“Pwoson Me Kitail Kin Weweidki, Kaidehk Marain En Paliwar”
“Pwoson me kitail kin weweidki, kaidehk marain en paliwar.”—2 KORINT 5:7.
1. Ia wehwehn “pwoson me kitail kin weweidki”?
AHNSOU KOAROS me kitail kin wia atail kapakap nin duwen me sapwellimen Koht Mahsen kaweidki, met pahn kasansalehda me kitail kin ahneki pwoson. Ni ahnsou me kitail kin tepida kadehde ong aramas teikan duwen Wehin Koht, met pil kasalehda me kitail ahneki pwoson. Oh ni ahnsou me kitail kin inoukihda atail mour ong Siohwa, met kin kasansalehda me kitail kin inengieng ‘weweidki pwoson,’ oh momourki mour ieu me kin mwekidki pwoson.—2 Korint 5:7; Kolose 1:9, 10.
2. Dahme kahrehda ma emen pahn iang wiewia kan en mwomwohdiso, met sohte kin kasansalehda me e ahneki pwoson?
2 Ma kitail pahn momour ni ahl wet, kitail anahne pwoson me pahn poahsoanda tengeteng. (Ipru 11:1, 6) Aramas tohto kin perenki mihmi rehn Sounkadehdehn Siohwa kan pwehki irail kin kilang me Sounkadehde kan kin tiahk mwakelekel oh kasalehda limpoak. Met inenen mwahu, ahpw e sohte wehwehki me aramas pwukat ahneki pwoson. Mehteikan pil mwein mie ahr pwoud de pahpa de nohno me kehlail nan pwoson, oh irail mwein kin iang ekei wiewia kan en pali ngehn pwehki kahlemeng mwahu en ahr pwoud de pahpa de nohno. Kapai laud ehu ma emen nan peneinei me ahneki pwoson kehlail, ahpw met sohte kak wiliandi limpoak oh pwoson ong Koht me pein emen emen kitail anahne ahneki oh kasalehda.—Luk 10:27, 28.
3. (a) Pwe kitail en ahneki pwoson me poahsoanda tengteng, dahme pein kitail anahne uhdahn kamehlele me pid duwen Paipel? (b) Dahme kahrehda ekei aramas kin kamehlele Paipel mwadang sang mehteikan?
3 Aramas akan me kin weweidki pwoson, kin uhdahn kamehlele me Paipel iei Mahsen en Koht. Mie mehn kadehde tohto me kin kasalehda me Nting en Sarawi kin “pwilsang rehn Koht.”a (2 Timoty 3:16) Ia uwen laud emen anahne kasawiahda mehn kahdede pwukat mwohn eh pahn kak kamehlele? Eri, ekei pak met pahn pid duwen dahme wiawiong ih mahso. Dahme pahn kak kaitarala emen ele mwein sohte pahn itar ong mehteio. Ekei pak, mendahki ma aramas men kilangada mehn kadehde tohto, ahpw e pil kak sohte kamehlele. Pwekida? Pwehki ineng kan me poad loal nan mongiongih. (Seremaia 17:9) Edetehn aramas men dene e kin perenki sukuhliki sapwellimen Koht kupwur kan, mongiongih mwein kin inengieng sampah wet. E sohte men kesehla mour ieu me kin uhwong koasoandi en Paipel. Ahpw, ma aramas men ni mehlel men esehla padahk mehlel, oh kin mehleliong me pid duwen pein eh pepehm akan, oh ma e aktikitik, e pahn kak esehla me Paipel iei Mahsen en Koht.
4. Mwohn emen pahn kak pwoson, dahme e pahn anahne wia?
4 Pali tohto nan erein sounpwong keite, aramas akan me kin ale sawas en onop Paipel kin kalahnganki me re kilangadaier mehn kadehde tohto me Paipel iei Mahsen en Koht. Ma met kin kamwekid irail en ritingihda mongiongarail en ale kaweid sang rehn Siohwa, ihme loalarail kan oh arail ineng kan pahn ekis ekis wikihla ki dahme irail kin sukuhliki. (Melkahka 143:10) Rom 10:10 mahsanih, me aramas men kin doadoahngki pwoson “ki mongiong.” Pwoson wet kin kasansalehda pepehm en aramaso, oh e pahn sansal nan eh mour.
