Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w99 3/1 pp. 7-12
  • Siohwa En Wiahla Likilikpatail

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Siohwa En Wiahla Likilikpatail
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1999
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Likilik me Poahsoanda Pohn Wehwe oh Pirienpene
  • Kasalehda Likih Sapwellimen Siohwa Pilipil kan
  • Liksang Peikasalki Sapwellimen Siohwa Pilipil kan
  • Kasalehda Likih Sapwellimen Siohwa Pwung
  • Kakehlailla Atail Likih Sapwellimen Koht Pwung
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1999
  • “Pwoson Me Kitail Kin Weweidki, Kaidehk Marain En Paliwar”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1998
  • Sukuhliki Sapwellimen Siohwa Ahl Akan
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2005
  • Kasongepen Pwoson Ehu
    Mehn Kasukuhl kan me Ke Kak Sukuhlkihsang Paipel
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1999
w99 3/1 pp. 7-12

Siohwa En Wiahla Likilikpatail

“Kauno (Siohwa) pahn ketin sinsileiuk.”​—LEPIN PADAHK 3:⁠26, New World Translation.

1. Mendahki me tohto kin kose me dene re likih Koht, dahme kin kasalehda me re sohte kin ahnsou koaros wia met?

LEPIN KAHSO “Kitail Likih Koht” (“In God We Trust”) kin mihmi pohn mwohni en United States en America. Ahpw irail koaros me kin doadoahngki mwohni wet nan wehio de nan wehi sohte lipilipil kin uhdahn likih Koht? De re kin likih mwohnio? Soahngen likilik wet me wehi wet de wehi sohte lipilipil teikan kin wiahiong mwohni sohte kak pahrekiong likilik me kin wiawihong Koht lapalahpie me kin limpoak, oh sohte kin doadoahngki sapwung sapwellime manaman oh me pil sohte kin noahrok. Ni mehlel, E kin ketin kasalehda ni sansal me E kin kalahdeki noahrok.​—⁠Episos 5:⁠5.

2. Lamalam dahieu Kristian mehlel kan kin ahneki ong manaman en kepwehpwe?

2 Kristian mehlel kan kin likih Koht. Re sohte kin likih kepwe kan me kin ahneki “manaman widingek.” (Madiu 13:22) Re pohnese me manaman en mwohni me dene pahn wahdo nsenamwahu oh doarepen mour me inenen mwotomwot. Ahpw manaman en Koht Lapalahpie sohte duwehte met. (Sepanaia 1:​18) Ihme karehda, ia uwen loalokong en peneu wet: “Kumwail dehr noahroke mwohni, ahpw kumwail nsenamwahukihte dahme kumwail ahneki. Pwe Koht mahsanih, ‘I sohte pahn mweisang uhk; I sohte pahn keseiukala’”!​—⁠Ipru 13:5.

3. Iaduwen ireo nan Deuderonomi 31:6 kin kawehwehda en Pohl koasoiahda ire wet?

3 Ni ahnsou me e ntingihda mahsan pwukat ong Kristian en Ipru kan, wahnpoaron Pohl kin koasoiahda kaweid kan me Moses ketikihong mehn Israel kan mwohnte e mehla: “Kumwail nan kapehd kehlail oh kommwad, oh dehr masak irail de perki mehkot; pwe Kauno [“Siohwa,” NW] pahn ketin ieiang kumwail, e sohte pahn ketin keseikumwailla de likidmelieikumwailla.” (Deuderonomi 31:⁠6) Ire wet kin kasalehda me Moses kin kangoangehki mehn Israel kan me arail likih Siohwa en laud sang ihte likih me e pahn ketikihong irail arail anahn en paliwar kan. Iaduwen?

