Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • br5 pp. 7-10
  • Ke Kaunopadahngehr Rahn en Siohwa?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ke Kaunopadahngehr Rahn en Siohwa?
  • Iren Onop kan ong Kahn Iroir 5—2007
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Kasalehda me Pein Kowe Ke Kaunopadahr
  • Ke Anahne Wia Wekideklahkei?
  • Mwomwen Omw Ehuong Meteikan
  • Sohte Kin Kisehn Sampah
  • Ireirowohng Paliohsang Rahn Lapalap en Siohwa
  • Komw Onopadahngehr Rahn En Siohwa?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1997
  • Mihmihte Karanih Siohwa
    Dahme Paipel Kak Padahkihong Kitail?
  • Onopada Ong Rahnen Siohwa
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2004
  • “Rahn Lapalap En Sihowa Kerendohr”
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2007
Kilang Pil Ekei
Iren Onop kan ong Kahn Iroir 5—2007
br5 pp. 7-10

Ke Kaunopadahngehr Rahn en Siohwa?

“Rahn lapalap en KAUN-O kerendohr—kerendohr mehlel oh pahn mwadang leledo!”​—SEPANAIA 1:14.

1-3. (a) Dahme Paipel mahsaniheki duwen rahn en Siohwa? (b) Mehnia “rahn en Siohwa” me kitail kerekerenlahng?

RAHN lapalap en Siohwa sohte reireikihte awa 24. E wia ahnsou werei ieu me Siohwa pahn wia sapwellime kadeik ong aramas suwed akan. Ei, mie kahrepen irail akan me sohte kin uhpahiong Koht en masakada rahn kamasepwehk, rahn en engieng, kapwunod oh rahn en kamwomw sampah. (Ais. 13:9; Eimw. 5:18-20; Sep. 1:15) Ahn Soel kokohp mahsanih: “Rahnen KAUN-O kerendohr, rahn me Wasa Lapalap pahn ketikihdo mehn kamwomwala wasa. Ia pahn uwen kamasepwehk en rahno!” (Soel 1:15) Ni rahn lapalapo, Koht pahn ketin wia Soun komourpen irail me “kin peikiong.”​—Mel. 7:10.

2 Lepin mahsen lepet, “rahnen KAUN-O” kin wehwehki kepwilipwil mwuledek en sapwellimen Koht kadeik nan ahnsou kan. Karasepe, “rahnen KAUN-O” lelohng tohn Serusalem ni eh ketin doadoahngki wehin Papilon nan pahr 607 B.C.E. (Sep. 1:4-7) Soangen kadeik en Koht wet te pil wiawi nan pahr 70 C.E. ni ahnsou me e ketin doadoahngki mehn Rom en wadohng sapwellime kadeik ong wehin Suda me soikala sapwellime Ohlo. (Dan. 9:24-27; Sohn 19:15) Paipel pil kohpada “rahnen KAUN-O” ieu ni ahnsou e pahn ketin ‘mahwen ong wehi kan koaros.’ (Sek. 14:1-3) Pahn kaweid en ngehn sarawi, wahnpoaron Pohl mahsanih me rahno pahn wiawi ni ahnsou en ketier en Krais me tepikihda ni Sises eh ketin sepwildahng mwoalen Nanmwarki nanleng nan pahr 1914. (2 Des. 2:1, 2) Sangehr ni kilel akan me kasalehdahr me rahn en Siohwa kerekerendo mwadang, ahn Sounkadehdehn Siohwa kan Iren Pahr en 2007 kin wia ire inenen konehng ieu. Met kin kohsang nan pwuhken Sepanaia 1:14 me mahsanih: “Rahn Lapalap en KAUN-O [“Siohwa,” NW] kerendohr.”

3 Pwehki rahn lapalap en Koht eh kerendohr, met iei ahnsou en kasalehda me kitail onopadahr. Iaduwen omw pahn kaunopadahng rahno? Ke anahne pil wia mehkot tohrohr pwe ken kaunopadahng rahn en Siohwa?

