Watchtower BIBLIOTHEEK ONLINE
Watchtower
BIBLIOTHEEK ONLINE
Papiamento (Aruba)
  • BIJBEL
  • PUBLICACION
  • REUNION
  • g04 8/9 pag. 15-17
  • Con Bo Por Train Bo Cacho

No tin video disponibel pa loke bo a scoge.

Sorry, nos no por a play e video.

  • Con Bo Por Train Bo Cacho
  • Spierta! 2004
  • Subtema
  • Articulonan Similar
  • Composicion Genetico
  • Con pa Siña Bo Cacho Comandonan Simpel
  • Un Compañero Fiel
  • Dushi Bestia di Cas of Asesino Feros?
    Spierta! 2002
  • Bestia Ta un Regalo di Dios
    Spierta! 2004
Spierta! 2004
g04 8/9 pag. 15-17

Con Bo Por Train Bo Cacho

Di un escritor di Spierta! na Mexico

“MI CACHO no ta bin serca mi ora mi yam’e.” “Mi cacho ta blaf asina tanto cu mi biciñanan a cuminsa keha.” “Mi cacho ta gusta bula riba mi y riba mi bishitantenan.” Den tur e casonan ei, doñonan di cacho ta puntra den nan frustracion: “Kico mi por haci?”

Probablemente e contesta ta pa duna bo cacho training di obediencia basico—siñ’e obedece comandonan of ordonan simpel. Claro cu ta miho bo cuminsa ora bo cacho ta chikito ainda. Pero asta cacho mas grandi por siña. Marcos, un entrenado profesional di cacho na Mexico, a bisa: “E edad minimo di e cachonan cu nos ta ricibi pa train ta cuater luna, y e maximo ta cinco aña. Pero ami a yega di siña cacho di asta dies aña bieu obediencia basico.”

Cacho ta un bestia inteligente. Ta train cacho pa hole droga y explosivo, pa yuda hende incapasita y pa asisti den accionnan di rescate. Pero con bo por train bo cacho pa e obedece bo?

Composicion Genetico

Na prome luga, bo tin cu sa algo di e composicion genetico di bo cacho. Cacho, mescos cu lobo, ta inclina instintivamente pa biba den un grupo bou di un lider, y caminda cada bestia tin su puesto. Den e caso di bo cacho, bo famia ta su grupo, y e tin cu compronde cu abo ta e lider.

Den un grupo di lobo, e lider ta scohe e luga mas cayente y mas halto pa e drumi. Tambe e ta come prome cu e otronan. Pues si bo ta laga bo cacho drumi riba bo cama of subi por ehempel riba bo sofa, e ta capas di kere cu t’e ta e lider. Si bo tira cuminda p’e for di mesa, tanten cu bo mes ta come, tambe e por haya e idea ei.

Asta bo cacho chikito por siña cu ta abo ta manda. Con? Keda wak e den su wowonan te ora e kita su cara. Un otro bon training ta pa pasa man riba e cacho su bariga ora e ta drumi riba su lomba, ya cu esei ta nifica un posicion di sumision p’e. Si bo cacho ta haci fastioso y no tin fin di stop ora bo bisa “No”, purba ignor’e of bai lag’e.

Ora bo cacho ta obedece bo comandonan, e ta reconociendo cu ta abo ta manda riba dje. Si abo como su doño no lag’e compronde esei, e por kere cu e ta bo pareu of superior na bo, y e ta bai comporta su mes asina tambe.

Con pa Siña Bo Cacho Comandonan Simpel

Pa siña bo cacho comandonan basico, bo mester tin un banchi, un cadena y hopi pasenshi. Un manual di entrenamento ta recomenda lo siguiente: (1) Duna un comando simpel di un palabra, (2) demostra e accion desea y (3) duna elogio mesora na momento cu e cacho cumpli. Bo tono di bos ta mas importante cu e palabranan cu bo ta bisa. Duna comando den un tono firme, y elogio mester ta den un tono contento y cariñoso.

No tin nodi suta of dal e cacho. Segun Marcos, e entrenado cita anteriormente: “Ami simplemente ta bisa ‘No’ cu un tono skerpi, prolongando e vocal, pa e cacho por sa cu mi no ta contento cu loke el a haci. Un cacho ta suficiente sabi pa sa ki ora bo ta recompens’e y ki ora bo ta bezig ta scual e.”

Si bo tin cu haci algo mas drastico, lo bo por gara e cacho parti patras di su nek y sagudie suavemente mientras bo ta bisa “No.” Scual e cacho durante cu e ta haci malo of direct despues. Tene cuenta cu un cacho no por compronde pakico bo ta rabia cu ne ora bo rous e algun minuut of algun ora despues cu el a hasi malo. Ni e no ta compronde pakico un cierto accion ta aceptabel na un ocasion si pero na un otro ocasion no. Pues, sea consistente.

E comando di mas basico den tur les di obediencia ta “Sinta!” Si bo cacho conoce e comando aki, bo por control’e ora e bira demasiado activo. Por ehempel, bo por bisa bo cacho pa sinta ora e cuminsa bula riba bishitantenan. Pa siña bo cacho sinta, pega e cadena na e banchi y dun’e e comando mientras bo ta pusha su parti patras manda abou y trek su cabes na e cadena suavemente manda ariba. Elogi’e mesora. Ripiti e stapnan aki te ora e cacho ta obedece e comando riba su mes.

Pa siña bo cacho pa keda sinta, uza e comando “Keda!” mientras bo ta para su dilanti y saca bo man cu bo planta di man dirigi na dje. Si e cacho move, bisa “No” y pon’e sinta bek. Ripiti e comando, y elogia bo cacho ora e keda sinta un rato. Segun cu e ta obedece e comando, aumenta e rato cu e ta sinta gradualmente y tambe e distancia entre abo y bo cacho.

