Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w06 6/1 pp. 3-7
  • Ke Dehr Kihong Tepil Eh Ahnsou Mwahu

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ke Dehr Kihong Tepil Eh Ahnsou Mwahu
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Dehr Alasang Soun Uhwong Lapalapo
  • Liksang Ahl akan en Tepin Sounkamaramaso
  • Kesihnenda Teng Oh Pelianda Kaunepen Sounlikamwo
  • Pelianda Soun Pelian Padahk Mehlelo me Keieu Lapalap
  • Dehr Mweidohng Kaunen Sampah en Koluhkedi
  • Dehr Mweidohng en Mie Dewen Tepil
  • Tepil Kaidehn Madamadau Likamw
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2002
  • Pelianda Sehdan, E Ahpw Pahn Tangasang Uhk!
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • “Pelianda Tepil” Duwehte Sises
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2008
  • Dahme Paipel Mahsanih?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Wehipokon)—2016
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
w06 6/1 pp. 3-7

Ke Dehr Kihong Tepil Eh Ahnsou Mwahu

“Ke dehr kihong Tepil eh ahnsou mwahu.”—EPISOS 4:27, Byington.

1. Dahme kahrehda aramas tohto kin peidek ma uhdahn mie Tepil?

EREIN pahr epwiki kei, aramas tohto wiahki Tepil me mie kode, neh kan duwehte nehn kou oh kin kapwat weitahta oh kin kolokol ketieu me imwi kan kin duwehte fork oh e kin doadoahngki met pwehn kesehiong aramas suwed akan nan kisiniei. Paipel sohte kin utungada kawehwe wet. Ni mehlel, kawehwe sapwung wet kahrehiong aramas rar kei kin peidek ma uhdahn mie Tepil de pil ahneki madamadau me Tepil kin wehwehki madamadau suwed en emenemen aramas.

2. Dahme Paipel mahsanih duwen Tepil?

2 Paipel kin kihda mehn kadehde sansal me mie Tepil. Sises Krais kilang ih nanleng ni e iang mih wasahn ngehn akan oh e pil koasoiong ih ni ah mihmi sampah. (Sohp 1:6; Madiu 4:4-11) Mendahte Pwuhk Sarawi sohte kin kasalehda ia uhdahn eden ngehn menet nin tepin ah wiawihda, e kin kasalehda me ede Tepil (me wehwehki “Sounlikamw”) pwehki e wiahda likamw duwen Koht. E pil adaneki Sehdan (wehwehki “Sounpelian”), pwehki e pelianda Siohwa. Sehdan me Tepil adaneki “serpent en kawao,” met me sansal pwehki e doadoahngki serpent men en pitih Ihp. (Kaudiahl 12:9; 1 Timoty 2:14) E pil adaneki “me suwedo.”—Madiu 6:13.a

3. Mehnia peidek me kitail en tehkpene?

3 Nin duwen atail wia sapwellimen Siohwa ladu kan, kitail sohte men alasang Sehdan ni ahl soh lipilipil. Kitail en uhdahn peikiong kaweid en wahnpoaron Pohl me mahsanih: “Ke dehr kihong Tepil eh ahnsou mwahu.” (Episos 4:27, Byington) Eri, ia ekei wiepen Sehdan akan me kitail en dehr alasang?

Dehr Alasang Soun Uhwong Lapalapo

4. Iaduwen “me suwedo” a wia likamw duwen Koht?

4 “Me suwedo” konehng en adaneki Tepil, pwe ih soun likamw emen. Likamw iei soangen lokaia me kin poahsoankihda sapwung, kailok, oh kamwamwahlihala aramas emen. Koht ketin kaweidki Adam: “Ahpw ihte wahntuhkehn kehsehki aramas dahme mwahu oh dahme suwed me ke sohte pahn tungoale, ma ke pahn tungoale, ke pahn mehkihla rahnohte.” (Senesis 2:17) Ihp ese met, ahpw ni Tepil doadoahngki serpento, e ndaiong Ihp: “Sineiko ahpw sapengki liho, ‘Likamw pwoat men; kumwa sohte pahn mehla. Koht mahsanih men pwehki eh mwahngih me ni ahnsowohte me kumwa pahn tungoale wahntuhkehn, kumwa pahn marainla oh duwehla Koht, pwe kumwa pahn esehla dahme mwahu oh dahme suwed.’” (Senesis 3:4, 5) Met wiepen likamw kailok ehu me e wia pwehn pelianda Siohwa Koht!

