Irair Kan Me Kitail Anahne Nantihong Kakairada
“Nantihong en audaudki pwung, poadidi ong Koht, pwoson, limpoak, kanengamah, [oh] mpahi.”—1 TIM. 6:11, NW.
1. Soahng dah kan aramas tohto kin raparapahki nan arail mour?
SOAHNG dah kan me aramas tohto nan sampah wet kin raparapahki nan arail mour? Nin duwen Paipel mahsanih, aramas tohto kin raparapahki mehn akadei soh katepe kan. Ekei kin “inenen kasikasik en naineki mwohni” pwe re kin kamehlele me kepwe kan kak kihong irail nsenamwahu. (1 Tim. 6:9, 10) Pil ekei kin raparapahki mwadong oh wiahki met arail mehn akadei nan mour. (1 Tim. 4:8) Mendahki irail kin doadoahk laud pwehn lel soangen mehn akadei pwukat, dahme irail kin wia kin rasehng “pwakipwakih kisinieng.”—Ekl. 1:14.
2. (a) Soangen kating dahieu Koht ketin luke ekei Kristian akan en rapahki? (b) Koapworopwor dahieu Siohwa kin ketikihong pali laud en Kristian akan rahnwet?
2 Weksang karasepe pwukat me sansalda powe, medewehla duwen madamadau pwung me wahnpoaron Pohl ahneki: “I kin wenowohngete ni imwi pwe I en kak alehdi kisakiso, iei paeker en Koht sang rehn Krais Sises ong ni mouren powe.” (Pil. 3:14) Paipel kin kasalehda me Kristian keidi meh 144,000 iangahki Pohl pahn ale katingpen mour nanleng. Irail pahn iang Sises Krais kaunda sampah erein sounpar kid. Ia uwen met eh wia mehn akadei kaselel ehu me Koht ketin luke irail en rapahki! Ahpw pali laud en Kristian akan rahnwet kin ahneki koapworopwor de mehn akadei me weksang ahn irail meh 144,000 pwukat. Siohwa kin ketikihong irail dahme Adam oh Ihp katihasang, iei koapworopwor en ahneki mour soutuk oh roson unsek pohn sampah.—Kaud. 7:4, 9; 21:1-4.
3. Iaduwen kitail kak kasalehda atail kalahnganki sapwellimen Koht kadek sapan?
3 Aramas dipan akan sohte kak ale mour soutuk ni pein arail nantihong wia dahme pwung pwehki irail soh unsek. (Ais. 64:6) Kitail kak ahneki mour soutuk ihte ma kitail pahn pwoson sapwellimen Koht koasoandi limpoak ong komour ki Sises Krais. Dahme kitail kak wia pwehn kasalehda atail kalahnganki sapwellimen Koht kadek sapan wet? Ehu ahl iei atail peikiong kaweid wet: “Nantihong en audaudki pwung, poadidi ong Koht, pwoson, limpoak, kanengamah, [oh] mpahi.” (1 Tim. 6:11, NW) Petehkpen irair pwukat kak sewese emenemen kitail en koasoanehdi teng nan kapehdetail en “wonoweite” kakairada irair pwukat.—1 Des. 4:1.
“Nantihong en Audaudki Pwung”
4. Dahme kahrehda kitail kak kamehlele me en rapahki “pwung” me kesempwal, oh dahme emen anahne wia mahs pwehn kak wia met?
4 Nan nah kisinlikou riau koaros ong Timoty, wahnpoaron Pohl kin kihda irair kan me kitail anahne nantihong en kakairada, oh ahnsou koaros e kin tepikihda “pwung.” (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22) Patehng met, iren Paipel teikan pil kin pwurepwurehng kangoange kitail en rapahki pwung. (Lep. Pad. 15:9; 21:3; Ais. 33:15) Ehu ahl en tepiada wia met iei en ‘esehla Koht mehlel, oh pil esehla Sises Krais me e ketin poaronedohr.’ (Sohn 17:3) En rapahki pwung pahn kamwakid emen en koluhkihla dipe kan me e wiahda mahs oh “wiliakapwala” pwehn wia kupwuren Koht.—Wiewia 3:19.
