Kahlemengih Sounpadahk Lapalap
“Kumwail eri kohwei wasa koaros oh padahkiong tohn wehi kan koaros, pwe re en wiahla nei tohnpadahk: . . . . oh kehkehlingkihong irail re en peikiong mehkoaros me I koasoanediong kumwail.”—MADIU 28:19, 20.
1, 2. (a) Ni ahl dah kei kitail koaros kin wia sounpadahk kan? (b) Me kin pid padahk, pwukoa kesempwal dahieu me irail Kristian mehlel akan kin ahneki?
KOMWI emen sounpadahk? Eri, kitail koaros kin wia sounpadahk. Ni mehlel, ni ahnsou me kitail kin sewese aramas akan me kin seiloak ahpw salongala, de kasukuhlih iengomw tohndoadoahk en wiahda doadoahk ehu, de padahkiong seri men iaduwen e pahn piredi sahl en ah suht, kitail kin wia sounpadahk. Sewese aramas teikan ni ahl pwukat soh kin kahrehong kitail en nsenamwahu?
2 Kristian mehlel akan kin ahneki pwukoa kesempwal ieu me kin pid padahk. Kitail kin ale kaweid en “katohnpadahk . . . , oh padahkiong tohn wehi kan koaros.” (Madiu 28:19, 20, NW) Nan mwomwohdiso, mie ahnsoun padahk. Ohl koahiek idihda kan kin papah nin duwen “silipen tohn mwomwohdiso kan oh sounpadahk kan,” pwen kakehlahda mwomwohdiso. (Episos 4:11-13) Rahn koaros, ni ahnsou me lih mah kan kin wia arail doadoahk en Kristian akan, irail kin wia “sounpadahk kan ong mehkot mwahu” pwen sewese lih pwulopwul kan. (Taitus 2:3-5) Kitail koaros anahne pil kangoange iengetail pwoson akan, oh kitail pil kak kapwaiada kaweid wet ni atail pahn doadoahngki Paipel pwen kakehlahda mehteikan. (1 Deselonika 5:11) Pwais kaselel ieu en wia sounpadahk en Mahsen en Koht oh padahkiong aramas teikan duwen irairen pali ngehn me kin kihong aramas akan kapai katapan kan me pahn mihmihte ahnsou kohkohlahte!
3. Iaduwen kitail koahiekla nin duwen sounpadahk kan?
3 Ahpw, iaduwen kitail kak koahiekla nin duwen sounpadahk kan? Keieu, kitail kak wia met, ma kitail pahn kahlemengih Sounpadahk Lapalap, iei Sises. Ahpw ekei aramas kin wahpwonki ‘Ahpw, iaduwen I pahn kak kahlemengih Sises? Sises me unsek.’ Ni mehlel, kitail sohte kak wia sounpadahk unsek kei. Ahpw, sohte lipilipil uwen koahiek kitail, kitail kak wia uwen me kitail kak en kahlemengih Sises ni e kin padahkiong aramas teikan. Kitail pahn koasoiapene iaduwen kitail kak doadoahngki wiepen koasoi pahieu me Sises kin doadoahngki—wia padahk ni ahl me mengei en wehwehki, doadoahngki peidek kan me pahn kamwekid madamadau en aramas akan, kawehwe ni elen loalokong oh pwung pwehn kamwekid madamadau en aramas akan, oh pil doadoahngki karasaras kan me konehng.
Wia Padahk Ni Ahl me Mengei en Wehwehki
4, 5. (a) Dahme kahrehda wia padahk ni ahl me mengei en wehwehki kin wia poahsoanpen padahk mehlel en Paipel? (b) Ni ahnsou me kitail kin wia padahk ni ahl me mengei en wehwehki, dahme kahrehda e kesempwal kitail en tehk kanahieng soangen lokaia dah kan kitail kin doadoahngki?
