“Kilang! Iei Ih Me Atail Koht”
Mehn kaweid akan me koasoipe wiawi nan onop riau pwukat kin poahsoanda sang nan pwuhk me oaralap koasoia Draw Close to Jehovah, oh pwuhk wet kohda nan Kapokon en District me wiawi wasa koaros nan sampah nan pahr 2002 oh 2003.
“Kilang! Iei Ih me atail Koht. Kitail koapworopworki Ih, oh Ih me pahn doarekitailla. Iei Ih me Siohwa.”—AISEIA 25:9, NW.
1, 2. (a) Soangen mwar dahieu Siohwa kin doadoahngki ni e kin mahsanih ong Eipraam, oh dahme kitail kak medemedewehki met? (b) Iaduwen Paipel ah kehsehkin kitail me ehuiong Koht mehkot me kitail kak wia?
“KOMPOAKEPAI.” Iei met duwen Siohwa, me wia Sounkapikada en lahng oh sampah, mahsaniheki duwen Eipraam me wia semen dih kan. (Aiseia 41:8) Nna medewehla—aramas emen ahpw wia kompoakepahn Kaun Lapalap en lahng oh sampah! Mwein ele ke pahn medemedewe, ‘E pahn kak wiawi ngehi en kak wia soangen karanihala Koht?’
2 Paipel kamehlelehiong kitail me karanih Koht kak wiawi. Eipraam alehdi soangen irair en keren wet pwehki e “pwoson Siohwa.” (Seims 2:23) Rahnwet, pil duwehte, Siohwa kin “karanih irail akan me pwung.” (Lepin Padahk 3:32) Nan Seims 4:8, Paipel kin kangoangekin kitail: “Karanih Koht, oh E pahn ketin karanih iuk.” E sansal mwahu me ma kitail pahn nantihong karanih Siohwa, E pahn ketin mwekidki met. Ni mehlel, E pahn ketin karanih kitail. Ahpw, mahsen sarawi pwukat wehwehki me kitail—aramas dipan, soh-unsek kei—me pahn wia tepin mwekid? Soh. Karanihala Siohwa kin ihte kak mie pwehki atail Koht limpoak menet ketin wiahda ewen kahk kesempwal riau.—Melkahka 25:14.
3. Soangen ewen kahk riau dah me kitail anahne wia ma kitail men kompoakepahki Siohwa?
3 Keieu, Siohwa ketin koasoanehdi ong Sises “en kihda ah mour pwehn wia meirong pwe en pwainda aramas tohto.” (Madiu 20:28) Meirong en tomw wet kin kamengeiala kitail en kak karanih Koht. Paipel mahsanih: “Kitail kin ahneki limpoak pwehki Koht eh tepin limpoak ong kitail.” (1 Sohn 4:19) Ei, pwehki Koht “tepin limpoak ong kitail,” E ketin wiahda poahsoan ehu ong kitail en kak wiahla kompoakpah. Keriau, Siohwa kin ketin kasalehiong kitail duwen soangen Koht dah Ih. Nan soangen ehupene sohte lipilipil me kitail kin wia, pepehm en pirienpene kin poahsoankihda atail esehla mehlel aramas teio, waunekihla oh kesempwalihla elen mwekid kan me e kin ahneki iangahki ah irair kan. Kitail tehk kanahieng ia wehwehn met. Ma Siohwa wia mehmen me rir oh sohte me ese Ih, kitail sohte kak karanih Ih. Ahpw, ni mehlel, Siohwa kupwurki kitail en esehla, E sohte kin ketin karirihla pein Ih. (Aiseia 45:19) Nan sapwellime Mahsen, Pwuhk Sarawi, E ketin kasalehda pein Ih ni ahl akan me kin wehwe mwahu ong kitail oh met kin kamehlelehiong kitail me kaidehnte E poakohng kitail ahpw me E pil ketin kupwurki kitail en esehla Ih oh limpoak ong Ih ni ah ketin wia Samatail me ketiket nanleng.