4. Iaduwen Koht kasalehong mehn Israel kan me re kak likih ih?

4 Nan erein sounpar 40 me mehn Israel kan kakahnseli nan sapwtehn, Koht kin ketin ketikihong irail arail anahn kan en mour ni lelepek. (Deuderonomi 2:7; 29:⁠5) E pil ketikihda kaunperail. Ehu kasalepen met iei pelien depwek me kin kahluwa irail ni rahn oh kisiniei me kin mpwumpwul ni pwong, me kin kahluwa mehn Israel kan ong “sahpw me diren milik oh sukehn loangalap.” (Eksodus 3:⁠8; 40:​36-​38) Ni ahnsou me lelehr ren uhdahn pedolong nan Sapwen Inou, Siohwa ketin pilada Sosua en uhd wiliandi Moses. Ren lemeleme me tohn wehi wet pahn uhwong irail. Ahpw re sohte anahne masapwehk pwe re wehwehki me Siohwa ketin ieiang sapwellime aramas kan seiseiloak sounpar tohto. Mehn Israel kan ahneki kahrepe tohto en wehwehki me Siohwa iei Koht emen me re kak likih!

5. Iaduwen irair en Kristian kan nan rahnwet kin rasehng irair en mehn Israel kan mwohn arail pedolong nan Sapwen Inou?

5 Kristian kan nan rahnwet kin pil seiseiloak nan sapwtehn en sampah suwed en ahnsouwet ni arail kohkohwohng sapwellimen Koht sampah kapwo. Ekei irail kin ideidawehn ahl wet sounpar 40 samwa. Ahnsouwet re kin kesikesihnen mwohn sapwellimen Koht sampah kapwo. Ahpw, imwintihti kan kin mihla mwohn ahlo oh re songosong en kauhdi aramas en dehr pedolong nan wasao me pahn wiahla duwehte Sapwen Inou oh wasao pahn lingan sang sahpw en mahso me dirki milik oh sukehn loangalap. Ihme ong Kristian kan nan rahnwet, ia uwen mahsan kan en Moses ah konehng, me Pohl pil pwurehng kasalehda: “I sohte pahn ketin keseikumwailla de likidmelieikumwailla”! Koaros me nan kapehd kehlailte oh kommwad, oh diren pwoson, oh kin likih Siohwa, uhdahn pahn ale katingparail.

Likilik me Poahsoanda Pohn Wehwe oh Pirienpene

6, 7. (a) Dahme kahreong en Eipraam likih Siohwa en mihla pahn kasongosong? (b) Ia pepehm en Eipraam ni ahnsou me e seiseiloaklahng wasao me e pahn meirongkihla Aisek?

6 Mie ehu ahnsou me pahpa kahlap en mehn Israel kan Eipraam ale kehkehlik en meirongkihla nah pwutako Aisek nin duwen meirong isihs ehu. (Senesis 22:⁠2) Dahme karehong pahpa limpoak menet en likih Siohwa me karehong en mwadangete men peikiong? Ipru 11:​17-​19 sapeng: “Eri, pwoson me Eipraam meirongkihla nah pwutak Aisek, ni Koht eh kupwurehda en song eh loalopwoat. Koht ketin wiahiong Eipraam inou ehu me mahsanih, ‘Kadaudokomw kan pahn tepisang rehn Aisek,’ ahpw soh, pwe Eipraam mweidalahte nah pwutako pwehn meirongkihla. Pwe Eipraam lemelemehte me Koht kak ketin komourada Aisek sang mehla​—⁠eri, kitail kak nda me Eipraam pwurehng ale Aisek sang mehla.”

7 Tamanda me Eipraam oh Aisek sapahlki rahn siluh pwehn lellahng wasao me meirongo pahn wiawi. (Senesis 22:⁠4) Eipraam ahneki ahnsou laud en wekidala ah lamalam ong dahme Koht kupwurki ih en wia. Kitail kak medewehla ah pepehm? Ipwidi en Aisek kin wia mehkot me kaperen. Kasalepen me Koht kin pidada met kin kaloalehla limpoak me Eipraam oh ah pwoud depwen en mahso, Sera, ahnekiong Koht. Ara mour mwurin met ni mehlel kin kasikasik dahme ahnsou kohkohdo kin kolokol ong Aisek oh ong kadaudoke kan. Soahng kan me re kin kasikasik ong Aisek pahn mwadangete lopla, pwehki dahme Koht ahnsouwet kupwurki Eipraam en wia?

