“Kumwail Eri Mwasamwasahn”
“Kumwail eri mwasamwasahn pwe kumwail sehse rahn me amwail Kauno pahn ketido.”—MADIU 24:42.
1. Ia pepehm akan en irail akan me kin papah Siohwa ni ahnsou werei kin medemedewe duwen arail kin papah Koht ni sounpar tohto? Kihda mehn kahlemeng mwahu ehu.
SAPWELLIMEN Siohwa sounpapah tohto me miher nan padahk mehlel sangete mahs sukuhlikihdi padahk mehlel ni ahnsou me re pwulopwul. Duwehte sounneto me diarada takai kesempwal ehu oh e netikihla eh dipwisou kan koaros pwehn pwainda takai kesempwalo, irail tohnsukuhl en Paipel kan pil tohnmeteikihla pein irail oh inoukihong Siohwa arail mour. (Madiu 13:45, 46; Mark 8:34) Ia mwomwen arail pepehm nin doken arail kin awiawih ahnsou werei oh kin lemeleme me sapwellimen Koht kupwur kan me pid sampah pahn pweidahr ahpw pweidahn irair wet werei sang dahme re kasik? Re sohte kin koluhkihla met! Re kin pwungki dahme Brother A. H. Macmillan koasoia, mwurin sounpahr 60 en e papah Koht koasoia: “I kin nantihong dadaurete nan pwoson laudsang mahs. Met kin kahrehong ahi mour katepe laud. E kin pil sewese ie en dehr masak dahme pahn wiawi ni ahnsou kohkohdo.”
2. (a) Kaweid dahieu me Sises ketikihong sapwellime tohnpadahk kan ni ahnsou me konehng? (b) Mehnia peidek kan kitail pahn koasoiapene nan artikel wet?
2 Iaduwen kowe? Sohte lipilipil ke sounpar depe, tehk duwen mahsen en Sises: “Kumwail eri mwasamwasahn pwe kumwail sehse rahn me amwail Kauno pahn ketido.” (Madiu 24:42) Wehwehn mahsen pwukat kin pid padahk mehlel ehu me inenen loal. Kitail sehse rahn me Kauno pahn ketido oh kadeikada koasoandi suwed wet, oh e sohte kesempwal ong kitail en ese met. Ahpw kitail anahne en mourki soangen mour ehu me ni ah pahn ketido, sohte mehkot kitail pahn koluhkihla me kitail sohte wia. Eri, ihs me kin wia mehn kahlemeng mwahu kan me kitail kak diar nan Paipel me pahn sewese kitail en pepehd? Mehnia karasaras Sises doadoahngki pwehn kasansalehda ia uwen kesempwal ong kitail en pepehd? Oh mehn kadehde dahieu kitail ahneki rahnwet me kin wia kadehde ehu me kitail kin momour ni imwin rahn akan en sampah suwed wet?
Mehn Kahlemeng Ehu me Kin Kihda Kaweid
3. Iaduwen aramas tohto rahnwet kin wia duwehte aramas akan ni mwehin Noha?
3 Aramas akan nan rahn pwukat kin duwehte ohl akan oh lih akan me momour ni mwehin Noha. Ni ahnsowo, sampah wet kin direkihla mwersuwed, oh mongiong en aramas “kin suwed ahnsou koaros.” (Senesis 6:5) Pali laud en irail kin nohn kedirepwkihla dahme re kin wia ehu ehu rahn. Mwohn Siohwa wiahda Nohliko, e mweidong aramas ak an en koluhkihla diparail kan. E padahkiong Noha en kalohk, oh Noha peikiong—oh e kin wia “sounpadahk en pwungen Koht” ele mwein erein sounpar 40 de 50 de sounpar tohto sang. (2 Piter 2:5) Ahpw, aramas me Noha kin kalohk ong kin pohnsehsehla dahme Noha kin padahkiong irail. Re sohte pepehd ni pali ngehn. Ni imwio, ihte Noha oh eh peneinei me pitsang sapwellimen Siohwa kadeik.—Madiu 24:37-39.
