Say Panmoria na Kristiano ed Autoridad

“Anggapo so autoridad nilikud ed panamegley na Dios.”​—ROMA 13:1, NW.

1. Mitukoyan ed anto so salitan “autoridad,” kanian akin a nibaga a si Jehova so Supremon Autoridad?

SAY autoridad so nisisiglaot ed inkapalsa. Say salitan “autoridad” so mitukoyan ed salitan “autor,” a mankabaliksan na “sakey a nanlapuan, manggagawa, odino mamapawala.” Say Supremon Sakey ya amawala ed amin a pinalsa, ed walay bilay tan anggapoy bilay et si Jehova a Dios. Agniburi a sikato so Supremon Autoridad. Saray tuan Kristiano so makakalikna a singa saray mangatatawen a pinalsa a mangiyaabawag: “Sika so manepeg, [Jehova a, NW] Katawan mi tan Dios mi, a mangawat na gloria tan dayew tan pakayari: ta sika pinalsam so lapag a bengatla, tan lapu ed linawam wala ra tan sikara so apalsa.”​—Apocalipsis 4:11.

2. Diad sakey a pantalos, panon a binidbir na inmuna iran manuley a sikaray andian na nisipor a kanepegan a dominaen so kapara ran too, tan anto so imbaga nen Jesus ed si Pontio Pilato?

² Say katuaan a dakel ed sankasakbayan iran manuley na too so analin manggawan legal ed autoridad da diad pangibabagan dios ira odino manangilaman na Dios so mangipapabirbir ya anggapo so toon walaan na nisipor a kanepegan ya uleyan so arum a totoo.a (Jeremias 10:23) Say mogmon lehitimon lapuan na autoridad et si Jehova a Dios. Imbaga nen Kristo ed si Pontio Pilato, say Romanon gobernador na Judea: “Sika angapo so pakayarim sumpa ed siak, nilikod no niiter ed sika a nanlapu ed tagey.”​—Juan 19:11.

“Anggapo so Autoridad Nilikud ed Panamegley na Dios”

3. Anto so imbaga nen apostol Pablo nipaakar ed “atagtagey iran autoridad,” tan antoran tepet so pinalesa na balikas nen Jesus tan si Pablo?

³ Si apostol Pablo so nansulat ed saray Kristiano a manbibilay ed silong na panamanlong na Romanon Imperyo: “Balang kamarerwa so manpasakup ed atagtagey iran autoridad, ta anggapo so autoridad nilikud ed panamegley na Dios; saray walan autoridad so impasen na Dios ed relatibo iran posisyon da.” (Roma 13:1, NW) Anto so labay ya ibaga nen Jesus sanen inkuanton say autoridad nen Pilato so impagamor ed sikato “nanlapu ed tagey”? Tan diad anton paraan a kinunsidera nen Pablo a saray mapulitikan autoridad ed agew to so inyan na Dios ed saray posisyon da? Kasin say labay dan ibaga et si Jehova so personal a responsabli ed inkaturo na balang indibidual a mapulitikan manuley na sayan mundo?

4. Anto so impanawag nen Jesus tan si Pablo ed si Satanas, tan antoy ibabaga nen Satanas ya ag-imburi nen Jesus?

⁴ Panon ya onia, anta tinawag nen Jesus si Satanas a “principe na saya’n mundo,” tan sikatoy tinukoy nen apostol Pablo a “say dios na sayan sistema na bengabengatla”? (Juan 12:31; 16:11, 2 Corinto 4:4, NW) Sakey ni, sanen tutuksoen si Jesus, inyopresi nen Satanas ed sikato so “pakauley” ed “amin a panarian ed mundo,” ya ibabagan sayan autoridad et inyawat ed sikato. Impulisay nen Jesus iman ya opresi to, balet agto imburi a say ontan ya autoridad so kien nen Satanas a sengegan a nayarian ton niiter iya.​—Lucas 4:5-8.

5. (a) Panon tayon talosan iray salita nen Jesus tan si Pablo nipaakar ed autoridad na too? (b) Diad anton pantalos a saray atagtagey ya autoridad so “impasen na Dios ed relatibo iran posisyon da”?

