CAPITULO 5
“Tur e Tesoronan di Sabiduria”
1-3. Kico tabata e circunstancia na momento cu Hesus a duna e sermon riba un dia den lente di aña 31, y dicon su oyentenan a keda masha asombra?
TABATA un dia den lente di aña 31 di nos era. Hesucristo tabata pega cu Capernaum, un stad yen di actividad na costa noordwest di Lama di Galilea. Riba un sero den bisindario, Hesus a pasa henter anochi su so ta haci oracion. Ora cu di dia a habri, el a yama su discipelnan y a scohe 12 for di entre nan cu el a duna e nomber apostel. Mientrastanto, gruponan grandi di hende—tin di nan for di luganan basta leu—a sigui Hesus na e sitio aki y a reuni na un luga plat riba e sero. Nan tabata ansioso pa tende kico e tabatin di bisa y pa e cura nan di nan malesanan. Hesus no a desapunta nan.—Lucas 6:12-19.
2 Hesus a acerca e multitud y a cura tur hende cu tabata malo. Finalmente, ora cu ningun di nan no tabata sinti e dolor di un malesa grave mas, el a cai sinta y cuminsa siña nan.a E palabranan cu el a papia e dia fresco ei di lente lo mester a sorprende su oyentenan. Nunca nan no a tende un hende siña nan manera el a haci. Pa duna peso na su siñansa, e no a referi na tradicionnan oral ni na rabinan Hudiu bon conoci. Mas bien, el a cita bes tras bes for di e Scritura Hebreo inspira. E mensahe cu el a duna tabata stret, cu palabranan simpel y e nificacion tabata bon cla. Ora cu el a caba, e hendenan a keda masha asombra. Y cu bon motibo, ya cu nan a caba di scucha e homber di mas sabi cu a yega di biba!—Mateo 7:28, 29.
“E multitudnan a keda asombra di su siñansa”
3 E sermon ei hunto cu hopi otro cos cu Hesus a bisa y haci ta para skirbi den e Palabra di Dios. Ta bon pa nos investiga kico e registro inspira ei ta bisa di Hesus, pasobra den Hesus tin “tur e tesoronan di sabiduria.” (Colosensenan 2:3) Di unda Hesus a haya e sabiduria ei, esta, e habilidad di aplica conocemento y comprondemento na un manera practico? Con el a desplega sabiduria, y con nos por sigui su ehempel?
“Di Unda e Homber Aki A Haya e Sabiduria Aki?”
4. Ki pregunta e oyentenan di Hesus a haci, y dicon?
4 Durante un di Hesus su recoridonan pa predica, el a bishita Nazaret, e pueblo caminda el a lanta, y a cuminsa siña hende den e sinagoga cu tin einan. Hopi di su oyentenan a keda masha asombra y a puntra nan mes: “Di unda e homber aki a haya e sabiduria aki?” Nan tabata conoce su famia—su mayornan y su rumannan—y nan tabata sa cu el a bin di un ambiente humilde. (Mateo 13:54-56; Marco 6:1-3) Sin duda nan tabata sa tambe cu e carpinte elocuente aki no a bai ningun di e scolnan rabinico prestigioso. (Juan 7:15) Pues nan pregunta por a parce logico.
5. Segun Hesus, su sabiduria tabata di ki fuente?
5 E sabiduria cu Hesus a desplega no tabata simplemente producto di su mente perfecto. Mas despues den su ministerio, ora e tabata siña abiertamente den tempel, Hesus a revela cu su sabiduria tabata di un fuente hopi mas eleva. E di: “Mi siñansa no ta di mi, ma di esun cu a manda mi.” (Juan 7:16) Si, e Tata, esun cu a manda e Yiu, tabata e berdadero fuente di Hesus su sabiduria. (Juan 12:49) Pero con Hesus a haya sabiduria for di Jehova?
6, 7. Den ki maneranan Hesus a haya sabiduria for di su Tata?
6 Tabata e spirito santo di Jehova cu a obra den Hesus su curason y mente. Isaias a profetisa di Hesus como e Mesias priminti: “E spirito di SEÑOR lo keda riba dje, e spirito di sabiduria y comprondemento, e spirito di conseho y poder, e spirito di conocemento y temor di SEÑOR.” (Isaias 11:2) Como cu Jehova su spirito tabata riba dje y a guia su pensamento- y decisionnan, no ta nada straño cu tur loke Hesus a bisa y haci a refleha un sabiduria excepcional.