5. Dahme kitail anahne wia pwehn ahneki oh kolokol irair en pwung mwohn silangin Koht?
5 Aramas rar kei me kin rapahki pwung ni mehlel kin inoukihong Siohwa arail mour oh kasansalehda arail inou ki papidais nan pihl. Ma kowe emen Kristian me ahpwtehn papidaisla, mie pak ke kin medemedewe duwen elen ahmw mour eh pahn kin anahne kasalehda ahmw kin nannantihongete raparapahki me pwung? Ehu ahl me ke kak wia met iei en wehwehkihla sang nan Paipel wekpeseng en “me mwahu oh me suwed” ni ahnsou me ke anahne wiahda pilipil kesempwal kan nan ahmw mour. (Wadek Ipru 5:14.) Karasepe, ma kowe emen Kristian kiripw oh kakehr pwopwoud, ke koasoanehdier teng en dehr ahnekihda pepehm loal tohrohr kan ong emen me saikinte wiahla Kristian me papidaislahr? Ke koasoanehdier met ma ke kin raparapahki me pwung.—1 Kor. 7:39.
6. Dahme en rapahki pwung ni mehlel kin pid?
6 En ahneki irair en pwung me weksang en ahneki lamalam en ngehi me keieu pwung de “nohn kin men wiahla aramas pwung.” (Ekl. 7:16) Sises ketin padahkihong kitail en dehr kin wia atail wiewia mwahu kan mwohn mesen aramas kan pwe kitail en mwomwen mwahu sang meteikan. (Mad. 6:1) En rapahki pwung ni mehlel kin pid mohngiongitail—en kapwungala madamadau sapwung kan, lamalam sapwung kan, oh ineng sapwung kan. Ma kitail kin kaukaule wia met, kitail sohte pahn wiahda dihp laud kan. (Wadek Lepin Padahk 4:23; pil kilang Seims 1:14, 15) Patehng met, Siohwa pahn ketin kupwurperenkin kitail oh sewesei kitail pwe kitail en pil rapahki irair en Kristian teikan.
“Nantihong en Audaudki . . . Poadidi ong Koht”
7. Dahkot “poadidi ong Koht”?
7 Atail poadidi ong emen kin pid inoukihong ih atail mour oh lelepek ong ih. Ehu dikseneri en Paipel kin kawehwehda me lepin lokaiahn Krihk me kawehwehda “poadidi ong Koht” kin wehwehki “lamalam pwung en kesempwaliki atail lemmwiki Koht.” Mehn Israel kan sohte kin kalapw kasalehda soangen poadidi wet ong Koht, me sansalda sang ni arail sapeik mwurin Koht ketin kamaiauda irail sang nan Isip.
8. (a) Peidek dahieu kohda pwehki dipen Adam? (b) Iaduwen pasapeng ong “irair rir” wet sansalda?
8 Erein sounpar kid kei mwurin ohl unsek Adam dipadahr, peidek wet sohte pasapengla, “Mie aramas emen me kak kasalehda eh poadidi ong Koht ni unsek?” Erein ahnsowo, sohte aramas dipan men me kak mourki mouren poadidi ong Koht ni unsek. Ahpw ni ahnsou me konehng, Siohwa ketin kasalehda pasapeng ong “irair rir” wet. E ketin kasawada mour en sapwellime Iehros nanleng ong nan kapehden Mery pwe en ipwidi nin duwen aramas unsek men. Nan eh mour pwon pohn sampah iangahki eh pwoula ni ahl kanamenek ehu, Sises kin ketin kasalehda wehwehn en uhdahn inoukihong Koht mehlelo eh mour oh en lelepek ong ih. Sapwellime loulou kin kasalehda eh lemmwiki Seme limpoak nanleng. (Mad. 11:25; Sohn 12:27, 28) Eri Siohwa ketin kamwakid Pohl en kosoaia duwen “poadidi ong Koht” ni eh kasalehda sapwellimen Sises mour me wia mehn kahlemeng mwahu.—Wadek 1 Timoty 3:16.a
