Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk
March 4-10
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | ROM 12-14
“Ia Wehwehn Kasalehda Limpoak en Kristian”
it-1-E 55
Limpoak
Limpoak en pirien (Ni lokaiahn Krihs, phi·la·del·phiʹa, “poakepoake riomw men”) anahne kin sansal nanpwungen tohnmwomwohdiso en Kristian koaros. (Ro 12:10; Ipr 13:1; pil kilang 1Pi 3:8.) Kahrehda, nanpwungmwahu rehn tohnmwomwohdiso anahne kerenpene, kehlail, oh diren limpoak, duwehte nan peneinei ehu. Mendahki tohnmwomwohdiso arail kin kasalehda limpoak en pirien, re ale kangoang en kalaudehla arail kin wia met.—1De 4:9, 10.
Lepin lokaiahn Krihs phi·loʹstor·gos, me wehwehki “limpoakpene,” kin kadoadoahk ong aramas emen me karanih emen oh kin poakohng. Ehu kisehn lepin lokaia wet sterʹgo, kin kalapw kadoadoahk pwehn kihda madamadau en limpoakpene nanpwungen tohnpeneinei. Wahnpoaron Pohl kangoange Kristian kan ren kakairada soangen limpoak wet. (Ro 12:10) Pohl pil kasalehda me ni imwin rahn akan, e pahn mie aramas “sempoak” (Ni lokaiahn Krihs, aʹstor·goi) oh soangen aramas pwukat konehng mehla.—2Ti 3:3; Ro 1:31, 32.
“Ahneki Popohl Rehn Aramas Koaros”
3 Wadek Rom 12:17. Pohl kawehwehda me ni atail lelohng kailok, kitail en dehr wia duwehte. En kapwaiada eh kaweid kin kesempwal ahpw mehlel nan peneinei ehu me kaidehn koaros kin kaudokiong Siohwa. Ohl pwopwoud de lih pwopwoud men kin nantihong en powehdi pepehm en men dupukohng meteio lokaia de wiewia kamedek. Sohte kamwahu ehu kin kohsang “dupungkihong me suwed.” Soangen madamadau wet kin ihte kalaudehla kahpwalo.
“Kumwail Dehr Dupungkihong me Suwed”
12 Peneu me Pohl kihda mwuhr me pid ia atail wiewia ong irail me kisehtail nan pwoson kan oh pil me kaidehn kisehtail nan pwoson kan iei: “Dehr dupungkihong emen me suwed.” Lepin mahsen pwukat wia imwila pwung oh pahrek ong dahme e koasoiaier nin tepio, me iei: “Kumwail tatki me suwed kan.” Pwehki ni mehlel, ia mwomwen emen pahn nda me e uhdahn tatki me suwed ma pein ih kin doadoahngki mehkot suwed pwehn dupukohng meteikan? En wia met pahn weksang en ahneki limpoak me “uhdahn mehlel.” Mwurin mwo Pohl mahsanih: “Kumwail nantihong kapwaiada soahng mwahu kan me aramas koaros kin pwungki.” (Rom 12:9, 17) Iaduwen kitail en doadoahngki mahsen pwukat?
13 Mwohnte met, nan nah kisinlikou ong mehn Korint kan, Pohl ntingihada duwen kalokolok me wahnpoaron kan pahn lelohng. E mahsanih: “Se rasehng aramas me pahn ale kalokolok en mehla pwe tohnleng kan koaros iangahki tohn sampah kan en uduhdiahl. . . . Ma aramas akan pahn kin kerieikitala, a se pahn kin kapairailda; ma re kalokei kiht, a se kin kanengamahiong; ma re kin kasaroweikitedi, a se kin kasapahlkihong irail lokaia kadek.” (1 Korint 4:9-13) Pil duwehte, aramas en sampah pwon kin uduhdiahl Kristian mehlel kan rahnwet. Ni ahnsou me aramas akan pahn kin kilang duwen soahng mwahu kan me kitail kin wia mendahki ekei kin kalokei kitail, irail ele kakete men tepida perenki rong duwen padahk en Kristian kan me kitail kin wahseli.—1 Piter 2:12.
