Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w05 12/1 p. 29-p. 31 par. 10
  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Kronikel Keriau

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Kronikel Keriau
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2005
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • NANMWARKI MEN KAUWADAHNG SIOHWA TEHNPAS EHU
  • (2 Kronikel 1:1–​9:31)
  • IRE IREKIDI EN NANMWARKI KAN EN PENEINEI EN DEPIT
  • (2 Kronikel 10:1–​36:23)
  • Pwuhk ehu me Kin Kamwekid Aramas
  • Papah Siohwa ni Mohngiong Unsek!
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2017
  • En Ngoangki Kaudok ong Siohwa!
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2009
  • Sosaia Poakohng Sapwellimen Koht Kosonnedo
    Mehn Kasukuhl kan me Ke Kak Sukuhlkihsang Paipel
  • Ke Kin Wia Peidek Wet: “Ia Siohwa?”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2003
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2005
w05 12/1 p. 29-p. 31 par. 10

Mahsen en Siohwa Kin Ieias

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Kronikel Keriau

NI AHNSOU me kitail tepida wadek pwuhken Kronikel Keriau, kitail wadek duwen Solomon a wia nanmwarki men oh wie kakaun wehin Israel. Pwuhk wet kaimwisek kihla mahsen pwukat en Nanmwarki en Persia, Sairus, ong mehn Suhs akan me sellahng Papilon: “Met iei koasoandi en Sairus, nanmwarki lapalap en Persia. Kauno, Koht en nanleng, ketin kupwuredahr pwe I en wiahla kaunen sampah pwon, oh ketikihong ie pwukoahn kauwada ehu tehnpese nan Serusalem nan Suda. Eri, kumwail koaros me wia sapwellimen Koht aramas, en patohla wasao, oh Kauno, amwail Koht en ketin ieiang kumwail.” (2 Kronikel 36:23) Samworo Esra me kanekehla pwuhk wet nan pahr 460 B.C.E., oh e kin koasoia mehkan me pweidahn nan erein pahr 500 sang nan pahr 1037 B.C.E. lel pahr 537 B.C.E.

Kosonned en Sairus mweidohng mehn Suhs akan en pwuralahng Serusalem oh kauwada sapahl sapwellimen Siohwa kaudok wasao. Ahpw, selidi reirei me re wia nan Papilon wiahiong soahng tohto pwupwusang irail. Irail akan me pwurodohng wasao sehsehla arail poadoapoad. Pwuhken Kronikel Keriau kihong irail oaralap sansal mwahu en wiewia kan me wiawi pahn kaundahn nanmwarki kan me kadaudok en Depit. Mahsen pwukat pil kesempwal ong kitail pwehki oaralap nda duwen kapai kan me kin kohdo sang ni aramas ahr kin peikiong Koht mehlelo oh apwal akan me kin kohsang sapeik.

NANMWARKI MEN KAUWADAHNG SIOHWA TEHNPAS EHU

(2 Kronikel 1:1–​9:31)

Siohwa ketikihong Nanmwarki Solomon dahme e inengieng​—erpit oh kupwurokong​—oh pil iangahki kepwehpwe oh wahu. Nanmwarki menet kauwadahr tehnpas lingan ieu ong Siohwa nan Serusalem oh aramas akan eri “ahpw pereperenki.” (2 Kronikel 7:10) Solomon eri “kepwehpwe sang oh erpit sang nanmwarki koaros nin sampah.”​—2 Kronikel 9:22.

Mwurin ah kakaunkihier wehin Israel erein pahr 40, Solomon eri “sipalla oh seridi nan Kahnimw en Depit, oh sapwellime pwutak Reopoham me uhd wiliandi wiahla nanmwarki.” (2 Kronikel 9:31) Esra sohte ntingihdi sapwellimen Solomon elen wetweisang kaudok mehlel. Ihte irair suwed me koasoipe pwarada duwen nanmwarkio ah ketin alehdi mahn oahs tohto sang Isip oh ah pwoudikihda sapwellimen Parao serepeino. Kahrehda pwuhken Kronikel kin koasoia mehkan ni irair mwahu.