Noha Mwekidki Pwoson me Poahsoanda Tengeteng
5, 6. Ahn Noha pwoson kin poahsoanda pohn dah?
5 Noha iei aramas men me kin ahneki pwoson me poahsoanda tengeteng. (Ipru 11:7) Dahme eh pwoson kin poahsoanda powe? Noha ahneki sapwellimen Koht mahsen, kaidehn pwuhk ehu, ahpw ni lokaia. Senesis 6:13 mahsanih: “Koht eri mahsanihong Noha: ‘I koasoanedier en kamwomwala aramas koaros. I pahn kamwomwala douluhl irail koaros, pwehki sampah direkilahr arail wiewia suwed kan.’” Siohwa kaweidkin Noha en kauwada warihmw ehu oh padahkiong ih oaretik en ah pahn wiahda warihmwo. Eri Koht kapationg: “Pwe I pahn kadaridiong sampah nohlik ehu pwe en kamwomwala mehkoaros me momour nin sampah. Mehkoaros nin sampah pahn mehla.”—Senesis 6:14-17.
6 Mie keteu mwohn nohliko? Paipel sohte mahsanih duwen met. Senesis 2:5 mahsanih: “Koht [Siohwa] sohte ketin kamwerehdi keteu pohn sampah.” Ahpw iet me Moses me momour sounpahr epwiki kei mwurin nohlik kawehwehda, kaidehn ni mwein Noha ahpw ahnsou ehu mwowe. Nin duwen pwuhken Senesis 7:4 kasalehda, ni ahnsou me Siohwa koasoaiaiong Noha duwen keteu, e sansal me Noha wehwehki dahme Siohwa mahsanihong ih. Ahpw, ahn Noha pwoson, sohte kin poahsoanda pohn dahme e kak kilang. Wahnpoaron Pohl ntingihdi me Noha “eh rong oh peikiong sapwellimen Koht mahsen duwen mehkan me pahn kohdo, me e sohte kak kilangki mese.” Koht padahkiong Noha me e pahn kadaridiong pohn sampah “nohlik ehu,” de “madau sang nanleng,” nin duwen ehu footnote nan Paipel en New World Translation koasoia nan pwuhken Senesis 6:17. Lao lel ni ahnsouwo, nohlik saikinte wiawi. Ahpw, kapikipikda kan koaros me Noha kak kilangki mese, kin kihong ih mehn kadehde laud ehu me Koht pahn kak kadaridiong pohn sampah nohlik lapalap ehu. Pwehki e mwekidki pwoson, Noha eri kauwada warihmwo.
7. (a) Ia soahngen madamadau me Noha sohte anahne ma e men kapwaiada dahme Koht padahkiong ih en wia? (b) Iaduwen kitail paiekihda ahn Noha pwoson, oh iaduwen mehteikan pahn paiekihda atail pwoson?
7 Koht sohte padahkiong Noha iahd Nohlik pahn tepida. Ahpw, Noha sohte wiahkin met kahrepe mwahu ehu en ahneki madamadau me e sohte pahn wia mehkot lao lel e pahn kilang dahme wiawi, oh wiahki doadoahk en kauwada warihmwo oh kalohk en keriau nan eh mour. Ni ahnsou me itar, Koht padahkiong Noha iahd me e pahn pedolong nan warihmwo. Eri, “Noha ahpw kapwaiada mehkoaros me Koht ketin mahsanih.” (Senesis 6:22) Noha weweidki pwoson, kaidehk marain en paliwar. Ia uwen laud atail kalahnganki eh pwoson! Pwehki ah kasalehda pwoson, me kahrehda kitail kak mour ahnsouwet. Duwehte kitail, pwoson me kitail kin kasalehda pahn mie lipwe ong ni ahnsou kohkohdo, kaidehn ihte ong pein kitail, ahpw ong pil neitail seri kan oh aramas teikan.