8. Iaduwen en Eipraam likih Koht kin laud sang ihte kamehlele me Koht kak kaiasada Aisek?

8 Ahpw, Eipraam ahneki likilik me kin poahsoanda pohn wehwehpene me pirien keren kan kin ahneki ong emenemen. Nin duwen “kompoakepahn Siohwa,” Eipraam “pwosonlahr Koht [“Siohwa,” NW], oh Koht ketin kupwurehda pwe en pwungala reh.” (Seims 2:​23) En Eipraam kin likih Siohwa kin laud sang ihte ah kamehlele me Koht kak kaiasada Aisek. Eipraam pil kamehlele me dahme Siohwa kupwurki ih en wia me pwung, mendahki Eipraam sohte ese duwen oaretik kan koaros. Sohte kahrepen Eipraam en peidengki me Siohwa me pwung ni ah wiahda pekipek wet. Eri, likilik me Eipraam ahneki pil kehlailla ni ahnsou me tohnleng en Siohwa men kauhdi ih pwe Aisek en dehr uhdahn mehla nan meirongo.​—⁠Senesis 22:​9-​14.

9, 10. (a) Iahd nan ahnsou ehu mwowe me Eipraam kasalehda ah likih Siohwa? (b) Mehn kasukuhl kesempwal dahieu kitail kak sukuhlkihsang Eipraam?

9 Eipraam kasalehdahr soahngen likilik wette ong sapwellimen Siohwa pwung sounpar 25 samwalahro. Ni ahnsou me e rong me Sodom oh Komora pahn ohla, e kasalehda ah nsenohki mouren aramas pwung kan me koukousoan nan kahnimw ko, iangahki mouren nein rie, Lohd. Eipraam pekih rehn Koht ki mahsan pwukat: “Eri, uhdahn soh. Komw sohte kak kemehla me dipan akan iangahki me sohte dipe kan. Met sohte kak wiawi rehmwi. Pwe ma met pahn pweida, me sohte dipe kan pahn ale lokolok duwehte me dipan akan. Met sohte kak wiawi. Sounkopwung en sampah pwon uhdahn pahn kin pwung ni sapwellime wiewia kan.”​—⁠Senesis 18:⁠25.

10 Ohl en mahso Eipraam kin kamehlele me Siohwa sohte pahn ketin wia mehkot sapwung. Sounmelkahkao koulki: “Kauno [“Siohwa,” NW] me ketin pwung ni mehkoaros me e kin ketin wia, oh kalahngan ni wiepen nin lime kan koaros.” (Melkahka 145:⁠17) Kitail en pein kalelepek rehtail: ‘I kin pwungki dahme Siohwa kin mweidohng en wiawihong ie ni ahi soh peikasalki sapwellime pwung? I kin kamehlele me mehkoaros me e kin mweidohng en wiawi pahn imwila mwahu ong ie oh pil imwila mwahu ong mehteikan?’ Ma kitail kak sapengki met ehi, eri kitail sukuhlkidiehr mehn kasukuhl kesempwal ehu sang rehn Eipraam.

Kasalehda Likih Sapwellimen Siohwa Pilipil kan

11, 12. (a) Irair dahieu en likilik me konehng sapwellimen Koht ladu kan? (b) Dahme pahn ele wia kahpwal ehu ong kitail ekei pak?

11 Irail ko me kin kilangwohng Siohwa me iei likilikparail kin pil kasalehda ahr likih ohl ko me Siohwa ketin pilada pwehn doadoahngki pwehn kapwaiada kupwure kan. Ong mehn Israel kan, met kin wehwehki kasalehda likih Moses oh mwuri Sosua me wiliandi Moses. Ong Kristian kan en mahs, e kin wehwehki me ren kasalehda likih wahnpoaron kan oh ohl mah kan nan mwomwohdisohn Serusalem. Ong kitail rahnwet, e kin wehwehki me kitail en likih “pwihn en ladu lelepek oh loalokong” me pilipilda pwehn kihong kitail “mwengehn ngehn ni ahnsou me konehng,” iangahki irail ko nanpwungarail me wiahda Governing Body.​—⁠Madiu 24:45.

