Kekeirada Oh Koahiekla Nan Kalohk

“I wialahr soahng koaros rehn aramas koaros, pwe I en komourirailla.”—1 KORINT 9:22.

1, 2. (a) Ni ahl dah kei me wahnpoaron Pohl kin wia sounkalohk koahiek emen? (b) Iaduwen Pohl kawehwehda duwen mwomwen ah kin kilangwohng ah pwukoa?

EKIN meleilei rehn irail akan me loalokong kan oh pil rehn irail soun wia ihmw likou aktikitik kan. E kin kamwekid irail mehn Rom lapalap kan oh irail mehn Prikia kan me sohte nohn wadawad. Sapwellime nting kan kin kamwekid irail me kin madamadau en men alehda soahng kapw akan oh irail me kin kolokolete tiahk oh madamadau en mahs akan. E kin song en rapahki dahme ih oh meteikan kak en pwungkihpene pwe en kak sewese irail en pwosonla Krais.—Wiewia 20:21.

² Ohl menet iei wahnpoaron Pohl me kin wia sounkalohk pweida oh koahiek emen. (1 Timoty 1:12) E alehier kehkehlik sang rehn Sises en “kasalehiong mehn liki kan oh mehn Israel akan, iangahki nanmwarki kan, duwen mwaren Krais.” (Wiewia 9:15) Iaduwen Pohl kilangwohng pwukoa wet? E mahsanih: “I wiahlahr soahng koaros rehn aramas koaros, pwe I en komourala ekei irail nin duwen eh kak pahi. Mepwukat koaros I kin wiewia pwehki Rongamwahu, pwe I en iang pwaisanki kamwahupe kan.” (1 Korint 9:19-23) Dahme kitail kak en sukuhliki sang mehn kahlemeng mwahu en Pohl me kak sewese kitail en koahiekla nan atail kalohk oh padahk?

Ohl Emen me Wekidekla Lelohng oh Powehdi Apwal

3. Ia mwomwen en Pohl pepehm ohng Kristian kan mwohn ah wekidekla wiahla Kristian men?

³ Iaduwen—Pohl kin wia ohl kanengamah oh kadek lamalam emen sangete mahs? Uhdahn soh! Sohl (eden Pohl mahs) kin poadidi ohng ah pelien lamalam daulihala, mahs e kin kaloke laud sapwellimen Krais aramas akan. Ni eh pwulopwul, e pwungki kamakamlahn Stipen. Mwuri, e kin uhd, ni lemei, rapahki irail Kristian kan pwe en kaloke irail. (Wiewia 7:58; 8:1, 3; 1 Timoty 1:13) E kin “men kemehla irail tohnpadahk kan en Kauno.” E sohte itarki ah kin rapahki irail me lelepek kan nan Serusalem, a e uhd kalaudehla oh kihla ah lingeringer lella nan kahnimw en Damaskus.—Wiewia 9:1, 2.

4. Soangen wekidekla dah kan me Pohl anahne wia pwe en kak kapwaiada oh kanekehla eh pwukoa?

⁴ Ele kahrepen en Pohl ah kin tateki Kristian kan iei madamadau me lamalam kapw wet ma e pahn doaloahda lamalam en Suda a e pahn kasaminehla. Pwe ni mehlel Pohl wia “Parisi men” mahs, ahd wet me kin wehwehki “me kin katohrehla.” (Wiewia 23:6) Nna, medewehla Pohl a pwuriamwei ahnsou me e esehda me Koht pilada ih pwehn kalohk ong mehn liki kan duwen Krais! (Wiewia 22:14, 15; 26:16-18) Parisi kan kin kahng mwenge rehn irail akan me re kin nda me dipan! (Luhk 7:36-39) Eri, e sansal me Pohl anahne nantihong laud en song en pil ehu medewe mwahu duwen ah pepehm oh lamalam pwe en kak pwungiong kupwuren Koht me soangen aramas koaros pahn komourala.—Kalesia 1:13-17.