Kasalehda me Pein Kowe Ke Kaunopadahr

4. Ong mehn songosong lap dahieu me Sises ketin kaunopadahng?

4 Nan sapwellimen Sises kokohp me pid duwen imwin koasoandi suwed wet, e ketin mahsanihong sapwellime tohnpadahk ko: “Onohnop ahnsou koaros.” (Mad. 24:44) Ni ahnsou me Sises ketin mahsanih met, pein ih kaunopadahr en lelong songosong lap—nan sapwellime meirong tomwo. (Mad. 20:28) Eri dahme kitail kak koledihsang ni mwomwen Sises eh ketin kaunopadahr pein ih?

5, 6. (a) Iaduwen atail poakohng Koht oh aramas akan eh kin sewesei kitail en kaunopadahng rahn en Siohwa? (b) Ong me pid poakohng mehn mpatail, soangen mehn kahlemeng dah me Sises ketikihda?

5 Sises ketin limpoak ong Siohwa oh Sapwellime irair pwung kan ki mohngiong unsek. Ipru 1:9 mahsanih duwen Sises: “Komw kin kupwurki dahme pwung, oh kin kalahdeki dahme sapwung. Ihme Koht, omwi Koht, ketin pilkinkomwihda oh ketikihong komwi peren en wahu ehu me laudsang mehlel me e ketikihong omwi werek kan.” Pwehki Sises kin poakohng Seme nanleng, e kin kolokolete lelepek ong ih. Ma kitail pil ahneki soangen limpoak ong Koht ohte oh kin kapwaiada sapwellime koasoandi kan, e pahn ketin perei kitail. (Mel. 31:23) Soangen limpoak oh peik wet pahn sewesei kitail en kaunop kitailadahng rahn lapalap en Siohwa.

6 Poakohng aramas wia mehkot inenen sansal mwahu nan mour en Sises. Ni mehlel, “e kin kupwureirailla, pwehki ar pwunod akan oh sohte epwelparail, pwe re rasehng sihpw kei me sohte silepahr.” (Mad. 9:36) Kahrehda, Sises kin ketin kalohki rongamwahwo ong aramas akan, me duwehte soangen limpoak me kin kamwakid kitail pwe kitail en lohki rongen Wehio ong mehn mpatail akan. Limpoak ong Koht oh mehn mpatail kin kahrehiong kitail en pwerisek oh wia sounpapah Kristian akan oh met pil kin sewesei kitail en kaunopadahng rahn lapalap en Siohwa.​—Mad. 22:37-39.

7. Nin doken atail awiawih rahn en Koht, dahme kahrehda kitail pahn kak ahneki peren?

7 Sises kin ketin ngoangkihlahte en wia kupwuren Siohwa. (Mel. 40:8) Ma kitail pil kin ahneki soangen madamadau wet, kitail pahn peren nan atail papah Koht. Duwehte Sises, kitail en dehr kisekol, oh met pahn kahrehiong kitail en inenen wia aramas peren kei. (Wiewia 20:35) Ei, ‘peren me KAUN-O pahn ketikihong kitail pahn kakehlakaikitailla.’ Ni peren, kitail pahn kak kaunopada mwahu pein kitail ong rahn lapalap en Koht.​—Neh. 8:10.