4 Padahk kesempwal kan en Mahsen en Koht sohte apwal. Nan eh kapakap, Sises kapakapki: “I kapingahkin komwi, Semei, . . . pwehki omwi ketin kasalehiong me soaloalokong kan mehkan me komw ketin ekihsang me koahiek oh loalokong en sampah kan.” (Madiu 11:25) Siohwa kin kupwurki sapwellime kupwur kan en sansalong irail aramas mehlel oh aktikitik kan. (1 Korint 1:26-28) Eri, wia padahk me mengei en wehwehki kin wia poahsoanpen padahk mehlel en Paipel.
5 Ni ahnsou me ke kin onop Paipel rehn aramas de pwurehng pwurala rehn aramas akan me kin perenki rong, iaduwen ke kak padahkiong irail ni ahl me mengei? Eri, dahme kitail sukuhliki sang atail Sounpadahk Lapalap? Pwen koaros pahn kak wehwehki eh padahk kan, pwehki tohto sapwellime sounrongorong kan “sohte iang sukuhl,” Sises eri doadoahngki lokaia mengei kan pwe koaros pahn kak wehwehki. (Wiewia 4:13) Pwen wia padahk ni ahl me mengei en wehwehki, keieu, kitail anahne en tehk kanahieng duwen soangen lokaia dah kan me kitail pahn doadoahngki ong irail. Kitail sohte anahne doadoahngki lokaia apwal de lokaiahn meing ong sewese aramas akan pwehn sewese irail en kamehlele padahk mehlel kan en Mahsen en Koht. “Lokaia apwal” pahn kak kahrehong sounrongorong kan en salohda, keieu ong aramas akan me sohte laud arail sukuhl de sohkoahiek. (1 Korint 2:1, 2) Mehn kahlemeng mwahu en Sises kin kasalehda me ma kitail pahn pilada kanahieng lokaia mengei kan, met pahn kak kihda sawas laud ong sewese aramas akan en wehwehki padahk mehlel.
6. Dahme kitail en wia pwehn dehr nohn kihong aramaso me kin onop Paipel rehtail ire tohto en sukuhliki pak ehute?
6 Ma kitail pahn wia padahk ni ahl me me mengei en wehwehki, kitail anahne pil kanahieng en dehr nohn kihong aramas akan me kin onop rehtail ire tohto en sukuhliki pak ehute. Sises kin tehk kanahieng oh wehwehki duwen luwet kan oh soh-itar en sapwellime tohnpadahk kan. (Sohn 16:12) Kitail pil anahne tehk kanahieng duwen soh-itar kan en tohnsukuhl en Paipel kan. Karasepe ieu, ma kitail kin doadoahngki pwuhk me oaralap koasoia Knowledge That Leads to Everlasting Life, kitail sohte anahne kawehwehda padahk kan koaros ni oaretik.a Dehr nohn karuwaru en kanokehla wasakis nan pwuhko nan erein ahnsoukis—pwe kaidehn ih me keieu kesempwal. Ahpw, e wia elen loalokong ieu en kilang anahn oh koahiek en tohnsukuhlo oh medemedewe oh wia onop reh ni uwen me konehng oh anahn. Atail mehn akadei iei en sewese tohnsukuhl en Paipel en wiahla tohnpadahk en Krais oh tohnkaudok en Siohwa. Kitail anahne en doadoahngki ahnsou laud en sewese tohnsukuhl me kin perenki rong en koledi oh wehwehki dahme e kin sukuhliki. Met ele pahn kak kahrehong padahk mehlel en sair eh mohngiong oh kamwekid ih en kekeirada ni pali ngehn.—Rom 12:2.
7. Sawas dah kei pahn kak sewese kitail en padahkiong aramas teikan ni ahl me mengei en wehwehki ni ahnsou me kitail kin wia padahk kan nan mwomwohdiso?