Pwoson me Eipraam Kasalehda
8, 9. (a) Dahme Eipraam poahsoanehda eh pwoson powe? (b) Ni ahl dahieu me Siohwa ‘pwarohng’ Eipraam?
8 Pil tehk ehu mehn kahlemeng mwahu—Eipraam. (Ipru 11:8-10) Pwoson en Eipraam kin poahsoanda pohn dah? E tikida nan Ur en Mehn Kaldea kan me kin kaudokiong dikedik en eni kan oh noahrok dipwisou. Ahpw irair teikan me kin sewese ahn Eipraam madamadau. Sohte peikidpe me e kak werekiong nein Noha pwutak, Sehm, me mourki sounpahr 150 reireikisang mouren Eipraam. Eipraam kamehlele me Siohwa iei “Koht Wasa Lapalahpie, Sounwiepen nanleng oh sampah.”—Senesis 14:22.
9 Pil mie mehkot me wiawiong Eipraam oh met me kakehlailda ih laud. “Mwohn samatail kahlap Eipraam eh kousoanla Aran, Koht en lingan [Siohwa] ketin pwarohng nan Mesopodamia, oh mahsanihong, ‘Komw mweselweisang rehn omw peneinei oh nan omwi wehi, oh kowohng sahpw ehu me I pahn kasalehiong uhk.’” (Wiewia 7:2, 3) Ni ahl dahieu me Siohwa ‘pwarohng’ Eipraam? Eipraam sohte uhdahn kilang Koht. (Eksodus 33:20) Ahpw, ele mwein Siohwa pwarohng Eipraam nan ouraman ehu, ni kasansal en manaman lingan ehu, de ki tohnleng men, de emen sounwiliepen Koht. (Pil kilang Senesis 18:1-3; 28:10-15; Lipai 9:4, 6, 23, 24.) Sohte lipilipil ni soahngen ahl dahieu me Siohwa pwarohng Eipraam, ohl lelepek menet likih me Koht pahn ketikihong ih pwais kesempwal ehu. Eipraam mwekidki eh pwoson.
10. Iaduwen Siohwa kakehlailda ahn Eipraam pwoson?
10 Ahn Eipraam pwoson sohte poahsoanda pohn ma e esehla duwen oaretik kan en sahpw me Koht pahn ketikihong ih. E pil sohte kin poahsoanda pohn ma e esehla iahd eh pahn sapwenikihla sahpwo. E pwoson, pwehki e ese me Siohwa iei Koht Lapalahpie. (Eksodus 6:3) Siohwa padahkiong Eipraam me e pahn naineki seri kan, ahpw ekei pak Eipraam kin wahpwonki, iaduwen met pahn kak pweida pwe e wia mahmahla. (Senesis 15:3, 4) Siohwa kakehlailda ahn Eipraam pwoson ni eh padahkiong ih en kilangdalahng pahnlahng oh wadek usu kan, ma e kak. Koht mahsanih, “pwe iei pahn duwen ngeder en kadaudokomw kan.” Met kamwekid Eipraam. E inenen sansal ong ih me Sounkapikada en pahnlahng kaselel wet pahn kak kapwaiada dahme e inoukihong ih. Eipraam “likihala Siohwa.” (Senesis 15:5, 6) Eipraam sohte likihala Siohwa pwehki e kin perenki rong dahme e rongorong; soh, pwe eh pwoson kin poahsoanda pohn mehkot tengeteng.
11. (a) Ni ahnsou me e kereniong sounpar 100, iaduwen Eipraam mwekidki sapwellimen Koht inou me Sera me likeilaplahr pahn neitikiada pwutak men? (b) Soangen pwoson dahieu me Eipraam ahneki ni ahnsou me e lelong kasong ehu en ale nah pwutak oh kohla ni nahna Moria pwehn meirongkihla nah pwutak?