5. Iaduwen atail pahn kak kahlemengih Pohl nan atail doadoahk?

⁵ Kitail kak pil wia soahngohte. Ma kitail pil tuhwong soangsoangen aramas sang nan sahpw oh lokaia teikan, kitail anahne tehk atail lamalam oh song en soikala lamalam en lipilipil. (Episos 4:22-24) Atail pepehm oh lamalam kin kohsang mwomwen atail keirada oh soangen kasukuhl kan me kitail ale. Met kak kahrehiong kitail en ahneki lamalam de pepehm en lipilipilki aramas akan. Kitail anahne en powehdi soangen pepehm wet ma kitail men pweida nan atail doadoahk en sewese aramas teikan me rasehng sihpw ni pali ngehn. (Rom 15:7) Iei met me Pohl kin wia. E kin nantihong kalohk ong aramas koaros oh koahiekla nan kalohk. E mwekidki limpoak oh kekeirada soangen koahiek en padahk kan me konehng kitail en kahlemengih. Ei, ma kitail kasawih irair akan me Pohl, me wia “pwukoahn wahnpoaron ong wehi kan,” kin kasalehda, kitail pahn diarada me e kin wia sounkalohk men me kin rong kanahieng, kin kasalehong aramas limpoak oh kadek, oh koahiek en kalohk oh padahk.a—Rom 11:13.

Sounkalohk Koahiek Men me Wiewia Sapwellime Doadoahk

6. Iaduwen Pohl kin karonge mwahu duwen mwomwen irail akan me kin karonge sapwellime padahk oh ia imwilahn met?

⁶ Pohl kin karonge mwahu en irail akan me kin padahk ohng arail lamalam oh mehkan me irail kin kamehlele. Ni ah kin patohieng keriemen en Nanmwarki Akripa e kin pohnese duwen Nanmwarkio e kin “mwahngih mwahu duwen tiahk en mehn Suhs kan oh pil arail wiewia kan.” Ihme kahrehda, Pohl kin, ni koahiek, doadoahngki sapwellimen Akripa loalokong oh lamalam kan oh pwe en kak kalohk ong Nanmwarkio mehkan me e mwahngih. Uwen wehwe mwahu oh kamwekid laud en sapwellimen Pohl padahko kahrehiong Akripa en mahsanih: “Ni erein ahnsou mwotomwot kiset, ke kak kahrehiong ie en wiahla emen Kristian.”—Wiewia 26:2, 3, 27, 28.

7. Iaduwen Pohl kin kasalehda materek ni ah kin padahk ohng mehn Listra kan?

⁷ Pohl pil kin materek de kin kakohng irair tohto. Tehk duwen ah kin wekidala mwomwen sapwellime padahk kan ni ah kin song en kauhdi pokono nan Listra en dehr kaudokiong ih oh Parnapas nin duwen koht ekei. Irail aramas pwukat me kin lokaiahki lokaiahn Likaonia iei aramas ekei me sohte nohn sukuhl laud oh kin keieun kihlenwo nan pwungen aramas akan me kousoan wasao. Nan pwuhken Wiewia 14:14-18, Pohl kin kasalehda me kapikipik kan kin wia kasalepen lapalap en Koht sarawio. Ire wet me sansal oh met kin “kauhdi pokono en dehr wiahda meirong kan” ohng Pohl oh Parnapas.

8. Ni ahl dah kan me Pohl kin kasalehda materek mendahki soangen pepehm kehlail kan me e kin ahneki?

⁸ Mehlel, Pohl sohte unsek oh ekei pak e kin ahneki pepehm kehlail kan. Karasepe, ehu ahnsou e lelohng nan songosong kanamenek oh sohte pwung oh e wia lokaia kehlail ohng ohlen Suhs men me adaneki Ananaias. Ahpw, ni ahnsou me e diarada me samworo lapalap emen me e kasarowehdi ih, e mwadangete peki mahk. (Wiewia 23:1-5) Nan Adens, e tepidahte “nsensuwedkihla a kilangada sansal en koht likamw tohto nan kahnimwo.” Ahpw, nan sapwellime padahk pohn Areopakus, Pohl sohte kasalehda ah nsensuwed. E kin pohnese mehn Adens kan ni arail tuhpene oh nantihong en koasoia ni konehng mehkan me irail kak en pwungkihpene de wehwehkihpene sang ni ah kin koasoia duwen arail pei sarawi ehu me nting wet mih powe: “Ohng Koht emen me Sohte me Ese” oh e pil koasoiahda dahme emen arail ohl loalokong me koasoia.—Wiewia 17:16-28.