8. Dahme kahrehda kitail en kakaranihkitaillang Siohwa ni kapakap?

8 Poaden kapakap ong Koht kin sewese Sises en kaunopadahng songepen eh pwoson me e pahn lelohng. E ketin kasakas nin doken eh papidais rehn Sohn. Sises kin kasakas pwohng ehu pwon ni ahnsou me e pilada sapwellime wahnpoaron oko. (Luk 6:12-16) Ihs sounwadek Paipel me sohte pahn pwuriamweikihla duwen loulou en loalohla me Sises ketin wia ni keimwiseklahn pwohng ong sapwellime mour pohn sampah? (Mark 14:32-42; Sohn 17:1-26) Kowe aramas en kapakap, me duwehte Sises? Kin kalapw keiong mpen Siohwa, dehr pwururki omw kapakap, oh peki kaweid en ngehn sarawi, oh kin mwadang alehda kaweid ni ahnsou me ke kin diarada ahl pwung. Ehupene kehlail ong Samatail nanleng wia mehkot inenen kesempwal nan ahnsou apwal wet, ni ahnsou me rahn lapalap en Koht kin mwadangete kerekerendo. Uwen omw kak koaros, kakaranihiukalang Siohwa ni kapakap.​—Seims 4:8.

9. Ia uwen kesempwal en atail en nsenohki kasarawihala mwaren Siohwa?

9 Nsenohki kasarawihala sapwellimen Siohwa mwar sarawi pil kin sewese Sises en kaunopadahng kasongosong kan me e pahn lelohng. Ni mehlel, e ketin padahkihong sapwellime werek kan me nan arail kapakap akan ong Koht irail en peki: “Mwaromwi en sarawihla rehn aramas koaros.” (Mad. 6:9) Ma kitail kin inenen men sapwellimen Siohwa mwar en sarawihla, de wahula, kitail pahn nantihong dehr wia mehkot me pahn wahdohng kanamenek ni mwahro. Imwilahn met, kitail pahn kaunopadahr mwahu ong ni rahn lapalap en Siohwa.

Ke Anahne Wia Wekideklahkei?

10. Dahme kahrehda e konehng kitail en kasawih atail mour?

10 Ma rahn en Siohwa pahn lelodohr lakapw, mehlel ke onopadahr? E pahn mwahu ma emenemen kitail en pein kasawih eh mour ma miehte mwomwen mwekid de madamadau ieu me anahne koason sapahl en wiawihiong. Pwehki atail mour nan ahnsou wet eh nohn mwotomwot oh kitail sehse iahd me mehkan me sohte kasikpe pahn pwarada, emenemen kitail koaros en pehmitikiong ahl akan me kitail kak kakehle oh kolokolete atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. (Ekl. 9:11, 12; Seims 4:13-15) Eri, kitail kasawih mahs ekei ire kesempwal me kitail anahne kihong petehkpe nan atail mour.

11. Ia omw mehn akadei me pid wadek Paipel?

11 Ehu irair kesempwal iei kehkehlik en ‘ladu lelepek’ me kitail en wadek Paipel rahn koaros. (Luk 12:42) Ke kak wiahki omw mehn akadei iei ken kin wadek oh mwuri medemedewe audepen ire kan, sang nan Senesis lel Kaudiahl, pak ehu nan pahr koaros. Ni omw pahn wadekala irelaud 4 nan rahn koaros, nan pahr ehu, ke kak wadekala irelaud 1,189 ko me mih nan Paipel. Emenemen nanmwarki en Israel pahn kin wadewadek Kosonned en Siohwa “erein eh mour.” Eri uhdahn Sosua pil wia met. (Deud. 17:14-20; Sos. 1:7, 8) E inenen kesempwal me elder kan nan mwomwohdiso en kin wadek Mahsen en Koht ni rahn koaros, pwe met pahn kin sewesei irail en pousehwei “padahk mehlel”!​—Taitus 2:1.

12. Dahme kerenlahr en rahn en Siohwa pahn kak wiahiong kitail?

12 Pwehki rahn en Siohwa inenen kerendohr met pahn kamwakid kitail en kaukaule iang towehda mihding en Kristian koaros oh iang kisehn wiewia kan nan ahnsoun mihding, ni uwen omw kak koaros. (Ipru 10:24, 25) Met pahn sewese kalaudehla omw koahiek nin duwen omw wia soun lohki rongen Wehio men, oh me kin raparapahki oh sewese irail me nan kapehd mehlel akan me men ale mour soutuk. (Wiewia 13:48) Ele ke pahn kak pil idipek nan ahl teikan nan mwomwohdiso, me rasehng ken kak kihda sawas ong irail me likeilapalahr akan de pil kihda mehn kangoang ong irail me pwulopwul akan. Ia uwen mepwukat eh nohn pahn kaperen ong uhk!