7 Hesus a haya sabiduria for di su Tata den un otro manera mas cu ta masha profundo. Manera nos a mira den Capitulo 2, durante Hesus su existencia prehumano—cu a abarca un periodo inmenso—el a haya e oportunidad di siña mira cosnan for di e punto di bista di Jehova. Nos no por ni imagina con profundo e sabiduria cu e Yiu a haya na lado di su Tata tabata, trahando duro como Dios su “trahado experto” den e creacion di tur otro cos, tanto e cosnan cu tin bida como esnan sin bida. Cu bon motibo anto, Bijbel ta describi e Yiu den su existencia prehumano como sabiduria personifica. (Proverbionan 8:22-31; Colosensenan 1:15, 16) Durante henter Hesus su ministerio, e por a uza e sabiduria cu el a haya na lado di su Tata den shelo.b (Juan 8:26, 28, 38) P’esei nos no mester keda sorprendi pa e cantidad di conocemento y e profundidad di comprondemento cu e palabranan di Hesus a refleha of pa e sano huicio cu tabata bisto den tur loke el a haci.
8. Como siguido di Hesus, con nos por haya sabiduria?
8 Como siguido di Hesus, nos tambe tin cu acudi na Jehova como e fuente di sabiduria. (Proverbionan 2:6) Claro cu Jehova no ta duna nos sabiduria milagrosamente. Pero e ta contesta nos oracionnan sincero si den cua nos ta pidi e sabiduria necesario pa trata cu exito cu e dificultadnan di bida. (Santiago 1:5) Pa nos haya e sabiduria ei, nos tin cu haci hopi esfuerso. Nos tin cu sigui busc’e “manera tesoro scondi.” (Proverbionan 2:1-6) Si, nos tin cu sigui coba bai hundo den e Palabra di Dios, caminda su sabiduria ta ser revela, y pone nos bida na harmonia cu loke nos ta siña. Specialmente e ehempel di Jehova su Yiu ta valioso pa yuda nos haya sabiduria. Laga nos analisa varios area den cua Hesus a desplega sabiduria y siña con nos por imit’e.
Palabranan di Sabiduria
Bijbel ta revela e sabiduria di Dios
9. Kico a pone cu e siñansanan di Hesus tabata asina sabi?
9 Gran cantidad di hende a basha bai cerca Hesus djis pa nan tend’e papia. (Marco 6:31-34; Lucas 5:1-3) Y esaki no tabata straño, pasobra ora Hesus a habri su boca, palabranan di sabiduria sin igual tabata sali! Su siñansanan a refleha un conocemento profundo di e Palabra di Dios y un habilidad incomparabel di bai na raiz di un asunto. Su siñansanan ta atrae hende di tur parti di mundo y ta semper valido. Considera algun ehempel di e sabiduria cu nos ta haya den e palabranan di Hesus, kende ta e “Consehero Maraviyoso” profetisa.—Isaias 9:6.
10. Ki cualidadnan positivo Hesus a urgi nos pa cultiva, y dicon?
10 E Sermon Riba Sero, menciona na principio, ta e coleccion mas grandi di siñansa di Hesus sin interupcion di un naracion of di palabranan di otro hende. Den e sermon aki, Hesus no a djis conseha nos pa papia loke ta corecto y comporta nos bon. Su conseho ta bai hopi mas profundo cu esei. Como cu Hesus tabata sa cu pensamento y sintimento ta hiba na palabra y accion, el a urgi nos pa cultiva cualidadnan positivo di mente y curason, manera humildad, hamber pa husticia, e inclinacion pa ta misericordioso y pa haci pas, y amor pa otro hende. (Mateo 5:5-9, 43-48) Segun cu nos ta desaroya e tipo di cualidadnan ei den nos curason, nos abla y comportacion lo bira mas sano, locual no solamente ta agrada Jehova sino tambe ta promove bon relacion cu otro hende.—Mateo 5:16.
11. Ora di duna conseho tocante comportacion pecaminoso, con Hesus a bai na raiz di e asunto?
11 Ora Hesus a duna conseho tocante comportacion pecaminoso, el a bai na raiz di e asunto. E no a djis bisa nos keda leu for di actonan violento. Mas bien, el a spierta nos pa no laga rabia keda herbe den nos curason. (Mateo 5:21, 22; 1 Juan 3:15) Hesus no a prohibi e acto di adulterio so. El a spierta tambe contra e pasion cu ta cuminsa den curason y cu ta hiba na tal traicion. El a spierta nos pa no laga nos wowonan lanta mal deseo y stimula pasion. (Mateo 5:27-30) Hesus a dirigi atencion na e causa, no djis na e sintomanan. El a papia di e actitudnan y deseonan cu ta hiba na actonan pecaminoso.—Salmo 7:14.