9. Iaduwen Pohl kin kasalehda koahiek ni a kin padahk ohng soangsoangen aramas akan?

⁹ Mendahki Pohl kin padahk ong soangsoangen aramas, ahpw e kin kasalehda me e inenen koahiek. E kin pohnese mwomwen arail tiahk, wasa irail mih ie oh mwomwen arail elen lamalam kan. Ahnsou me e ntingwohng irail Kristian akan nan Rom, e kin pohnese me irail kin mih nan wasa me kaunda keieu en kehlail nan ahnsowo. Ire me keieu en kesempwal nan sapwellimen Pohl kisinlikou ohng irail me Rom kan iei me kehl en dipen Adam en kauwehla luhs pahn sapwellimen Krais kehl de manaman en kamwahuwihala. E kin koasoiong irail Kristian kan en Rom ni mwomwen koasoi me pahn lel arail mohngiong.—Rom 1:4; 5:14, 15.

10, 11. Iaduwen Pohl kin doadoahngki karasaras kan ohng irail akan me kin rongorong ih?

¹⁰ Dahme Pohl kin wia ni ah kin men padahngki padahk loal kan ohng irail akan me kin wie rongorong ih? Wahnpoaron menet kin inenen koahiek en doadoahngki karasaras me mengei en wehwehki pwe en kak en kawehwehda soangen padahk apwal kan. Karasepe, Pohl wehwehki me mehn Rom akan kin ese duwen mwekid en kalidu me kin wiawi ni ahnsou me wehin Rom kakaun. Ni mehlel, ele pali laud en irail aramas akan me e kin ntingwohng kin wia lidu kei mahs. Pohl kin doadoahngki mwekid en kalidu en kin wia karasaras en kak kakehle sapwellime padahk duwen en aramas pilipil en papah dihp de pwung.—Rom 6:16-20.

¹¹ Ehu pwuhk ntingihdi: “Nanpwungen irail mehn Rom kan, soumas emen kak en uhdahte kasaledekihala sapwellime lidu men ni soh kahrepe de liduo kak en pwainda ah saledek. Irail pil kak koasoanehdi ahn emen lidu saledek ma liduo pahn uhd papah pil emen koht.” Ahpw, lidu saledek menet kak en pousehlahte doadoahk ohng ah soumaso pwehn ale pweipwei. Pohl ele kin koasoakoasoia met ni ah kin ntingwohng irail duwen ahn emenemen ah pilipil en ihs soumas me e pahn papah—dihp de pwung. Kristian kan en Rom pitsang nan dihp oh met wiahla sapwellimen Koht ladu kan. Irail ahneki saledek en papah Koht, ahpw irail pil kakete pil ehu pilada en papah dihp—arail kaun en mahs—ma irail mwahuki. Soangen karasaras mengei ahpw wehwe pahn kahrehiong irail Kristian kan en Rom en pein idek rehrail, ‘Mehnia kaun me I kin papah?’b

Sukuhliki Sang Mehn Kahlemeng Mwahu en Pohl

12, 13. (a) Soangen nanti dah me kitail anahne wia rahnwet pwe kitail en kak sair mohngiong en soangsoangen aramas akan? (b) Dahme ke diarada me kin doadoahk ni ahmw kin padahk ohng aramas akan sang ni soangsoangen wasa de mour?

¹² Duwehte Pohl, kitail anahne en kin rong kanahieng, materek oh koahiek pwe kitail en kak sair mohngiong en soangsoangen aramas akan me kin rongorong kitail. Pwe kitail en kak sewese irail en kak ale mour en Rongamwahuo, kitail anahne en ahneki ineng en wia laudsang ihte kohla rehrail, padahk ong irail de kihdi pwuhk kan rehrail. Kitail men nantihong esehla arail anahn oh lamalam kan, dahme irail mwahuki oh sohte mwahuki, dahme irail kin masak oh lipilipilki. Mendahki met kin anahne nanti oh madamadau laud, irail sounkalohk kan en Wehio kan kin nantihong wia met. Karasepe, Branch Ohpis en Sounkadehde kan nan Hungary kasalehda: “Brother oh sister kan kin kasalehda wahu ohng tiahk oh mour en aramas akan sang wehi teikan oh re sohte kin kasik irail en kin mwadang ahnla tiahk kan. Sounkadehde kan nan sahpw teikan pil kin nantihong wia soangohte.

