Kumwail Me Pwulopwul Kan, Kapinga Siohwa!
“Kumwail kapinga Siohwa sang sampah, . . . kumwail mwahnakapw oh peinakapw akan.”—MELKAHKA 148:7, 12.
1, 2. (a) Me pwulopwul tohto kin ese duwen soangen kosonned dahkei? (b) Dahme kahrehda irail me pwulopwul kan sohte anahne en pelian kosonned me arail pahpa oh nohno kihong irail?
IRAIL me pwulopwul kan kin ese soahng kan me re saikinte mweimwei en wia. Me tohto rehrail kak ndaiong uhk iahd re pahn kak ale mweimwei en kotehla ahl akan kelepw de iahd re kak pepehd oh pwand de iahd re pahn kak diraipih sidohsa. Irail me pwulopwul kan kin mwein ekei pak pehm me pali laud en soahng kan me re kin peki kin kalapw imwikihla pasapeng wet, “Awih lao ke laudla.”
2 Kumwail me pwulopwul kan ese me amwail pahpa oh nohno kan kin loalokong ni arail kin wiahda kosonned kan pwehn wia pein kamwahupamwail. Kumwail pil wehwehki me Siohwa kin peren ni amwail kin peikiong amwail pahpa oh nohno kan. (Kolose 3:20) Mie pak ke kin pehm me pein ahmw mour saikinte tepida pwehki kosonned pwukat? Soahng kesempwal kan sohte mweimwei kumwail en wia lao ke laudla? Met sohte mehlel! Mie doadoahk ieu me wiwiawi ni ahnsouwet oh e kesempwal sang soangen doadoahk teikan koaros me ke kin awiawih. E mweimwei ong kumwail me pwulopwul kan en iang doadoahk wet? Me pil mwahu sang met—kumwail ale luhk en iang doadoahk wet sang rehn Koht, Wasa Lapalahpie!
3. Siohwa kin luhke irail me pwulopwul kan en iang soangen doadoahk dahieu oh peidek dah kan kitail en tehkpene?
3 Doadoahk dahieu me kitail koasoakoasoia? Tehk iren Pwuhk Sarawi me wia oaralap en artikel wet: “Kumwail kapinga Siohwa sang sampah, . . . kumwail mwahnakapw oh peinakapw akan, me ohl mah kan oh pil pwutak kan.” (Melkahka 148:7, 12) Ahnsouwet kin wia ahmw ahnsou mwahu en kapinga Siohwa. Nin duwen emen me pwulopwul, ke perenki en iang doadoahk wet? Tohto me perenki. Pwe kitail en ese dahme kahrehda konehng en ahneki soangen pepehm wet, kitail kak tehk peidek silu pwukat. Keieu, dahme kahrehda kitail en kapinga Siohwa? Keriau, iaduwen kitail kak kapinga Siohwa ni ahl me pahn pweida? Kesiluh, iahd ahnsou mwahu en tepida kapinga Siohwa?
Dahme Kahrehda Kitail en Kapinga Siohwa?
4, 5. (a) Nin duwen me ntingdi nan Melkahka 148, kitail mihmi nan irair kaselel dahieu? (b) Iaduwen kepikpik kan me sohte kak lokaia de madamadau kin iang kapinga Siohwa?
4 Ehu kahrepe laud en kapinga Siohwa iei pwehki ih me Sounkapikada. Melkahka 148 sewese kitail en kilangwohngte duwen mehlel en ire wet. Nna, song medewehla: Ma ke tuhwong pwihn en koul ieu me kokoulki koul kaselel oh kaperen kan, ia pahn ahmw pepehm? Iaduwen ma lokaiahn koulo me mehlel oh kin kasalehda soahng kan me ke ese me kesempwal, kaperen oh kangoang laud? Ke pahn men esehla lokaiahn koul wet pwe ken iang koulki? Pali laud en kitail pahn men esehla. Eri, nan Melkahka 148 kasalehda me ke mih nan irair ieu me kereniong duwehte met ahpw pil kaselel sang. Melkahka wet kin kasalehda duwen pokon kalaimwun ehu me ehupene ni arail kapinga Siohwa. Ni ahmw pahn wadek pwuhken melkahka wet, ke pahn kilang mehkot me ekis ehu soahng. Dahkot met?