12 Ni mehlel, e kin wia kamwahu ehu ong pein kitail en likih irail ko me kin tiengla mwowe nan mwomwohdisohn Kristian. Paipel padahkihong kitail: “Kumwail peikiong amwail sounkaweid akan oh kapwaiada ar kosonned kan. Pwe re sohte kin tokedihsang apwahpwalih ngehnomwail kan; pwehki ar uhdahn pahn wehkadahng Koht ar kohwa doadoahk wet. Ma kumwail pahn peikiong irail, re pahn perenki kapwaiada ar doadoahk; ma soh, re pahn kin nsensuwedla; eri, met sohte kak sewesei kumwail.”​—⁠Ipru 13:⁠17.

Liksang Peikasalki Sapwellimen Siohwa Pilipil kan

13. Ia kahrepe kan kitail en likih irail ko me pilipilda en tiengala mwowe?

13 Paipel sewese kitail en toupahrek ni atail kasalehda likih irail ko me tiengla mwowe nanpwungen sapwellimen Siohwa aramas kan. Kitail kak pein kalelepek rehtail: ‘Mie pak me Moses wiahda sapwung kan? Wahnpoaron kan kin ahnsou koaros kasalehda lamalam en Krais?’ Pasapeng kan me sansal. Siohwa ketin piladaiehr en doadoahngki ohl kan me loalopwoat oh poadidi pwehn kaweidih sapwellime aramas, mendahki ohl pwukat me soh unsek. Nin duwen met, nin doken elder kan rahnwet me soh unsek, kitail anahnehte pohnese irail me “ngehn sarawi [idiada] irail [en wia] sounapwali kan, ren apwali mwomwohdiso en Koht.” Re warohng kitail en utung irail oh waunekin irail.​—⁠Wiewia 20:​28, NW.

14. Dahme kesempwalki en Siohwa ketin pilada Moses ahpw kaidehn Aaron de Miriam en wia kaun?

14 Aaron mahki sounpahr siluh laud sang Moses, ahpw ira koaros tikitik sang riara liho Miriam. (Eksodus 2:​3, 4; 7:7) Oh pwehki Aaron me koahiek en koasoi sang Moses, e pilipilda en wia en rieo sounlokaia. (Eksodus 6:⁠29–​7:2) Ahpw, pwehn kahluwa mehn Israel kan, Siohwa sohte ketin pilada me keieu maho rehrail, Miriam, de me keieu koahiek en koasoi, Aaron. E ketin pilada Moses pwehki e mwahngih ire mehlel kan koaros oh anahn en ahnsouwo. Ni ahnsou ehu me re sohla wehwehki ire wet, Aaron oh Miriam lipahnedki: “Pwe dah? Moses kelehpw me Kauno [“Siohwa,” NW] mahseniong? E soh pil mahseniong kita?” Miriam, me ele tepiada uhwong wet, ale kalokepen ah sohte wauneki meno me Siohwa ketin pilada, me ih oh Aaron anahne en pohnese me iei “me keieu aktikitik rehn aramas en sampah.”​—⁠Nempe 12:​1-3, 9-​15.

15, 16. Iaduwen Kalep kadehdehda me e likih Siohwa?