7 Ni ahnsou me kitail kin wia padahk kan nan mwomwohdiso, keieu ma mie aramas kapw kan nanpwungatail, iaduwen kitail kak doadoahngki lokaia kan me pahn “mengei en wehwehki”? (1 Korint 14:9) Medemedewe sawas silu pwukat. Keieu, ma ke anahne doadoahngki lepin lokaia kan me aramas sohte pahn wehwehki, ke anahne kawehwe ong irail mwahu lepin lokaia pwukat. Atail sukuhliki Mahsen en Koht kin kahrehong kitail en doadoahngki ekei lokaia kan me weksang lokaia kan me aramas kin wehwehki. Ma kitail kin doadoahngki lepin lokaia kan duwehte “ladu lelepek oh loalokong,” “sihpw teikan,” oh “Papilon Lapalap,” ele mwein kitail anahne en doadoahngki lokaia mengei kan pwehn kak kawehwehda mwahu oh sansal lepin lokaia apwal pwukat. Keriau, dehr doadoahngki lepin lokaia tohto. Doadoahngki lepin lokaia tohto mwein pahn kahrehong sounrongorong kan en sohte perenki rong. Padahk sansal kin wiawi ma kitail pahn kihsang lepin lokaia kan me sohte katepe. Kesiluh, dehr song en koasoiahda ire mehlel kan tohto. Mwein kitail pahn alehdi ire mehlel kan tohto sang atail kin wia research. Ahpw, e pahn keieu mwahu en koasonehdi atail padahk kan en poahsoankihda ekei ire kesempwal, pilada oh doadoahngkihte ire kesempwal kan me pahn utungada atail padahk oh pahn kak doadoahngki pwen wehwe mwahu ni ahnsou me kitail kin ahneki.
Doadoahngki Peidek kan Me Pahn Kamwekid Madamadau en Aramas akan
8, 9. Iaduwen kitail kak pilada peidek ehu me pahn konehng ong dahme tohnihmwo kin perenki koasoia duwen? Kihda karasepe kan.
8 Tamanda me Sises inenen koahiek en doadoahngki peidek kan ong sewese sapwellime tohnpadahk kan en kasalehda atail madamadau kan oh peidek pwukat kin pil kamwekidada oh kaiahne arail madamadau kan. Sapwellimen Sises peidek kan kin kamwekid mohngiong en aramas akan. (Madiu 16:13, 15; Sohn 11:26) Iaduwen kitail kak kahlemengih Sises ni atail doadoahngki peidek kan ni ahl me pahn pweida?
9 Ni ahnsou me kitail kin kalohk sang ihmw lel ihmw, kitail kak doadoahngki peidek kan ong kamwekid aramas akan en perenki rong, oh ni ahl wet kitail kak kaunopada ahl ong pein kitail pwen kak koasoia duwen Wehin Koht. Iaduwen kitail kak pilada mehnia peidek me pahn pwung ong dahme tohnihmw kin perenki koasoia? Eri, kitail anahne en kilangseli. Ni ahmw kohkohlahng ni ihmwo—kilangseli oh kilang dahme wiwiawi wasao. Mie mehn mwadong kan likin ihmw, me kasalehda me mie seri kan me kin kousoan nan ihmwo? Ma mie, kitail ele pahn kak wia peidek wet, ‘Mie ahnsou ke medemedewe ia mwomwen sampah wet ni ahnsou me noumw seri kan pahn lalaudla?’ (Melkahka 37:10, 11) Mie ekei lock kan nan wenihmw, de mie alarm kan (security system)? Kitail kak wia peidek wet: ‘Ke lemeleme pahn mie ahnsou ieu me aramas akan sohte pahn masak mih nan imwatail kan oh nanial kan?’ (Maika 4:3, 4) Mie wasakis likin ihmwo me aramas wiahdahr ong wheelchair pwehn kak tang? Ele kitail kak idek: ‘Mie ahnsou me kohkohdo ehu rahn me aramas koaros pahn ahneki paliwar roson oh kehlail?’ (Aiseia 33:24) Kitail kak diar sawas tohto nan pwuhken Reasoning From the Scriptures.b
10. Iaduwen kitail kak doadoahngki peidek kan me pahn kahrehong aramaso en kak kasalehda ah madamadau oh pepehm kan, oh dahme kitail anahne tamataman?
