Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w06 9/1 pp. 13-17
  • ‘Pwehn Momour, Pilada Mour’

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • ‘Pwehn Momour, Pilada Mour’
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Saledek en Pilipil nan Israel
  • Wiahda Pilipil Pwung
  • “Kumwail Pahn Kin Koasoiaiong Noumwail Seri kan”
  • Dahme Pahn Wiawihong Uhk Ahnsou Kohkohdo Iei Pein Omw Pilipil!
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Wehipokon)—2018
  • Mahsen en Siohwa Uhdahn Pahn Pweida
    Iren Onop kan ong Kahn Iroir 4—2007
  • Irail Ipwedihong Nan Sapwellimen Koht Wehi Pilipilo
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
  • Sukuhliki Sapwellimen Siohwa Ahl Akan
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2005
Kilang Pil Ekei
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2006
w06 9/1 pp. 13-17

‘Pwehn Momour, Pilada Mour’

“Kumwail en pilada nanpwungen mour oh mehla, nanpwungen sapwellimen Koht kupwuramwahu de sapwellimen Koht keria. Eri, pilada mour.”—DEUDERONOMI 30:19.

1, 2. Ni soangen ahl dah me aramas wiawihda rasehng Koht?

“KITA pahn wiahda aramas rasehng kita.” Mahsen sarawi pwukat ntingdi nan keieun irelaud en Paipel. Nan Senesis 1:26, 27, e kasalehda me “Koht eri ketin wiahda aramas; e ahpw ketin wiahda aramas rasehng ih.” Kahrehda, tepin aramas weksang soangen kepikipik koaros pohn sampah. Tepin aramaso rasehng Ih me kapikada aramaso, pwe e kak kasalehda sapwellimen Koht irair kan, e kak kasalehda limpoak, kopwungpwung, erpit, oh manaman. Mie pil ah kadeikpen loale mehn sewese ih pwehn kak wiahda pilipil akan me pahn mwahu ong pein ih oh pil kak kaperenda Seme nanleng. (Rom 2:15) Ni mwotomwot, Adam ahneki saledek en wia ah pilipil. Ni Siohwa ah ketin udiahl sapwellime ohl me e kapikada en mih pohn sampah, e ketin tenek ong sapwellime doadoahk oh mahsanih: “Kilang! e inenen mwahu.”—Senesis 1:31; Melkahka 95:6.

2 Pwehki kitail wia kadaudok en Adam, kitail pil wiawihda rasehng Koht. Ahpw, iaduwen, kitail uhdahn ahneki saledek en pilada dahme kitail en wia? Edetehn Siohwa sapwellimaniki kehl en mwahngih dahme pahn wiawi mwuhr, e sohte kin koasoanehdi ahn emenemen aramas ah wiewia kan oh soangen aramas dah me e pahn wiahla mwuhr. Siohwa kin kupwurki emenemen aramas en kak wiahda ah pilipil ni saledek oh koasoanehdi dahme e pahn wia nan ah mour. Pwe en kak sewese kitail en wehwehki kesempwalpen atail saledek en wia pilipil pwung kan, keieu kitail en sukuhliki sang dahme wehin Israel wia.—Rom 15:4.

Saledek en Pilipil nan Israel

3. Dahme tepin Kosonned Eisek ko kehkehlikihong mehn Israel kan en wia, oh iaduwen mehn Israel lelepek kan arail pilada en peikiong met?

3 Siohwa mahsanih ong mehn Israel akan: “Ngehi Siohwa, amwail Koht, me kapitkumwailla sang Isip, wasa kumwail mihmi ie nan mour en lidu.” (Deuderonomi 5:6) Nan pahr 1513 B.C.E., Siohwa kasalehiong wehin Israel sapwellime manaman ni e kapitirailsang Isip oh kahrehda irail sohte kak kelikemwe mahsen pwukat. Nan tepin Kosonned Eisek ko, Siohwa mahsanih ong sapwellime meninkeder Moses: “Kumwail sohte pahn ahneki emen koht tohrohr mwohi.” (Eksodus 20:1, 3) Ahnsowo, wehin Israel pilada en peik. Irail men kihong Siohwa arail lelepek unsek.—Eksodus 20:5; Nempe 25:11.

4. (a) Soangen pilipil dah me Moses kihong mehn Israel kan en wia? (b) Soangen pilipil dah me mih rehtail rahnwet?