Mwomwen Omw Ehuong Meteikan

13. Soangen peidek dah kan me kitail kak wiahiong pein kitail me pid onehda sapahl atail mour?

13 Pwehki rahn en Siohwa eh kerendohr, ke anahne nannanti laud pwe en “onehda sapahl pein kumwail ong ni aramas kapw me wiawihda rasehng Koht, oh me kin kasalehda pein ih ni mour mehlel en pwung oh sarawi”? (Ep. 4:20-24) Ni omw pahn kin kakairada irair en Koht akan, aramas akan pahn kak kilangada me ke kin ‘weweidki sapwellimen Koht ngehn’ oh kin kasalehda wahn ngehno kan. (Kal. 5:16, 22-25) Ke kak ndahda soangen wiewia sansal mwahu kan me kasalehda me kowe oh omw peneinei onehda sapahlehr amwail mour? (Kol. 3:9, 10) Karasepe, ke kin sansaliki me ke kin kadek ong iengomw me pwoson akan oh pil ong aramas teikan? (Kal. 6:10) Kaukaule onohnop iren Paipel kan pahn sewesei iuk kakairada irair en Koht akan me pahn kaunopuhkadahng rahn en Siohwa.

14. Dahme kahrehda aramas emen en kapakap oh pekihki ngehn sarawi ma e kin nanti en ahnekihda kanengamah?

14 Iaduwen ma ke me kin keh mwakar oh ese me ke anahne ken ahneki kanengamah? Met iei irair ieu me wia kisehn wah kan me sapwellimen Koht ngehn sarawi kak ketikihong nan loalomw. Kahrehda, kin kapakapki ngehn sarawi, nin duwen me Sises mahsanih: “Kumwail peki, e ahpw pahn kohieng kumwail; kumwail rapahki, kumwail ahpw pahn diar; kumwail letelet, e ahpw pahn ritidahng kumwail. . . . Eri, mehnda ma kumwail aramas sapwung kei, a kumwail ese kihong noumwail seri kan dahme mwahu ong irail. Eri Samamwail me ketiket nanleng soh pahn ketikihong ngehn sarawi irail kan me kin peki reh?”​—Luk 11:9-13.

15. Dahme pahn wiawi ma miehda nanpwung suwed nanpwungen kowe oh emen iengomw nan pwoson?

15 Iaduwen ma miehda nanpwung suwed nanpwungen kowe oh emen iengomw nan pwoson. Nan irairo, ken wia uwen omw kak koaros en kamwahwihala nanpwungamwa, pwe en kolokol meleilei oh minimin nan mwomwohdiso. (Mel. 133:1-3) Doadoahngki kaweid en Sises me ntingdi nan Madiu 5:23, 24 de Madiu 18:15-17. Ma ke kin mweidohng ketipin kihrla ahpw ke wie kolokolete omw mwakar, eri mwadang kapwungala sapwung kan. Pak tohto ieite me anahn iei ken men kasalehda mahk. Pohl ntingihedi: “Kumwail en kin kadekpene oh loallamwahupene, oh mahkpene duwen Koht eh ketin mahkohng kumwail rehn Krais.”​—Ep. 4:25, 26, 32.

16. Ni ahl dah me limpoak mehlel anahn nan pwopwoud?

16 Pwopwoud ieu anahne ira koaros en ahneki limpoakpene, oh kin mahkpene nan ahnsou kan. Ma ke anahne kalaudehla ahmw kin kasalehda limpoak ong ahmw pwoud oh mahkohng ih pwehn wehwehki eh irair kan, koadoahke irair wet ni omw pahn ale sawas en Koht oh sapwellime Mahsen. Ong omw pali, mie mehkot me ke anahne pwe ken kak kapwaiada iren 1 Korint 7:1-5, pwe en katikala pwunod oh irehdi salelepek en pwopwoud? Ni mehlel, met irair en mour ieu me anahne ohl oh lih pwopwoud emen en kin ahneki “loallamwahupene.”