¹³ Nan ehu sahpw me kin mih pali mese en sampah, pali laud en aramas akan kin nsenohki roson en war, kekeiradahn seri kan oh sukuhl. Irail sounkalohk kan kin nantihong en koasoia duwen ire pwukat ahpw kaidehn kahpwal kan me kin kauwehla sampah de kahpwal teikan. Duwehte met, irail sounkalohk kan nan United States kin tehk me aramas akan nan arail kousoan kin nsenohki duwen mehkan me duwehte mwersuwed kan me kin wiawi, tohtohlahn sidohsa kan de pil tiahk suwed kan. Irail sounkadehde tohto kin pweida nan kalohk oh irail kak tepida koasoiong tohnihmw akan ni arail kin tepikihda koasoia duwen ire pwukat. Irail tohnpadahk en Paipel koahiek kan kin anahne tehk kanahieng me sohte lipilipil soangen ire me irail pilada en koasoia, irail anahne en ahneki lamalam pwung, kihda kangoang, oh kasalehda kesempwal en mourki kaweid kan sang nan Paipel oh pil koapworopwor me Koht pahn ketikihda ni ahnsou kohkohdo.—Aiseia 48:17, 18; 52:7.

14. Kawehwehda iaduwen kitail kak en wekiwekid mwomwen atail koasoi en pwungiong anahn de irair kan.

¹⁴ E pil kin sawas laud en song wekiwekid mwomwen atail kin tepikihda atail koasoi kan nan kalohk pwe kitail kin kalohk ong aramas akan me kin kohsang soangsoangen tiahk en sahpw, kasukuhl, oh pelien lamalam. Mwomwen atail pahn kin koasoiong irail akan me kin kamehlele me Koht kapikada soahng koaros ahpw sohte kin kamehlele Paipel pahn weksang mwomwen atail pahn kin koasoiong irail me kin kamehlele me sohte Koht. E pahn wekpeseng mwomwen atail pahn koasoiong emen me kin kilangwohng pwuhk kan me kin pid pelien lamalam nin duwen dipwisou ehu me wiawihda ohngete en kamwekid lamalam en aramas oh irail akan me kin kamehlele dahme Paipel padahngki. Kitail pil anahne en koahiek de materek ni atail pahn kin koasoiong aramas akan me arail sukuhl kin wekpeseng. Irail sounpadahk koahiek kan pahn kin doadoahngki arail loalokong oh karasaras kan me pahn kin pwungiong mwomwen irair en ahnsowo.—1 Sohn 5:20.

Sawas ong Sounkalohk Kapw kan

15, 16. Dahme kahrehda mie anahn en kasukuhl ohng irail sounkalohk kapw kan?

¹⁵ Pohl sohte kin ihte medemedewe en kamwahuwihalahte pein ah koahiek en padahk. E kin tehk anahn en kasukuhl oh kaunopada irail me pwulopwul kan duwehte Timoty oh Taitus me pil wiahla sounkalohk koahiek kei. (2 Timoty 2:2; 3:10, 14; Taitus 1:4) Duwehte met, pil mie anahn karuwaru en kihda oh ale kasukuhl rahnwet.

¹⁶ Nan pahr 1914, mie irail sounkalohk 5,000 nan sampah pwon, a rahnwet, irail sounkalohk kapw 5,000 me kin papidaisla nan ehuehu wihk. (Aiseia 54:2, 3; Wiewia 11:21) Ni me kapw kan kin tepiada werekiong irail Kristian akan nan mwomwohdiso oh kin men iang irail kalohk, irail kin anahne kasukuhl oh kaweid. (Kalesia 6:6) E kesempwal kitail en doadoahngki sapwellimen Kaun Sises elen padahk ong kasukuhlih sounkalohk kapw kan.c

17, 18. Iaduwen kitail kak sewese sounkalohk kapw kan en kak koahiekla nan wasahn kalohk?