4. Ni ahl dahieu doadoahk en kalohk en Noha pweida, oh iaduwen atail doadoahk en kalohk pil pweida nan atail ahnsou?
4 Doadoahk en kalohk me Noha wia pweidaher? Eri, dehr kilang duwen uwen malaulau en aramas me mwekidki doadoahk en Noha. Pwe ni mehlel, doadoahk en kalohk me Noha wia pweida mendahki ma aramas akan sohte kin rong Noha. Pwekida? Pwehki doadoahk en kalohk me Noha wia mweidong aramas akan en wiahda arail pilipil en papah Siohwa de soh. Iaduwen omw wasahn kalohk? Mendahki aramas malaulaute kin perenki rong, omw doadoahk kin pweida mwahu. Dahme kahrehda kitail kak nda met? Pwehki ni omw kin iang wia doadoahk en kalohk, ke kin pakairki sapwellimen Koht kaweid, oh met kin wehwehki me ke kin kapwaiada pwukoa me Sises ketikihong sapwellime tohnpadahk kan.—Madiu 24:14; 28:19, 20.
Re Kin Pohnsehsehla Sapwellimen Koht Soukohp akan
5. (a) Soangen irair dah kei kin wiawi nan Suda ni mwehin Apakuk, oh iaduwen aramas akan mwekidki eh kokohp? (b) Ni ahl dahieu me aramas akan en Suda wia lemei ong sapwellimen Siohwa soukohp akan?
5 Sounpar epwiki kei mwurin Nohliko, wehin Suda kin ahneki kahpwal tohto. Pwongih dikedik en eni kan, kopwung sapwung, kaunda lemei, oh kamaramas kin kalap wiawi. Siohwa doadoahngki Apakuk en padahkiong aramas akan me ma re sohte pahn koluhla, re pahn lohdi pahn manaman en mehn Kaldia kan, de mehn Papilon kan. (Apakuk 1:5-7) Ahpw, aramas akan kahng rong dahme e kin padahkiong irail. Mwein re kin medemedewe met, ‘Eri, sounpar epwiki kei samwalahro, soukohp Aiseia pil kohpadahr duwen met, ahpw eh kokohp sohte pweida!’ (Aiseia 39:6, 7) Irail kaun tohto en Suda sohte kin ihte soikala kokohp wet, ahpw re pil kin lemei ong soukohp akan. Ehu ahnsou, re song en kemehla soukohp Seremaia, oh irail pahn pweida ma Ahikam sohte sewese Seremaia. Nanmwarki Sehoiakim lingeringerda pahn kokohp ehu, ihme e kemehla soukohp Uraia.—Seremaia 26:21-24.
6. Iaduwen Siohwa kakehlailda Apakuk?
6 Kokohp en Apakuk me kehlail duwehte kokohp en Seremaia, oh aramas tohto pil sohte perenki rong kokohpo me kohpada duwen kamwomwalahn Suda erein sounpar 70. (Seremiah 25:8-11) Ihme kahrehda, kitail kak wehwehki ia kahrepe Apakuk weikekala oh ni ngihl laud koasoia: “Maing Kaun, ia erein ei kin patohwan liklikweriong komwi oh peksawas, a komwi ahpw sohte ketin karonge oh doareikitasang nan at apwal laud?” (Apakuk 1:2) Eri, Siohwa ketin sapeng Apakuk ki mahsen kangoang pwukat: “Ntingihedi, pwehki e saikinte lel ahnsou me e pahn wiawi. Ahpw e pahn mwadang leledo, oh dahme I pahn kasalehiong uhk pahn pweida. Mehnda ma e pahn pwand, ahpw awiawihete; pwe e pahn pweida ni ahnsawi; oh e sohte pahn pwand.” (Apakuk 2:3) Eri, Siohwa kin koasoanehdi “ahnsou” ehu ong katokedi kopwung sapwung oh kaunda lemei. Apakuk ale kangoang en dehr nsensuwed oh pwoson tikitikala mendahki ma ahnsowo pahn mwomwen pwand ong ih. Ahpw, e anahne “awiawihete,” oh pepehdete. Rahnen Siohwa sohte pahn pwand!
7. Dahme kahrehda Koht pahn pwurehng kasorehla Serusalem nan keieun senturi C.E.?
7 Mpen sounpar 20 mwurin Siohwa mahsanihong Apakuk, poasen kaun en Suda, iei Serusalem, kamwomwala. Mwuri, Serusalem onehdasapahlda, oh wiewia sapwung tohto me kin kansensuwediahla Apakuk me kapwungpwunglahr. Nan keieun senturi C.E., kahnimwo kileldier en pwurehng kamwomwala pwehki salelepek en towe kan. Ni kadek, Siohwa koasoanehdi aramas pwung kan en pitsang. Ni ahnsou wet, e doadoahngki soukohp me keieu lapalap, Sises, en kaweidkin irail. Nan pahr 33 C.E., Sises padahkiong sapwellime tohnpadahk kan: “Ni amwail pahn kilang karis en sounpei kei me kapilpenehr Serusalem, kumwail pahn esehki me ahnsoun eh ohla kerendohr. Eri, ni ahnsowo irail kan me mihmi nan Sudia, re en sopolahng pohn dohl kan.”—Luk 21:20, 21.