10 Iaduwen kitail kak doadoahngki peidek kan me pahn kamwekid aramas me kitail kin onop rehrail? Kitail sohte kak wadek mohngiong en aramas akan duwehte Sises. Ahpw, ma kitail pahn doadoahngki peidek kan ni elen loalokong oh kamantik, met pahn kak kahrehong aramas me kin onop rehtail en kak kasalehda arail madamadau oh pepehm kan. (Lepin Padahk 20:5) Karasepe ieu, iaduwen ma kitail onop rehrail nan pwuhken Knowledge irelaud me oaralap koasoia “Why Living a Godly Life Brings Happiness” (“Dahme Kahrehda Mourki Kupwuren Koht Kin Wahdo Peren”). Irelaud wet kin koasoia duwen kupwuren Koht ong likamw, nenek, oh ire teikan. Tohnsukuhl en Paipel ele mwein pahn kihda pasapeng pwung ong peidek kan me mih nan pwuhk, ahpw e kin pwungki dahme e kin sukuhliki? Ele kitail kak idek: ‘Ke kin pwungki duwen dahme Siohwa kupwurki kitail en wia me pid wiewia pwukat?’ ‘Iaduwen ke kak doadoahngki mouren en kaweid pwukat me kohsang Paipel nan ahmw mour?’ Ahpw tamataman, kitail anahne kasalehda wahu ong tohnsukuhlo. Kitail sohte men wia peidek kan me pahn kak kanamenekihala ih de kasarohdi ih.—Lepin Padahk 12:18.
11. Iaduwen sounkapahrek kan kak doadoahngki peidek kan ni ahl me pahn pweida mwahu?
11 Sounkapahrek ong wehi pokon kan pil kak doadoahngki peidek kan me pahn kamwekid madamadau en sounrongorong kan. Peidek kan me adaneki ni lokaiahn wai: “rhetorical questions”—iei peidek kan me kitail sohte kasik me sounrongorong kan pahn sapeng—peidek pwukat pahn kamwekid sounrongorong kan en medemedewe. Sises kin kalap doadoahngki soangen peidek pwukat. (Madiu 11:7-9) Oh pil, mwurin sounkapahreko pahn wia tepin koasoi, mwein e pil kak doadoahngki peidek kan pwen kasalehda ire kesempwal kan nan eh kapahrek. E kak nda: “Nan atail padahk en rahnwet, kitail pahn koasoiapene duwen pasapengpen peidek pwukat . . .” Oh ni imwin padahk, e kak pwurehng koasoia peidek pwukat pwen kousapahlih ire kesempwal kan.
12. Kihda karasepe ieu ong iaduwen Kristian elder kan pahn kak doadoahngki peidek kan ong sewese iengarail pwoson akan ale kamweit sang sapwellimen Koht Mahsen.
12 Ni ahnsou me Kristian elder kan kin wia arail doadoahk en apwalih tohnmwomwohdiso kan ni pali ngehn, irail kak doadoahngki peidek kan me pahn sewese irail ‘me kapehd tikitikla’ en ale kamweit sang sapwellimen Siohwa Mahsen. (1 Deselonika 5:14) Karasepe ieu, elder men kak doadoahngki pwuhken Melkahka 34:18 ong sewese emen me nsensuwed. E mahsanih: “[Siohwa] kin ketiket mpen irail me nan kapehd tikitiklahr; oh kin ketin doarehla irail kan me kin sohla ar koapworopwor.” Elder menet ele kak wia peidek wet pwen sewese aramas me pahtou en wehwehki iaduwen iren Paipel wet kin dokedoke ih: ‘Siohwa kin ketiket mpen ihs? Ekei ahnsou ke kin “nsensuwed” oh mwomwen “sohla koapworopwor”? Ma Siohwa kin ieiang soangen aramas pwukat, nin duwen me Paipel mahsanih, met soh kin pil wehwehki me Siohwa kin karanih iuk?’ Soangen lokaia pwukat me kin kamehlelehong ih me nsensuwed me Siohwa kin poakpoake irail oh met pahn kakete kakehlailda emen me kin pahtoula.—Aiseia 57:15.
Kawehwe ni Elen Loalokong oh Pwung Pwehn Kamwekid Madamadau en Aramas akan
13, 14. (a) Iaduwen kitail kak sewese emen me sohte kin kamehlele Koht me e sohte kilangki mese? (b) Dahme kahrehda kitail sohte kak kasik me aramas koaros pahn kamehlele?