15 Ni ahnsou me lipoahrok 12 ko pekederla pwehn lipoahrokih Sapwen Inou, meh 10 nanpwungarail wahdo ripoht suwed. Re kamasepwehkiada nan mohngiong en mehn Israel kan ni arail koasoia me mehn Kenan kan “inenen reirei.” Met uhd kahreong mehn Israel kan en “lipahnedihada Moses oh Aaron.” Ahpw kaidehn lipoahrok kan koaros me kasalehda ahr soh likih Moses oh Siohwa. Kitail wadek: “Kalep eri oale irail en nennenla mwohn Moses, e ahpw nda, ‘Nna, kitail mwadang kohla mahweniong oh sapwenikihla sahpwo; pwe kitail uhdahn kak en kalowehdi.’” (Nempe 13:​2, 25–​33; 14:2) Iengen Kalep lipoahroko Sosua pil ahneki soahngen lamalam kehlail ohte me Kalep ahneki. Ira koaros kasalehda me re wiahkihla Siohwa likilikpara ni ara koasoia: “Ma Kauno [“Siohwa,” NW] ketin kupwurei kitail, e pahn ketin kahluweikitaillahng nan sahpw kaselel wet oh ketikihong kitail. . . . Kumwail dehr masak tohnsahpw wet; . . . Kauno (Siohwa) pahn ketin ieiang kitail. Kumwail dehr masak.” (Nempe 14:​6-9) Re ale katingpen ara likih Siohwa. Sang nan dih en aramas laud kan me momour ahnsouwo, ihte Kalep, Sosua, oh ekei mehn Lipai kan me paiekihda en pedolong nan Sapwen Inou.

16 Sounpahr kei mwuri Kalep koasoia: “A ngehi I loalopwoat mehlel ni ei peikiong Kauno [“Siohwa,” NW] ei Koht. . . . Ahpw komw mahsanih met. Sounparehr pahisek limau douwer pohn Kauno [“Siohwa,” NW] eh mahsanihong Moses met. E mahsanih met ni ahnsou me mehn Israel ko seiseiloak nan sahpwtehno, eri, Kauno [“Siohwa,” NW] nin duwen me e ketin inoukidahr ketin kolokol ie lel rahnwet. Komw mahsanih ie. Met I sounparehr welihsek limau, ahpw I wie kekehlailte duwehte rahn me Moses kadariehlao.” (Sosua 14:​6-​11) Tehk en Kalep lamalam pwung, oh ah lelepek, oh ah kehl en paliwar. Ahpw, Siohwa sohte pilada Kalep en wiliandi Moses. Kapai wet kohieng Sosua. Kitail kak likih me mie kahrepe kan me Siohwa ketin wiahkihda pilipil wet, oh e wia pilipil ehu me keieu mwahu.

17. Dahme ele pahn kahreong Piter en sohte warohng pwukoah kan?

17 Wahnpoaron Piter kahmahmkihla ah Soumaso pahn pak siluh. E pil kin ni lamalam pwurur pein wiahda dahme e lemeleme me pwung, ni ah lopukasang salongen nein samworo lapalapo laduwo. (Madiu 26:47-​55, 69-​75; Sohn 18:10, 11) Ekei ele pahn nda me Piter kin wia aramas men me masepwehk, kohweikohdo, oh sohte warohng paikihda kapai tohrohr kan. Ahpw, ihs me kohieng kih kan en Wehio, me paiekihda en ritingadahng pwihn en aramas siluh elen koapworopwor en mour nanleng? Menet iei Piter.​—Wiewia 2:​1-​41; 8:​14-​17; 10:​1-​48.

18. Sapwung dahieu, me Sud kasalehda, me kitail men liksang?

18 Karasaras pwukat kasalehda me kitail anahne en kanaiehng atail kadeikih pali liki. Ma kitail kin likih Siohwa, kitail sohte pahn peikasalki pilipil kan me e kin ketin wiahda. Mendahki sapwellime mwomwohdiso nan sampah kin wiawikihda aramas soh unsek kan, me sohte kin kose me dene re sohte kak wiahda sapwung ehu, e kin ketin doadoahngkin irail ni ahl laud ehu. Sud, rien Sises, kin kaweidih Kristian kan nan keieu senturi en dehr kahlemengih aramas kan me kin “mwamwahliki manaman en Koht oh re kin lahlahwe lingan en tohnleng kan.” (Sud 8-​10) Kitail en dehpa kahlemengih irail.

19. Ia kahrepen kitail en dehr peikasalki pilipil kan me Siohwa ketin wiahda?

19 E sansal me Siohwa kin ketin pilohng ekei pwukoah kan aramas kan me ahneki soahngen irair kan me konehng en kaweidih sapwellime aramas kan ni ahl me e ketin kupwurkihong irail ni ahnsouwo. Kitail anahne en nantiong pohnese ire mehlel wet, oh dehr peikasalki pilipil kan me Koht ketin wiahda, ahpw kitail en, ni aktikitik, nsenamwahuki papah wasa kan me Siohwa kupwurki kitail en papah ie. Eri kitail pahn kasalehda me kitail kin wiahkihla Siohwa likilikpatail.​—Episos 4:​11-​16; Pilipai 2:⁠3.