8. (a) Ni ahnsou dower powe mwurin matalahn Sises, ele mwein dahme ekei Kristian akan uhd medemedewehki? (b) Iaduwen mahsen en kokohp en Sises pweida me pid duwen Serusalem?
8 Ni sounpar kan dower powe, ekei Kristian akan nan Serusalem mwein tepida medemedewe duwen iahd kokohp en Sises pahn pweida. Pwe re medemedewe duwen ekei irail kan me tohnmetei laud. Mwein re sohte wia pisnes kan pwehki re nantihong pepehd. Ahpw ni ahnsou dower powe, irail tepida luwetala? Re medemedewe me re kin kesehla mwahl ahr ahnsou, oh uhd tepida ahneki madamadau ehu me mahsen en Sises kin mwein doake ehu dih kohkohdo, kaidehn arail ahnsou? Nan pahr 66 C.E., kokohp en Sises tepida pweida ni ahnsou me karis en sounpei en mehn Rom kan kapilpenehr Serusalem. Irail akan me kin pepehd me dehdehki kilelo, tangasang kahnimwo, oh pitsang ohlahn Serusalem.
Karasaras ong Anahnepen Kitail en Pepehd
9, 10. (a) Ia mouren karasaras me Sises kihda duwen ladu kan me awiawihte ahr soumas en pwarodo ong eh kapwopwoud? (b) Dahme kahrehda e pahn wia apwal ehu ong irail ladu kan en awiawih arail soumas en pwarodo? (c) Dahme kahrehda ladu kan pahn paiekihda ahr pahn kanengamah awiawih ar soumas?
9 Sises kawehwehda duwen ia uwen kesempwal en pepehd, ihme e karasaiong sapwellime tohnpadahk kan ong ladu kan me kin awiawih ahr soumas en pwurodo ong eh kapwopwoud. Re ese mehnia pwong e pahn pwurodo—ahpw mehnia awa? Nan keieun ahnsoun silasil? De keriau? De kesiluh? Re sehse. Sises mahsanih: “Meid pai irail, ma [soumas] pahn pwarodo ni keriau en ahnsoun silasilo, de kesiluh, oh e pahn diar ar pepehd oh onohnop!” (Luk 12:35-38, New World Translation) Medemedewe mahs duwen ladu pwukat ahr ngoangkihla kasikasik iahdete arail soumas pahn pwarodo. Ngihl koaros, moahl en mehkan koaros kin, ni mehlel, kalaudehla arail kasikasik oh re kin nda: ‘Kaidehn aht soumas met?’
10 Dahme pahn wiawi ma soumas pahn pwarodo ni keriaun ahnsoun silasil en ni pwong, sang mpen kuloak duau lel lukepen pwong? Irail ladu kan koaros pil iangahki irail ladu kan me tepida doadoahk laud sang ni menseng pahn pepehd oh kasamwo ih, de ekei rehrail pahn memeir? Ahpw iaduwen ma soumas pahn pwarodo ni kesiluhn ahnsoun silasilo—ahnsoun lukepen pwong lel mpen kuloak siluh ni menseng? Ekei ladu kan pahn nsensuwedkihla me ahr soumas kin mwomwen pwand en pwurodo?a Kapai kan pahn kohwong ihte irail akan me pepehd ni ahnsou me soumaso pwarodo. Ong irail mahsen kan en Lepin Padahk 13:12 pahn kadoadoahkong: “Ni ahnsou me omw kin kasikasik kin pwand en pweida, mohngiongomw pil kin ohla, ahpw ni ahnsou e pahn pweida, e pahn rasehng tuhken komour.”