En Mahkpene Nanpwungatail
13 Ele ekei pak emen me kaidehn Kristian kin wiahiong uhk mehkot suwed. Ahpw ke kak sewese ih en perenki rong dahme Paipel padahngki. Wahnpoaron Pohl ntingihedi: “‘Ma omw imwintihti men mwengedahr, eri, kamwenge; ma e men nimpildahr, eri, kanampile; pwe ma ke pahn wia met, ke pahn inenen kanamenekihala mehlel, rasehng mwoalus mwehl pohn moange.’ Eri, dehr mweidohng me suwed en poweiukedi, ahpw omw mwahu en powehdi me suwed.” (Rom 12:20, 21) Ma ke kin kadek, mendahki aramas akan kin lingeringer pahmw, ele re pahn wekidala arail madamadau oh kakete kasalehda kadek. Ma ke kin kanengamah oh kadek ong aramas me wiahiong uhk mehkot suwed, ke kakete kahrehiong ih en men kalaudehla eh sukuhlki Paipel. Sohte lipilipil mwomwen eh pahn lokaiaiong uhk, omw aktikitik oh kadek kak kahrehiong aramaso en men ese dahme kahrehda ke weksang meteikan.—1 Pit. 2:12; 3:16.
Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht
Ia Duwen Omw Kak Pilada Mehn Kamweit Mwahu kan?
5 Soahng koaros me ke kin wia kin pid omw kaudok ong Siohwa. Nan nah kisinlikou ong mehn Rom kan, Pohl doadoahngki mahsen kehlail kan pwehn katamankihong ienge Kristian akan ire mehlel wet: “Kumwail mweidala paliwaramwail kan pwe en wiahla mehn meirong momour, me sarawi oh kaperen pahn kupwur en Koht.” (Rom 12:1) Paliweromw kin iangahki omw madamadau, omw mohngiong oh omw kehl. Ke kin doadoahngki soahng pwukat koaros pwehn papah Koht. (Mark 12:30) Pohl koasoia me atail doadoahngki atail mour unsek pwehn papah Koht kin wia meirong ehu. Lepin lokaia “meirong” kin kasalehda me e kihda peneu ehu. Kosonned en Moses kasalehda me Koht sohte kupwurki meirong en mahn me sakanakan. (Lipai 22:18-20) Duwehte met, ma en Kristian emen eh doadoahk ong Koht kin saminla, Koht sohte pahn kupwurki meirong wet. Ahpw ia duwen met eh kak wiawi?
6 Pohl kaweidki Kristian akan en Rom: “Kumwail dehpa pil mweidohng kisehn paliwaramwail en wiahda dihp.” Pohl pil padahkihong irail en ‘kemehla wiewia kan en paliwararail.’ (Rom 6:12-14; 8:13, NW) Nan kisinlikouohte, Pohl kasalehda ekei ‘wiewia kan en paliwar.’ Me pid aramas suwed kan, e koasoia: “Awarail kan me diren keria suwed.” “Re [“nehrail,” NW] kin mwadang kamadak aramas oh kemehla.” “Re [“masarail,” NW] pil sohte ese duwen lemmwiki Koht.” (Rom 3:13-18) Emen Kristian kak kasaminehla paliwere ma e doadoahngki ‘kisehn paliwere’ ong wiewia suwed kan. Karasepe, ma Kristian emen kin pein pilada en kilang mehkan me samin duwehte kilel suwed kan de tiahk lemei, e pahn “mweidohng [mese] en wiahda dihp,” oh met kin kasaminehla paliwere pwon. Eh kaudok pahn wiahla meirong me sohte mwakelekel oh Koht sohte pahn kupwurki meirong wet. (Deuderonomi 15:21; 1 Piter 1:14-16; 2 Piter 3:11) Ia uwen imwila suwed ong ih pwehki eh pilada mehn kamweit suwed!
Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Rom
13:1—Ni ahl dahieu me “[Koht] me kin ketikihongehr pwungen wehi kan nin sampah”? Koht ketin mweidohng kaun en koperment kan pwung en kaunda, oh mie wasa kan pahn arail kaunda me Koht ketin kohpahdahr dahme pahn wiawi, oh iei met wehwehn “[Koht] me kin ketikihongehr pwungen wehi kan nin sampah.” Met kin dehde mwahu sang dahme Paipel kin kohpada duwen tohto en irail kaun akan.
March 11-17
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | ROM 15-16
“Kilengwohng Siohwa ong Dadaurete oh Kakehlepen Loalatail”
“Iang Sengiseng Rehn me Kin Sengiseng kan”
11 Koasoipen Sises eh ketin kasalehda pahtou laud ni ahnsou me Lasarus mehla wia ehu rehn iren Paipel tohto me kin kansenamwahu. Kitail sohte anahne pwuriamweikihla met, pwehki “mehkoaros me ntingdier nan Pwuhk Sarawi e ntingdier pwe en padahkih kitail, pwe kitail en ahneki koapworopwor sang ni kanengamah oh kakehlepen loalatail me Pwuhk Sarawi kin ketikihong kitail.” (Rom 15:4) Ma ke ahneki pahtou laud, ke pil kak diar kakehlepen loalomw sang nan iren Paipel pwukat me kileldi pah:
▪ “KAUN-O kin ketiket mpen irail me nan kapehd tikitiklahr; oh kin ketin doarehla irail kan me kin sohla ar koapworopwor.”—Mel. 34:18, 19.
▪ “Ni ahnsou me I kin pwunodada oh pahtoula, komw [Siohwa] kin ketin kansenamwahwihiehla oh kapereniehda.”—Mel. 94:19.
▪ “Pein atail Kaun Sises Krais, oh Koht Samatail, me kin ketin loalloalei kitail, oh pwehki sapwellime kalahngan e ketikidohng kitail roson soutuk oh koapworopwor kehlail, en ketin audehkihda mohngiongimwail sapwellime roson, oh en ketin kakehlaikumwailda.”—2 Des. 2:16, 17.
“Amwail Dadaurete en Poatopoatete oh Unsekla”
5 Peki kehl sang rehn Siohwa. Siohwa iei “Koht me tepin kanengamah oh kakehlepen loalatail.” (Rom 15:5) Ih kelehpw me uhdahn ketin wehwehki atail irairo, atail pepehm kan, oh soangen mwomwen mour dah me kitail ahneki. Eri iei Ih me keieu mwahu en sewese kitail en dadaurete. Paipel mahsanih: “E kin ketikihong anahn en irail me kin wauneki; e kin ketin karonge ar likwer, oh kin ketin komourirailla.” (Mel. 145:19) Ahpw ia duwen Koht eh pahn ketin sapengala atail kapakapki kehl pwe kitail en dadaurete?
“Ke Pahn Poakohng Siohwa Omw Koht”
11 Siohwa ‘ketikihong kitail koapworopwor en mour kohkohlahte.’ (Rom 15:13) Koapworopwor wet kin sewese kitail en dadaur ni ahnsou me atail pwoson kin lelohng songosong. Irail me keidi lelepek kan ahneki koapworopwor en mour soutuk nanleng. (Kaud. 2:10) Me lelepek teikan ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte nan Paradais nin sampah. (Mel. 37:29) Ia atail pepehm duwen atail koapworopwor? E kahrehiong kitail en ahneki peren, popohl oh kahrehiong kitail en poakohng Koht me ketikihong kitail “soangen wiawi sapan koaros oh kisakis mwahu koaros.”—Seims 1:17.
Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht
w89-E 12/1 24 par. 3
“I en Kilang Ma Amwail Limpoak Uhdahn Mehlel”
Mehlel, riarail kan me kaidehn mehn Suhs anahne mwekidki oh sewese arail irair en kahpwal. Ni mehlel, irail ahneki “pweipwand” tohrohr ehu ong Kristian akan nan Serusalem. Kaidehn sang nan Serusalem me rongamwahwo kohpeseng rehn mehn liki ko? Pohl kamehlele met: “Ma Kristian en mehn Suhs kan ehukihong mehn liki kan arail pai kan me kohsang rehn Koht, mehn liki pil pwukoahki sewesehkin irail arail anahn akan.”—Rom 15:27, The New English Bible.
it-1-E 858 par. 5
Eseier Mwowe, Pilipildahr Mwowe
Mesaiao, de Krais, pahn wia Kadaudok me inoupe mie me aramas pwung kan koaros en peneinei kan nin sampah pahn paiekihda. (Kal 3:8, 14) Tepin koasoipen soangen “kadaudok” wet wiawi mwurin uhwong me wiawi nan Ihden, ahpw mwohn ipwidi en Eipel. (Sen 3:15) Met wiawiher sounpar 4,000 kei mwohn ‘rir sarawio’ eh sansalda ni ahnsou me uhdahn sansalehr ihs “kadaudok” me wia Mesaiao. Eri, e mehlel, me e “wie ekiek erein ahnsou reirei.”—Ro 16:25-27; Ep 1:8-10; 3:4-11.
March 18-24
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | 1 KORINT 1-3
“Kowe Aramas Emen me Kin Mwekidki Pein Omw Ineng de me Kin Mwekidki Sapwellimen Koht Manaman?”
Ia Wehwehn en Wia Emen me Kin Mwekidki Sapwellimen Koht Manaman?
4 Dahme emen me kin mwekidki pein eh ineng kin medewe? E kin ahneki madamadau en sampah wet oh kin medemedewehte pein eh ineng roporop kan. Pohl kawehwehda madamadau wet nin duwen “elen madamadau me kin doadoahk ahnsou wet rehn irail kan me kin sapeik.” (Ep. 2:2, NW) Madamadau wet kin kamwakid pali laud en aramas akan en alasang meteikan. Re kin wiahte dahme mwomwen pwung ong irail oh sohte katapanki sapwellimen Koht koasoandi kan. Emen me kin mwekidki pein eh ineng kin medewehte duwen soahng kan me e kak kilang, oh kalapw medewe me eh pwukoa, nah mwohni, de eh pwuhng uhdahn kesempwalsang soahng teikan koaros.
5 Emen me kin mwekidki pein eh ineng kin kalapw wia dahme Paipel kahdaneki “wiewia kan nin duwen ahnepen aramas.” (Kal. 5:19-21) Nan tepin kisinlikou me Pohl ntingihong Kristian kan nan Korint, e koasoia duwen soahng teikan me soangen aramas pwukat kin wia. Re kin uhpalih ekei nan akamai kan, song en katohrepeseng aramas, kangoange meteikan en uhwongada meteikan, kihong emen nan mwoalen kopwung, sohte wauneki irail me ahneki manaman pohrail, oh wiahkihla mwenge oh dahme re kin nim mehkot me nohn kesempwal nan arail mour. Emen me kin mwekidki pein eh ineng sohte kin pere ih sang kasongosong en wia mehkot suwed. (Lep. Pad. 7:21, 22) Sud ntingihedi duwen irail kan me kin laudla arail mwekidki pein arail ineng me kahrehda re sohla ahneki sapwellimen Siohwa manaman.—Sud 18, 19.
Ia Wehwehn en Wia Emen me Kin Mwekidki Sapwellimen Koht Manaman?