4 Mwurin pahr 40, ni mahsen kehlail Moses katamanki ehu dih en mehn Israel akan duwen pilipilo me irail anahne wia. E mahsanih: “Met sampah oh nanleng en wia ei sounkadehde me I kihongkumwailehr, kumwail en pilada nanpwungen mour oh mehla, nanpwungen sapwellimen Koht kupwuramwahu de sapwellimen Koht keria. Eri, pilada mour.” (Deuderonomi 30:19) Pil duwehte rahnwet, kitail kak wia atail pilipil. Kitail kak pilada en papah Siohwa ni lelepek oh koapworopworki mour soutuk ni ahnsou kohkohdo, de kitail kak pilada en sapeikiong Siohwa oh ale kalokepe kan. Kitail kilang mehn karasepe riau en aramas akan me wiahda pilipil wekpeseng kan.

5, 6. Pilipil dah me Sosua wiahda, oh ia imwila?

5 Nan pahr 1473 B.C.E., Sosua kahluwalahng mehn Israel akan nan Sapwen Inowo. Mwohn e sipalla, Sosua ketikihong wehin Israel pwon peneu kehlail: “Ma kumwail sohte men papah Kauno, eri, kumwail pilada rahnwet ihs me kumwail pahn papah: ma koht akan me amwail pahpa kahlap ako kin papah nan Mesopodamia, de koht en mehn Amor kan me sapweniki sahpwet me kumwail koukousoan ie ahnsou wet.” Mwurin mwo, e doula oh mahsanihki duwen ah peneinei, mahsanih: “A ngehi oh ei peneinei, se pahn papah Kauno.”—Sosua 24:15.

6 Mwohn met, Siohwa kangoange Sosua en lamalam kehlail oh kommwad, oh kaweidki ih en dehr kesehla ah peikiong sapwellimen Koht Kosonned. Ahpw, ni ah pahn kin wadewadek pwuhken Kosonnedo ni ngihl tikitik ni rahn oh ni pwong, Sosua pahn kak pweida nan ah mour. (Sosua 1:7, 8) Oh iei me Sosua wia. Oh ah pilipil imwikihla kapai kan. Sosua mahsanih: “Kauno ketin kapwaiada inou koaros me e ketin wiahiong mehn Israel ko.”—Sosua 21:45.

7. Pilipil dahieu me mehn Israel akan wiahda ni mwehin Aiseia, oh ia imwilahn met?

7 Weksang met, kitail kilang irair nan Israel mpen pahr 700 mwuri. Ahnsowo, mehn Israel tohto kin idawehn tiahk en kaudok likamw. Karasepe, ni kaimwiseklahn rahn en ehuehu pahr, aramas akan kin pidakihpene tehpel ehu me dirki soangsoangen mwenge iou kan oh wain mwahu. Met kaidehn kisin tuhpenehn peneinei ieu. Met wia tuhpenehn palien sarawi me kin wiawi pwehn kawauwih koht likamw riemen. Soukohp Aiseia kasalehda duwen kupwuren Koht ong wiewia salelepek wet ni eh mahsanih: “Kumwail me sohpeisang ie, me pohnsehse Saion, ei dohl sarawio, oh kin pwongih Kad oh Meni, koht en paiamwahu oh koht en koasoanehdi dahme pahn wiawi mwuhr.” Irail kamehlele me pweidahn wahnsahpw nan pahro kin, sohte kohsang sapwellimen Siohwa kapai, ah sang ni arail kin kaperenda “koht en paiamwahu” oh “koht en koasoanehdi dahme pahn wiawi mwuhr.” Ni mehlel, ni arail piladahr nsenki uhwong Siohwa, irail piladahr ong pein irail dahme pahn wiawi mwuhr. Siohwa mahsanih: “Kumwail pahn mehkihla mehla eikek, pwehki amwail sohte sapeng ni ei malipei kumwail de rong ei mahsen. Kumwail pilada eh sapeikiong ie oh wia me suwed.” (Aiseia 65:11, 12) Irail eri mehkihla arail pilipil sapwung, oh koht en koasoanehdi dahme pahn wiawi mwuhr oh koht en paiamwahu sohte ahr kehl en irehdi met.

Wiahda Pilipil Pwung

8. Nin duwen dahme Deuderonomi 30:20 kin kasalehda, dahme kin sewese kitail en wiahda pilipil pwung?

8 Ni ahnsou me Moses kaweidki mehn Israel en pilada mour, e kasalehda ewen kahk siluh me irail en wia, mahsanih: “Poakohng Siohwa, amwail Koht, rong oh kapwaiada sapwellime mahsen oh loalopwoat ohng ih.” (Deuderonomi 30:20) Kitail tehkpene ehuehu ewen kahk pwukat pwe kitail en kak wiahda pilipil pwung.