5. Dahme kahrehda e konehng Diohtrepihs en alehda kaweid kehlail pwehki ah karaunlikamw?

5 Kehkehlik kohwong mehn Israel akan mahsanih: “Dehr karaunmwahlih aramas.” (Lipai 19:16) Wahnpoaron Sohn kasalehda duwen emen me kin karaunlikamw nan ah ahnsou ni eh mahsanih: “I kadarowohng tohn mwomwohdiso kisinlikou mwotomwot kis; ahpw Diohtrepihs, me inengieng en wiahla arail sounkaweid, sohte men rong ei koasoi. Eri, ni ei pahn pwarowei, I pahn kapwarehda mehkoaros me e wia: soahng suwed kan me e koasoiakin kiht, oh pil likamw akan me e kin koasoia.” (3 Sohn 9, 10) Diohtrepihs kin karaunmwahlih Sohn oh konehng en ale kaweid kehlail ong met. Mehnia Kristian lelepek men me pahn men duwehte Diohtrepihs oh alasang Sehdan, me kin wia soun karaunlikamw lapalap men?

6, 7. Dahme kitail en dehpa karaunlikamwih aramas emen?

6 Karaun likamw kin kalap wiawihong sapwellimen Siohwa ladu kan. “Samworo lapalap oh sounkawehwehn Kosonnedo ko ahpw uh wasao nannantihki ar kedikedipa Sises.” (Luk 23:10) Samworo Lapalap Ananaias oh meteikan pil kin karaunlikamwih Pohl. (Wiewia 24:1-8) Paipel mahsanih me Sehdan kin wia “soun karaunlikamwih riatail akan . . . , me kin karakaraune riatail kan mwohn silangin Koht ni rahn oh ni pwong.” (Kaudiahl 12:10) Irail riatail akan me ale pakaraun likamw iei irail Kristian keidi kan nan sampah me mihmihte ni rahn en imwi wet.

7 Sohte Kristian men pahn wiahda koasoi likamw duwen aramas emen de pil karaunlikamwih emen. Ahpw, met kak pwarada ma kitail sohte wehwehkihla ire kesempwal kan mwohn kitail pahn kadehde duwen dahme aramas emen wia. Nan Kosonned en Moses, ma aramas emen pilahnehda en wiahda kadehde likamw ong aramas emen, met kak kahrehong aramas likamwo en kamakamala. (Eksodus 20:16; Deuderonomi 19:15-19) Siohwa kin kalahdeki “sounkadehde me kin kalap lokaia likamw.” (Lepin Padahk 6:16-19) Kahrehda, kitail en dehr alasang sounlikamw oh karaunlikamw lapalapo.

Liksang Ahl akan en Tepin Sounkamaramaso

8. Ni soangen ahl dah me Tepil wia “soun kamaramas emen sangete nin tepin ih”?

8 Tepil kin wia soun kamaramas emen. Sises mahsanih, “Sangete nin tapio, ih sounkamaramas emen.” (Sohn 8:44) Sangete ni ahnsou me e kahrehiong Adam oh Ihp en sohpeiweisang Koht, Sehdan wiahla soun kamaramas emen. E kahrehdo mehla ong tepin pwopwoudo oh iangahki kadaudokara kan. (Rom 5:12) E sansal me mwekid wet wiawihsang rehn mehmen, a kaidehnte e wia madamadau suwed ieu loalen aramas akan.