⁵ Inyawat nen Jehova ed si Satanas so panguley ed sayan mundo diad pangiyaabuloy ed sikaton manbilay kayari na impanrebelde to tan kayari ton tinukso si Adan tan si Eva tan diad impanggawa to ed sikaran manrebelde sumpad inkasoberano To. (Genesis 3:1-6; ipareng so Exodo 9:15, 16.) Kanian, saray salita nen Jesus tan si Pablo so mankabaliksan a kayari impangipulisay na inmunan paris a too ed Eden na teokrasya, odino uley na Dios, inabuloyan nen Jehova so nisian a totoo a mamawala na saray oksuyan na autoridad a mangiyabuloy ed sikaran manbilay ed sakey a mauksoy a sosyedad. No maminsan, pian nasumpal so gagala to, ginawa nen Jehova a naderal so pigaran manuley odino gobierno. (Daniel 2:19-21) Say arum et inabuloyan ton mansiansia ed pakayari. Diad saray manuley ya iyaabuloy nen Jehova ed kiwawala et nibagan sikaray “walan impasen na Dios.”

Saray Akaunan Kristiano tan Saray Autoridad na Romano

6. Panon so panmoria na saray akaunan Kristiano ed saray Romanon autoridad, tan akin?

⁶ Saray akaunan Kristiano so ag-akikasakey ed saray sekta na Judio ya akinonong tan akilaban sumpad saray Romanon mangookopa ed Israel. Lapud saray autoridad ed Romano, tekep na say kodigo na sistema na ganggan da, so akapanmantini na oksuy ed dalin tan ed dayat; akapaalagey na dakel a mausar a paralanan na danum, saray dalan, tan saray taytay; tan diad inkalapagan et kinmiwas ed pankaabigan na saray kabanyakan, sikaray impasen na Kristianos a “ministro [odino, “aripen,” paimanod-leksab, NW] na Dios ed kaabigan” da. (Roma 13:3, 4) Say ganggan tan oksuy so amawala na sakey a kaliberliber ya amakayari ed Kristianos a mangipulong ed maong a balita ed sankasulinekan a pasen, a singa ed ingganggan nen Jesus. (Mateo 28:19, 20) Apakiwas na maabig a konsiensia, nabayaran daray buis ya impakseb na saray Romano, anggamano arum ed saray kuarta so inusar ed saray gagalan ag-inabobonan na Dios.​—Roma 13:5-7.

7, 8. (a) Anto so ipaparungtal na maalwar a panbasa ed Roma 13:1-7, tan anto so ipapanengneng na konteksto? (b) Diad silong na antoran sirkumstansya ya agkinmiwas iray autoridad a Romano bilang “ministro na Dios,” tan diad sayan kaso et anton awawey so tinumbok na inmuna iran Kristiano?

⁷ Say maalwar a panbasa ed ununan pitoran bersikulo na Roma kapitulo 13:1-7 so mangipaparungtal a saray mapulitikan “atagtagey ya autoridad” so “ministro na Dios” a mangigalang ed saramay manggagawa na maong tan manusa ed saramay mangaagamil na mauges. Ipapanengneng na konteksto a say Dios, aliwan saray atagtagey ya autoridad, so manidetermina no anto so maong tan no anto so mauges. Kanian, no say Romanon emperador odino siopaman nin mapulitikan autoridad so mankakaukolan na bengabengatlan isesebel na Dios odino, diad kasuniyan to et mangisebel ed bengabengatlan kakaukolanen na Dios, sikato so agla onkikiwas bilang ministro na Dios. Inkuan nen Jesus: “Bayaran yo . . . ed Cesar so kien nen Cesar; tan ed Dios so kien na Dios.” (Mateo 22:21) No say Romanon Estado et kerewen toray bengatlan kien na Dios, a singa say panagdayew odino say bilay na sakey a too, tinumbok na tuan Kristianos so simbawa na apostol: “Nakaokolan ya onoren mi so Dios, nen saray totoo.”​—Gawa 5:29.