12. Con siguidonan di Hesus ta mira su conseho, y dicon?
12 Ki un gran sabiduria tin den e palabranan di Hesus! Nada straño cu “e multitudnan a keda asombra di su siñansa.” (Mateo 7:28) Como su siguido, nos ta mira su conseho sabi como un guia pa nos bida. Nos ta trata na cultiva e cualidadnan positivo cu el a recomenda—entre otro, misericordia, pas y amor—sabiendo cu asina nos ta poniendo un fundeshi pa conducta cu ta agrada Jehova. Nos ta haci esfuerso pa saca e sintimento- y deseonan negativo cu el a spierta contra dje for di nos curason—cosnan manera rabia, amargura y deseonan inmoral—sabiendo cu esei lo yuda nos evita conducta pecaminoso.—Santiago 1:14, 15.
Un Bida Dirigi pa Sabiduria
13, 14. Kico ta mustra cu Hesus a uza bon huicio ora el a scohe e rumbo di su bida?
13 Hesus a desplega sabiduria no solamente cu palabra sino tambe cu echo. Henter su manera di biba—su decisionnan, e manera cu el a mira su mes y su trato cu otro hende—a demostra hopi faseta bunita di sabiduria. Considera algun ehempel cu ta mustra cu “sabiduria sano y discrecion” ta loke a dirigi Hesus su bida.—Proverbionan 3:21.
14 Sabiduria ta inclui sano huicio. Hesus a uza bon huicio ora el a scohe su rumbo den bida. Bo por imagina e clase di bida cu Hesus lo por tabatin—e cas cu e por a traha, e negoshi cu e por a lanta of e fama mundial cu e por a logra? Hesus tabata sa cu un bida dedica na e actividadnan ei “ta banidad y coremento tras di biento.” (Eclesiastes 4:4; 5:10) Un rumbo asina ta bobedad, lo contrario di sabiduria. Hesus a scohe pa tene su bida simpel. E no tabata interesa den traha placa ni acumula pocesion material. (Mateo 8:20) Na harmonia cu loke el a siña hende, el a tene su wowo simpel, esta, enfoca riba un solo proposito: hacimento di e boluntad di Dios. (Mateo 6:22, NW) Hesus sabiamente a dedica su tempo y energia na interesnan di Reino, locual ta hopi mas importante y beneficioso cu cosnan material. (Mateo 6:19-21) Pues, el a laga atras un ehempel digno di imita.
15. Con siguidonan di Hesus por demostra cu nan ta tene nan wowo simpel, y dicon esaki ta e rumbo di sabiduria?
15 Siguidonan di Hesus djawe ta mira e sabiduria di tene un wowo simpel. P’esei nan ta evita di carga nan mes cu debe innecesario y cu actividadnan mundano cu ta exigi demasiado tempo y energia. (1 Timoteo 6:9, 10) Hopi di nan a dal paso pa simplifica nan estilo di bida di manera cu nan por dedica mas tempo na e ministerio cristian, podise asta sirbiendo como proclamado di Reino di tempo completo. No tin un rumbo mas sabi pa sigui, pasobra ora nos ta mantene interesnan di Reino na nan debido luga, esei ta resulta den e felicidad y satisfaccion di mas grandi.—Mateo 6:33.
16, 17. (a) Den ki maneranan Hesus a demostra cu e tabata modesto y realistico den loke el a spera di su mes? (b) Con nos por demostra cu nos ta modesto y realistico den loke nos ta spera di nos mes?
16 Bijbel ta conecta sabiduria cu modestia. Ser modesto ta ensera ser conciente di nos limitacionnan. (Proverbionan 11:2, NW) Hesus tabata modesto y realistico den loke el a spera di su mes. E tabata sa cu lo e no a comberti tur hende cu a tende su mensahe. (Mateo 10:32-39) El a realisa tambe cu lo e por a predica na un cantidad limita di hende. P’esei sabiamente el a confia e trabou di haci discipel na su siguidonan. (Mateo 28:18-20) Cu modestia el a reconoce cu nan lo haci “obranan mas grandi cu” esnan di dje, pasobra nan lo alcansa mas hende riba un area mas grandi y pa un periodo di tempo mas largo. (Juan 14:12) Ademas, Hesus a reconoce cu e tambe tin mester di yudansa. El a acepta yudansa di e angelnan cu a bin sirbie den desierto y di e angel cu a fortalec’e den Getsemane. Den su momento di mas necesidad, e Yiu di Dios a sclama pa yudansa.—Mateo 4:11; Lucas 22:43; Hebreonan 5:7.