Pasapengpen Peidek kan me Pid Duwen Iren Paipel kan:

4:2-4​—Dahme kahrehda sansal en kouwol kan me wiahki nehn dengk prons pwonopwono? Nan Pwuhk Sarawi, kouwol kin wia kilelepen kehlail. (Esekiel 1:10; Kaudiahl 4:6, 7) Kahrehda, sansal en kouwol wia kilel konehng ieu pwehki kouwol 12 me kin utungada dengk prons pwonopwono me toutouki mpen ten 30 oh kin audaudkihda kalon en pihl 17,400. Kahrehda, sansal en kouwol oko sohte kin uhwongada kosonned en Moses keriauo, me inapwih wiahda sansal kan ong kaudok.​—Eksodus 20:4, 5.

4:5​-Ia uwen lioudan en lepin sehd wiawihda wet? Ni lepin sehd wet ah kin audaudada, e kin lioudaniki kalon 17,400. Ahpw, uwen pihl me kin kalap mihmi loale mpen 2/3 en dahme e kak audehda. Pwuhken 1 Nanmwarki 7:26 mahsanih: “Kereniong kalon nen uwen me kak audehda dengko.”

5:4, 5, 10​—Dipwisou en nan tepin impwalo dah, me keseulahng nan Tehnpas Sarawi me Solomon kauwada? Ieite dipwisou en nan impwalo me uhd nekinekla nan Tehnpas Sarawi me Solomon kauwadahr iei Kohpwahn Inou. Mwurin kokoudahn Tehnpas Sarawio, impwalo eri wisik sang nan Kipeon kolahng Serusalem oh mihla wasao.”​—2 Kronikel 1:3, 4.

Mehn Kasukuhl kan ong Kitail:

1:11,12. Sapwellimen Solomon pekipek kasalehiong Siohwa me alehda erpit oh kupwurokong iei me kesempwal ong mohngiong en Nanmwarkio. Atail kapakap ong Koht kin inenen kasalehda dahme kesempwal ong mohngiongatail. E wia elen erpit kitail en teneki mwahu audepen atail kapakap akan.

6:18-​21. Edetehn me Koht sohte ketin itar ketilong nan ihmw sohte lipilipil me kitail kin wiahda Tehnpas Sarawio kin wia poasen kaun en sapwellimen Siohwa kaudok. Nan rahnwet, Kingdom Hall kan en Sounkadehdehn Siohwa kin wia wasahn poahsoanpen kaudok mehlel ong nan kousoan akan.

6:19,22,32. Siohwa kin ketin mengei ong aramas koaros​—sangete nanmwarki lel aramas tikitik kan en wehio​—pil lel irail mehn liki kan me kin pwaredohng oh ki nan kapehd mehlel.a​—Melkahka 65:2.

IRE IREKIDI EN NANMWARKI KAN EN PENEINEI EN DEPIT

(2 Kronikel 10:1–​36:23)

Wehi minimin en Israel eri pwalpeseng wiahla meh riau​—keinek eisek en wehi paliepeng oh keinek riau en wehin Suda oh Pensamin ni palieir. Samworo kan oh mehn Lipai kan nan Israel pwon kihong arail lelepek ong en Wehio inou laud sang en uhpah koasoandi kan en aramas oh irail utungada sapwellimen Solomon pwutak, Reopoham. Mpen sounpar 30 mwurin Tehnpas Sarawio ah kokouda, aramas pirapala dipwisou kesempwal akan loale.

Nanpwungen irail Nanmwarki 19 me kin ieiang Reopoham, meh 5 me lelepek, meh 3 tepida mwahu ahpw mwuri salelepekla, ah emen iang salelepekla ah e pwurehng kapwungala pein ah elen mour. Irail luhwe kan koaros kin wia me suwed mwohn silangin Siohwa. Wiewia kan en nanmwarki limmen me kin likih Siohwa kan, koasoiparail me laud wasaht. Poadoapoadpen en Esekaia koasoanehdi sapahl kaudok nan Tehnpas Sarawio oh en Sosaia koasoandi en Pasohpa Lap me wiawi nan wasao wia mehn kangoang laud ohng mehn Suhs akan me inengieng koasoanehdi sapahl sapwellimen Siohwa kaudok nan Serusalem.