⁸ Say impangipulisay na akaunan Kristianos ed pandayew ed emperador tan say panagtalintao, pamaulyan ed saray Kristianon pantitipon da, tan itundan pangipulong na maong a balita so angitarok na panamasegsegang. Tan dakel so anisian si apostol Pablo so pinatey diad ganggan nen Emperador Nero. Say arum ya emperador, nagkalautla di Domitian, Marcus Aurelius, Septimius Severus, Decius, tan Diocletian, so amasegsegang met ed akauna iran Kristiano. Sanen pinasegsegang na sarayan emperador tan saray nasasakopan daran autoridad iray Kristiano, talagan sikaray agkinmiwas bilang “ministro na Dios.”

9. (a) Anto so siansian tua ed mapulitikal ya atagtagey iran autoridad, tan nanlapud siopa so pangaawatan na pakayari tan autoridad na mapulitikan ayep? (b) Anto so makatunongan a nibaga nipaakar ed panagpasakup na Kristiano ed atagtagey iran autoridad?

⁹ Amin na saya so onkakanan panangiyilustra ya anggaman saray mapulitikan atagtagey ya autoridad so manseserbi ed pigaran pamaakaran bilang ‘oksuyan na Dios’ pian pansiansiaen so sakey a mauksoy a sosyedad na too, sikaray mansiasiansian kabiangan na minumundon sistema na bengabengatla a si Satanas so dios. (1 Juan 5:19) Sikaray kabiangan na sankamundoan a mapulitikan organisasyon ya isisimbolo na “atap ya ayep, NW” na Apocalipsis 13:1, 2. Satan ya ayep so mangaawat na pakayari tan autoridad to manlapud “baleg a dragon,” si Satanas a Diablo. (Apocalipsis 12:9) Kanian, makatunongan a say panpasakup na Kristiano ed saratan ya autoridad so relatibo, aliwan absoluto.​—Ipareng so Daniel 3:16-18.

Manepeg a Panagrespeto para’d Autoridad

10, 11. (a) Panon ya impanengneng nen Pablo a sikatayo so nepeg a magmaliw a marespeto ed totoon walaay autoridad? (b) Panon tan akin a makapanpikasi tayo “nisengeg ed saray arari tan amin a wala ed atagey a betang”?

¹⁰ Anggaman ontan, agkabaliksan na saya a saray Kristiano so nepeg a mangadapta na andi-baing, matungangan awawey ed mapulitikan atagtagey iran autoridad. Tua, dakel ed sarayan totoo so nagkalautlan agmakanepegan na respeto ed pribado odino anggan ed mapubliko iran panagbilay da. Ingen, saray apostol, diad alimbawa ra tan diad simbawa ra, so angipanengneng a saray totoon walad autoridad so nepeg a tratoen tekep na respeto. Sanen inmapireng si Pablo ed arap na incest a si Arin Herod Agrippa II, sikatoy akitongtong tekep na manepeg a panangigalang.​—Gawa 26:2, 3, 25.

¹¹ Si Pablo ni ingen so angibaga a matukoy so panaglawi ed saray minumundon autoridad ed saray pikakasi tayo, nagkalautla sano sikaray nakerew a manggawa na saray desisyon a lalanoren toray bilay tan Kristianon aktibidades tayo. Insulat to: “Ipure’ko sirin, a manonaan, a nagawa komon so saray pangitagleey, pikakasi, panangyesel, pisasalamat, nisengeg ed saray amin a totoo; Nisengeg ed saray arari tan amin ya wala ed atagey a betang; pian napalabas tayo so sakey a bilay a mareen tan mapayapa ed amin a kasimpitan tan kabintaan. Saya sikato so maong tan makapalikliket ed arap na Dios a Manangilaban tayo; A sikato labay to a saray amin a totoo nilaban ira komon, tan ondago’ra ed pakapikabat ed katuaan. (1 Timoteo 2:1-4) Say marespeton awawey tayo ed saratan ya autoridad so nayarin mangitonton ed pangiyabuloy da ed sikatayo a manumpal a lalon bulos ed kimey tayo ed gunaet a nisalba so “amin a totoo.”