9. Iaduwen atail kak kasalehda atail poakohng Siohwa?

9 Sang ni atail kin poakohng Siohwa atail Koht: Kitail kin pilada en papah Siohwa pwehki kitail poakohng Ih. Kapwaiada mehn kahlemeng kan en mwein Israel, e sewese kitail en powehdi kasongosong koaros en wiahda tiahk samin akan oh ireikitailsang soangen mour me kak kahrehong kitail en kihrla nan ahn sampah irair en noahrok kepwe. (1 Korint 10:11; 1 Timoty 6:6-10) Kitail kin tengediong Siohwa oh kolokol sapwellime kosonned akan. (Sosua 23:8; Melkahka 119:5, 8) Mwohn mehn Israel akan ahr pedolong nan Sapwen Inou, Moses kaweidkin irail oh mahsanih: “Eri, I padahkihongkumwailehr kosonned koaros, nin duwen Siohwa, ei Koht eh ketin mahsanihong ie, pwe kumwail en kin kapwaiada nan sahpwo me kumwail pahn pedolong loale oh sapwenikihla. Kapwaiada ni loalopwoat, pwe met pahn wiahla kadehdepen amwail loalokong oh kupwurokong nan wehi teikan.” (Deuderonomi 4:5, 6) Met iei ahnsoun kasalehda atail limpoak ong Siohwa sang ni atail kin mwohneki Siohwa nan atail mour. Kitail pahn uhdahn ale kapai ma kitail pilada en wia met.—Madiu 6:33.

10-12. Mehn kasukuhl dah me kitail alehsang atail tehkpene dahme wiawi ni rahn akan en Noha?

10 Sang ni atail rong oh kapwaiada sapwellimen Koht mahsen: Noha “iei ih me lohkiseli duwen mour pwung pahn kupwur en Koht.” (2 Piter 2:5) Kereniong aramas koaros mwohn Nohlik Lapalap, soahng teikan kin kerempwahla arail madamadau oh “sohte tehk” ahn Noha pakair kan. Ia imwila? “Nohliko kamwopwirailla koaruhsie.” Sises kasalehda me atail rahn ni “ahnsoun Nein-Aramas” e pahn pil duwehte mwehin Noha. Dahme wiawihier nan rahn en Noha wia mehn kaleke ieu ong aramas akan en rahnwet me pilada ren dehr kapwaiada sapwellimen Koht pakair.—Madiu 24:39.

11 Irail oko me kin kepitki pakair sarawi kan me sapwellimen Koht ladu kan kin lohki nan atail ahnsou en ese dahme pahn wiawi ma re sohte peikiong. Ong soangen soun kapailok pwukat, wahnpoaron Piter mahsanihki: “Irail sohte kin men ese duwen Koht eh ketin mahsenier kawao, oh duwen nanleng oh sampah eh wiawihkihda mahseno, duwen sampah eh pwarada oh wiawihda sang pihl oh nan pihl, oh duwen eh ohkihla pihl kawao, iei pilen Nohlik Lapalapo. Ahpw, nanleng oh sampah en ahnsou wet mihmiehki mahsenohte en Koht oh wie nekinek ong ni ahnsou re pahn ohkihla kisiniei. Re wie nekinek ong ni rahnen kadeik, iei rahnen kamwomwmwomwlahn me suwed kan.”—2 Piter 3:3-7.

12 Met weksang pilipil me Noha oh tohn imwe wiahda. “Pwoson me kahrehiong Noha eh rong oh peikiong sapwellimen Koht mahsen duwen mehkan me pahn kohdo, me e sohte kak kilangki mese. E peikiong Koht oh wiahda warihmw ehu.” En Noha peikiong sapwellimen Koht pahngoko wahdo komour ong tohn imwe kan. (Ipru 11:7) Kitail en pil mwadang rong sapwellimen Koht mahsen oh ni peik kapwaiada.—Seims 1:19, 22-25.

13, 14. (a) Dahme kahrehda ‘loalopwoat ong Siohwa’ inenen kesempwal? (b) Iaduwen atail pahn mweidohng Siohwa, “Sounwia Sah,” en kaweid atail mour?