4. Iaduwen atail pepehm ong Siohwa ni atail kin esehla mwahu sapwellime irair akan?
4 Ke kilangehr kisin seri tikitik kis idihiong kompoakepah ia ah pahpa oh, ni ngilen peren oh kala e kin nda, “Io ahi pahpa”? Irail me kin papah Koht ahneki kahrepe koaros en ahneki soangen pepehm (duwehte serio) duwen Siohwa. Paipel kohpada me ahnsou ehu pahn kohdo me aramas lelepek kan pahn weriwerki nda: “Kilang! Iei Ih me atail Koht.” (Aiseia 25:8, 9) Ni atail wehwehkihla sapwellimen Siohwa irair akan ah pahn loalla, atail pepehm me Samatailo me keieu mwahu oh Ih me keieu wia kompoakpah mwahu pahn pil laudla. Ei, wehwehkihla sapwellimen Siohwa irair akan kin kihong kitail kahrepe mwahu kitail en karanihala Ih. Kahrehda, kitail anahne wia petehk keneinei iaduwen Paipel kin kasalehiong kitail duwen sapwellimen Siohwa irair kesempwal akan—manaman, kopwungpwung, erpit oh limpoak. Nan artikel wet, kitail pahn koasoiapene duwen tepin irair siluh me sansal powe.
“Ileile Ni Manaman”
5. Dahme kahrehda e konehng Siohwa kelepw en mwareniki “Me Keieu Lapalap,” oh ni ahl dah kan me E kin doadoahngki sapwellime kehl kapwuriamwei?
5 Siohwa ketin “ileile ni manaman.” (Sohp 37:23) Seremaia 10:6 says: “Maing Kaun [“Siohwa,” NW] sohte emen me duwehte komwi; komwi me roson, oh mwaromwi me lapalap oh manaman.” Weksang mehn kepikipikda kan, Siohwa sapwellimaniki kehl me sohte irepe. Pwehki met, Ih kelepw me mwareneki “Me Keieu Lapalap.” (Kaudiahl 15:3) Siohwa kin ketin doadoahngki sapwellime kehl kapwuriamwei pwe en kapikekihda mehkan, oh pwe en kauwehla, oh pwe en pere aramas, oh pil pwurehng kamwahuwihala me suwedla kan. Kitail kak tehkpene mehn karasepehte riau—sapwellime kehl en kapikada oh sapwellime kehl en pere.
6, 7. Ia uwen kehlail en ketipin, oh soangen padahk kesempwal dahieu me met kin kasalehda?
6 Ni ahmw pahn kesihnen likin ihmw ni ehu rahn en summer me marain, dahme ke kehn pohn kilimwen? Karakar en ketipino. Ni mehlel, ke wie pepehm sapwellimen Siohwa kehl en kepikipik. Ia uwen kehlail en ketipin? Nan werengeo, paunen karakar mihmi ni degree riedep isirar (27 million degrees Fahrenheit). Ma ke pahn alehda ekis en ketipin me wehte moangen dikek ehu oh kihdiong pohn sampah, ke sohte kak keidohng lel mwail 90 pwe ke pahn mehkihla karakar! Nan seken koaros, ketipin kin kihda uwen karakar me pahn pahrekiong kehl en kensi pakudang rar rar kei (hundreds of millions of nuclear bombs). Ahpw, sampah kin pidakih ketipin nan lain pwonopwon ehu me deue mih ni sais mwahu ehu pwe en kak alehdi karakar me uwe mwahu ahnsou koaros. Ma e nohn kerenla, pihl me mihmi pohn sampah pahn wiahla ediniei oh pirwei sang sampah; ma e nohn doh, pihl pahn tehnpene duwehte ais. Kahrehda dohla de kerenla pahn kemeikitailla nan sampah.
7 Edetehn mour en aramas poahsoankihda ketipin, aramas tohto sohte kin tehk duwen ketipin. Kahrehda, irail katiasang tetehk dahme ketipin kak wiahiong kitail. Melkahka 74:16 (NW) mahsanih duwen Siohwa: “Komwi . . . kaunopadahr audepen nanleng, pil iangahki ketipin.” Ei, ketipin kin kapinga Siohwa, “Sounkapikada nanleng oh sampah.” (Melkahka 146:6) Mendahki met, ketipin wia ehute kisehn kepikipikda ngeder me kin padahkiong kitail duwen sapwellimen Siohwa kehl kowahlap. Ni atail kin kalaudehla atail sukuhliki duwen sapwellimen Siohwa kehl en kapikada, atail pwuriamwei mepwukat pahn pil laudla.
8, 9. (a) Soangen kilel dahieu me kin kohda nan ahmw madamadau ni ahnsou me ke kin wadek mahsen oaretik kan me kin kasalehda me Siohwa kin sile oh apwalih sapwellime tohnkaudok kan? (b) Sounsilipen sihpw akan nan mwehin Paipel kin kihda soangen epwel dah ong nah sihpw akan, oh dahme met kin padahkiong kitail duwen atail Soun Silipen Sihpw Lapalapo?