¹⁷ Sises sohte ihte kilangada pokon en aramas oh padahkiong sapwellime wahnpoaron kan en tepida koasoi. E kin keieu kawehwehda duwen anahn laud ohng wia doadoahk en kalohk oh kin kaukaule kapakapki arail doadoahk. Mwuri, e wiahda koasoandi siluh: iengen emenemen, wasa me irail pahn kalohk ie, oh padahk kan me irail pahn doadoahngki. (Madiu 9:35-38; 10:5-7; Mark 6:7; Luhk 9:2, 6) Kitail kak pil kahlemengih Sises. Sohte lipilipil ma kitail sewese pein neitail seri kan, emen tohnsukuhl kapw de emen me sohte kalohk ekis wereila, e konehng kitail en nantihong kihda kasukuhl ni atail wiahda koasoandi siluh pwukat.

¹⁸ Sounkalohk kapw kan kin anahne sawas laud pwe irail en kak ahnla kalohki Rongamwahu en Wehio. Ke kak sewese irail en kaunopada ehu padahk me mengei? Ni amwa pahn kalohk, mweidong en rong oh sukuhliki sang ahmw mehn kahlemeng sang ni ahmw pahn padahk ni tepin ihmw kan. Ke kak kahlemengih Kidion ni eh ndaiong ienge sounpei kan: “Kumwail mwasahn ie oh alasang dahme I pahn wia.” (Sounkopwung 7:17) Mwuri, ke kak mweidong sounkalohk kapwo en uhd song koasoi. Ken kapinga ih ni ahl kamantik oh ma mie anahnepe a ke kak sewesehki wasa kan me e anahne en koahiekla ie.

19. Dahme ken koasoanehdi teng nan kapehdomw ni ahmw kin song en ‘kapwaiada ahmw pwukoahn kalohk oh pweida’?

¹⁹ Pwe kitail en kak ‘kapwaiada atail pwukoahn kalohk oh pweida,’ kitail en koasoanehdi teng nan kapehdatail en koahiekla oh materek ni atail kin tuhwong aramas akan oh pil kasukuhlih irail sounkalohk kapw kan en pil wia met. Ni atail kin medewe duwen kesempwalpen atail mehn akadei—en kalohki loalokong me pid duwen Koht me pahn kahluwalahng mour soutuk—kitail kak kamehlele me mie katepen atail kin nantihong “wialahr soahng koaros rehn aramas koaros, pwe kitail en komourala ekei irail nin duwen eh kak pahi.”—2 Timoty 4:5; 1 Korint 9:22.

[Nting tikitik me mi pahs]

Ke Tamanda?

• Ni ahl dah kan kitail kak kahlemengih Pohl nan atail doadoahk en kalohk?

• Soahng dah kan me kitail anahne en wekidala nan atail elen lamalam?

• Iaduwen atail kak wia padahk me kitail doadoahngki en pwung oh kansenamwahu ong aramas?

• Dahme sounkalohk kapw kan anahne pwe irail en kak ahnla de koahiekla nan kalohk?

[Blurb nan Pali 10]

Wahnpoaron Pohl kin tehk kanahieng, materek oh koahiek ni e kin wia doadoahk en kalohk oh padahk

[Blurb nan Pali 11]

Sises wiahda koasoandi siluh ohng sapwellime werek kan: iengen emenemen, wasa me irail pahn kalohk ie, oh padahk kan me irail pahn doadoahngki

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 9]

Pohl kin pweida oh sair mohngiong en soangsoangen aramas akan me kin karonge ih sang ni ah kin kak wekiwekid sapwellime padahk pwehn pwungiong soangsoangen irair kan

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 11]

Irail sounkalohk koahiek kan kak sewese irail me kapw kan kaunopada ohng kalohk

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 12]

Irail sounkalohk koahiek kan kin medemedewe duwen tiahk kan me aramas kan me kin rong ih kin tikida loale