13 Sang ni atail loalopwoat ong Siohwa: En ‘pilada mour oh wie momour,’ kaidehn ihte kitail en poakohng Siohwa oh rong oh kapwaiada sapwellimen Koht mahsen, ahpw kitail en pil ‘loalopwoat ong Siohwa,’ me wehwehki, kitail en wia kupwure. Sises mahsanih, “Kumwail nantihong oh kanengamahiong, pwe ih duwen amwail pahn ale komourpamwail.” (Luk 21:19) Ni mehlel, pilipil me kitail wiahda ong met kin kasalehda dahme mihmi nan mohngiongitail. Lepin Padahk 28:14 mahsanih, “Peikiong Kauno ahnsou koaros, ke ahpw pahn nsenamwahu. Ma ke keptakai, ke pahn ohla.” Parao en Isip en kawao wia mehn kasalepen met. Nin doken ehuehu Kalokolok Eiseko lelohng Isip, mohngiong en Parao kin kekeluwakala oh sohte men kasalehda lahn Koht. Siohwa sohte idingki Parao en peikiong Ih, ahpw ketin mweidohng kaunen wehi pohnmwahso en pein wia ah pilipil. Ahpw, kupwuren Siohwa pweidahr, nin duwen wahnpoaron Pohl kawehwehda kupwuren Siohwa ohng Parao mahsanih: “Iet kahrepen ei kasapwiluhkadahng nanmwarki, pwe I en kasalehda ei manaman rehmw, oh pwe mwarei en lohkseli wasa koaros nin sampah.”—Rom 9:17.

14 Pahr epwiki kei mwurin Israel ah maiauda sang pahn manaman en Parao, soukohp Aiseia mahsanih: “Ahpw komwi me samat, Maing Siohwa. Se rasehng pwehl, a komwi sounwia sah. Komwi me ketin wiaikitada.” (Aiseia 64:8) Ni atail kin mweidohng Siohwa en ketin kaweid atail wiewia sang ni atail sukuhliki oh doadoahngki sapwellime Mahsen, kitail pahn kin ekis ekis wiahla aramas kapw. Kitail pahn kin laudla atail karakarahk oh mengei en wekidek, oh sewese kitail en kak tengediong atail loalopwoat ong Siohwa, pwehki kitail uhdahn men kaperenda Ih.—Episos 4:23, 24; Kolose 3:8-10.

“Kumwail Pahn Kin Koasoiaiong Noumwail Seri kan”

15. Nin duwen Deuderonomi 4:9 kasalehda, Moses katamanki Israel soangen pwukoah dah riau?

15 Ong wehin Israel me pokonpene pwehn pedolong nan Sapwen Inouo, Moses mahsanihong irail: “Ahpw kumwail pahn kanahieng, pwe kumwail dehr manokehla ire kesempwal akan me kumwail pein kadehdehkier masamwail kan. Kumwail dehpa mweidohng re en sohrasang nan kapehdamwail erein amwail mour. A kumwail pahn kin koasoiaiong noumwail seri kan oh nein noumwail seri kan.” (Deuderonomi 4:9) Pwe irail en kak ale sapwellimen Siohwa kapai oh paiamwahu nan sahpw me re pahn sohsohki, aramas oko pahn kapwaiada pwukoa riau mwohn silangin Siohwa arail Koht. Irail sohte pahn manokehla soahng mwahu kan me Siohwa ketin wiahda mwohn masarail akan, oh irail en padahkiong mepwukat ong dih kan me pahn kohdo mwuhr. Ni atail wia sapwellimen Koht aramas akan nan rahnwet, kitail en pil wia soahngohte ma kitail men ‘pilada mour oh wie momour.’ Dahme kitail kilangkiher masatail akan me Siohwa ketin wiahiong kitail?

16, 17. (a) Dahme misineri kan me sukuhlda Gilead kin kak wia nan doadoahk en kalohki Wehio? (b) Mehn kahlemeng dah kei en pwerisek me ke kin ese?

16 Kitail inenen perenki kilang duwen Siohwa ah ketin kapaiada atail doadoahk en kalohk oh katohnpadahk. Sangete ahnsou me Watchtower Bible School of Gilead ah tepida nan pahr 1943, misineri kan kin tiengla mwowe nan doadoahk en katohnpadahk nan sahpw tohto. Leledo rahnwet, irail me iang tepin sukuhl wet kolokolete arail ngoangki kalohki Wehin Koht, mendahki arail mahlahr oh ekei ahneki kahpwal en paliwar akan. Ehu karasepe mwahu iei Mary Olson, me kesepwilsangehr Gilead nan 1944. E wia doadoahk en misineri keieu nan Colombia, mwuri nan Uruguay, oh met e mihmi Puerto Rico. Mendahte ma e ekis solahr nohn kak kohseli pwehki kahpwal en paliwar akan pwehki ah mahlahr, Sister Olson kin perenkihte kalohk. Ni ah kin doadoahngki ese lokaiahn Spain, e kin koasoanehdi ah ahnsou nan ehuehu wihk pwehn iang sounkalohk en wasao kalohkseli.