11 Ni ahnsou Eipraam kereniong sounpahr 100 oh eh pwoud Sera kereniong sounpar 90, Siohwa pwurpwurehng mahsanihong Eipraam duwen sapwellime inou me Eipraam pahn naineki pwutak men oh Sera pahn wie eh nohno. Eipraam medemedewe duwen irair me ira mihla pahn. “Eh pwoson sohte mwahn tikitikla, oh e sohte mwahn peikasalki sapwellimen Koht inou. Eh pwoson kin kakehlahda, oh e ahpw kin kapinga Koht. Pwe e uhdahn ese me Koht pahn uhdahn ketin kapwaiada audepen sapwellime inou.” (Rom 4:19-21) Eipraam ese me sapwellimen Koht inou uhdahn pahn pweida. Mwuri, pwehki eh pwoson, Eipraam peikiong Koht ni ahnsou me Koht padahkiong ih en ale nah pwutak Aisek oh kohla nan sahpwen Moria oh meirongkihla nah pwutak nin duwen meirong ehu. (Senesis 22:1-12) Eipraam likih Koht ni unsek pwe ma Koht me kahrehong nah pwutak en ipwidi, e pil kak kaiasada ih pwehn kapwaiada inou teikan me e ketin wiahda.—Ipru 11:17-19.
12. Ia uwen reirei me Eipraam pousehlahte weweidki pwoson, oh kating dahieu pahn kohwong ih oh eh peneinei me kin ahneki pwoson kehlail?
12 Eipraam kasansalehda me eh mour kin poahsoankihda pwoson kaidehn ekei pakte, ahpw erein eh mour. Erein eh mour, Eipraam sohte ale sang rehn Koht ekis lepin sahpw en Sahpw en Inou nin duwen eh sohso. (Wiewia 7:5) Ahpw, Eipraam sohte pwangada oh pwurala nan sahpw en Ur en mehn Kaldea kan. Erein sounpar 100, lao lel eh mehla, e kousoan nan ihmw likou kan nan sahpw me Koht padahkiong ih en kousoan loale. (Senesis 25:7) Pwuhken Ipru 11:16 me koasoia duwen ih oh eh pwoud Sera, neira pwutak, Aisek, oh nein neira Seikop: “Koht sohte ketin peikasalki ar kin wiahki ih ar Koht, pwe e ketin kaunopohngirailehr kahnimw ehu.” Ei, Siohwa kaunopohngirailehr wasa ehu nin sampah nan sapwellime Wehin Mesaia.
13. Ihs nanpwungen sapwellimen Siohwa ladu kan nan rahn pwukat kin kasansalehda me ahr pwoson me duwehte ahn Eipraam pwoson?
13 Nan rahnpwukat, mie aramas akan nanpwungen sapwellimen Siohwa ladu kan me duwehte Eipraam. Irail weweidki pwoson erein sounpar tohto. Irail kin powehdi kahpwal laud kan me duwehte nahna pwehki kehl me Koht kin ketikihong irail. (Madiu 17:20) Arail pwoson sohte kin luwetala, edetehn irail sohte ese iahd me Koht pahn ketikihong irail ahr sohso me e inoukihong irail. Irail ese me mahsen en Siohwa sohte kak sapwungala, oh irail kin kesempwaliki ahr pwais kaselel en wiahla sapwellime Sounkadehde kan. Komw pil iang ahneki soahngen pepehm wet?