11. Iaduwen kapakap pahn kak sewese kitail en pepehd?
11 Dahme pahn kak sewese sapwellimen Sises tohnpadahk kan en pepehd mehnda ma ahnsowo mwomwen pwand en pweida? Nan mwetuwel en Kedsemani mwohnte e pahn selidi, Sises mahsanihong sapwellime wahnpoaron silimen: “Kumwail pepehd oh kapakap pwe kumwail dehr lohdiong nan songosong.” (Madiu 26:41) Sounpar kei mwurin met, Piter, emen me iang rong kaweid wet, pil kihda kaweid me duwehte met ong ienge Kristian akan. E ntingihdi met: “Eri, imwin mehkoaros kerendohr. Kumwail uhdahn pahn kaunda paliwaramwail kan oh pepehd pwe kumwail en kak kapakap.” (1 Piter 4:7) E sansal me kitail anahne en wia kapakap ngidingid nin duwen mehkot me Kristian akan koaros anahne wia. Ni mehlel, kitail anahne peki rehn Siohwa ahnsou koaros en sewese kitail en pepehd.—Rom 12:12; 1 Deselonika 5:17.
12. Ia wekpeseng en emen me pahn nohn daulihla medemedewe duwen mehkot oh emen me kin pepehd?
12 Menlau tehk dahme Piter pil koasoia wasaht: “Imwin mehkoaros kerendohr.” Ia uwen keren? Aramas akan sohte kak wehwehki mehnia rahn de awa. (Madiu 24:36) Ma emen pahn nohn daulihla medemedewe iahd imwio pahn wiawi me Paipel sohte kin kangoange kitail en wia, met kin weksang ma emen pahn kasikasik imwio, me Paipel kin kangoange kitail en wia. (Pil kilang 2 Timoty 4:3, 4; Taitus 3:9.) Ia ehu ahl me pahn kak sewese kitail en kasikasik imwio? Sang ni atail pahn tehk kanahieng duwen mehn kadehde kan me imwio kerendohr. Eri, kitail en kousapahlih mehn kadehde weneu me kin kasansalehda me kitail kin momour nan imwin rahn akan en koasoandi suwed wet en sampah.
Mehn Kadehde Weneu
13. Iaduwen kokohp en Pohl me ntingihdi nan pwuhken 2 Timothy irelaud 3 kin sewese iuk en kamehlele me kitail kin mih nan “imwin rahn akan”?
13 Keieu, kitail kilang ni sansal pweidahn kokohp en wahnpoaron Pohl me pid duwen “imwin rahn akan.” Pohl ntingihdi: “Eri, tamataman mepwukat. Uhdahn pahn mie ahnsou apwal ekei ni imwin rahn akan. Aramas pahn roporop ong pein irail, mehwo, aksuwei oh pohnmwahso; re pahn kamwakara, re sohte pahn peikiong ar pahpa oh nohno kan, oh re sohte pahn kin kasapahlkalahnganki mehkot. Re sohte pahn poadidi ong pelien lamalam; irail pahn sempoak, soh mahk, karaun likamw oh pehmara, lemei, oh re pahn kailongki me mwahu; re pahn pangala iangarail kan, re pahn loaumwohmw oh kalahwasa, oh re pahn inengieng pein arail peren laudsang kupwuren Koht. Re pahn kin liksansalamwahuki mwomwen atail pelien lamalam, ahpw re kin kahmahmki katepe. Kalekeiukasang aramas pwukat. Ahpw aramas suwed oh me likamw akan pahn nantihweite sang ni me suwed ong ni me suwedsang; re pahn pitipitihete meteikan, oh pein irail pahn pitida.” (2 Timoty 3:1-5, 13) Kitail soh kin kilang kokohp wet ni eh kin wie pweipweida nan atail ahnsou? Ihte aramas akan me kin pohnsehsehla ire mehlel pwukat pahn kakete kahmahmki kokohp wet!b
14. Iaduwen mahsen kan en pwuhken Kaudiahl 12:9 me pid duwen Tepil kin pweida rahnwet, oh dahme pahn wiaiong ih ni ahnsou keren?
14 Keriau, kitail kin kilang wiewia suwed akan me tepiada wiawi ni ahnsou me Sehdan oh nah ngehn saut akan piskendi sang nanleng, nin duwen pweidahn Kaudiahl 12:9. Kitail wadek: “Drakon kalaimwuno eri pisikensang nanleng. Eri, iei ih serpent en mahso, ma adaneki Tepil de Sehdan, me kin pitipitih sampah pwon, oh me pisikendiongehr sampah iangahki ienge tohnleng kan koaros.” Met kin kahrehong kahpwal laud ehu ong tohnsampah kan. Ni mehlel, meid suwed laud kin tepida wiawi ong tohnsampah sang pahr 1914. Ahpw kokohp en Kaudiahl pil mahsanih me ni ahnsou Tepilo pahn pisikendiongehr sampah, e ese me “eh ahnsou mwotomwotalahr.” (Kaudiahl 12:12) Erein ahnsowo, Sehdan kin mahweniong iengen Krais me keidi kan. (Kaudiahl 12:17) Nan atail ahnsou, kitail uhdahn kilangehr wiewiahn eh kin mahweniong iengen Krais me keidi kan.c Ni ahnsou keren, Sehdan pahn selidi nan pwoahr loalo “pwe e dehr kin pitih wehi kan.”—Kaudiahl 20:1-3.