12, 13. (a) Anton asimbang a simbawa nipaakar ed autoridad so inter nen Pedro? (b) Panon tayon nasuppiat so “ag pikakabat na saray totoo’n makulangkulang” a mamapawala na panangidumaduma sumpad Tastasi nen Jehova?

¹² Insulat nen apostol Pablo: “Nisengeg ed Katawan: unong ed ari, a singa katagtageyan; Odino dia ed saray gobernador, ya ingangan to a mamales ed saray managgawa na mauges, tan mangiter na galang ed saray managgawa na maong. Ta saya so linawa’y Dios, a dia ed pangawa yo na kaabigan padeenen yo so ag pikakabat na saray totoo’n makulangkulang: Unong ed bolos kayo, ya aliwa a say aagamilen yo ya inkablos sikato so sakbong na kaugsan, no ag ingen lapu ed aripen kayo’y Dios. Igalang yo so amin a totoo. Aroen yo so impanaagi, Takutan yo so Dios. Igalang yo so ari.” (1 Pedro 2:13-17) Agaylan asimbang a simbawa! Eebatan tayo so sigpot a panagpasakup ed Dios bilang ariripen to; say relatibo tan marespeton panpasakup ed mapulitika iran autoridad ya imbaki pian manusa ed saray managgaway mauges.

¹³ Aromog a dakel a sekular ya autoridad so walaan na nikadkaduma a lingon panmoria nipaakar ed Tastasi nen Jehova. Saya so kaslakan lapud agsuston impormasyon ya inter ed sikara na kakabusol na totoo na Dios a walaay mauges a pilalek. Odino nayarin amin ya amta ra nipaakar ed sikatayo so nanlapud media, a no maminsan et walay lalabian ed panangipalapag da. No maminsan et nayarin nauman tayo iyan panangidumaduma diad marespeton awawey tayo tan, no nayari, diad pangitarok ed saray autoridad na suston deskripsyon na kimey tan saray sisisiaen na saray Tasi nen Jehova. Para’d saray okupadon opisyales, say brosyur a Jehovah’s Witnesses in the Twentieth Century so mangitatarok na antikey tan malinew a salaysay. Para’d mas malaknab ya impormasyon, sikaray nayarin ikdan na libron Jehovah’s Witnesses​—Proclaimers of God’s Kingdom, sakey a maabig ya instrumenton manepeg a walaan na pasen ed saray simpenan na liblibro ed lokal tan nasyonal iran publikon librarya.

Say Autoridad ed Loob na Saray Kristianon Ayaman

14, 15. (a) Anto so letnegan na autoridad ed loob na Kristianon sankaabungan? (b) Anto so nepeg ya awawey na Kristianon asawan bibii ed kaasawaan da, tan akin?

¹⁴ Mapatnag a no saray Kristiano so kakaukolanen na Dios a mangipanengneng na makanepegan a respeto ed minumundo iran autoridad, nepeg da met a respetoen so oksuy na autoridad ya inletneg na Dios ed loob na saray Kristianon sankaabungan. Indatak nen apostol Pablo ed malinew iran termino so prinsipyo na inkaulo a nepeg a niwala diad limog na totoo nen Jehova. Insulat to: “Bangbalet labay ko komon ya kabaten yo a say olo na balang laki si Cristo; tan say olo na balang bi-i say laki; tan say olo nen Cristo say Dios.” (1 Corinto 11:3) Saya so prinsipyo na teokrasya, odino uley na Dios. Anto so sasaglawien na saya?

¹⁵ Say panrespeto ed teokrasya so onggapo ed ayaman. Say Kristianon asawan bii ya agmangipapanengneng na manepeg a respeto ed autoridad na asawa to​—balanglan sikato so kaparan mananisia odino andi​—so aliwan teokratiko. Sinimbawa nen Pablo iray Kristiano: “A mantotolokan so sakey tan sakey ed sikayo dia ed katatakot ed Cristo. Sikayo ya asawan bibii, paoleyan kayo ed saray kaasawaan yo a dili, a singa met ed Katawan. Ta say asawan laki sikato so olo na asawan bii, a singa si Cristo met sikato so olo na iglesia, a sikaton dili so manangilaban ed laman. Et onong a say iglesia wala ed katotolok ed Cristo, kanian saray asawan bibii pauleyan ira met ed saray kaasawaan da ed ganagana.” (Efeso 5:21-24) No panon a saray Kristianon lalaki so kaukolan a manpasakup ed inkaulo nen Kristo, saray Kristiano met a bibii so nepeg a mamidbir tekep na kakabatan ed panpasakup ed inter-Dios ya autoridad na kaasawaan da. Saya so mangitarok ed sikara na aralem ya akindalem a pakapenek tan, lalon importanti, say panamendisyon nen Jehova.