13 Ong atail doadoahk en kalohk, kitail kin men lel mohngiong akan ni atail kin kawehwe ni loalokong oh pwung. (Wiewia 19:8; 28:23, 24) Eri, met wehwehki me kitail anahne en sukuhliki doadoahngki loalokong ni ahl apwal ieu pwen sewese aramas teikan en kamehlele padahk mehlel en Mahsen en Koht? Soh. Kawehwe ni loalokong oh pwung pwehn kahrehong aramas en kamehlele sohte anahne en wia ni ahl me apwal. Doadoahngki loalokong oh pwung ni ahl mengei kin pali laud en ahnsou pweida mwahu. Karasepe ieu.
14 Dahme kitail kak ndaiong emen me sohte kin kamehlele Koht me e sohte kilang? Kitail kak kawehwe duwen kosonned me mehn wai kin nda “natural law of cause and effect.” Met wehwehki me: soahng koaros me kin mie—emen me wiahda oh mie kahrepen ah wiawihda. Ele kitail kak nda: ‘Ma ke kohla wasakis me sohte aramas kin kousoan ie ahpw ke kilangada ihmw kaselel ieu oh ke pedolong nan ihmwo oh diarada mwenge tohto, ke pahn mwadang nda me emen kohla wasao oh kauwada ihmwo oh audehkihda mwenge kan loale. Ni soangen ahlohte, ni ahnsou me kitail kin kilang kapikipikda kan me wiawihda ni soandi mwahu oh reken mwenge nin sampah, e soh elen loalokong en kamehlele me emen loalokong me wiahda?’ Paipel kin kawehwehda met ni sansal: “Aramas akan me kin kauwada ihmw—ahpw Koht, iei ih me ketin wiahda mehkoaros.” (Ipru 3:4) Ahpw, mendahki kitail pahn kawehwe ni ahl me loalokong oh pwung, kaidehn aramas koaros pahn kamehlele. Paipel kin katamankin kitail me ihte irail akan me “konehng ale mour soutuk” pahn kamehlele oh iangala padahk mehlel.—Wiewia 13:48; 2 Deselonika 3:2.
15. Dahme kitail kak nda ong kasansalehda sapwellimen Siohwa irair akan oh wiewia kan, oh kahlemeng riau dah kei kin kasalehong kitail iaduwen kitail kak loalokong ni ahl me pwung?
15 Nan atail padahk kan, sohte lipilipil ni ahnsoun kalohk de ahnsou mihding en mwomwohdiso, kitail kak padahk ni loalokong oh pwung ni atail pahn kasalehda sapwellimen Siohwa irair akan oh wiewia kan. Ekei ahnsou Sises kin doadoahngki lokaia pwukat me kin pweida mwahu: ‘eri—iaduwen.’ (Luk 11:13; 12:24) Ma kitail pahn kahpahrekiong irair riau, met pahn kak sewese aramas akan en medemedewe laud. Kitail ele kak nda met ma kitail men kasalehda uwen sapwung padahk en lehn kisiniei: ‘Sohte sahm limpoak men nin sampah pahn kaloke nah seri ni e pahn isik pehn nah serio nan kisiniei. Eri, iaduwen Samatail limpoak me kin ketiket nanleng, e soh pahn inenen kalahdeki padahk en lehn kisiniei!’ (Seremaia 7:31) Ma kitail men padahkiong aramas akan me Siohwa kin ketin kupwurki emen emen sapwellime ladu kan, kitail kak nda: ‘Ma Siohwa ketin mwahngih eden ehu ehu usu lik lik kei, eri, iaduwen, sapwellime limpoak ong aramas me kin poakong ih oh me e ketin pwainki nta en sapwellime Ohl, soh pahn wia mehkot kesempwalsang!’ (Aiseia 40:26; Wiewia 20:28) Doadoahngki lokaia kan ni ahl me loalokong oh pwung pahn kak sewese kitail en lel mohngiong en aramas teikan.