17 Nos tambe mester ta modesto y realistico den loke nos ta spera di nos mes. Definitivamente nos lo kier traha di henter nos curason y haci tur esfuerso den e trabou di predica y haci discipel. (Lucas 13:24; Colosensenan 3:23) Na mes momento, nos tin cu corda cu Jehova no ta compara nos un cu otro, ni nos tampoco no mester haci esei. (Galationan 6:4) Sabiduria practico lo yuda nos fiha metanan realistico di acuerdo cu nos habilidad- y circunstancianan. Ademas, sabiduria lo guia esnan den puesto di responsabilidad pa reconoce cu nan tin nan limitacionnan y cu de bes en cuando nan tin mester di yudansa y sosten. Modestia lo pone personanan asina acepta e yudansa cu gratitud, reconociendo cu Jehova por uza un ruman den fe pa bira “un encurashamento” pa nan.—Colosensenan 4:11.
18, 19. (a) Kico ta mustra cu Hesus tabata rasonabel y positivo ora el a trata cu su discipelnan? (b) Dicon nos tin bon motibo pa trata otro na un manera rasonabel y positivo, y con nos por haci esei?
18 Santiago 3:17 ta bisa: “E sabiduria di ariba [ta] rasonabel.” Hesus tabata rasonabel y positivo den su trato cu su discipelnan. E tabata bon na haltura di nan faltanan, sinembargo el a busca e bon den nan. (Juan 1:47) E tabata sa cu nan lo a bandon’e e anochi di su aresto, pero e no a duda di nan lealtad. (Mateo 26:31-35; Lucas 22:28-30) Pedro a nenga tres biaha di asta conoce Hesus. Toch Hesus a haci oracion na fabor di Pedro y a expresa confiansa den su fieldad. (Lucas 22:31-34) Riba e ultimo anochi di su bida terenal, Hesus den oracion na su Tata no a enfoca riba e erornan cu su discipelnan a haci. Mas bien, el a papia positivamente di nan manera di anda te cu e anochi ei, bisando: “Nan a warda bo palabra.” (Juan 17:6) A pesar di nan imperfeccionnan, el a encarga nan cu e trabou di predica e Reino y di haci discipel. (Mateo 28:19, 20) E confiansa y fe cu el a expresa den nan sin duda a fortalece nan pa sigui cu e trabou cu el a manda nan haci.
19 Siguidonan di Hesus tin motibo pa imita su ehempel den esaki. Si Dios su Yiu perfecto mes a trata cu pasenshi cu su discipelnan imperfecto, cuanto mas nos como hende pecaminoso mester ta rasonabel ora nos ta trata cu otro! (Filipensenan 4:5, NW) En bes di enfoca riba e imperfeccionnan di nos rumannan den fe, nos ta haci bon di busca e bon den nan. Ta sabi di nos parti pa corda cu ta Jehova a atrae nan na dje. (Juan 6:44) Pues, siguramente e mester ta mira algo bon den nan, y nos tambe mester haci mescos. Un actitud positivo lo yuda nos pa no solamente “laga un ofensa pasa”, sino tambe pa busca den ki area mas nos por elogia otro hende. (Proverbionan 19:11) Ora nos ta expresa confiansa den nos rumannan cristian, nos ta yuda nan haci nan best pa sirbi Jehova y pa haya goso den e sirbishi ei.—1 Tesalonicensenan 5:11.
20. Kico nos lo mester haci cu e tesoro di sabiduria cu tin den e relatonan di Evangelio, y dicon?
20 E relatonan di Evangelio tocante e bida y ministerio di Hesus ta realmente un tesoro di sabiduria! Kico nos lo mester haci cu e regalo sumamente valioso aki? Na conclusion di e Sermon Riba Sero, Hesus a urgi su oyentenan pa no djis tende su palabranan sabi sino tambe haci of aplica nan. (Mateo 7:24-27) Si nos moldea of forma nos pensamentonan, motivacionnan y accionnan na harmonia cu e palabra- y accionnan sabi di Hesus, esei lo yuda nos haya e mihor bida cu ta posibel awor y tambe keda riba e caminda cu ta hiba na bida eterno. (Mateo 7:13, 14) Definitivamente no tin un caminda mas mihor of mas sabi pa sigui!
a E discurso cu Hesus a duna e dia ei a bira conoci como e Sermon Riba Sero. Manera e ta para skirbi na Mateo 5:3–7:27, e ta consisti di 107 versiculo y probablemente lo a dura un 20 minuut so pa present’e.
b Aparentemente, Hesus a recorda na su bautismo su existencia prehumano ora cu “e shelonan a wordo habri.”—Mateo 3:13-17.