Pasapengpen Peidek kan me Pid Duwen Iren Paipel kan:

13:5​—Ia wehwehn lepin kahs lepet “inou en soahl”? Pwehki soahl kin kak kahrehiong mwenge en kin mihmi werei, soahl kin wia kilelepen mehkot me pahn mihmi kohkohlahte oh sohte pahn ohla. Kahrehda, “inou en soahl” kin kasalehda inou tengeteng.

14:2-5; 15:17​—Iaduwen—Nanmwarki Asa ketikihsang koaros “wasahn kaudok akan”? E sansal me e sohte ketikihsang koaros. Mwein ele Asa ketikihsang wasahn kaudok ong koht likamw akan, ahpw e sohte ketikihsang wasahn kaudok kan me aramas kin kaudokiong Siohwa. De mwein e kakete me pei sarawi en kaudok en aramas rotorot akan pwurehng wiawihda ni imwin sapwellimen Asa kaunda. Sapwellimen Asa ohl, Seosopat, kauwehla pei sarawi pwukat. Ahpw, ni mehlel, Seosopat sohte kauwehla wasahn kaudok kan koaros erein ahnsou me e wia kakaun.​—2 Kronikel 17:5, 6; 20:31-33.

16:13, 14​—Kahlap en Asa isihsla? Soh. “Lapalahn kisiniei” me irail saunda kaidehn mehn isikala kahlap, ahpw mehn isik mehn kapwohtik.​—Footnote.

35:3​—Iawasa me Sosaia ruwesehda Kohpwahn Inou en wisik sang ie kohdohng nan Tehnpas Sarawio? Paipel sohte kasalehda ma emen irail nanmwarki suwed kan kihsang Kohpwahn Inou de Sosaia kamwekid Kohpwahn Inou pwe e pahn mih wasao me sohte mehkot suwed pahn wiawiong Kohpwahn Inouo ahnsou me irail onehda sapahl Tehnpas Sarawio. Ihte me poadoapoad kasalehda me, mwurin mwehin Solomon, Sosaia koasoanehdi me Kohpwahn Inou pahn kohdohng nan Tehnpas Sarawio.

Mehn Kasukuhl kan ong Kitail:

13:13-​18; 14:11, 12; 32:9-​23. Kitail kak sukuhliki duwen kesempwalpen atail likih oh kehliki Siohwa!

16:1-5, 7; 18:1-3, 28-​32; 21:4-6; 22:10-​12; 28:16-​22. Ehuiong oh werekiong mehn liki kan de irail me sohte pwoson akan kin imwila suwed. E wia elen erpit en keiweisang sampah.​—Sohn 17:14, 16; Seims 4:4.

16:7-​12; 26:16-​21; 32:25, 26. Pohnmwahso kahrehiong Nanmwarki Asa en wiahda soahng suwed tohto ni kaimwiseklahn ah mour. Pohnmwahso kahrehiong Usaia en pwupwudi. Esekaia sohte wia mwekid en erpit oh ele kalahda ni ahnsou me e kasalehiong lapalap en Papilon akan ni ah kasalehiong irail nahk en imwen kaudoko. (Aiseia 39:1-7) Paipel kin ketikihda kaweid wet: “Aklapalap kin kahrehiong aramas en pwupwudi, oh pohnmwahso kin kahrehiong aramas en dipekelekel.”​—Lepin Padahk 16:18.

16:9. Siohwa kin sewese irail akan me arail mohngiong kin loalopwoat ong ih, oh e kin ketin ngoangki en ketikihong irail sapwellime manaman.

18:12, 13, 23, 24, 27. Duwehte Maikaia, kitail en lamalam kehlail oh eimah ni atail kin koasoia duwen Siohwa oh sapwellime koasoandi kan.

19:1-3. Siohwa kin ketin rapahki atail irair mwahu kan, mehnda ma kitail kin wia soahng kan me kin kansensuwedih Ih ekei pak.

20:1-​28. Kitail kak kamehlele me Siohwa pahn keiong mpatail ma kitail kin sohpeiong Ih ni karakarahk.​—Lepin Padahk 15:29.