Doadoahngki Karasaras kan me Konehng
16. Dahme kahrehda kesempwal kitail en doadoahngki karasaras kan nan atail padahk kan?
16 Karasaras kan me kin pweida pil kak kahrehong aramas teikan en perenki rong atail padahk kan. Ni ahnsou me kitail kin padahk, dahme kahrehda kesempwal kitail en wiahda karasaras kan? Aramas sukuhl laud koasoia: “Ni aramas a madamadau ahpw sohte kak wiahda mwomwen kilel nan moangarail ong dahme re koasoakoasoia iei ehu irair me keieu apwal me aramas en kak wia.” Karasaras kan kin mwomwen wiahda kilel kan nan atail madamadau kan, oh met kin sewese kitail en wehwehki padahk kapw kan. Sises kin kalapw doadoahngki karasaras kan. (Mark 4:33, 34) Kitail kak tehk ni ahnsouwet iaduwen kitail pahn kak doadoahngki karasaras kan.
17. Mehnia ire kesempwal pahieu kin kak sewese kitail en wiahda karasaras kan me pahn pweida?
17 Dahme kin kahrehong karasaras kan en pweida mwahu? Keieu, anahne doadoahngki karasaras kan me konehng ong atail sounrongorong kan, wiewia kan de irair akan me irail pahn kak mwadang wehwehki. Kitail tamanda, Sises kin doadoahngki karasaras kan me kin poahsoanda pohn wiewia kan en sapwellime sounrongorong kan. Keriau, karasaras anahne en sair padahk. Ma karasaras sohte nohn konehng de pid ong padahk, e pahn kak kahrehong sounrongorong kan en salongala. Kesiluh, sohte konehng en wiahda tohto ire kan ni oaretik nan karasaras. Tamanda, me Sises kin ihte koasoia duwen ire kesempwal kan nan eh karasaras kan, e kin kihsang ire kan me sohte kesempwal. Kapahieu, ni ahnsou me kitail kin doadoahngki karasaras ehu, kitail anahne en tehk mwahu ma mouren karasaras kin sansal. Pwe, ma e sohte sansal, ekei aramas sohte pahn wehwehki mouren karasaraso.
18. Iaduwen kitail pahn kak medemedewe duwen karasaras konehng kan?
18 Iaduwen kitail kak medemedewe duwen mehnia karasaras me konehng kan en doadoahngki? Kitail sohte anahne wiahda karasaras reirei kan. Karasaras mwotomwot kan pahn kak pweida mwahu. Ihte, kitail kak song en medemedewe duwen karasaras kan me kin pid mouren en ahmw padahk. Karasepe ieu, ma kitail kin koasoiapene duwen sapwellimen Koht mahk-kalahngan, oh kitail men wiahda karasaras ieu me kohsang pwuhken Wiewia 3:19, wasa e mahsanih me Siohwa pahn ‘irihsang’ atail sapwung kan. Lepin lokaia wet iei ehu karasaras, ahpw dahme kitail kak doadoahngki pwe karasaras wet pahn sansal—eraser? de lihmw? Kitail kak nda met: ‘Ni ahnsou Siohwa kin kasalehda mahk ong dipatail kan, e kin limwihasang dipatail kan duwehte e kin doadoahngki lihmw ehu (de eraser).’ E kin apwal ong emen en sohte wehwehki mouren karasaras mengei ehu.
19, 20. (a) Iawasa kitail kak diarada karasaras mwahu kan? (b) Ia ekei karasaras kan me kin pweida me mih nan neitail pwuhk kan?
19 Iawasa ke kak diarada karasaras konehng kan, iangahki karasaras kan me kin pid mour en aramas akan? Rapahkihda karasaras pwukat nan pein ahmw mour de sang iengitail pwoson akan me kin kohsang soangsoangen keinek kan de irair akan. Pil kak pilada karasaras kan sang soangen irair teikan, iangahki mehkot me momour oh mehkan me sohte momour, dipwisou kan nan ihmw, de rong oh wiewia ehu me aramas tohto kin wehwehki nan kousahpw. Ehu ahl me kin pweida mwahu ong rapahki karasaras mwahu kan, iei ma kitail pahn tehk kanahieng, “kilikilang” duwen irair akan me kin kapilpene kitail ehu ehu rahn. (Wiewia 17:22, 23) Ehu pwuhk me kin koasoia duwen kahpahrek ong wehi pokon kawehwehda met: “Sounkahpahrek me kin kilikilang mwahu duwen mouren aramas akan oh soahnsoangen doadoahk kan, kin koaskoasoiapene rehn soahngsoahngen aramas tohto, oh tehk kanahieng mehkan koaros oh wia peidek kan lao lel e kin wehwehki, e pil pahn kihpene karasaras tohto me pahn kak sewese ih ni ahnsou me anahn.”