6 Weksang emen me kin mwekidki pein eh ineng, emen me kin mwekidki sapwellimen Koht manaman kin uhdahn kesempwalki eh nanpwungmwahu rehn Koht. E kin mweidohng sapwellimen Koht manaman en kaweid ih oh e kin nantihong kahlemengih Siohwa. (Ep. 5:1) E kin nantihong en sukuhlki sapwellimen Siohwa madamadau oh kilangwohng irair ehu nin duwen me Siohwa kin ketin wia. E kin uhdahn kamehlele me mie Koht. Weksang emen me kin mwekidki pein eh ineng, emen me kin mwekidki sapwellimen Koht manaman kin wauneki sapwellimen Siohwa koasoandi kan ni soahng koaros nan eh mour. (Mel. 119:33; 143:10) E sohte kin wia “wiewia kan nin duwen ahnepen aramas” ahpw e kin kakairada “wahn sapwellimen Koht manaman.” (Kal. 5:22, 23, NW) Pwehn wehwehki mwahu wehwehn en wia emen me kin mwekidki sapwellimen Koht manaman, medewehla met: Emen me kin mai en wia pesines kin kalapw medemedewe duwen soahng kan me pidada pesines, oh emen me kin uhdahn kesempwalki eh kaudok ong Koht kin kalapw medewe oh mwekidki dahme sapwellimen Koht manaman kin kaweidki.
Ia Wehwehn en Wia Emen me Kin Mwekidki Sapwellimen Koht Manaman?
15 Ia duwen atail kak kahlemengih Krais? 1 Korint 2:16 (NW) kawehwehda me kitail anahne ahneki “sapwellimen Krais madamadau.” Rom 15:5 (NW) katamankihong kitail en kakairada “soangen elen madamadauohte me Krais Sises sapwellimanki.” Pwehn duwehte Krais, kitail anahne esehla ia mwomwen sapwellime madamadau, pepehm, oh wiewia ong irair kan. Sises uhdahn ketin kesempwalki eh nanpwungmwahu rehn Koht laudsang mehkoaros. Eri atail duwehte Sises kin kahrehiong kitail en duwehte Siohwa. Ihme kahrehda e uhdahn kesempwal en sukuhlki elen madamadauohte me Sises sapwellimanki.
Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht
it-2-E 1193 par. 1
Erpit
Eri erpit en sampah kin soikala sapwellimen Koht koasoandi sang rehn Krais nin duwen mehkot pweipwei; mendahki kaun en wehi kan ele koahiek oh ese wiahda koasoandi kan ni keneinei ahpw re pil “kemehla Kaun lingano.” (1Ko 1:18; 2:7, 8) Ahpw Koht, ketin kasalehda met me erpit en sampah mehkot me pweipwei, kahrehiong me loalokong kan ren namenekla sang ni eh kin ketin doadoahngki dahme re kin wiahki “mehkot me mwomwen pweipwei sang rehn Koht,” oh pil ketin doadoahngki aramas akan me re kin wiahki me ‘pweipwei, luwet, oh kanamenek,’ pwehn kapwaiada kupwure me sohte mehkot kak kauhdi. (1Ko 1:19-28) Pohl katamankihong Kristian en Korint ko me “erpit en koasoandi en mwehi wet [oh] erpit en kaun akan en koasoandi en mwehi wet” pahn sohrala; ihme kahrehda soangen erpit en sampah wet sohte wia kisehn rohng me wahnpoarono kin lohki. (1Ko 2:6, 13) E kaweidki Kristian ko nan Kolose: “Kumwail kanahieng pwe emen de lidipihekin kumwail erpit en sampah oh widing mwahl nin duwen tiahk en aramas.”—Kol 2:8; kapahrekihong iretikitik 20-23.
Ire Kesempwal akan Sang nan Pwuhken Korint
2:3-5. Nin doken en Pohl kalokalohk nan Korint, wasa me mehn Krihk loalokong kan oh wasahn kasukuhl kin mie, Pohl ele kin pwunodki ma e pahn kak kamwakid irail akan me e padahk ong. Ahpw e sohte mweidohng eh luwet akan de masak aramas en kerempwa eh pwukoa doadoahk en kalohk me Koht ketikihong ih en wia. Pwe kitail en wia duwehte met, kitail anahne en dehr mweidohng irair apwal akan en kerempwa kitail sang kalohki rongamwahu en Wehin Koht. Kitail kak koapworopworki me kitail kak kasik sapwellimen Siohwa sawas duwehte Pohl kin wia.