8 Siohwa pil ketin doadoahngki sapwellime kehl kowahlap pwe en silehki sapwellime ladu kan oh pil apwahlih irail. Paipel doadoahngki ekei mahsen oaritik kan ahpw pil kin kompoake pwe en kin kawehwehda sapwellimen Siohwa inou kan en sinsile sapwellime kan. Tehk kanahieng karasepe nan Aiseia 40:11. Wasaht Siohwa karasaiong pein Ih duwehte silepen sihpw emen oh sapwellime aramas akan rasehng sihpw. Kitail wadek wasaht: “Duwehte silepen sihpw emen, e pahn ketin kahluwa sapwellime kan. Sang nin lime, e pahn ketikihpene sihmpwul akan; oh pohn kepeh e pahn ketin wa irail. Irail oko me wie dihdi e pahn ketikihong irail epwel keneinei.” Ke kak wiahda kilel en dahme iretikitik wet koasoia nan ahmw madamadau?
9 Soangen mahn malaulau kei, me rasehng sihpw, kin anahne ahn aramas sawas. Silepen sihpw emen nan mwehin Paipel anahne en wia aramas kommwad pwe en doare nah sihpw kan sang kidien wel, pehr oh laion akan. (1 Samuel 17:34-36; Sohn 10:10-13) Ahpw, kin pil mie ahnsou kan me pere oh apwalih sihpw akan kin anahne kamantik. Karasepe, ni ahnsou me sihpw emen kin neitik ni ahnsou me e tohrohrsang pelin sihpw, iaduwen silepeo en apwahpwalih sihmpwul me sohte kak doare pein ih? E pahn kin weuwa ih, mwein ele ki erein rahn ekei, “pohn kepeh”—nan limilimin ah likoupohp. Iaduwen kisin sihmpwulo ah pahn kohdohng pohn kepehn silepeo? Ele sihmpwulo pahn tangodohng rehn silepeo oh mwein pil irisekseli nin neh kan. Silepeo me pahn itiekidi oh pwekada sihmpwulo, oh koasoanehdiong pohn kepeh. Ia uwen mwekid en kamantik oh kasalepen perenki me Sounsilepatail Lapalap ketin kasalehiong kitail pwe en sile oh apwalih sapwellime ladu kan!
10. Soangen perepe dah me Siohwa kin ketikihda rahnwet, oh dahme kahrehda soangen perepe wet kin kesempwal?
10 Siohwa sohte kin ihte inouki me E pahn ketin pere kitail. Nan ahnsou kan en Paipel, E kin ketin kasalehda ni manaman akan me E ketin kak “en kapitala aramas me pwoson akan sang nan kasongosong apwal akan.” (2 Piter 2:9) Ah iaduwen nan rahnwet? Kitail ese me E sohte kin ketikihda sapwellime kehl en pere kitail sang soangen kahpwal koaros. Ahpw, E kin ketikihda mehkot me kesempwal sang—perepen pali ngehn. Atail Koht limpoak kin pere kitail sang kahpwal en ngehn ni ah ketikihong kitail dahme kitail anahne pwe kitail en kak powehdi irair apwal akan oh pil ketin kolokol atail ehuiong Ih. Karasepe, Luk 11:13 mahsanih: “Eri, mehnda ma kumwail aramas sapwung kei, a kumwail ese kihong noumwail seri kan dahme mwahu ong irail. Eri, Samamwail me ketiket nanleng soh pahn ketikihong ngehn sarawi irail kan me kin peki reh!” Kehl wet kak kakehla kitail pwe kitail en kak powehdi kasongosong oh kahpwal sohte lipilipil me kitail pahn lelohng. (2 Korint 4:7) Siohwa kin ketin kolokol atail mour, kaidehn ongete sounpahr mwotomwot ekei, ahpw ong ahnsou kohkohlahte. Ma kitail pahn tamatamante koapworopwor wet, kitail kakehr kilang apwal akan nan koasoandi en mour wet duwehte “kisin apwal tikitik oh mehkot ongete lepin ahnsou.” (2 Korint 4:17) Kitail soh men karanih Koht emen me limpoak me kin doadoahngki sapwellime kehl ong kitail?