15. Iaduwen Kaudiahl 17:9-11 kin kihda mehn kadehde kan me kitail kin mih ni imwin ahnsou?
15 Kasiluh, kitail kin momour ni ahnsoun kawelimen en “nanmwarki” nan kokohp me ntingihdi nan pwuhken Kaudiahl 17:9-11. Wasaht, wahnpoaron Sohn koasoia duwen nanmwarki isimen, me kin wiliandi wehi kehlail isuh nin sampah wet—Isip, Asiria, Papilon, Media oh Persia, Krihs, Rom, oh Amerika oh Britain. E pil kilangada “kawelimen en nanmwarki” me “kisehn me isimeno.” Kawelimen en Nanmwarki menet—iei kaimwiseklahn me Sohn kilangada nan kasansalo—oh met kin karasaiong pwihn en United Nations. Sohn koasoia me kawelimen en nanmwarki menet pahn “ale kamwomwpe,” oh mwurin met sohlahr mie koasoiepen nanmwarki kan en sampah wet.d
16. Iaduwen ire mehlel kan me kin pweida nan auremen en Nepukadnesar duwen sansalo kin kadehde me kitail kin mih nan imwin rahn akan?
16 Kapahieu, kitail kin momour nan ahnsou ehu me rasehng nehn sansal laudo nan en Nepukadnesar aureman. Soukohp Daniel kawehwehda aureman en lapalahn sansal ehu ni mwomwen aramas men. (Daniel 2:36-43) Soangen mete pahieu me sansalo kin wiawikihda kin karasaiong wehi kehlail en sampah kan, tepida sang moangen sansalo (Wehin Papilon) oh kohdi lel ni patehneh kan oh sendin neh kan (koperment kan me kin kakaun nan rahnpwukat). Sansalo me kin rasehng wehi kehlail koaros pweidaher. Rahnwet, kitail kin momour ni mwehi ehu me rasehng patehn neh en sansalo. Kokohp wet sohte koasoia duwen wehi teikan me pahn kaunda mwurin met.e
17. Iaduwen atail doadoahk en kalohki Wehio kin kihda mehn kadehde ehu me kitail kin momour ni imwin ahnsou?
17 Kalimau, kitail kin kilang doadoahk en kalohk me kin wiawi wasa koaros nan sampah kin pweida, me Sises kohpadahr pahn pweida mwohnte imwin koasoandi wet. Sises mahsanih: “Rongamwahu en Wehin Koht pahn lohkseli wasa koaros nin sampah, pwe kadehde en mie ong aramas koaros—a mwuri, imwin sampah ahpw pahn kohdo.” (Madiu 24:14) Nan rahnwet, mwekid wet en pweidahn kokohp wet inenen pweida lapasang ahnsou kan koaros. E mehlel me mie ekei wasa kan nan sampah me doadoahk en kalohk saikinte lel, ahpw ele ni sapwellimen Siohwa ahnsou ah pahn lel, pahn mie doadoahk laud oh katapan mehlel me pahn ritidahng doadoahk wet. (1 Korint 16:9) Ahpw, Paipel sohte koasoia me Siohwa pahn awih lao lel aramas koaros nin sampah pahn pein rong duwen rongamwahu. Ahpw, rongamwahu pahn lohkiseli lao lel ahnsou me Siohwa kin kupwurki. Oh mwuhr, kaimwiseklahn koasoandi suwed wet pahn wiawi.—Pil kilang Madiu 10:23.
18. Ni ahnsou me kahn kamakam kowahlap pahn tepida wiawi, pahn mie ekei irail luwen me keidi kan nin sampah, oh iaduwen kitail pahn ese duwen met?