March 25-31
SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | 1 KORINT 4-6
“Kisin Ihs Kis Kin Kampwosehda Lopwon en Pilawa Ehu Pwon”
it-2-E 230
Ihs
Wahnpoaron Pohl doadoahngki soangen karasarasohte ni eh kehkehlikihong mwomwohdisohn Kristian nan Korint ren kihsang ohl emen me wiewia tiahk samin nan mwomwohdiso, e koasoia: “Kumwail sohte ese me kisin ihs kis kin kampwosehda lopwon en pilawa ehu pwon? Kihsang ihs meringen pwe kumwail en wiahla lopwon en pilawa kapw, pwehki sohte ihs rehtail. Pwe ni mehlel, Krais atail sihmpwul en pahsohpa meirongalahr.” Ih eri kasalehda ni sansal dahme e koasoiahki “ihs”: “Kitail eri wiahda atail Pahsohpa, kaidehn ni pilawa doal ihs kitei, ihsen dihp oh tiahk samin, ahpw ni pilawa amas kapw me sohte doal ihs, pilawa me mwakelekel oh mehlel.” (1Ko 5:6-8) Pohl wasaht kasalehda wehwehn kilelepen en mehn Suhs Kasarawien Pilawa me Sohte Doal Ihs, me kin wiawi mwurinte kasarawi en Pahsohpa. Duwehte kisin pwidik en ihs kis eh kin kampwosehda pilawa pwon ehu, de doal en pilawa ehu pwon, ih pil duwen mwomwohdiso nin duwen pwihn ehu pahn saminla mwohn silangin Siohwa ma irail sohte pahn kihsang ohl me wiewia tiahk samino oh eh mehn kahlemeng suwed. Irail anahne mwekid pwe ren kihsang “ihso” nanpwungarail, duwehte mehn Israel ko ar sohte pahn kihdi ihs nan imwarail kan erein kasarawio.
it-2-E 869-870
Sehdan
Ia wehwehn ‘pangala aramas men rehn Sehdan pwe irair en dihp wet en sohrala’?
Ni wahnpoaron Pohl eh kaweidki mwomwohdiso en Korint duwen dahme re pahn wiahiong emen tohnmwomwohdiso me kin wiewia tiahk samin rehn en eh pahpahu eh pwoud, e ntingihedi: “Kumwail anahne pangala ohl menet rehn Sehdan pwe irair en dihp wet en sohrala.” (1Ko 5:5) Met wia kehkehlik ehu en kausasang ohlo nan mwomwohdiso oh uhdihsang douluhl patehng ih. (1Ko 5:13) Pangala aramas menet rehn Sehdan pahn kihsang ih nan mwomwohdiso oh kihong ih nan sampah me Sehdan iei eh koht oh kin kakaun. Duwehte “kisin ihs kis” nan lopwon en “pilawa ehu pwon,” aramas menet iei “irair en dihp” de dihp me mi nan mwomwohdiso; oh ni arail pahn kihsang aramas ngengngersuwed menet nan mwomwohdiso, mwomwohdiso wet me kin mwekidki sapwellimen Koht manaman pahn kihsang “irair en dihpo” nanpwungarail. (1Ko 5:6, 7) Pil duwehte met, Pohl pangala Aimenihus oh Aleksander rehn Sehdan, pwehki ara kesehla pwoson oh kadeikpen loalara oh imwikihla ara pwoson eh sohrala rasehng kihrlahn sohp apwoat.—1Ti 1:20.
Ia Mwomwen Atail Wiewia ong Emen me Piskensang Mwomwohdiso
E inenen kansensuwed ong kitail ni ahnsou me emen atail peneinei de kompoakepatail kin piskensang nan mwomwohdiso pwehki e wiahda dihp laud oh sohte koluhla. Mwomwen atail pahn mwekidki kaweid kan en Paipel me pid ire wet pahn kasalehda uwen laud en atail limpoak ong Koht oh atail lelepek ong sapwellime koasoandi kan. Tehk ekei peidek kan me pid ire wet.