16, 17. (a) Panon a nipatnag na saray anak a pinabaleg ed Kristiano iran ayaman a sikaray duma ed dakel iran katayatdang natan, tan sikaray walaan na anton insentibo? (b) Panon a si Jesus et sakey a maabig ya alimbawa para’d saray kalangweran natan, tan anto so nipapaseseg ed sikaran gawaen?

¹⁶ Saray teokratikon anak so maliket a mangipanengneng na manepeg a respeto para’d atateng da. Nipaakar ed say malangwer a kailalakan ed saray kaunoran ya agew, nipasakbay a sikaray magmaliw a “matulay ed saray kaatengan da.” (2 Timoteo 3:1, 2) Balet para ed saray Kristianon ananak say apuyanan a Salita na Dios so mangibabagan: “Anak, ontolo’kayo ed saray kaatengan yo ed amin a bengabengatla, ta saya sikato so makapaliket ed Katawan.” (Colosas 3:20) Say panagrespeto ed autoridad na atateng so mamaliket ed si Jehova tan mangitarok na panamendisyon to.

¹⁷ Saya so niyilustra ed kaso nen Jesus. Kuan na salaysay nen Lucas: “Et linma ya akiolop ed sikara, et sinmabi ra ed Nazaret; et matolotolok ed sikara.  . . Et si Jesus binmaleg ed kakabatan tan kabalgan, tan ed pamalangkap na Dios tan saray totoo.” (Lucas 2:51, 52) Si Jesus so manedad na 12 taon ed saman, tan say Griegon berbon porman inusar dia et mangidadanet a sikato so “nantultuloy a pauleyan” ed atateng to. Kanian say panamauley to so ag-anampot sanen sikatoy katayatdang. No sikayon kalangweran et labay yo so onaligwas ed espiritualidad tan pabor nen Jehova tan ed maridios a totoo, ipanengneng yo so respeto para’d autoridad ed loob tan paway na ayaman yo.

Say Autoridad ed Loob na Kongregasyon

18. Siopa so Ulo na Kristianon kongregasyon, tan siopa so angimatalekan to na autoridad?

¹⁸ Diad panisingbat ed pankaukolan na uksoy ed loob na Kristianon kongregasyon, insulat nen Pablo: “Ta say Dios aliwa’n Dios na kolkol, no ag kareenan. . . . Et nagawa komon so sarayan amin ed kasimpitan tan maoksoy [odino, “unong ed oksuy,” paimanod-leksab, NW].” (1 Corinto 14:33, 40) Pian amin a bengatla so nagawan maalasir, si Kristo, say Ulo na Kristianon kongregasyon, so angimatalekan na autoridad ed matoor a totoo pian mangilaman ed sikato. Nabasa tayo: “Et saray arum inyan to ra ya apostoles; tan saray arum, profetas; tan saray arum, manangipulong na maabig a pakabat; tan saray arum, pastor tan manangibangat, Ya onkana a pakayadyarian na saray sasantos, a nipaakar ed gawa na panaglinkor, . . . Et ingen salitaen yo so tua ed loob na aro, et ombaleg kayo komon ed amin a bengatla ed sikato, a sikato so Olo, salanti si Cristo.”​—Efeso 4:11, 12, 15.

19. (a) Siopa so tinuro na Kristo ed amin a kayarian to ed dalin, tan siopa so angipagamoran to na sayan nikadkaduman autoridad? (b) Anton panangimatalek na autoridad so nagagawa ed Kristianon kongregasyon, tan anto so kakaukolanen na saya ed biang tayo?