5 Pali tohtohn irail sounkapinga kan me mih nan Melkahka 148 sohte kak lokaia de madamadau. Karasepe, kitail kin wadek duwen ketipin, maram, usu, sinoh, kisinieng, dohl oh nahna kan arail kin kapinga Siohwa. Iaduwen kepikpik sohte mour pwukat kak kapinga Siohwa? (Iretikitik 3, 8, 9) Met pahn duwehte ahl me tuhke, audepen sehd oh pil mahn akan kin kapinga Siohwa. (Iretikitik 7, 9, 10) Mie pak ke kilang lingan en kihrlahn ketipin de maram mat e kin mwekmwekid kohwei nanleng me diren usu de mahn akan mwadongpene de pil lingankihda oh pwuriamweikihla uwen lingan en sahpw akan? Eri met ke “rongehr” koul en kaping me kohsang mehn kepikipik kan. Soahng koaros me Siohwa ketin wiahdahr kin wia mehn kataman ong kitail me ih me Sounkapikada keieu lapalap oh me sohte emen nan lahng oh sampah me kehlail, erpit oh limpoak duwehte ih.—Rom 1:20; Kaudiahl 4:11.
6, 7. (a) Nan Melkahka 148, ihs irail kepikipik loalokong kan me kin kapinga Siohwa? (b) Dahme kahrehda kitail pahn mwekidki en kapinga Siohwa? Kawehwe.
6 Nan Melkahka 148 pil kasalehda duwen kepikipik loalokong kan ahr kin kapinga Siohwa. Nan iretikitik 2, kitail kilang duwen sapwellimen Siohwa pwihn en “sounpei,” me iei tohnleng kan ahr kin kapinga Koht. Nan iretikitik 11, e kasalehda duwen irail aramas akan me ahneki kehl oh manaman, duwehte nanmwarki oh sounkopwung kan me iang ale luhk en iang kaping wet. Ma irail tohnleng kehlail pwukat kin diar peren ni arail kapinga Siohwa, e pahn mie kahrepe aramas me tikitiksang tohnleng kan en leme me irail nohn mwahu en wia met? Eri, nan iretikitik 12 oh 13, kumwail me pwulopwul akan ale luhk en iang kapinga Siohwa. Ke kin mwekidki en wia met?
7 Tehk karasaras wet. Ma mie kompoakepahmw me kin ahneki soangen koahiek tohrohr—mwein nan pelien mwadong, mahlen, de koul—ke pahn men koasoaiong ahmw peneinei oh kompoakepahmw teikan duwen ih? Uhdahn. Eri ni atail pahn sukuhliki duwen soahng kan me Siohwa wiahdahr kitail pahn pil men koasoia duwen ih. Karasepe, nan Melkahka 19:1, 2 koasoia me pahnlahng me diren usu pahn kin “kasalehda sapwellimen Koht lingan.” Ong kitail ni atail kin medewehla duwen soahng kapwuriamwei kan me Siohwa kin wiahda kitail kin ni soh pweiek men koasoiong meteikan duwen atail Koht.
8, 9. Kahrepe dah kei me Siohwa kin men kitail en kapingahki ih?
8 Ehu kahrepe me kitail kin kapingahki Siohwa iei pwehki e kupwurki kitail en wia met. Dahme kahrehda? Met pwehki e anahne ahn aramas kaping? Soh. Kitail aramas mwein kin anahne ale kaping ekei pak, ahpw Siohwa me inenen ileile sang kitail. (Aiseia 55:8) E sohte kin peikasalki duwen ih de sapwellime irair akan. (Aiseia 45:5) Mendahki met, e kupwurki kitail en kapinga ih oh e kin diar peren ni atail kin wia met. Pwekihda? Tehk duwen kahrepe riau pwukat. Kahrepe keieu, e mwahngih me kitail anahne kapinga ih. E wiakitailda kihong kitail anahn en pali ngehn iei anahn en kaudok. (Madiu 5:3) Ni ah kin kilang atail kin kapwaiada met kin wahdohng ih peren duwehte peren me ahmw pahpa oh nohno kin ale ni ahmw kin kang mwenge me mwahu ong paliwar me re kihong uhk.—Sohn 4:34.
