Bilay Kayari na Ipapatey Saray Agnaebatan a Tepet
“NO say sakey a maksil a too et ompatey kasin ombilay lamet? (Job 14:14) Sayan tepet, so impaarap nen patriakan Job ed apalabas iran siglo, a walan amorekdek na saray totoo ed balang sosyodad ed apalabas lan panaon, tan anggapoy kakulangan na saray nisuherin ebat.
Ibabaga na saray kadaanan a Griego a saray kamarerwa na inatey so mantultuloy a manbilay. Saraya so nibasil ed basil na ilog a Styx ed baleg a pasen a tatawegen a “mundo na inatey”. Diman saray ukom hinusga daray kamarerwa balanglad panamairap ed sakey ya atagey-a-pader a prisoan odino panarian ed saray uma na Elysian. Manisip iray arum a totoo a nagmaliw iray kamarerwa a bibitewen odino kometa. Siansian ipilit na arum a saray kamarerwa so maliwawa tan sikaray inala na bulan; a balang bulan legan a tulaw, sikaray nialis ed banwa.
Natan, saray teorya nipaakar ed sakey a bilay kayariy patey so mantultuloy a mapatnag. Manisia iray Hindu tan Budista ed reinkarnasyon. Ibabangat na saray Muslim a makaliktar itan a kamarerwa ed ipatey na laman tan diad kaunoran a panangukom so onla balanglad paraiso odino impierno. Maslak iran Protestante so abangatan a mansiansian manbilay iray kamarerwa kayariy patey pian makaeksperiensia na mangatatawen a liket odino panamairap ed mandarlang ya impierno. Diad sayan senaryo iyarum na Katolisismo so Limbo tan purgaturyo.
Diad pigaran dalin, say pananisia nipaakar ed inkuan a kamarerwa na inatey so sakey a pansukimat ya atekepan na lokal ya ug-ugali tan ibabagan Inkakristiano. Alimbawa, satan so lawas gagawaen ed limog na dakel a Katoliko tan Protestante ed Sagur ya Aprika a sakbungan iray espeho sano walay inatey pian anggapoy makaimano tan makanengneng ed espiritu na inatey a too. Apatapplon agew kayari na impatey na inad-aron sakey et manpiesta iray pamilya tan kakaaro pian selebraay itatagey na kamarerwa ed tawen. Manlapud saman, maparanay ed Christmas odino Balon Taon, ondalaw iray kakanayon ed sementeryo tan mangikalbo na iinomen ya alkohol ed lubok. Mitongtong ira ingen ed inatey, ya onkekerew na pabor tan isasalaysay iray balita ed pamilya.
Mapatnag, a wala so melag a pantunusan ed limog na saray relihyon ed mundo no nipaakar ed no antoy eksakton nagawa kayariy patey. Ingen, wala so ngalngalin sankatalbaan a pitunusan ed sakey a manunan abobon: say ag-ompatey a kamarerwan too. Kaslakan a bangat nipaakar ed bilay kayariy patey so simplen pandumaan ed sayan manunan tema.
Anggaman ontan, pigaran maupapet iran tepet et ipresentaray inkasikara: Iner ta so nanlapuan na ideyan say kamarerwa so ag-ompatey? Kasin satan so ibabangat na Kasulatan? No andi, akin ya anggan saray aliwan-Kristianon pananisia so mangibangat ed satan? Saraya so aglabat la ikaindan iran tepetepet. Antokaman so relihyoson pananisiam, say patey so katuaan a nepeg ya arapen. Lanoren kayo sirin na saray salisalan ed sakey ya aralem a tuloy a personal a dalan. Imbitaan mi kayo sirin ya imanoen irayan bengatla a tekep na sakey ya alukasan a nonot.