9. Nin duwen ah sansal nan 1 Sohn 3:15 , iaduwen atail kak duwehla soun kamaramas?

9 Ehu kisehn Kosonned Eisek me kehkehlikihong mehn Israel oko mahsanih, “Ke dehr kemehla aramas.” (Deuderonomi 5:17) Wahnpoaron Piter ntinglahng Kristian akan: “Ma emen kumwail ale lokolok, kaidehn en lokolongki eh pahn kamaramas.” (1 Piter 4:15) Kahrehda ni atail wia sapwellimen Siohwa ladu kan, kitail sohte men dipkihda dipen kamaramas. Ahpw, kitail pahn dipkihda mwohn Koht ma kitail kailongki riatail Kristian emen oh mentehno en mehla. Wahnpoaron Sohn ntingihdi, “Mehmen me kin kailongki rie, ih sounkamaramas emen, oh kumwail ese me sounkamaramas sohte kak ahneki mour soutuk.” (1 Sohn 3:15; New International Version) Mehn Israel akan mahsanih: “Ke dehr kadaur nan kapehdomw lamalam suwed ong emen.” (Lipai 19:17) Kitail en kin mwadang kapwungala kahpwal ieu me pahn pwarada nanpwungen kitail oh iengetail me pwoson emen, pwe sounkamaramas Sehdan en dehr kauwehla atail ehupenehn Kristian.—Luk 17:3, 4.

Kesihnenda Teng Oh Pelianda Kaunepen Sounlikamwo

10, 11. Dahme kitail en wia pwe kitail en kesihnenda teng ni atail pelianda soun utupen likamwo, Sehdan?

10 Tepil soun likamw emen. Sises mahsanih: “Ni ahnsou me e kin koasoia likamw, e kin wiewiahte me e ahnlahr, pwehki ih likamw men, oh pil semen soangen likamw koaros.” (Sohn 8:44) Sehdan likamw ong Ihp, ahpw Sises kohdo nan sampah en kadehde padahk mehlel. (Sohn 18:37) Pwe kitail en kak kesihnenda teng nan atail pelian Tepil ni atail wia sapwellimen Krais tohnpadahk kan, kitail sohte kak likamw oh widing. Kitail uhdahn “pahn koasoi mehlel.” (Sekaraia 8:16; Episos 4:25) “Siohwa me Koht en padahk mehlel” kin ketin kapaiahte sapwellime Sounkadehde lelepek kan me kin koasoi mehlel. Irail me sapwung kan sohte ahneki pwung en weliwelian Ih.—Melkahka 31:5; 50:16; Aiseia 43:10.

11 Ma kitail kin kesempwaliki atail saledek sang ahn Sehdan likamw akan, kitail pahn idawehn Krais, me iei “elen padahk mehlel.” (2 Piter 2:2; Sohn 8:32) Padahk kan en Kristian pwon kin poahsoankihda “padahk mehlel en rongamwahuo.” (Kalesia 2:5, 14) Komourpatail kin poahsoankihda atail “weweid nan padahk mehlel”—tengediong oh kesihnenda teng ni atail pelianda “semen likamwo.”—3 Sohn 3, 4, 8.

Pelianda Soun Pelian Padahk Mehlelo me Keieu Lapalap

12, 13. Iaduwen atail wiewia kan ong irail me kesehla padahk mehlel?

12 Ngehno me wiahla Tepil mahs mih nan padahk mehlel. Ahpw, duwen me Sises mahsanih: “E sohte kin miniminiong me mehlelo, pwehki me mehlelo sohte mi reh.” (Sohn 8:44) Sounpelian padahk mehlel menet kin rapahkihda ahl me keieu sempoak pwehn pelianda “Koht en padahk mehlelo.” Ekei Kristian en keieun senturi pwupwudiong “nan lidip en Tepilo,” oh mihla pahn ah manaman pwehki arail weid sapwungala oh wetweisang padahk mehlel. Kahrehda, Pohl kangoange ienge Timoty en kaweidkin irail ni aktikitik pwe irail en kehlailda ni pali ngehn oh pitsang ahn Sehdan lidip. (2 Timoty 2:23-26) Ni mehlel, e keieu mwahu en koledi teng padahk mehlel oh dehr lohdi pahn madamadau en irail me kesehla oh uhwongada padahk mehlel.