17 Nancy Porter me ahnsouwet wiahlahr liohdi, oh kesepwil sang Sukuhl en Gilead nan 1947, pil wie papahte nan Bahamas. Ih pil emen misineri me kin pwerisekte nan kalohk. Sister Porter ripohtki nan ah koasoia duwen ah mour me: “Padahkiong aramas teikan duwen padahk mehlel en Paipel kin wia irair tohrohr ong wahdohng ie peren. E kin kihong soandi mwahu ong wiewia ngenen akan oh iei me kihong ahi mour kehlail.”a Ahnsou me Sister Porter oh meteikan me lelepek kin tamanda arail mour mahso, irail sohte kin manokehla dahme Siohwa kin ketin wiaiong irail. Ah iaduwen kitail? Kitail kin perenki duwen ahl me Siohwa kin ketin wia pwehn kapai doadoahk en Wehio nan atail wasahn kousoan akan?—Melkahka 68:11.

18. Dahme kitail kak sukuhlikihsang atail wadek koasoipen mouren misineri kan?

18 Se kin perenki dahme irail me wereilahr nan padahk mehlel akan kin wiadahr oh pil wiewia. E kin wia mehn kakehle kapehdatail ni atail kin wadek duwen koasoipen arail mour akan pwehki ni atail kin kilang dahme Siohwa ketin wia ong aramas lelepek pwukat, e kin kakehlakahda atail lamalam en papah Siohwa. Ke kin ahnsou koaros wadek soangen koasoi kaperen pwukat me The Watchtower kin ntingihada oh pil doudouloale audepen koasoi pwukat?

19. Iaduwen pahpa oh nohno Kristian akan kin isaneki oh doadoahngki koasoipen mour en aramas akan nan The Watchtower?

19 Moses katamanki mehn Israel akan me irail dehr manokehla soahng koaros me Siohwa kin ketin sewesekin irail oh mepwukat sohte pahn manoknokla erein arail mour. E pil kapatahiong ehu ewen kahk oh mahsanih: “A kumwail pahn kin koasoiaiong noumwail seri kan.” (Deuderonomi 4:9) Koasoi mehlel akan kin kaperen rong. Irail me pwulopwul kan anahne mehn kahlemeng mwahu kan. Sister kiripw akan kak ale kasukuhl sang lelepek en sister mah kan me koasoipen arail mour ntingdi nan The Watchtower. Wia doadoahk en kalohk nan wasa kan me kin lokaiahki lokaiahn sahpw tohrohr nan pein ahmw wasa kin kihong brother oh sister kan ahnsou mwahu tohrohr en kedirepwki kalohkiseli Rongamwahuo. Pahpa oh nohno Kristian akan kumwail soh doadoahngki ekspiriens kaselel akan en misineri lelepek en Gilead akan oh pil meteikan en kangoange noumwail seri kan en pilada mour en wia sounkalohk kaukaule?

20. Dahme kitail en wia pwehn “pilada mour”?

20 Eri, iaduwen emenemen kitail kin “pilada mour”? Sang ni atail doadoahngki kisakis kaselel en saledek en pilipil pwehn kasalehiong Siohwa me kitail poakohng Ih oh kin nantihweite wia uwen atail kak koaros nan atail papah Ih erein a ketin mweidohng kitail ahnsou mwahu wet. Moses mahsanih me Siohwa, iei “Ih me pahn kahrehiong kumwail oh kadaudokamwail kan mour werei nan sahpw.”—Deuderonomi 30:19.

[Nting tikitik me mi pah]

a Kilang artikel me oaralap koasoia “I Kin Ahneki Peren oh Kalahngan ong Siohwa Mendahki Ahi Pwoud Mehsang Ie,” me pwarada nan The Watchtower en June 1, 2001, pali 23-27.

Ke Tamataman?

• Dahme ke sukuhlikihsang mehn karasepe kan ong pilipil wekpeseng kan me kitail kilangehr?

• Ewen kahk dah kan me kitail en wia pwe kitail en “pilada mour”?

• Soangen pwukoa riau dah me kitail ale kangoang en kapwaiada?

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 13]

“I kihda mour oh mehla mwohmwail”

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 16]

Noha oh ah peneinei ale komourparail pwehki irail rong oh kapwaiada sapwellimen Koht mahsen

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 17]

Mary Olson

[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 17]

Nancy Porter

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share