17. Dahme aramas emen pahn wia ma e wiahda dihp toutou ieu?

17 Iaduwen ma ke wiahda dihp toutou ieu? Ken mwadang rapahki sawas pwehn kapwungala. Uwen omw kak koaros, ale sawas rehn elder Kristian akan. Arail kapakap oh kaweid pahn kak sewese oh kapwuredohng uhk omw nanpwungmwahu rehn Koht. (Seims 5:13-16) Kin kapakap ong Siohwa oh poahsoankihda madamadau en koluhla mehlel. Ma ke sohte pahn wia wet, eri ke pahn ahnekihda pepehm en me kowe aramas dipan oh omw nsenmwakelekel pahn suwedla. Depit pil lelohng nan soangen irair wet, ahpw met inenen kansenamwahu ni eh ale kamaiau ni eh wehkohng Koht dipe kan. Depit ntingihedi: “Meid pai aramas me kin ale lapwepen dipe kan, me Koht kin ketin mahkikihong eh sapwung. Meid pai aramas me KAUN-O solahr ketin kapwukoahki dipe kan. oh me saledek sang soangen widing koaros.” (Mel. 32:1-5) Siohwa kin ketin mahkohng irail akan me kin wiahda dihp ahpw koluhla ni mehlel.​—Mel. 103:8-14; Lep. Pad. 28:13.

Sohte Kin Kisehn Sampah

18. Iaduwen madamadau me ke konehng ahnekihong sampah?

18 E sansal me ke kin ngoangkihlahte sampah kapw me Samatail nanleng ketin inoukihong kitail en lelodohr. Eri ia omw madamadau ong koasoandi en aramas sapwung kan me kin dohweisang Koht akan? Sehdan, me wia “kaunen sampah wet,” sohte eh manaman pohn Sises Krais. (Sohn 12:31; 14:30) Uhdahn ke sohte pahn mwahuki Tepil oh eh sampah en ahneki manaman pohmw, kahrehda tamataman mwahu mahsen akan en Sohn: “Kumwail dehr poakohng sampah, de dipwisou me mihmi nin sampah.” Met wia elen loalokong pwehki “sampah wet oh mehkoaros nin sampah me aramas kin inengieng kin sosohrala; ahpw me kin kapwaiada kupwur en Koht pahn momour kohkohlahte.”​—1 Sohn 2:15-17.

19. Soangen mehn kangoang dah me kohieng aramas pwulopwul akan en wiahki arail mehn akadei?

19 Ke kin sewese noumw seri kan pwe irail en ‘dehr saminkihla tiahk suwed kan en sampah wet’? (Seims 1:27) Sehdan kin men apiada noumw seri kan duwehte soused men eh kin apiada mwahmw. Soangsoangen pwihn en aramas akan kin wiawihda pwe irail en wiahiong aramas pwulopwul akan en kin perenki sampahn Sehdan wet. Ahpw sapwellimen Siohwa ladu kan iangehr wia kisehn pwihn tehieu me sohte pahn iang mehla ni imwin kosonndi suwed wet. Kahrehda Kristian pwulopwul akan en kin ngoangki “dadaur oh loalenohng [arail] doadoahk ong Kaun-o ahnsou koaros.” (1 Kor. 15:58) Pahpa oh nohno me kin pwoson Koht kan anahne sewese neirail seri kan en wiahda arail mehn akadei kan me pahn wadohng irail peren oh mour katapan me kin kalinganahda Koht oh sewese irail en kaukaunop ong rahn en Siohwa.