9 Keriau, Siohwa ese me ekei aramas pahn anahne rong atail kin kapinga ih. Wahnpoaron Pohl ntinglahng ohl pwulopwul Timoty mahsanih: “Kanakanahieng pein kowe oh pil kanahieng omw padahk kan. Nantihong wiewia soahng pwukat, pwe ma ke pahn wia, ke pahn doarehla pein kowe oh pil irail kan me kin rong uhk.” (1 Timoty 4:16) Ei, ni ahmw pahn padahkiong meteikan duwen Siohwa Koht oh kapinga Ih irail pahn pil kak iang esehla Siohwa. Soangen loalokong wet me re alehdi kak kihong irail mour soutuk!—Sohn 17:3.
10. Dahme kin kamwekid kitail en men kapingahki atail Koht?
10 Pil mie ehu kahrepe tohrohr en kapinga Siohwa. Tamanda karasepen kompoakepahmwo. Ni ahmw pahn kin rong aramas akan wiahda likamw me pid duwen ih oh kauwe ede, e soh pahn pil kalaudehla ahmw pahn kapinga ih? Eri, Siohwa kin ale karaun sang sampah wet. (Sohn 8:44; Kaudiahl 12:9) Irail akan me poakong ih kin men kapwungala likamw pwukat duwen ih. Ke soh men iang kasalehda ahmw limpoak oh kalahngan ong Siohwa oh kasalehda me ke mwahuki ih me en wia ahmw kaun ahpw kaidehn Sehdan me wia ah imwintihti? Ke kak wia met sang ni ahmw pahn kapinga Siohwa. Peidek me kitail pahn uhd tehk iei, iaduwen kitail kak kapinga ih?
Iaduwen Ekei Me Pwulopwul kan Kapinga Siohwa
11. Poadoapoad dah kei nan Pwuhk Sarawi kasalehda me irail me pwulopwul kan kak pweida ni arail kapinga Siohwa?
11 Pwuhk Sarawi kin kasalehda me irail me pwulopwul kan kin pweida ni arail kin kapinga Siohwa. Karasepe, mie kisin serepein en Israel men me irail mehn Siria kan parokedi. Ni soh peikasal, e padahkiong ahn ah kauno pwoud duwen sapwellimen Siohwa soukohp, Elisa. Ah kalohk kahluwalahng manaman kapwuriamwei ieu oh ah kalohk pweida. (2 Nanmwarki 5:1-17) Sises pil kalohk ni soh masak ni ahnsou me e seri. Nan soangen ahnsou tohto nan en Sises mour ni ah pwulopwul, Siohwa pilada en kasalehda nan Pwuhk Sarawi ahnsou me Sises mahki sounpar 12 me en ntingdi nan Pwuhk Sarawi oh iei ahnsowo me Sises ni ngoang wia peidek kan ong irail sounpadahk en Pwuhk Sarawi kan ni tehnpas en Serusalem oh kahrehong irail pwuriamweikihla ah loalokong me pid duwen sapwellimen Siohwa ahl akan.—Luk 2:46-49.
12, 13. (a) Dahme Sises wia nan Tehnpas Sarawio mwohnte ah pwoula, oh iaduwen met kamwekid aramas akan wasao? (b) Ia sapwellimen Sises pepehm ong duwen ahn seri kan kaping me re kihda?