Pwoson me Kamwekid Moses
14. Iaduwen poahsoan en ahn Moses pwoson tepiada?
14 Pil ehu mehn kahlemeng mwahu en pwoson iei Moses. Eh pwoson kin poahsoankihda dah? E tepida sang ni ahnsou me e seri pwelel. Edetehn sapwellimen Parao serepeino diarada Moses nan kopwou nan pillap en Nail oh ale ih nin duwen nah, ahn Moses nohno, mehn Ipru, Soseped, me apwalihada serio ni ahnsou me Moses tikitik. Sansal me Soseped padahkih Moses ni ahl me mwahu oh sewese serio en poakohng Siohwa oh kalahnganki Sapwellimen Koht inou ong Eipraam. Mwuri, nin duwen emen me kin kousoan nan peneinei en Parao, Moses “audaudkidahr soangen loalokong koaros en mehn Isip.” (Wiewia 7:20-22; Eksodus 2:1-10; 6:20; Ipru 11:23) Mendahki Moses ahneki pwukoa laud, mongiongih kin mih rehn sapwellimen Koht aramas akan me kaliduhla.
15. Dahme imwikihla ahn Moses pilada en kasalehda me e kin iang sapwellimen Siohwa aramas akan?
15 Ni eh mahki sounpar 40, Moses kamehla ohlen Isip men pwehn kapitsang mehn Israel men me ohlen Isipo kin kalohke. Wiawi met kasansalehda iaduwen Moses kin kilangwong sapwellimen Koht aramas akan. Ni mehlel, “pwoson me kahrehiong Moses, ni eh laudlahro, eh sohte men inanki sapwellimen Parao serepeino.” E sohte kolokol “perenki dihp ahnsou mwotomwot” nin duwen emen kisehn kaun akan en mehn Isip, ahpw pwoson kamwekid ih en pilada iang sapwellimen Koht aramas akan lokolok.—Ipru 11:24, 25; Wiewia 7:23-25.
16. (a) Pwukoa dahieu me Siohwa ketikihong Moses, oh iaduwen Koht sewese ih? (b) Ni e wiahda eh pwukoah, iaduwen Moses kasalehda me e pwoson?
16 Moses kin ngoangki eh men sewese ienge kan, ahpw sapwellimen Koht ahnsou ong kasaledekla sapwellime aramas akan saikinte leledo. Moses tangasang sahpwen Isip. Lao lel mpen sounpahr 40 mwuhr, me Siohwa ki tohnleng men padahkiong Moses en pwurala sahpwen Isip pwehn kaluwalahng mehn Israel akan en kohieisang nan sahpwo. (Eksodus 3:2-10) Iaduwen Moses mwekidki met? E sohte peikasalki sapwellimen Siohwa manaman en doarehla mehn Israel akan, ahpw pein ih lemeleme me e sohte kak kapwaiada pwukoah wet me Koht ketikihong ih en wia. Ni limpoak, Siohwa ketikihong Moses kangoang me anahn. (Eksodus 3:11–4:17) Ahn Moses pwoson kehlailda. E pwuralahng Isip oh pwurpwurehng panawihki Parao duwen kalokolok kan me pahn kohwong sahpwen Isip, pwe kaun menet sohte kin mweidong mehn Israel akan en kaudokiong Siohwa. Sohte pein en Moses manaman en wia kalokolok pwukat. E weweidki pwoson, kaidehk marain en paliwar. E pwoson kin poahsoanda pohn Siohwa oh sapwellime mahsen. Parao kamasakih Moses. Ahpw Moses dadaurete. “Pwoson me Moses lipikihsang Isip, sohte mwahn masak engieng en nanmwarkio. E wonlahte mwowe nan eh seiloak, likamwete e kilang Koht me soh sansal.” (Ipru 11:27) Moses kaidehn aramas unsek men. E kin wiahda sapwung kan. (Nempe 20:7-12) Ahpw, mwurin Koht idiada Moses en kahluwa Mehn Israel kan, eh pwoson kin kaunda eh mour.
17. Edetehn Noha oh Eipraam oh Moses sohte kilang sapwellimen Koht sampah kapw, ahr weweidki pwoson imwikihla dah?
17 Mwahu ma atail pwoson pahn duwehte en Noha oh Eipraam oh Moses pwoson. Mehlel, irail sohte kilang sapwellimen Koht sampah kapw ni arail ahnsou. (Ipru 11:39) Pwe ahnsouwo, kaidehn ahnsou me Koht kileleiong; pil mie irair teikan en kupwuren Koht me saikinte wiawi. Ahpw, ahr pwoson mahsen en Koht sohte luwetala, oh adarail ntingihdiehr nan sapwellimen Koht pwuhk en komour.