Ireirowohng Paliohsang Rahn Lapalap en Siohwa

20. Dahme kahrehda kitail en kin wie tamatamankihte duwen mour soutuk?

20 Ke pahn kak kanengamah oh awiawih rahn en Siohwa, ma ke pahn kin medemedewe duwen mour soutuk. (Sud 20, 21) Ke pahn kasik ahneki mour soutuk nan Paradais, oh kahrehda ke ahneki koapworopwor en pwurehng alehda kehl en mwahnakapw oh peinakapw, oh sohte irepen ahnsou ong wia omw mehn akadei kan oh ke pahn kak kalaudehla uwen omw ese Siohwa. Ni mehlel ke kak suksukuhliki duwen Koht kohkohlahte soutuk pwehki nan ahnsou wet, dahme tohnsampah kan wehwehki kin wia ihte “mehkot tikitik en sapwellime manaman.” (Sohp 26:14) Ia uwen pahn kaperen en ahnsou duwehte met!

21, 22. Soangen ehupene dah me pahn wiawi nanpwungen kowe oh irail akan me pahn iasada?

21 Nan Paradais, irail me pahn iasada kan pahn kak padahkihong kitail duwen mehkan me kitail sehse duwen kawao. Enok pahn mih mwo oh e kak kawehwehda dahme kahrehda e kak ahnekihki lamalam kehlail pwehn kalohk ong aramas sohte pwoson Koht akan. (Sud 14, 15) Uhdahn Noha pahn koasoiahda ia uwen doadoahk me e anahne wia pwehn kauwada warihmwo. Eipraam oh Sara pahn kak kasalehda ia ara pepehm ni ara mwesel sang oh kihdi ara pai nan Ur oh eri kousoanla nan imw likou kan. Medewehla Ester eh pahn oaritikiada duwen eh uhpalihada eh aramas akan oh powehdi likamw akan me Aman karaun likamwiekin irail. (Est. 7:1-6) Nna medewehla Sona eh pahn koasoiahda duwen rahn siluh me e mihmihki nan kapehden lapalahn mwahmwo de pil Sohn Sounpapidais eh pahn koasoiahda duwen eh pepehm ni ahnsou me e papidaisiala Sises. (Luk 3:21, 22; 7:28) Ia uwen kaperen en soahng kan me kitail pahn kak sukuhliki!

22 Nan erein Sapwellimen Sises Kaundahn Pahr Kid-o, ke kak ahnekihdi ahnsou mwahu en sewese irail akan me iasada en ale “kupwurokong” en Koht. (Lep. Pad. 2:1-6) Nan rahnwet kitail kin inenen perenki kilang aramas akan ar kin sukuhliki duwen sapwellimen Siohwa Koht kupwurokong oh doadoahngki nan arail mour! Ahpw nna medewehla uwen kaperen en ahnsou me Siohwa pahn kapai kin uhk ken kak kihda kaweid ong aramas akan mehn kawao oh kapehderail akan eri mwekidiki dahme ke padahkihong irail akan!

23. Dahme kitail en koasoanehdi teng en wia?

23 Kamwahu kan me kitail kin ale met pwehki kitail kisehn sapwellimen Koht aramas me nohk tohto, kahrehda nin duwen aramas soh unsek kei, kitail sohte kak kilelehdi kamwahu pwukat koaros de pil wehwehki uwen kesempwal en soahng pwukat. (Mel. 40:5) Kitail kin keieu kalahnganki mehn sawas kan me Koht kin ketikihda pwehn sewese atail nanpwungmwahu reh. (Ais. 48:17, 18) Sohte lipilipil soangen irair dah me kitail mih loale, kitail en wia atail papah sarawi ki mohngiong unsek ni atail kin awiawih rahnen Siohwa.

Iaduwen Ke Pahn Sapeng?

• Dahkot “rahn lapalap en KAUN-O”?

• Iaduwen ahmw pahn kasalehda me ke kaunopadahngehr rahnen Siohwa?

• Pwehki rahnen Koht inenen kerendohr, soangen wekidekla dahkei me kitail anahne wiahda?

• Dahme ke kin kasikasik mwurin rahnen Siohwa pahn leledo?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share