Sapwellimen Sises Manaman Akan Mehlel De Likamw?
“ARAMAS akan ahpw wapenehng rehn Sises Krais me tohto me ngehn suwed tiadahr pohrail. Sises ahpw kin ketin kauskihsang sapwellime mahsente ngehn suwed ko oh ketin kakehlahda me soumwahu koaros.” (Madiu 8:16) “Sises eri ketin kipada oh angiangihada melimelo, mahsanih, ‘Kumwail meleileidi!’ Eri, ni ahnsowohte melimelo pa tokedi, ahpw meleileidi kowahlap.” (Mark 4:39) Ia ahmw madamadau ong mahsen pwukat? Ke kemelele me mahsen pwukat kasalehda mehkan me uhdahn wiawi de ke pepehm me karasaras kei de soi kei mehpwukat?
Aramas tohto rahnwet kasalehda me re sohte nohn kamehlele poadoapoad me pid sapwellimen Sises manaman akan. Nan mwehi wet me mie telescope oh microscope, aramas kin kasawih nan wehwe oh kasawih oaretik en nan cell en paliwar, likamwete e katikala ahn aramas ahr kak kamehlele manaman pwukat.
Ekei aramas pepehm me wiahda manaman akan kin wia mehkot likamw oh soi kei. Duwen me emen soun ntingihada pwuhk koasoia me dene ma aramas pahn tehk kanahieng “uhdahn” duwen Sises, koasoi kan duwen manaman akan me Krais wiahda kan kin ihte wia mehn “pahnehdo aramas” pwehn katohtowehla palien Kristian.
Pil ekei aramas nda me sapwellimen Sises manaman akan inenen likamw. Pakaraun kin ekei pak nda me Sises dipkihda dipen likamw. Justin Martyr me mih nan senturi keriau C.E., koasoiahki aramas akan me kin rapahki sapwung en Sises me re kin “kahdaneki ih soun wunani oh soun pitih aramas akan.” Ekei nda me Sises “sohte kin wia ah manaman akan nin duwen soukohp en Suhs emen, ahpw ih soun wunani men, oh wia aramas emen me ale kasukuhl sang nan imwen kaudok en mehn liki kan.”
Kawehwehpen Lepin Lokaia Sohte Kak
Ele ke medemedewe me mie kahrepe me aramas ahnekihki peikasal. Dahme aramas akan soukautihkiong kamehlele manaman akan. Irail ahneki ahnsou apwal en medemedewe me mie kehl tohrohr ehu me laud sang ahn aramas me kak wiahda manaman. Emen aramas pwulopwul me dene me e sohte kamehlele Koht nda: “manaman kan sohte wiawi.” Ih eri katamanda koasoi kan en ohl loalokong en Scotland en senturi 18 me ede David Hume, me ntingihdi: “Wie manaman iei mwomwen uhwong ehu ohng kosonned en Koht.”
Ahpw aramas tohto pahn akamaiong ni arail kin kose me mehkot sohte kak wiawi douluhl. The World Book Encyclopedia kahdaneki wia manaman “wiewia ieu me sohte aramas kak kawehwehda ni omw pahn doadoahngki kosonned akan en nan wehwe.” Ki kawehwe wet, irail me kin seiloakih nan wehwe, mehn lokaia me sohte doadoahngki selin mehn lokaia, oh mehkan me satellite kin kaweid pahn wia manaman ekei ong aramas tohto nan pahr epwiki samwalahro. Ni mehlel e sohte pwung aramas en kose me manaman sohte kak wiawi pwehki dene kitail sohte kak kawehwehda sang ni wen loalokong ong me kitail ahneki ahnsou wet.
Ma kitail kasawih ekei mehn kadehde kan me ntingihdi nan Pwuhk Sarawi me pid manaman akan me Sises ketin wiahdahr, dahme kitail pahn diarada? Sapwellimen Sises manaman akan wia mehkan me mehlel de likamw?