18 Kaweneu, nempe en tohnpadahk me keidi mehlel kan en Krais kin malaulaula, ahpw ekei pahn mihmihte nin sampah ni ahnsou me kahn kamakam kowahlap pahn tepida. Pali moron en irail luwen me keidi kan iei aramas mahlahr kan, oh ni ahnsou dower powe, irail me keidi mehlel kan kin malaulaula. Ahpw, Sises mahsanih duwen kahn kamakam kowahlap: “Koht eri ketin kamalaulaulahr rahn ako; eri, ma e sohte ketin wia met, sohte aramas emen pahn pitla. A pwehki sapwellime me pilipil kan me e pahn ketin kamalaulaulahr rahn ako.” (Madiu 24:21, 22) Ni sansal, ekei sapwellimen Krais “pilipil kan” pahn mihmihte nin sampah ni ahnsou me kahn kamakam kowahlap pahn tepida.f
Dahme Mih Mwohtail?
19, 20. Dahme kahrehda ni ahnsou wet iei ahnsou me keieu kesempwal kitail en pepehd?
19 Dahme pahn wiawi ni ahnsou kohkohdo? Ahnsou kapwuriamwei kan pahn wiawi ni ahnsou kohkohdo. Pohl katamankin aramas akan me “Rahnen Siohwa eh pahn leledo rasehng lipirap emen me kin pwarodo nipwong.” E koasoia duwen ohl akan me kin loalokongki loalokong en sampah wet: “Ni ahnsou me aramas akan pahn nda, ‘Mehkoaros meleilei oh mwahu,’ iei ahnsowo me apwal laud pahn mwadangete lelohng irail.” Ihme kahrehda, Pohl kangoange tohnmwomwohdiso kan: “Eri, kitail dehr memeir duwehte meteikan, ahpw kitail pepehd oh onohnop.” (1 Deselonika 5:2, 3, 6) Ni mehlel, aramas akan me kin sohpeiong koasoandi en aramas akan en wahdohng kitail popohl oh meleilei kin pitih pein irail. Soangen aramas pwukat kin rasehng aramas me kin meirkelik!
20 Kamwomwalahn koasoandi wet pahn mwadangete wiawi. Ihme kahrehda, kitail en kasikasik rahn en Siohwa. Koht mahsanihong Apakuk: “E sohte pahn pwand”! Met iei ahnsou me inenen kesempwal kitail en mwasamwasahn.
[Nting tikitik me mi pahs]
a Soumas sohte kileledi oh padahkiong nah ladu kan iahd e pahn pwarodo. Ihme kahrehda, e sohte anahne kawehwehong nah ladu kan duwen eh wiewia kan, oh e pil sohte anahne kawehwehong irail dahme kahrehda e mwomwen pwand en pwarodo.
b Ma ke men kalaudehla ahmw wehwehki duwen kokohp wet ni oaritik, menlau kilang irelaud 11 nan pwuhk me oaralap koasoia Knowledge That Leads to Everlasting Life, me wiawihda sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
c Ma ke men kalaudehla ahmw wehwehki duwen ire wet, kilang pali 180-186 nan pwuhken Revelation—Its Grand Climax At Hand!, wiawihda sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
d Kilang pwuhken Revelation—Its Grand Climax At Hand!, pali kan 251-254.
e Kilang irelaud 4 nan pwuhk ehu me oaralap koasoia Pay Attention to Daniel’s Prophecy! wiawihda sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
f Nan karasaras en sihpw oh kuht akan, Nein Aramas kin ketido ni ahnsou me kahn kamakam kowahlap kin wiawi oh e pahn ketiket nan mwoale nanleng oh kadeik aramas akan. E pahn kadeikada aramas akan ma re sohte kin utungada rien Krais me keidi kan. Koasoandi en kadeik wet pahn sohte katepe ma rien Krais me keidi kan koaros pahn ni ahnsou werei sohlahr mihmi nin sampah wet ni ahnsoun kadeik.—Madiu 25:31-46.
Ke Tamanda?
• Ihs me wia mehn kahlemeng mwahu nan Paipel me pahn kak sewese kitail en pepehd?
• Mehnia karasaras Sises kihda pwehn kasalehda duwen kesempwalpen kitail en pepehd?
• Ia mehn kadehde weneu me kin kadehde me kitail kin momour ni imwin rahn akan?
[Kilel nan pali 21]
A. H. Macmillan papah Siohwa ni lelepek mpen sounpar 60
[Kilel nan pali 22]
Sises karasaiong sapwellime tohnpadahk kan nin duwen ladu kan me kin pepehd