“Siohwa Kin Poakohng Kopwungpwung”
11, 12. (a) Dahme kahrehda sapwellimen Siohwa kopwungpwung kin kahrehong kitail en men karanih Ih? (b) Dahme Depit wehwehkihda me pid duwen sapwellimen Siohwa kopwungpwung, oh iaduwen mahsen sarawi pwukat kak kamweitala kapehdatail?
11 Siohwa kin ketikihda dahme pwung oh pahrek, oh E kin wia met ahnsou koaros, ni sohte poupali. Sapwellime kopwungpwung sohte kin sempoak, lemei oh kansensuwedihala kitail, ahpw e kin wiawi ni limpoak me kahrehiong atail kin men keidohng rehn Siohwa. Paipel kawehwehda mwahu duwen sapwellime kopwungpwung. Kitail kak tehk ahl siluh me Siohwa kin ketikihda kopwungpwung.
12 Keieu, sapwellimen Siohwa kopwungpwung kin kamwekid Ih en kasalehda lelepek oh mehlel ong sapwellime ladu kan. Sounmelkahka Depit iang ale kapai en song nemen kamwahu en sapwellimen Siohwa irair en kopwungpwung. Sang ni irair kan me lelohng ih oh sang ni ah sukuhliki elen Koht akan, dahme Depit diarada? E mahsanih: “Siohwa kin poakohng kopwungpwung, oh e sohte kin likidmeliehla sapwellime aramas lelepek kan. Erein ahnsou kohkohlahte, e pahn ketin sinsile irail.” (Melkahka 37:28, NW) Ia uwen kansenamwahu mahsen pwukat! Atail Koht—sohte ahnsoukis me E pahn kesehla irail oko me kin lelepek ong Ih. Kitail kak koapworopworki Ih, sapwellime kadek oh epwel limpoak. Sapwellime irair en kopwungpwung kin kamehlelehiong kitail met!—Lepin Padahk 2:7, 8.
13. Iaduwen sapwellimen Siohwa nsenohki irail me kin mih nan apwal ah kin sansal nan Kosonnedo me E ketikihong mehn Israel kan?
13 Keriau, sapwellimen Siohwa kopwungpwung kin wia irair tohrohr ieu ong anahnepen irail oko me mih nan apwal. Sapwellimen Siohwa kupwurkihla irail oko me apwal kin dehde mwahu nan Kosonnedo me E ketikihong mehn Israel oko. Karasepe, nan Kosonnedo, mie koasoandi kan ong apwalih irail me sepwoupwou kan oh liohdi kan. (Deuderonomi 24:17-21) Pwehki Siohwa mwahngih mour apwal me kak lelohng soangen peneinei pwukat, pein Siohwa kin wia arail Sounkopwung oh Soundoareparail. (Deuderonomi 10:17, 18) E ketin kalekehki mehn Israel akan me ma re pahn lemeiong lih oh seri kan me sohte kak pere pein irail, E pahn karonge sengiseng en irail pwukat. Nan Eksodus 22:22-24, Siohwa mahsanih: “I pahn engiengda.” Mehlel me engieng kaidehn iei sapwellimen Koht irair lap akan, ahpw E kin ketin engieng ni aramas ar kin wia mwekid en kopwung sapwung, ahpw mehlel ma irail me sohte sawasparail akan me e kin wiawihiong irail.—Melkahka 103:6.
14. Soangen mehn kadehde dah kan kin kasalehda me Siohwa sohte kin lipilipilki aramas?
14 Kesiluh, nan Deuderonomi 10:17, Paipel kamehlelehiong kitail me Siohwa “sohte kin lipilipilki aramas pil sohte kin alehda pweinen doadoahk sapwung.” Siohwa kin weksang aramas tohto me kin ahneki kehl oh manaman pohn aramas teikan, E sohte kin wekidala sapwellime koasoandi pwehki aramas kepwehpwe de mwomw mwahu. Sapwellime doadoahk sohte kin sapwung de uhki emen aramas ah kailongki emen. Karasepe mwahu en sapwellime irair en sohte lipilipilki aramas kin sansaliki met: E kin kihong aramas koaros arail ahnsou mwahu en wiahla sapwellime tohnkaudok mehlel akan, oh alehdi mour soutuk, sohte ritidahngete kisin pwihn en aramas lapalap ehu. Wiewia 10:34, 35 mahsanih: “Met I wehwehkidahr me Koht sohte ketin lipilipilki aramas. E kin ketin kupwurperenki mehmen me kin lemmwiki, oh pil wiewia me pwung; sohte lipilipil ih soangen aramas dah.” Kamwahu wet ritidahng aramas koaros sohte lipilipil soangen aramas dah, soangen pohn kilin aramas, de pil mehnia wehi me re kousoan loale. Met soh iei uhdahn kopwungpwung me keieu mwahu? Ei, wehwehki mwahu sapwellimen Siohwa kopwungpwung kin kakarankitaildohng reh!