20:17. Pwe kitail en “kilang komour sang rehn Siohwa,” kitail anahne “kesihnenda” ni atail ngoangki utungada Wehin Koht. Kaidehn kitail en pein kamwahuwihala mehkan, ahpw kitail en “kesihnenda tengeteng” oh likih Siohwa.

24:17-​19; 25:14. Kaudok ong dikedik en eni kan wia lidip ehu ong Nanmwarki Sohas oh sapwellime ohl Amasaia. Rahnwet, kaudok ong dikedik pil wia kasongosong laud, ahpw mehlel ma e kin pid noahrok kepwe oh uhki wehi.​—Kolose 3:5; Kaudiahl 13:4.

32:6, 7. Kitail en eimah oh kehlail ni atail kin “pwuhriong nan tehtehn mahwen koaros me Koht ketikihong kitail” oh wia atail mahwen en pali ngehn me wehwehki pelianda kehlail en Tepil eh widing suwed kan.​—Episos 6:11-18.

33:2-9, 12, 13, 15, 16. Aramas emen me kin kasalehda koluhla mehlel kin kesehla douluhl ah elen wiewia sapwung oh nantihong wia me mwahu. Ni en aramas emen ah pahn kasalehda koluhla mehlel, mehnda ma aramaso wiahda sapwung laud duwehte Nanmwarki Manase, e pahn kak ale sapwellimen Siohwa mahk.

34:1-3. Irair suwed akan me wiawi nan atail peneinei ni ahnsou me kitail seri en dehr irehdihsang kitail en esehla Koht oh papah Ih. Kahlemeng mwahu ong Sosaia ele kohwohng ih ni ahnsou me e tikitik sang rehn ah pahpa kahlap me koluhla mehlel, Manase. Sohte lipilipil soangen karasepe mwahu dah me Sosaia ale sewese ih en pweida mwahu nan ah mour. E kak pil duwehte kitail.

36:17, 22, 23. Mahsen en Siohwa kin ahnsou koaros mehlel.​—1 Nanmwarki 9:7, 8; Seremaia 25:9-11.

Pwuhk ehu me Kin Kamwekid Aramas

Kronikel Keriau 34:33 mahsanih: “Nanmwarki Sosaia eri kamwomwala dikedik en eni saut koaros me mi nan sapwen mehn Israel, oh erein eh ieias, e wia uwen eh kak pwe aramas akan en papah Siohwa, Koht en ar pahpa kahlap ako.” Dahme kamwekid Sosaia en wia met? Ni ahnsou me Sapan, me wia soun nting en tehnpese, wahdohng Nanmwarki Sosaia pwuhken sapwellimen Siohwa Kosonned me re ahpwtehn diarada, nanmwarkio eri wadek pwuhko ni ngihl laud. Dahme Sosaia wadek inenen kamwekid laud nan kupwure me kahrehiong en ketin kapwurehda kaudok min erein sapwellimen ieias.

Ma kitail pahn wadek Mahsen en Koht oh doudouloale, audepe kan kak inenen kamwekid atail madamadau kan. E soh kin mehlel me ni atail kin medemedewe duwen wiewiahn nanmwarki kan me wia kadaudok en Depit kin wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail en kahlemengih irail oko me kin likih Siohwa oh pil sewese kitail en dehr alasang wiewiahn irail akan me sohte kin likih Ih? Kronikel Keriau kin kamwekid kitail en kihong Siohwa atail lelepek unsek, oh loalopwoat ong Ih. E mehlel me Mahsen en Koht wie momour oh manaman.​—Ipru 4:12.

[Nting tikitik me mi pahs]

a Ong ni peidek kan me pid kasarawi en Tehnpas Sarawio oh mehn kasukuhl teikan sang ni sapwellimen Solomon kasakas ni ahnsowo, menlau tehk Watchtower (lokaiahn wai) en July 1, 2005, pali 28-​31.

[Kilel nan Pali 29]

Ke wehwehki dahme kahrehda sansal en kouwol kan me wia nehn dengk prons pwonopwono kin wia kilel konehng ieu?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share