13 Pwehki tepin pwopwoudo ara rongorong oh sohte pelianda ahn Tepil likamw akan, ira kesehkihla oh uhwongada padahk mehlel. Eri, iaduwen, kitail en rong kaweid en irail me kesehla padahk mehlel, de wadek neirail pwuhk kan de pil kohla nan neirail Web site kan nan Internet? Ma kitail poakohng Koht oh padahk mehlel, kitail sohte pahn wia met. Kitail sohte pahn mweidong irail me kesehla padahk mehlel akan en pidelong nan imwatail de pil rahnmwahuwih irail, pwe ma mehmen pahn rahnmwahuwih soangen aramas menet, ‘e pahn pil iangala nan soahng suwed me e kin wia.’ (2 Sohn 9-11) Kitail dehpa dukila pahn kaweid suwed en Tepil akan ni atail kin kesehla “elen padahk mehlel” en Kristian oh idawehnla sounpadahk likamw akan me kin men “kihong aramas madamadau kan me kin kauwehla aramas” oh song en ‘pitih kitail ki lokaia likamw akan.’—2 Piter 2:1-3, Byington.

14, 15. Mahsen en kaweid dah me Pohl ketikihong elder kan en Episos oh ienge Timoty?

14 Pohl padahkiong Kristian elder kan me kohsang Episos mahsanih: “Eri, kumwail mwasamwasahn pein kumwail oh pil sihpw akan koaros me ngehn sarawi ketikihong kumwail en apwahpwalih. Kumwail en wia silepen mwomwohdisohn Koht, me e ketin sapwellimankilahr pwehki ntahn sapwellime Iehros. I ese me mwurin ei pahn mwesel kidien wel kan pahn kohdo nanpwungamwail oh re sohte pahn mweidohng pelin sihpwo en pitla. Pil mie ekei aramas me pahn pwarada sang nanpwungamwail me pahn pitiheki me pwoson akan lokaia likamw, pwe re en idawehnirailla.” (Wiewia 20:28-30) Mwuri ekis, soangen aramas en lahlahwe pwukat pwarada oh “wia koasoi en mwalaun akan.”

15 Mpen pahr 65 C.E., wahnpoaron Pohl kangoange Timoty en ‘doadoahngki mahsen en padahk mehlel ni pwung.’ Wahnpoaron Pohl ntingihdi, ‘Liksang koasoi mwahl akan me kin uhwong Koht, me kin kadohwanewei aramas akan sang Koht. Soangen padahk pwukat rasehng kens ehu me kin kangkangala uduk. Aimenihus oh Pailihdus, ih ira riemenet me kisehn soangen sounpadahk pwukat. Ira kesehlahr ahl mehlelo oh kasapwungelahr pwoson en ekei me pwosonlahr ni ara kin koasoakoasoia me atail iasada wiawiher.” Eri, ahnsou me aramas pahn kesehla padahk mehlel tepidahr! Pohl kapatahiong, “Ahpw poahsoan tengeteng me Koht ketin poahsoanedier sohte kak mwekidida.”—2 Timoty 2:15-19.

16. Mendahki elen widing kan en Sehdan me wia soun pelian padahk mehlelo, dahme kahrehda kitail kolokolete atail lelepek ong Koht oh sapwellime Mahseno?

16 Sehdan kin kalap doadoahngki aramas me kesehla pwoson pwehn kauwehla kaudok mehlel—ahpw e sohte kak pweida. Mpen pahr 1868, Charles Taze Russell tepiada wia petehk keneinei ong soangen padahk kan me tohn Kristendom kin kamehlele sangete mahs oh e pil diarada kawehwe sapwung en iren Pwuhk Sarawi kan. Russell oh ekei aramas akan me kin raparapahki padahk mehlel wiahda pwihn en onop Paipel ieu nan Pittsburgh, Pennsylvania, U.S.A. Sounpar 140 sangehr ahnsowo kohdo, sapwellimen Siohwa ladu kan kalaudehla arail loalokongkihla duwen Koht oh kehkehlailla arail limpoak ong Ih oh sapwellime Mahsen. Mendahki elen widing kan en Sehdan me wia soun pelian padahk mehlelo, roson en pali ngenen irail ladu lelepek oh loalokong kin sewese irail Kristian mehlel pwukat en kolokolete arail lelepek ong Siohwa oh sapwellime Mahseno.—Madiu 24:45.