Ia mwomwen atail wiewia kan ong emen me piskenla? Paipel mahsanih: “I koasoia duwen irail kan me kin wia riamwail . . . ahpw kin nenek, kin noahrok, kin pwongih dikedik en eni kan, kin karaunlikamw, kin kamamsakau de kin loallap suwed. Kumwail dehr pil kin patehng irail oh iang mwenge rehrail.” (1 Korint 5:11) Me pid emen me kin “daulih padahk en Krais ahpw sohte tengediong,” Paipel mahsanih: “Kumwail dehr kasamwolong nan imwamwail, oh dehr rahnmwahwih. Pwe ma mehmen pahn rahnmwahwih soangen aramas menet, e pahn pil iangala nan soahng suwed me e kin wia.” (2 Sohn 9-11) Kitail sohte kin patehng irail me piskenlahr oh ehukihong irail soahng kan me pid atail kaudok. Kahn Iroir (lokaiahn wai) en September 15, 1981, pali 25 koasoia: “Atail kin rahnmwahwih emen kak wia tepin kahk en kamengeihala koasoakoasoiong aramas menet oh ele kak kompoakepahnkihla ih. Ia duwe, kitail pahn men wia tepin kahk wet ong emen me piskenla?”
Ia duwe, kitail uhdahn anahne liksang douluhl patehng ih? Ei, mie kahrepe kan. Keieu, met kin kasalehda atail lelepek ong Koht oh sapwellime Mahsen. Kitail kin peikiong Siohwa kaidehn ihte ahnsou me e kin mengei en wia met ahpw pil ahnsou me e kin apwal. Limpoak ong Koht kin kamwakid kitail en peikiong sapwellime kehkehlik kan koaros pwehki kitail kin ese me ih Koht limpoak men me kin ketin kesempwalki dahme pwung oh pahrek, oh sapwellime kosonned kan kin wia kamwahupatail. (Aiseia 48:17; 1 Sohn 5:3) Keriau, atail kin liksang patehng emen me wiahda dihp oh sohte koluhla kak pere kitail oh tohnmwomwohdiso teikan sang eh wiewia suwed kan oh mehkan me kak kauwehla atail nanpwungmwahu rehn Koht. Met pil kak kolokol adamwahu en mwomwohdiso. (1 Korint 5:6, 7) Kesiluh, atail kin lelepek ong kaweid kan oh ire mehlel kan en Paipel me pid duwen met ele kak sewese emen me piskenlahr. Ma kitail pahn utung pilipil me pwihn en elder kan wiahda, ele met pahn kamwakid emen me wiahda dihp ahpw saikinte mwekidki sawas en elder kan. Eh solahr kak patehng kompoakepah kan ele pahn kamwakid ih en ‘koluhla nan kapehde’ oh wehwehki uwen laud en dihp me e wiahda, oh tepida pwuralahng Siohwa.—Luk 15:17.
Ia duwen ma emen tohnpeneinei me piskenla? Ma met wiawi, limpoak nanpwungen tohnpeneinei kan kak wia kahpwal laud ong kitail en kasalehda lelepek ong sapwellimen Siohwa koasoandi kan. Eri, ia mwomwen atail wiewia kan ong emen tohnpeneinei me piskenla? Kitail sohte kak koasoia duwen irair koaros me kak wiawi, ahpw kitail pahn tehkpene irair riau me kin kalapw wiawi.