18. Ong irail kan me ale luhk en kohdala nanleng, dahme kahrehda e kesempwal irail en weweidki pwoson?
18 Wahnpoaron Pohl ntingihdi, “pwe Koht ketin kupwukupwurehiong kitail kupwur ehu me mwahusang mehlel met.” Met wehwehki me Koht kupwukupwure mehkot me mwahusang mehlel met ong irail ko me, duwehte Pohl, pahn mour nanleng rehn Krais. (Ipru 11:40) Pohl kin medemedewe duwen aramas pwukat ni ahnsou me e ntingihdi mahsen pwukat nan pwuhken 2 Korint 5:7: “Pwoson me kitail kin weweidki, kaidehk marain en paliwar.” Ni ahnsou me mahsen pwukat ntingdi, irail koaros saikinte ale arail kating en kohdala nanleng. Irail sohte kak kilangki met mesarail, ahpw ahr pwoson kin kehlail. Krais me iasadahr, ih me pahn tepin ale kapai en kohdala nanleng. Oh daulih sounkadehde 500 me kilang ih mwohn e kohdala nanleng. (1 Korint 15:3-8) Irail ahneki kahrepe laud ehu en poahsoanehda ahr mour pohn pwoson wet. Kitail pil ahneki kahrepe mwahu kan en weweidki pwoson.
19. Nin duwen me pwuhken Ipru 1:1, 2 kasalehda, iaduwen Koht kin mahsandohng kitail?
19 Rahnwet, Siohwa sohte kin mahsandohng sapwellime aramas akan ki tohnleng kan, nin duwen me e wiaiong Moses ni mpwulen kisiniei nan kisin tuhkeo. Koht ketin mahsandohng kitail ki sapwellime Ohl. (Ipru 1:1, 2) Dahme Koht mahsanidohng kitail ki sapwellime ohl ntingdiehr nan Paipel me kawehwehdier ni lokaia tohto nan sampah pwon.
20. Ni ahl dahieu pein atail irair en ahnsouwet me mwahusang en Noha oh Eipraam oh Moses?
20 Kitail naineki mehkot me laudsang dahme Noha oh Eipraam oh Moses ahneki. Kitail naineki Mahsen en Koht unsek—pali laud en kokohp kan pweidaher. Nin duwen me Paipel mahsanihki duwen ohl oh lih akan me kadehdehda me re wia sounkadehdehn Siohwa lelepek kan mendahki re kin lelong soangsoangen kasongosong tohto, Ipru 12:1 kangoangekin kitail: “Eri, kitail kesehsang kitail mehkoaros me kerempwai kitail, oh dihp me kin salihkitaildi, oh kitail en nantihong nan atail mour me kitail tapihadahr, rasehng atail kin tang kehlail ni atail kin weirentang.” Atail pwoson kaidehn mehkot isaneki. “Dihp me kin salihkitaildi” iei seupwoson. Kitail anahne wia uwen me kitail kak, ma kitail men “weweidki pwoson.”
[Nting tikitik me mi pah]
a Kilang The Bible—God’s Word or Man’s?, wiawiahda sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Ia Omw Pasepeng?
◻ Dahme kin pidada en “weweidki pwoson”?
◻ Iaduwen kitail kak paiekihda pwoson me Noha kasalehda?
◻ Iaduwen pwoson en Eipraam kin sewese kitail?
◻ Dahme kahrehda Paipel kin doadoahngki Moses nin duwen emen me pwoson?
[Kilel nan pali 8]
Eipraam weweidki pwoson
[Kilel nan pali 8]
Moses oh Aaron kasalehda ahr pwoson mwohn Parao