Dehr Mweidohng Kaunen Sampah en Koluhkedi

17-19. Mehnia sampah me mihmi pahn manaman en Tepilo, oh dahme kahrehda kitail en dehr poakohng sampah wet?

17 Pil ehu ahl me Sehdan kin wia pwehn kolkitaildi iei ni ah kin kainengihada kitail en poakohngala sampah—me iei minimin en tohn sampah ieu me kin dohsang Koht. Sises kahdaneki Tepil “kaunen sampah wet” oh mahsanih: “Sohte eh manaman pohi.” (Sohn 14:30) Sehdan en dehpa kolkitaildi! Ni mehlel, kitail wehwehkihier me “sampah unsek mi pahn manaman en Me Suwedo.” (1 Sohn 5:19) Eri, Tepilo kak kihong Sises “wehi koaros en sampah” ma Sises pahn wia mwekid en kaudok pwe en kesehla padahk mehlel—mehkot me Sapwellimen Koht Ohlo inenen sohte kupwurki. (Madiu 4:8-10) Sampah me mihmi pahn Sehdan kin kailongki werek en Krais akan. (Sohn 15:18-21) Kahrehda, e sohte kapwonopwon en wahnpoaron Sohn ah kaweidikin kitail en dehr poakohng sampah!

18 Sohn ntingihdi: “Kumwail dehr poakohng sampah, de dipwisou me mihmi nin sampah. Pwe ma kumwail kin poakohng sampah, poakepen Sahmo sohte mi loalamwail. Pwe mepwukat koaros kisehn sampah: dipen ineng en uduk, oh mehkan me aramas kin kilang oh ahnehda, oh mehkoaros me mi nin sampah me aramas kin pohnmwahsohkihda—mepwukat koaros sohte kohsang rehn Sahm, re kohsang nin sampah. Sampah wet oh mehkoaros nin sampah me aramas kin inengieng kin sosohrala; ahpw me kin kapwaiada kupwuren Koht pahn momour kohkohlahte.” (1 Sohn 2:15-17) Kitail en dehr poakohng sampah, pwe ah elen mour kin kaperen ong aramas mour dipan oh kin inenen uhwong sapwellimen Siohwa koasoandi kan.

19 Ahpw, iaduwen ma limpoak en sampah mih nan mohngiongitail kan? Eri, kitail kapakapki sapwellimen Koht sawas pwe kitail en kak powehdi soangen limpoak wet oh peiong ineng en uduk kan. (Kalesia 5:16-21) Ni mehlel, kitail pahn kin nantihong “dehpa saminkihla sampah” ma kitail pahn kin tamataman me “ngehn suwed akan” me “kaunen sampah” soh sansal ekei me kin kaunda pil en aramas suwed akan.—Seims 1:27; Episos 6:11, 12; 2 Korint 4:4.

20. Dahme kitail kak ndahki me kitail “sohte kisehn sampah”?

20 Me pid sapwellime tohnpadahk kan, Sises mahsanih: “Duwehte ngehi me kaidehn kisehn sampah, pil ih duwen irail, kaidehn irail kisehn sampah.” (Sohn 17:16) Kristian keidi kan oh iengerail me lelepek kan kin nantihong kolokol mwakelekel en wiewia oh pali ngehn, oh kin katohre irail sang sampah. (Sohn 15:19; 17:14; Seims 4:4) Sampah wiewia suwed wet kin kailongkin kitail pwehki kitail kin katohre kitail sang oh kin wia ‘tohnpadahk en me pwung.’ (2 Piter 2:5) Mehlel me kitail mihmi nanpwungen tohnsampah kan, me iangahki irail me kin nenek kan, me kin kamwahl akan, me kin kaudokiong eni mwahl kan, me pirap akan, me likamw akan, oh me kin kamamsakau kan. (1 Korint 5:9-11; 6:9-11; Kaudiahl 21:8) Ahpw, kitail sohte kin iang esingeki “ngenen sampah,” pwe ineng en wia dihp sohte kin kaweid atail mour.—1 Korint 2:12.