E miho manera pa siña un cacho pa bini serca bo ta di uza un cadena largo y snuk e suavemente mientras bo ta yam’e na su nomber y dun’e e comando “Bin!” Bek bai patras segun cu e cacho ta bini riba bo, y sigui elogi’e. Pronto lo e responde na bo yamada sin cu bo tin cu snuk e cadena. Si bo cacho los y e no kier obedece e comando pa “Bin!”, yam’e y core bai den direccion contrario. Hopi bes, su instinto ta mand’e core bo tras.

Un palabra di cautela: Nunca uza e palabra “bin” pa un motibo negativo, manera pa bo scual e. Bo cacho mester siña cu ora e obedece e comando pa “Bin”, esei lo ta pa algo agradabel, sea ta pa haya elogio of un cos di come. Si bo perde pasenshi den siñamento di e comando aki, bo cacho lo asocia e binimento cu algo desagradabel y lo e no obedece.

Tambe bo por siña bo cacho cana banda di bo, sin cu e ta cana bai laga bo ni keda atras. Pa haci esaki, uza un banchi special den forma di cadena y un cadena cortico. Cu e cacho na bo man robes, dun’e e comando “Cana!” y sali cu bo pia robes. Si bo cacho purba cana bai laga bo of ta keda atras, snuk e cu e cadena y ripiti e comando. Elogi’e ora e cumpli.

Con bo por siña bo cacho pa e no bula riba bo? Un metodo ta pa hala patras uzando e comando “Kita!” sigui pa “Sinta!” Un otro metodo ta pa gara cada un pata dilanti den un man anto bai riba e cacho, ripitiendo e comando “Kita!” Ora e obedece, elogi’e.

Un Compañero Fiel

Corda, cacho ta un bestia social. Si mar’e of ser’e den couchi mucho largo, e por bira hiperactivo, blaf di mas y bira destructivo. Cu training, bo cacho por bira un compañero agradabel y fiel—en bes di un bestia fastioso.

[Cuadro/Plachinan na pagina 16]

Tip pa Train Cacho

1. Uza semper e mesun palabranan como comando.

2. Cacho ta gusta tende su nomber, y esei ta hala su atencion. Pues uza comando hunto cu e nomber di e cacho. (“Blacky, sinta!”) Pero no uza nomber di e cacho hunto cu un scual, manera “No!” Bo cacho mester siña cu ora e reacciona riba su nomber, esei ta trece resultadonan positivo—no negativo.

3. Recompensa bo cacho door di elogi’e hopi. Hopi cacho ta mas obediente ora nan haya cariño cu ora nan haya cuminda.

4. Tene e sesionnan di training cortico y agradabel.

5. No comete e eror di enfatisa mal comportacion door di duna bo cacho hopi atencion ora e haci malo. Esaki lo resulta solamente den ripiticion di e comportacion indesea.

[Plachinan]

Elogia bo cacho

“Blacky, sinta!”

[Reconocemento]

Adapta for di Never, Never Hit Your Dog (Nunca, Nunca No Dal Bo Cacho) y e American Dog Trainers Network.

[Cuadro/Plachi na pagina 17]

Con pa Siña Bo Cacho Chikito Haci Su Sushi Pafo

Bo por siña un cacho chikito haci su sushi pafo ora e tin seis pa ocho siman. Segun e buki Dog Training Basics (Training Basico pa Cacho), e factornan clave pa bo por logra siña bo cacho haci su sushi pafo ta di ten’e sera, entren’e, observa ki ora e ta haci su necesidad y elogi’e. Normalmente un cacho no ta gusta susha e area caminda e ta drumi. Pesei, si bo no por tira bista riba bo cacho, ten’e sera of mara. Sa ki ora e ta haci su necesidad, y siñ’e un caminda spesifico pa e haci esei. Bai cu ne (na cadena) na e area aki un poco despues cu e lanta for di soño, despues cu e come, despues cu e caba di hunga, of prome cu e bai drumi. Ora e ta haci su sushi, elogi’e. Kisas lo bo kier siñ’e un palabra pa e sa cu ta ora pa e haci su sushi.

Ora bo cacho chikito no ta sera of mara, sea alerta pa e indicacionnan di cu e tin cu haci su necesidad, por ehempel, si e stop di hunga diripiente, cuminsa bira rond y hole abou, y core sali for di e cuarto. Si bo gara bo cacho chikito ta haciendo su sushi den cas, scual e y hib’e pafo mesora.a Y, un biaha mas, bo no ta gana nada si bo corigie hopi rato despues cu e haci malo. Si el a haci su sushi caminda e no tawatin mag, limpia e luga ei cu awa di binager pa kita e holo, sino e cacho lo sigui uza e luga ei pa haci su sushi.

[Nota]

a Tin cacho ta bira asina contento ora bo cuminda nan te cu nan ta orina. No ta pa malo nan ta haci esei; ta un comportacion natural di cacho. E por ta un muestra cu bo cacho ta reconoce cu ta abo ta manda. Si bo scual bo cacho den e situacion aki, ta piyo so e problema por bira, ya cu esaki por pone bo cacho orina mas tanto ainda pa e sigui demostra cu e ta mira abo como esun superior na dje. Por lo general, pa ora e cacho tin dos aña, e comportacion aki ta stop.

    Publicacion na Papiamento (Aruba) (2002-2024)
    Log Out
    Log In
    • Papiamento (Aruba)
    • Comparti
    • Preferencianan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condicionnan di Uzo
    • Maneho di Privacidad
    • Configuracion di Privacidad
    • JW.ORG
    • Log In
    Comparti