“Ia Uwen Loalen Sapwellimen Koht Erpit!”
15. Ia wehwehn erpit, oh iaduwen Siohwa a kin ketin kasalehda met?
15 Kapehden wahnpoaron Pohl mwekidiki laud oh e mahsanih, duwen me kileledi nan Rom 11:33: “Ia uwen loalen sapwellime erpit oh kupwurokong!” Ei, ni atail kin medemedewe soangsoangen irair akan en sapwellimen Siohwa erpit lap, kitail sohte kak uhdi sang pwurpwuriamweiki. Iaduwen atail kak kawehwehda irair wet? Erpit kin kihpene loalokong oh wehwehki oh kasalehda ni doadoahk. Sang ni sapwellimen Siohwa kupwurokong laud oh loalen sapwellime irair en wehwehki, E kin ketin wiahkihda pilipil kan me keieu mwahu, oh kin kasalehdohng aramas ni elen mwekid me keieu mwahu.
16, 17. Iaduwen sapwellimen Siohwa kepikipikda kan kin kadehde duwen sapwellime erpit lap? Kihda karasepe.
16 Ia ekei mehn kadehde mwahu kan me sapwellimen Siohwa erpit lap? Melkahka 104:24 (NW) mahsanih: “Maing Siohwa, ia uwen tohtohn wiepen nin limomwi kan! Irail koaros wiawihkihda sang ni sapwellimomwi erpit. Sampah inenen direkihla wiepen nin limomwi kan.” Ei, ni atail wehwehkihla sapwellimen Siohwa doadoahk a kin laudla, a atail kin pil pwuriamweiki sapwellime erpit pil kin laudla. Saintis kan kin sukuhliki soahng tohto sang ni arail kin kasawih sapwellimen Siohwa kepikipik kan! Met pil mie ehu palien engineering me ede “biomimetics” (irail kin song en alasang mehkan me mie nan sampah oh pahn lahng).
17 Karasepe ieu, ele ke kin kilang pesen likan oh kapinga uwen lingan. Ni mehlel, koasoandi en wiawihdahn pesen likan mehkot kapwuriamwei. Ekei salen pesen likan kin kehlail sang mete oh kekeluwak sang sekid me leht sohte kak pwar. Ia wehwehn met? Medewehla ma pesen likan ahlap duwehte selin uhk en koledi mwahmw me sohp en laid akan kin weuwa. Soangen pesen likan wet pahn inenen kehlail me e pahn kak kauhdi sompihr en wa aramas me wie pipihr nan wehwe! Ei, Siohwa ketin wiahda soahng pwukat koaros “ki sapwellime erpit.”
18. Iaduwen sapwellimen Siohwa erpit kin dehde nan sapwellime irair en doadoahngki aramas akan en ntingihdi Paipel?
18 Mehn kadehdehpen sapwellimen Siohwa erpit me keieu mwahu iei sang ni mehkan me dierek nan sapwellime Mahsen, Paipel. Kaweid erpit me dierek loale kin kasalehiong kitail ni mehlel elen mour me keieu mwahu. (Aiseia 48:17) Ahpw, sapwellimen Siohwa erpit me sohte mehkot pahrekiong pil kitail kak kilang nin duwen ntingdahn Paipel. Iaduwen? Siohwa doadoahngki sapwellime erpit ni E ketin pilada doadoahngki aramas akan en ntingihdi sapwellime Mahsen. Ma E pahn ketin doadoahngki tohnleng kan en ntingihada sapwellime Mahsen, iaduwe—aramas pahn perenki wadek Paipel duwehte irail kin wia met? Mehlel, tohnleng kan nin duwen ngehn ileile kei sang aramas kakete kawehwe duwen Siohwa oh pil kawehwe duwen arail lelepek ong Ih. Ahpw, kitail aramas pahn kak wehwehki duwen madamadau en irail ngehn ileile pwukat me ahneki loalokong, koahiek oh kehl me inenen ileile sang kitail?—Ipru 2:6, 7.
19. Mehn karasepe dahieu me kin kasalehda me ni E ketin doadoahngki aramas en ntingihdi Paipel, met wia mehkot me kin kahrehong aramas tohto en perenki wadek Paipel?