Dehr Mweidohng en Mie Dewen Tepil

21, 22. Iaduwen ahmw pahn kak kapwaiada kaweid me Pohl ntingihdi nan Episos 4:26, 27?

21 Kitail sohte kin iang mwekidki “ngenen sampah,” ahpw sapwellimen Koht ngehn sarawi me kin sewese kitail en ahneki soangen irair akan me duwehte limpoak oh kanengamah. (Kalesia 5:22, 23) Mepwukat kin sewese kitail en kak powehdi ahn Sehdan widing kan me e kin doadoahngki pwehn kauwehla atail pwoson. E men kitail en “lingeringer,” ahpw sapwellimen Koht ngehn sarawi kin ketin sewese kitail en “pwilikihdi atail lingeringer oh kesehla mwakar.” (Melkahka 37:8) Ei, ekei pak kitail kin ahneki kahrepe pwung en lingeringerda laud, ahpw Pohl kaweidkin kitail: “Ma kumwail pil lingeringer, kumwail dehr mweidohng amwail lingeringer en kahrehiong kumwail nan dihp; pil dehr kolokol amwail lingeringer rahn ehu pwon. Kumwail dehr kihong Tepil eh ahnsou mwahu.”—Episos 4:26, 27.

22 Atail lingeringer kak imwikihla dihp ma kitail kin wie kadakadaurete atail lingeringer. Ni atail kin ahneki soangen elen madamadau wet, e pahn kamengeiong Tepil en doadoahngki oh kauwehkihla mwomwohdiso de pil kainengiong kitail en wia tiahk suwed. Kahrehda, ni ahl me Koht kin kupwurki, kitail anahne mwadangete kapwungala oh kamwahuwihala kahpwal kan oh nanpwung suwed kan rehn meteikan. (Lipai 19:17, 18; Madiu 5:23, 24; 18:15, 16) Kitail eri en alehda kaweid en sapwellimen Koht ngehn sarawi oh kasalehda kanengamah oh kitail en dehr mweidong kisin lingeringer en doula oh wiahla kailok, tateki aramas oh loalsuwed ong meteikan.

23. Peidek dah kan me kitail pahn tehkpene nan artikel en mwurin met?

23 Kitail koasoaiapenehr soangen mwohmw ekei en Sehdan me kitail dehpa alasang. Ahpw, ekei me wadek met pahn wahpwonki: Iaduwen, kitail en masak Sehdan? Dahme kahrehda e kin kaweidkihda kalokolok en Kristian akan? Oh iaduwen atail kak pere kitail pwe kitail en dehr lohdi pahn Sehdan?

[Nting tikitik me mi pah]

a Kilang artikel kan en The Watchtower en November 15, 2005 (lokaiahn wai) me oaralap koasoia “Uhdahn Mie Tepil”?

Ia Ahmw Pasapeng?

• Dahme kahrehda kitail en dehpa karaunlikamwih aramas emen?

• Pwehn kapwaiada 1 Sohn 3:15, iaduwen atail kak soikala wia sounkamaramas?

• Ia pahn atail madamadau ohng irail aramas akan me kesehla oh uhwong padahk mehlel oh pwekihda?

• Dahme kahrehda kitail en dehpa poakohng sampah?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 5]

Kitail dehpa mweidong Tepil en kauwehla atail ehupenehn Kristian

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 6]

Dahme kahrehda Sohn kangoangehkin kitail en dehpa poakohng sampah?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share