Lusim Leg or Hand—Hao For Daonem Datfala Danger
PLANTI taem iumi savvy stopem way for lusim leg or hand! And diswan hem tru tu for pipol wea suffer from peripheral vascular disease (PVD). Olsem article bifor hem talem, PVD planti taem savvy kamaot from diabetes.a But gud samting, iumi savvy kontrolem diabetes.
The Encyclopædia Britannica hem say: “Gud kaikai hem main treatment for diabetes nomata sapos pipol mas tekem insulin or nomoa.” Dr. Marcel Bayol, bilong Kings County Hospital long New York, hem talem Wekap!: “Sapos pipol wea garem diabetes barava tinghevi long sik bilong olketa, kaikaim gud kaikai, and willing for kasem treatment from doctor, olketa savvy daonem danger for lusim leg.” Pipol wea garem Mek II kaen diabetes wea followim disfala advice maet lukim sik bilong olketa start for katdaon.b
Exercise Hem Barava Important
Exercise hem important tu. Hem helpem way for balancim sugar insaed long body. Sapos man garem PVD, exercise savvy help for keepim strong bilong body, way for muv gud, and for muvim blood long olketa part long body wea sik. Exercise tu savvy help for daonem bigfala pain—wea stap long masol long bottom haf long leg taem olketa wea garem PVD wakabaot or exercise. But, pipol olsem mas stap klia long olketa exercise wea putim tumas hevi long leg bilong olketa. Way for wakabaot, raedem bicycle, padolem kanu, swim, or for exercise long wata hem moabeta. Evritaem olketa mas lukim doctor bifor olketa changim kaikai or startim spesel program bilong exercise.
Way for smok hem mas tambu samting long eniwan wea wantem gudfala health. PVD hem wanfala long planti problem wea way for smok hem startim or mekem hem kamap moa worse. Dr. Bayol hem say: “Way for smok hem big reason why nao olketa doctor mas aotem leg or hand, especially sapos man wea smok hem garem diabetes and PVD.” Diswan hem hao big nao? Wanfala buk for helpem pipol wea lusim leg or hand hem say “way for aotem leg or hand hem 10 taem moa hae long olketa wea smok winim olketa wea no smok.”
Lukaftarem Leg or Hand Wea Sik
PVD savvy mekem blood katdaon long leg, wea savvy mekem sik kamap wea olketa kolem neuropathy—wea olketa nerve feel olsem olketa dae or sleep. Then hem easy for leg garekil, nomata taem man hem sleep nomoa. Olsem example, from hem no savvy feelim eni pain, man olsem savvy kasem nogud burn from wanfala electrik bed sheet (wea pipol iusim long olketa cold kantri). From disfala reason, olketa wea workim electrik samting olsem savvy givim warning for olketa wea garem diabetes for careful.
Olketa leg or hand wea sik savvy boela. Smallfala kat savvy lead go long olketa ulcer, and go-go savvy kamap rotten. So way for lukaftarem leg hem barava important, and insaed diswan hem way for wearim shoe wea fit gud, and for keepim leg klin and drae. Planti hospital garem clinic for leg wea learnim olketa patient hao for lukaftarem leg bilong olketa.
Taem PVD kamap nogud tumas wea mekem man needim operation, olketa doctor bae trae hard for no aotem leg. Wanfala treatment stap wea olketa kolem balloon angioplasty. Wanfala doctor hem pushim wanfala rubber tube wea garem balloon long end bilong hem. Olketa apim balloon, and diswan nao openem datfala vein wea shut. Narafala way hem for operate and duim bypass surgery—for changim olketa nogud vein withim vein wea kam from nara part long body.
Barbara, wea 54 year, hem garem Mek I kaen diabetes start kam from taem hem foa year. Bihaen hem bornim firstfala pikinini, disfala PVD hem start long leg bilong hem. Samfala doctor say for katem tufala leg bilong hem. But, Barbara faendem wanfala gud doctor wea iusim diskaen angioplasty for mekem blood ran gud long leg bilong hem. Angioplasty hem work for lelebet taem, but go-go Barbara needim bypass surgery, wea barava work nao. Distaem Barbara hem barava lukaftarem tufala leg bilong hem.
Stap Klia Long Accident
Olketa accident hem mek-tu reason why pipol savvy lusim leg or hand. Accident savvy destroyem eni part long body. But, way for garem living wea followim God savvy daonem diskaen danger. Nomata iumi work, draev long trak, or enjoyim hapitaem, olketa Kristian should tingim body bilong olketa olsem wanfala present from God. Dastawe, olketa want for respectim olketa rul for stap sef and no duim eni krangge samting.—Romans 12:1; 2 Corinthians 7:1.
Wanem nao olketa duim for daonem danger bilong accident long olketa kantri wea garem bomb long graon? Long planti kantri gavman supportim spesel education program for teachim pipol abaotem olketa bomb. Olsem wanfala report from United Nations secretary-general hem talem, olketa program hia teachim “evri pipol wea insaed danger . . . hao for daonem chance for garekil from bomb taem olketa work and stap long olketa area wea garem bomb long graon.”
Sorry samting, “pipol getius long olketa bomb long graon and go-go olketa no care,” United Nations report hem say. “Samfala belief saed long religion encouragim [pipol] for no ting strong long disfala danger.” But, diskaen way for no worry tumas no garem support from Word Bilong God. Long narasaed, Bible hem encouragim iumi for careful and stap sef.—Deuteronomy 22:8; Ecclesiastes 10:9.
So thru long way for careful and duim samting for protectim health bilong iumi, iumi savvy daonem danger long way for lusim leg or hand. But waswe long olketa wea lusim leg or hand finis? Olketa savvy go ahed for garem gudfala living?
[Olketa footnote]
a Olketa problem long vein long leg savvy start or kamap moa worse sapos man wearim taet kaleko long bottom haf long body or wearim shoe wea no fit gud or sidaon (especially taem hem foldim leg) or standap for longfala taem.
b Pipol wea garem Mek I kaen diabetes mas kasem nila bilong insulin evriday. Olketa wea garem Mek II kaen diabetes (wea no needim insulin) planti taem savvy kontrolem sik thru long gud kaikai and exercise. Long United States, 95 percent bilong pipol wea garem diabetes olketa garem Mek II kaen diabetes.
[Piksa long page 4]
Way for smok barava mekem danger for lusim leg or hand kamap moa big, especially long olketa wea garem sik bilong vein
[Piksa long page 5]
Exercise wea fitim and gudfala kaikai savvy mekem olketa vein kamap healthy