ed selda to. Sikato so implano nen Herodes a papatey kayari na Paskua tan saray agew na andi-lebaduran tinapay (Nisan 14-21), ingen saray pikakasi na kongregasyon a nisesengeg ed sikato so naebatan ed dugan panaon, anggan singa saray pikakasi tayo so mabetbet a naebatan. Saya so agawa sanen say anghel na Dios so mamilagron angibulos ed apostol.
22. Anto so agawa sanen si Pedro so linma ed abung na ina nen Marcos, si Maria?
22 Agnambayag et si Pedro so walad abung nen Maria (ina nen Juan Marcos), mapatnag a sakey a Kristianon panduroypoan. (12:12-19) Diad kabilungetan, say aripen a biin si Roda so akabidbir ed boses nen Pedro ingen ta sikato so tinaynanan to ed atalakan a lalabasan. Diad inmuna et nayarin inisip na saray babangatan a say Dios so angibaki na sakey ya anghelikon mensahero a mangirerepresenta ed si Pedro tan mansasalita a kabosboses to. Sanen inawat da si Pedro, anggaman ontan, imbaga to ed sikara ya ibalita ra so inkiliktar to ed si Santiago tan saray agagi (nayarin mamatatken). Insan sikato so tinmaynan tan linman nanamot-amot ya agto imparungtal no iner so laen to pian napaliisan so pakapangyan to ed sikara diad kapeligroan odino sikaton mismo no bilang ta walay panagtepet. Say impananap nen Herodes ed si Pedro so maapa, tan saray bantay so adusa, nayarin pinatey ni ingen.
23. Panon so impanampot na uley nen Herodes Agrippa I, tan anto so naaralan tayo a manlapud saya?
23 Nen 44 K.P. say uley nen Herodes Agrippa I so anampot a tampol ed Cesarea nen sikato so manedad na 54 anyos. (12: 20-25) Sikato so maligsan milalaban a sumpad saray Ponesia ed Tiro tan Sidon, ya anuksok ed si aripen ton Blasto pian mangiyareglo na sakey a bista a ditan et nayarian da so mikareenan. Diad ebat “tinandaan ya agew” (sakey a piesta met a panamagalang ed si Claudio Cesar), kinawesan nen Herodes so inkasikato na maarin kawes, yinmurong ed panangukom a yurongan, tan ginmapon angiter na mapublikon paliwawa. Diad ebat et inmeyag so dumerengel: “Sakey a boses na dios, tan aliwan too!” Tamtampol, sikatoy kinabil na anghel nen Jehova “lapud agto inter so gloria ed Dios.” Si Herodes so “kinan na saray bigis tan inatey.” Komon ta sayan manamasakbay ya alimbawa so mamakiwas ed sikatayon mantultuloy a manakar diad takot ed si Jehova, a paliisan to so kinon tan mangigloria ed say sikato nipaakar ed no anto so gawaen tayo bilang totoo to.
24. Anto so ipanengneng na arapen ya artikulo nipaakar ed ilalaknab?
24 Anggaman ed panamasegsegang nen Herodes, “say salita nen Jehova so binmulaslas tan kinmayat.” Diad tua, singa ipanengneng na arapen ya artikulo, saray babangatan so makapanilalo ed nagkalalo nin ilalaknab. Akin? Lapud sikara so “nanakar diad takot ed si Jehova.”
Panon So Pangebat Yo?
◻ Panon so impangipanengneng nen Esteban ya antakot ed si Jehova, a singa dakel ed saray ariripen na Dios nanlapula ed saman?
◻ Anto so epekto na impatey nen Esteban diad panagpulong-na-Panarian a kimey, tan kasin walaan na modernon-agew a kapetekan?
◻ Panon a say manamasegsegang a Saulo na Tarsus so nagmaliw a sakey a matakot ed si Jehova?
◻ Siopara so inmunan Hentil a mananisia?
◻ Panoy impangipanengneng na Gawa kapitulo 12 a say panamasegsegang so agmamatunda ed saray matakot ed si Jehova?
[Saray litrato ed pahina 14, 15]
Sakey a liwawa so sinminag a manlapud tawen tan sakey a boses so nantepet: “Saulo, Saulo, akin a papasegsegangen mo ak?”