Kasalehda Likih Sapwellimen Siohwa Pwung

20, 21. Dahme kitail kak sukuhlkihsang elen en Koht wiewia ong Moses?

20 Ma kitail kin ekei pak nohn likihala pein kitail oh sohla kalapw likih Siohwa, kitail en ale kasukuhl sang rehn Moses. Ni ahnsou me e mahki sounpar 40, e pein lemehda en kasaledekala mehn Israel kan sang sensel nan Isip. Dahme e lemehda en wia me mwahu, ahpw e sohte imwikihla mehn Israel kan en saledekla ahnsouwo, e pil sohte kamwahuwihala pein ah irair. Ni mehlel, e ale idihd en tang. Ihte mwurin e ale kaian apwal erein sounpar 40 nan sapwen liki me e warohngehr en pilipilda en wia dahme e men wia mwowe. Ahnsouwet e kak likih me Siohwa pahn utungada ih pwehki ahnsouwet soahng pwukat kin wiawihda ni ahlo me Siohwa kupwurki oh pil ni ahnsou ehu me pwungong sapwellime ahnsou.​—⁠Eksodus 2:⁠11–​3:​10.

21 Emen emen kitail en pein kalelepek rehtail: ‘Ekei pak I kin tiengala mwohn Siohwa oh elder kan me idihdda nan mwomwohdiso, oh kin songosong en kamwadangala ire kan de wiahda soahng kan ni ahlo me I pein lemeleme me pwung? I kin perenki me I mih nan irair en kaiahn me soh imwi oh I sohte kin pehm me sohte katepei pwehki I sohte pilipildahng ekei pwukoa kan?’ Kitail sukuhlkidiehr mehn kasukuhl kesempwal ehu sang rehn Moses?

22. Mendahki ah katiasang kapai laud ehu, ia pepehm en Moses ong Siohwa?

22 Me laud sang met, kitail kak sukuhlki pil ehu mehn kasukuhl sang rehn Moses. Nempe 20:​7-​13 padahkihong kitail duwen sapwung ehu me e wiahda, me kahreong en luhsla laud. E katiasang kapai en kahluwalahng mehn Israel kan ong nan Sapwen Inou. Ahnsouwo eh koasoia me koasoandi me Siohwa ketin wiahda me sapwung? E katohrehla pein ih, ni lokaiahn karasaras, mwemwehl pwehki dahme Siohwa ketin wiahiong ih me sapwung? Moses sohla likih sapwellimen Siohwa pwung? Kitail kak diarada pasapeng ko ni lokaia ko me pein Moses padahkihong mehn Israel kan mwohnte e mehla. Me pid Siohwa, Moses mahsanih: “Kauno [“Siohwa,” NW] iei silepamwail me manaman, sapwellime wiewia kan me unsek oh pwung. Amwail Koht me loalopwoat oh mehlel, e kin ketin wiahda dahme pwung oh pahrek.” (Deuderonomi 32:​4) Moses ni mehlel kolokolte ah likih Siohwa lau e mehla. Iaduwen kitail? Emen emen kitail kin wiahda kahk kan pwehn kakehlailla atail likih Siohwa oh sapwellime pwung? Iaduwen atail kak wia met? Kitail en kilang.

Iaduwen Komw Pahn Sapeng?

◻ Ia kahrepen mehn Israel kan kin likih Siohwa?

◻ Me pid duwen likilik, dahme kitail kak sukuhlkihsang Eipraam?

◻ Dahme karehda kitail en liksang peikasalki pilipil kan me Siohwa ketin wiahda?

[Kilel nan pali 10]

Likih Siohwa kin pidada wauneki irail ko me kin tiengla mwowe nan mwomwohdiso

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share