12 Ni ahnsou me e pil laudla, Sises kin kamwekid seri kan en kapinga Siohwa. Karasepe, rahn kei mwohnte e pahn pwoula, Sises ketiket nan Tehnpas en Serusalem. Pwuhk Sarawi kasalehda me e wiahda “soahng kaselel kei” mwo. E kausala irail kan me kin wiahki Tehnpaso wasahn arail wia pisnes en pirap akan. E kamwahuiala aramas maskun oh mwoator. Koaros me mih wasao oh keieu irail kaun en lamalam ako konehng en mwekidki ni ahnsowo en kapinga Siohwa oh sapwellime Mesaiao. Ahpw, e kansensuwed pwe sohte emen ni ahnsowo me wia kaping. Irail ese me Koht me kadardihdo Sises ahpw irail masak kaun en lamalam ako. Ahpw, ehu pwihn en aramas me sohte masak kin kapinga Sises. Ke ese ihs aramas pwukat? Pwuhk Sarawi mahsanih: “Samworo lapalap ako oh sounkawehwe kan en Kosonnedo ahpw lingeringerda ni ar kilangada manaman ako me e ketin wiewia oh seri ko me wie weriwerki nan Tehnpas Sarawio, ndinda, “Kaping ong ih me kisehn kadaudok en Depit!’ Irail eri patohwanohng Sises: ‘Komw karonge dahme seri pwukat wie patopatohwan?’ ”—Madiu 21:15, 16; Sohn 12:42.
13 Irail samworo ko lemeleme me Sises pahn katokehdi seri ko me kapikapinga ih. Sises katokeiraildi? E sohte wia met! Sises sapengki samworo ko: “Iei, I rong. Eri dah? Kumwail sohte mwahn kin wadek mahsen en Pwuhk Sarawi me mahsanih, ‘Komw ketin aleier kaping unsek sang ni ewen seri kan oh sang rehn me kin wie dihdi kan?’ ” E sansal me Sises oh Semeo kin perenki en seri pwukat ahr kaping. Dahme irail seri pwukat wiewia iei dahme irail me laud ko konehng en wia. Nan madamadau en irail me pwulopwul pwukat, e inenen sansal ong irail. Irail kilang ohl menet wia soahng kaselel kan, padahk ni eimah oh pwoson, oh kasalehda limpoak laud ong Koht oh sapwellime aramas akan. Ei, e mehlel ni ah kasalehda—me ih me Mesaia me inoupe mie ong “Kadaudok en Depit.” Pwehki arail pwoson seri pwukat ale kapai en iang kapwaiada kokohp wet en kapinga Koht.—Melkahka 8:2.
14. Iaduwen kisakis kan me irail pwulopwul kan ahneki kak sewese irail en kapinga Koht?
14 Dahme kitail kak sukuhlikihsang mehn kahlemeng pwukat? Kitail sukuhliki me irail me pwulopwul kan kak wia sounkapinga Siohwa pweida kei. Irail ahneki kisakis en kilangwohng me mehlel nin duwen mehkot me sansal oh ni mengei kasalehda arail pwoson ni ngoang oh nanti. Irail pil ahneki kisakis me mih nan Lepin Padahk 20:29: “Kitail kin kapinga kehlail en me pwulopwul kan.” Ei, kumwail me pwulopwul kan kin ale kapaipen amwail kehl en paliwar me wia anahn kesempwal ong ni kapingpen Siohwa. Iaduwen ke kak doadoahngki soangen kisakis pwukat pwen pweida?
Iaduwen Ke Kak Kapinga Siohwa?
15. Pwehn pweida ni atail kapinga Siohwa, ia madamadau oh mwekid pwung kitail en ahneki?
15 Pwe ken pweida e anahne tepsang nan mohngiong. Ke sohte kak pweida ni ahmw kapinga Siohwa ma ke wia met pwehki meteikan me mwahuki ken wia met. Taman, me kosonned keieu kesempwal iei met: “Ke pahn poakohng Siohwa omw Koht sang nan kapehdomw unsek, sang ni ngenomw unsek, sang ni omw lamalam koaros unsek.” (Madiu 22:37) Ke esehlahr Siohwa sang ni pein omw wadek sapwellime Mahsen? Imwilahn kasukuhl wet iei ke pahn poakohngala Siohwa. Ahl keieu konehng en kasalehda atail poakong ih iei en kapinga ih. Ma kahrepen ahmw kin kapinga ih me sansal oh kehlail eri ke pahn kakehr ahneki pepehm en men kapinga Siohwa ni ngoang.
16, 17. Iaduwen atail wiewia kan, kin kak wia elen kaping ong Siohwa? Kihda karasaras ieu.