19 Pwehki Siohwa doadoahngki aramas en ntingihdi Paipel, met kin kahrehda aramas tohto kin perenki wadek Paipel. Aramas akan me ntingihdi Paipel wia aramas ekei me duwehte kitail oh pil ahneki pepehm me duwehte atail. Pwehki arail soh-unsek, irail pil kin lelohng apwal akan oh kansensuwed akan me duwehte atail. Ekei ahnsou, irail pil kin ntingihdi ni irair ehu me re pil kak koasoia pein arail pepehm akan oh arail apwal akan. (2 Korint 12:7-10) Eri, irail kin ntingihdi lepin lokaia kan me tohnleng kan sohte kak kawehwe. Karasepe, mahsen en Depit me ntingdi nan Melkahka 51. Nin duwen Depit a nting, e wiahda koul wet mwurin ah wiahda dihp laud kan. E wehkada audepen mohngiong, kawehwehda pahtou laud me e ahneki oh peki rehn Koht en mahk ong ih. Melkahka 51:2 oh 3 mahsanih: “Komw ketin widensang ei suwed koaros, oh ketin kamwakeleiehda sang nan dipei kan! I ese duwen ei sapwung kan; dipei kan kin sansal ong ie ahnsou koaros.” Pil tehk iretikitik 5: “Aramas suwed men ngehi sang ni ei ipwidi, I kin mi pahn manaman en dihp, sang rahn me I ipwidi.” Iretikitik 17 kapataiong: “Ei meirong, Maing Koht, iei koluhla mehlel en nan kapehdi; pwe komw sohte pahn ketin soikala koluhla mehlel oh peik en nan kapehd.” Ke soh pehm tihwohlang soun nting menet? Ihs likin aramas soh-unsek emen me kak kawehwehda soangen pepehm wet?
20, 21. (a) Dahme kitai kak ndahki me mendahte Siohwa ketin dooadoahngki aramas en ntingihdi Paipel, Paipel kin audaudki sapwellimen Siohwa erpit? (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan artikel en mwurin met?
20 Sang ni Siohwa ah ketin doadoahngki aramas soh-unsek pwukat, E kak ketikihda dahme kitail anahne—nting ieu me “pwilisang rehn Koht” ahpw mih ni nting me kin kasalehda irair oh pepehm en aramas akan. (2 Timoty 3:16) Ei, soun nting en Paipel pwukat ale kaweid en ngehn sarawi. Ihme kahrehda, e sansal me irail kin ntingihdi erpit en Siohwa, kaidehn arail. Sapwellimen Siohwa erpit kin wia mehkot me kitail kak likih oh kamehlele. E kin ileile sang pein atail erpit, kahrehda Koht kin kangoangekin kitail ni limpoak: “Likih Kauno [“Siohwa,” NW] ni mohngiongomw unsek. Dehr koapworopworki mehkan me ke pein lemeleme me ke ese. Tamanda Kauno [“Siohwa,” NW] ni omw wiewia kan koaros, oh e pahn ketin kasalehiong uhk ahl me pwung.” (Lepin Padahk 3:5, 6) Ni atail pahn kapwaiada audepen kaweid wet, kitail pahn karanih Koht me erpit sang mehkoaros.
21 Me keieu kesempwal oh lingan sang sapwellimen Siohwa irair kan koaros iei sapwellime limpoak. Ia mwomwen Siohwa ah kin ketin kasalehda limpoak iei ih me koasoipe pahn wiawi nan artikel en mwurin met.
Ke Kak Tamanda?
• Ewen kahk dah kan me Siohwa ketin wia me kin kamengeiong aramas en karanihala Ih?
• Ia ekei mehn kadehde me kin kasalehda duwen sapwellimen Siohwa kehl en kepikipik oh sapwellime kehl en pere sapwellime kan?
• Ni ahl dah kan me Siohwa kin kasalehda sapwellime irair en kopwungpwung?
• Iaduwen sapwellimen Siohwa erpit ah kin sansal nan kepikipik kan oh nan Paipel?
[Kilel nan Pali 10]
Duwehte silepen sihpw men kin wa nah sihmpwul pohn kepeh, Siohwa kin apwahpwalih sapwellime sihpw ni keneinei
[Kilel nan Pali 13]
Sapwellimen Siohwa erpit kin sansal sang ni ahlo me E koasoanehdi Paipel en ntingdi