¹⁹ Diad sayan panaon na anggaan, tinuro na Kristo so tugyop na “matoor tan makabat ya aripen” ed “amin a wala ed sikato,” odino intereses na Panarian ed dalin. (Mateo 24:45-47) Singa ed inmunan siglo, sayan aripen so ilalaman na mananguley ya ulop na alanaan a Kristianon lalaki ya inikdan nen Kristo na autoridad a manggawa na saray desisyon tan manuro na arum niran manangasikaso. (Gawa 6:2, 3; 15:2) Insan, say Mananguley ya Ulop so mangipabtang na autoridad ed saray Komite na Sanga, saray manangasikaso ed distrito tan ed sirkito, tan mamatatken ed loob na kada masulok a 73,000 a kongregasyon na Tastasi nen Jehova ed interon dalin. Amin na sarayan dedikadon Kristianon lalaki so makanepegan na suporta tan respeto tayo.​—1 Timoteo 5:17.

20. Anton alimbawa so mangipapanengneng a si Jehova so naeermenan ed saramay andian na respeto ed kaparan Kristianon walad autoridad?

²⁰ No nipaakar ed respeto ya otang tayo ed saramay autoridad ed loob na Kristianon kongregasyon, sakey a makapainteres a panangipareng so nagawa diad panagpasakup ya otang tayo ed saray sekular ya autoridad. Sano sumlangen na sakey so ganggan na too ya aabobonan na Dios, say dusan idapo na “saray manuley” so, diad tua et sakey ya agdirektan balikas na sanok na Dios ed samay “manggawa na mauges.” (Roma 13:3, 4) No si Jehova so onsanok sano say sakey so onsumlang ed saray ganggan na too tan andian na suston panagrespeto ed minumundo iran autoridad, sikato so lalon agmaliket no say sakey a dedikadon Kristiano so mangibaliwala ed saray prinsipyo na Biblia tan mangipapanengneng na agpanagrespeto ed kaparan Kristianos a walad autoridad!

21. Anton Makasulatan a simbawa so panliketan tayon tumboken, tan anto so nakunsidera ed ontumbok ya artikulo?

²¹ Imbes a naawat so agpangabobon na Dios diad pangiyadapta na rebelyoso odino independientin awawey, tumboken tayo so simbawa nen Pablo ed saray Kristianon taga Filipos: “Kanian, inararok, angan singa sikayo so wala lawas ed katotolok, aliwa a diad akaarapak labat, noag ingen nagkalalo natan ed kaandik ed arap yo, isumpal yo so dili a kilalaban yo ed takot tan giwgiw; Ta say Dios so mankimey ed loob yo ed panlabay tan say pangawa, ed maong a kaliktan to. Gawa yo ya amin so bengatla ya angapo’y talabotob tan supiatan; Pian magmaliw kayo komon ya andi kabalawan tan ag makaduksa, anak na Dios ya angapo so kabalawan yo ed pegley na sakey a pikewet tan maramsak a kailalakan, ya diad pegley da anengneng kayo’n singa silesilew dia ed mundo.” (Filipos 2:12-15) Aliwan singa say kaplesan a pikewet tan ayesyes a kailalakan ya intarok to ed inkasikato na krisis ed autoridad, saray totoo nen Jehova so sibubulos a manpasakup ed autoridad. Diad ontan et sikara so manaani na dakel a gungguna, unong a nanengneng tayo ed onggendan ya artikulo.

[Paimano ed leksab]

Bilang Repaso

◻ Siopa so Supremon Autoridad, tan akin a say autoridad to so lehitimo?

◻ Diad anton pantalos a saray atagtagey ya autoridad so “impasen na Dios ed relatibo iran posisyon da”?

◻ Kapigan so pangangga na saray atagtagey ya autoridad bilang “ministro na Dios”?

◻ Anton inkasangal na autoridad so wala ed loob na saray Kristianon pamilya?

◻ Anton panangimatalek na autoridad so wala ed loob na Kristianon kongregasyon?

[Saray litrato ed pahina 18]

Inkuan nen Jesus: “Bayaran yo sirin ed Cesar so kien nen Cesar”