16 Eri, mwohn ahmw pahn medewe dahme ke pahn nda, tehk mahs mwomwen ahmw wiewia kan. Ma serepein en Israel nan mwehin Elisa kin lemei, sohte kasalehda wahu, de kin likamw, ke leme irail mehn Siria ko pahn men rong duwen ni ah pahn koasoia duwen sapwellimen Siohwa soukohp? Mwein soh. Duwehte met, aramas akan pahn kin mwahuki rong dahme ke nda ma ke pahn wia aramas wahu, mehlel, oh tiahk mwahu. (Rom 2:21) Tehk duwen karasepe wet.
17 Emen serepein sounpar 11 kin lelohng kasongosong en iang kasarawi holiday kan. Ni wahu, e kawehwehiong ah sounpadahko dahme kahrehda e sohte kak iang ahpw ah sounpadahko kanamenekih ih. Ni rahn akan dower powe ah sounpadahko kin pwurpwurehng kanameneki ih ki ah sarawio. Mendahki met, serepein menet kin kolokolete a wahu ong sounpadahko. Sounpar kei mwuri, sister menet wiahla emen Regular Pioneer, sounkalohk kaukaule men. Ni ehu kapokon, e kilikilang irail akan me papdais ko oh e kasawihada emen irail. Iei ah sounpadahk en mahso! Ah sounpadahko pwoalehdi ih sengiseng oh koasoia me e sohte manokehla wahu me sistero kin kasalehong mendahki e kin kanamenekih ih. E koasoia me emen Sounkadehde kalohkla reh oh e koasoiahiong duwen tiahk en nah tohnsukuhlo. Met imwikihla Paipel Study oh kahrehong sounpadahko en alehda padahk mehlel. Ei, ahmw wiewia kak wia mehn kaping laud ong Siohwa!
18. Dahme irail me pwulopwul kan me sohte kak tepida koasoi kan duwen Pwuhk Sarawi oh Siohwa Koht kak wia?
18 Ke kin iang diar me e apwal en tepida koasoi kan pwe ken kak kalohk nan ahmw wasahn sukuhl? Kaidehn kowe kelepw kin ahneki soangen pepehm wet. Mendahki met, ke kak wiahda pwe meteikan en tepida peidek rehmw duwen ahmw pwoson. Karasepe, ma e mweimwei, dahme ke soh wahda noumw sawaspen Pwuhk Sarawi kan oh wadek ahnsoun mwengen souwas de ahnsou teikan me ke kak? Mwein iengomw kan pahn idek rehmw dahme ke wadewadek. Ni ahmw pahn ehukihong irail ire kaselel kan me ke diar nan artikel de pwuhk me ke weuwa ke pahn diar me ni ahnsoukiste ke kakehr tepida ehu onop en Pwuhk Sarawi. Taman en wia peidek kan pwehn diarada dahme iengomw tohnsukuhl kan kin kamehlele. Rong kanahieng oh ehukihong irail dahme ke sukuhlikihsang Pwuhk Sarawi. Duwehte ekspiriens me sansalda nan pali 31, irail me pwulopwul tohto kin kapinga Siohwa nan sukuhl. Met kin wahdohng irail peren oh kahrehong me tohto en sukuhliki duwen Siohwa.
19. Iaduwen irail me pwulopwul kan kak pweida nan arail doadoahk en kalohk?
19 Doadoahk en kalohk ni ihmw lel ihmw me keieu pweida mwahu ni kapinga Siohwa. Ma ke saikinte iang kalohk ke soh wiahda ahmw mehn akadei? Ma ke iangehr kalohk, mie soangen mehn akadei kan ke kak wiahda pwehn kalaudehla ahmw iang doadoahk wet? Karasepe, pwe ken dehr kapwkapwurehong soangen padahk ehute ni wenihmw koaros ke sou idek rehn ahmw pahpa de nohno oh sounkalohk koahiek teikan nan mwomwohdiso en sewese iuk. Sukuhliki iaduwen ke kak doadoahngki Pwuhk Sarawi ni ahl teikan pwe ken kak ahneki Return Visit kan oh Paipel Study pweida kan. (1 Timoty 4:15) Ma ke pahn kapinga Siohwa ni ahl pwukat, e pahn kamwahuiahla ahmw doadoahk en kalohk oh ke pahn perenki ahmw kalohk.