20 Pil mie utupen karasaras kaselel ieu—The Watchtower, Awake!, oh pwuhk teikan me wiawihda sang rehn Sounkadehdehn Siohwa kan. Ke kak sukuhliki laud sang ni ahmw pahn tehk kanahieng iaduwen pwuhk pwukat kin doadoahngki karasaras kan.c Karasepe ieu, medemedewe duwen karasaras nan pwuhken Knowledge, irelaud 17, parakrap 11. E kin kapahrekihpene soangsoangen irair en aramas akan nan mwomwohdiso ong soangsoangen sidohsa kan me kin tangatang nan ahl. Dahme kahrehda karasaras wet kin inenen mwahu? Tehk, pwe karasaras wet kin poahsoanda pohn wiewia kan en aramas ni ehu ehu rahn, e kin kawehwehda mwahu mouren padahko, oh kitail koaros kak wehwehki ia mwomwen kitail pahn doadoahngki karasaras wet nan atail mour. Kitail pil kak doadoahngki karasaras kan me mih nan pwuhk kan ni ahnsou me kitail pahn padahk, oh kawekihla karasaras pwukat pwen konehng ong anahn akan en atail tohnsukuhl en Paipel de kawekihla karasaras ong kahpahrek ieu.
21. Kapai dah kei irail sounpadahk kohiek kan en Mahsen en Koht kin paiekihda?
21 Sounpadahk koahiek men kin alehdi kapai kan me inenen laud mehlel. Ni ahnsou me kitail kin padahk, kitail kin kihkihwei; kitail kin seweseki mehteikan pein atail ahnsou oh kehl akan. Soahngen kihkihwei kin wahdohng kitail peren, pwe Paipel mahsanih: “Kihwei kaperen sang ale.” (Wiewia 20:35) Ong sounpadahk kan en Mahsen en Koht, peren wet iei peren en wehwehki me kitail kin kihkihwei mehkot mehlel oh katapan—iei padahk mehlel duwen Siohwa. Kitail pil kak nsenamwahuki wehwehki me kitail kin kahlemengih Sounpadahk Lapalap, Sises Krais.
[Nting tikitik me mi pahs]
a Wiawihda sang rehn Sounkadehdehn Siohwa kan.
b Kilang wasa me oaralap koasoia “Introductions for Use in the Field Ministry,” ni pali 9-15.—Wiawihda sang rehn Sounkadehdehn Siohwa kan.
c Pwen diarada karasaras kan, kak kilang Watch Tower Publications Index 1986-2000, pahn oaralap me koasoia “Illustrations.”—Wiawihda sang rehn Sounkadehdehn Siohwa kan ni lokaia tohto.
Ke Tamanda?
• Iaduwen kitail kak wia padahk kan me mengei en wehwehki ni ahnsou me kitail pahn onop Paipel rehn aramas akan? oh ni ahnsou me kitail pahn wia padahk nan mwomwohdiso?
• Iaduwen kitail kak doadoahngki peidek kan ni ahl me pahn kamwekid aramas me rong kitail ni ahnsou me kitail kin kalohk ni ihmw lel ihmw?
• Iaduwen kitail kak ni elen loalokong oh pwung sewese aramas en wehwehkihla sapwellimen Siohwa irair akan oh wiewia kan?
• Iawasa kitail kak diarada karasaras konehng kan?
[Kilel nan Pali 30]
Elder kan kak doadoahngki peidek kan ong sewese iengarail pwoson akan en alehdi kamweit oh sawas sang rehn Mahsen en Koht