Ekei ahnsou, emen me piskenla ele kin koukousoante rehn eh peneinei tikitik nan ehu ihmw. Pwehki ih kisehn peneinei tikitiko mendahki e piskenlahr, e pahn ele iang wiewia kan en peneineio nin duwen me re kin wia nan ehuehu rahn. Ahpw sang ni eh wiewia kan, e pein kauwehla eh kak ehukihong eh peneineio mehkan me pid kaudok. Kahrehda tohnpeneinei kan me kin lelepek ong Koht sohla kak mweidohng ih en iang irail wia wiewia kan me pid arail kaudok. Karasepe, ni ahnsou me peneineio pahn wia kaudok en peneinei, me piskenlahro ele pahn mi wasao, ahpw e sohte pahn iang koasoi nan onopo. Ahpw ma me piskenlahro wia me pwulopwul men oh anahne epwelpen eh pahpa oh nohno, ira ahneki pwukoa en kasukuhlih oh kaiahne. Kahrehda, pahpa oh nohno limpoak kan ele pahn wia onop en Paipel reh.—Lepin Padahk 6:20-22; 29:17.
Ni pali teio, me piskenlahro ele kin solahr kousoan rehn eh peneinei tikitik. Mendahki ekei ahnsou peneineio ele pahn anahne tuhwong ih pwehn apwalih ire kan me pid peneineio, irail anahne koasoanehdi me re sohte pahn kalapw wia met. Tohnpeneinei Kristian kan me kin lelepek ong Koht sohte kin rapahki kahrepe kan pwehn tuhwong kisehn arail peneinei me piskenla oh me sohte kin kousoan rehrail. Arail lelepek ong Siohwa oh sapwellime pwihn kin kamwakid irail en utungada koasoandi en piskenla me poahsoandahsang Paipel. Arail lelepek ong koasoandi wet pahn wia kamwahu ong me piskenlahro oh pahn kak sewese ih en paiekihda peneu me e alehdi.—Ipru 12:11.
Raparapahki Soahng Kesempwal kan Sang Mahsen en Koht
Tohnleng Kan Iei—“Ngehn Kei Me Kin Papah”
16 Kristian kan me mi pahn kahpwal kin rasehng ar mi wasahn “uduhdiahl” ehu ong tohnleng kan. (1Kor. 4:9) Tohnleng kan perenkihda atail wiewia lelepek kan oh me dipan emen eh kin koluhla. (Luk 15:10) Tohnleng kan pil kin kilang wiewia mwahu kan en lih Kristian men. Paipel kasalehda me “pwehki tohnleng kan, lih akan uhdahn pahn koaduhpwelki kilel en manaman ehu.” (1Kor. 11:3, 10) Ei, tohnleng kan en perenki kilang lih Kristian kan oh koaros sapwellimen Koht ladu kan sampah en kapwaiada sapwellimen Koht koasoandi kan oh koasoandi en tapwi. Soangen irair en peik wet wia mehn kataman ong tohnleng pwukat.
it-2-E 211
Kosonned
Kosonned ong Tohnleng kan. Tohnleng kan, ileile sang aramas, kin uhpah kosonnedo oh kehkehlik en Koht akan. (Ipr 1:7, 14; Me 104:4) Siohwa pil ketin ruwese oh keinapwihdi soahng kan ong Sehdan. (Sop 1:12; 2:6) Maikel, tohnleng me keieu lapalap mwahngih oh wauneki me Siohwa iei Sounkopwung Keieu Lapalap ni ahnsou me e ketin uhkihong Sehdan mehkot ni eh ketin mahsanih: “Siohwa en ketin panawihiuk.” (Sud 9; kapahrekihong Sek 3:2) Siohwa ketikihdiong tohnleng koaros pahn manaman en Sises me linganlahr. (Ipr 1:6; 1Pi 3:22; Md 13:41; 25:31; Pil 2:9-11) Ihme kahrehda, Sises ketin ruwese tohnleng men en wahla rohng ehu rehn Sohn. (Kau 1:1) Ahpw, nan 1 Korint 6:3 wahnpoaron Pohl kin koasoia duwen rien Krais me keidi kan me pilipildahr en kadeik tohnleng kan, pwehki e sansal me re pahn iang kihda kadeik me pahn kowohng ngehn suwed kan.