Iahd Ken Tepida Kapinga Siohwa?
20. Dahme kahrehda irail me pwulopwul kan en dehr pehm me re nohn pwulopwul en kapinga Siohwa?
20 Ong peidek siluh me kitail koasoiahier, pasapengpen kasiluhn peideko me keieu mengei. Tehk duwen pasapeng inen me Pwuhk Sarawi kihda: “Eri, tamanda Sounwiepomw nin doken omw wie pwulopwulte.” (Eklesiasdes 12:1) Ei, ahnsoun tepida kapinga Siohwa iei ahnsouwet. E pahn mengei en nda: “I nohn pwulopwul en kapinga Siohwa. I sohkoahiek. I pahn awih lao I ekis laudla.” Kaidehn kowe kelepw me kin ahneki pepehm wet. Karasepe, ni ahnsou me Seremaia pwulopwul, e ndaiong Siohwa: “Maing Kaun, Wasa Lapalahpie, ia duwe, pwe I sohte kin ese pato; I me nohn pwulopwul.” Siohwa kamehlelehiong ih me sohte kahrepen en masak. (Seremaia 1:6, 7) Duwehte kitail, sohte kahrepen en ahneki masak ni atail kin kapinga Siohwa. Sohte kahpwal ieu kak lelohng kitail me Siohwa sohte pahn kak kamwahuiala.—Melkahka 118:6.
21, 22. Dahme kahrehda irail sounkapinga Siohwa pwulopwul kan kin karasahiong pwoiak en ni menseng, oh dahme kahrehda karasaras wet wia mehn kangoang?
21 Eri, se kangoange kumwail me pwulopwul kan en dehr pweiek en kapinga Siohwa! Met me kumwail pwulopwul iei ahnsou mwahu en iang towehda doadoahk kesempwal wet me kin wiawi rahnwet. Ni omw pahn wia met ke iangehr patehng kisehn mehkot mwahu—me iei kisehn sapwellimen Siohwa peneinei pwon me kin kapinga Ih. Siohwa kin pere me ke iang peneinei wet. Tehk duwen mahsen pwukat me sounmelkahkao kasalehda duwen Siohwa: “Rahnen omwi mahweniong omwi imwintihti kan, sapwellimomwi aramas akan pil pahn iang mahweno. Sapwellimomwi mwahnakapw akan pahn patohdo rehmwi nin nahna sarawi kan, rasehng pwoaiken ni mensehngie.”—Melkahka 110:3.
22 Ni pwoaik kin linglingaling pahn marain en ketipin, e soh kin wia kilel lingan ehu? Re kin wia mehn kakehl, lingan, oh re inenen tohto oh sohte me kak wadekedi. Iei mwomwen Siohwa kin kilangwohng kumwail me pwulopwul kan me kin kapinga Siohwa nan ahnsou apwal pwukat. E sansal me ahmw pilipil en kapinga Siohwa kin wahdo peren nan mongiongi. (Lepin Padahk 27:11) Ni amwail kak koaros kumwail me pwulopwul kan en kapinga Siohwa
Iaduwen Ke Pahn Sapeng?
• Ia ekei kahrepe kesempwal kan en kapinga Siohwa?
• Ia ekei poadoapoad nan Pwuhk Sarawi me kasalehda me irail me pwulopwul kan kak pweida ni arail kapinga Siohwa?
• Iaduwen irail me pwulopwul kan kak kapinga Siohwa rahnwet?
• Iahd irail me pwulopwul kan kak tepda kapinga Siohwa oh pwekihda?!
[Kilel nan Pali 27]
Ma kompoakepahmw ahneki koahiek tohrohr ke soh pahn koasoiong meteikan duwen ih?
[Kilel nan Pali 29]
Iengomw tohnsukuhl kan pahn men ese duwen dahme ke kamehlele
[Kilel nan Pali 30]
Ma ke men kamwahiahla ahmw doadoahk en kalohk, peki sawas sang rehn emen sounkalohk koahiek men