9. Iaduwen kitail kak nantihong en poadidi ong Koht?
9 Pwehki kitail aramas dipan kei, kitail sohte kak kasalehda atail poadidi ong Koht ni unsek. Ahpw kitail kak akadeiong met. Pwe kitail en akadeiong met, kitail anahne wia uwen atail kak en idawehn sapwellimen Krais mehn kahlemeng. (1 Pit. 2:21) Kahrehda kitail en dehr duwehla aramas mwalaun kei me kin ‘liksansalamwahuki mwomwen arail pelien lamalam, ahpw re kin kahmahmki katepe.’ (2 Tim. 3:5) Met sohte wehwehki me atail poadidi ong Koht ni mehlel sohte kin pid mwomwatail. Poadidi ong Koht pil kin pid mwomwatail. Karasepe, sohte lipilipil ma kitail kin pilada likou ong kapwopwoud de likou ong ahnsoun netinet, mwomwatail anahne ahnsou koaros kasalehda me kitail kin “poadidi” ong Koht. (1 Tim. 2:9, 10) Ei, en nantihong en poadidi ong Koht kin wehwehki me kitail kin kapwaiada sapwellimen Koht koasoandi pwung kan nan atail mour ehuehu rahn.
“Nantihong en Audaudki . . . Pwoson”
10. Dahme kitail anahne wia pwehn kolokol atail pwoson kehlail?
10 Wadek Rom 10:17. Pwe Kristian emen en kakairada oh kolokol eh pwoson kehlail, e anahne kaukaule doudouloale padahk mehlel kesempwal kan me mih nan Mahsen en Koht. “Ladu lelepek oh loalokong” kin wiahda sawaspen Paipel mwahu tohto. Pwuhk siluh kaselel pwukat, The Greatest Man Who Ever Lived (Ohl me Keieu Lapalapo Sangete Mahs), Learn From the Great Teacher (Sukuhlikisang Sounpadahk Lapalapo), oh “Come Be My Follower,” (“Kohdo Idawehniehdo”) me wiawihda pwehn sewese kitail en esehla mwahu duwen Krais oh en kak kahlemengih ih. (Luke 12:42-44) Pwihn wet pil kin koasoanehdi mihding kan, kapokon kan, me kin kalapw kasalehda “padahk duwen Krais.” Ke kin kilang ahl kan me ke kak doadoahngki sawas pwukat pwe ken “ngoangki kapwaiada” dahme Koht ketikihong kitail?—Ipru 2:1.
11. Iaduwen kapakap oh peik kak sewese kitail en kalaudehla atail pwoson?
11 Kapakap pil kin sewese kitail en kakairada pwoson kehlail. Mie pak me sapwellimen Sises tohnpadahk kan patohwanohng ih: “Komw ketin kalaudehla at pwoson.” Kitail pil kak ni karakarahk patohwanohng Koht ni mwohmwohte. (Luk 17:5) Pwe kitail en kalaudehla atail pwoson, kitail anahne kapakapki sawas en sapwellimen Koht ngehn sarawi pwehki pwoson iei kisehn “wahn Ngehno.” (Kal. 5:22) Patehng met, en peikiong sapwellimen Koht kaweid kan kin kakehlailih atail pwoson. Karasepe ehu, kitail ele pahn kalaudehla atail doadoahk en kalohk. Met pahn kihong kitail peren laud. Oh ni atail kin medemedewe duwen kapai kan me kin kohsang en “rapahki mahs Wehin Koht oh dahme [Koht] kin ketin kupwurki,” atail pwoson pil pahn kekeirda.—Mad. 6:33.
“Nantihong en Audaudki . . . Limpoak”
12, 13. (a) Ia sapwellimen Sises kosonned kapwo? (b) Ni ahl kesempwal dah kan me kitail anahne rapahki limpoak me duwehte me Krais kin ketin kasalehda?
12 Wadek 1 Timoty 5:1, 2. Pohl kihda kaweid mwahu me pid iaduwen Kristian akan kak kasalehda limpoak nanpwungarail. Atail poadidi ong Koht kin pid atail peikiong sapwellimen Sises kosonned kapw en ‘poakpene nanpwungatail’ duwen eh kin ketin poakohng kitail. (Sohn 13:34) Wahnpoaron Sohn kasalehda ire wet: “Ma aramas kepwehpwe men me kilangada apwal en rie [Kristian], ahpw ritingedihsang rie eh mohngiong, ia duwen eh pahn kak nda me e poakohng Koht nan eh mohngiong?” (1 Sohn 3:17) Ke kak medewehda duwen ahnsou kan me ke kasalehda limpoak ni ahl me konehng?
13 Pil ehu ahl me kitail kak rapahki limpoak iei en kasalehda mahk, en dehr kolokol lingeringer ong riatail Kristian akan. (Wadek 1 Sohn 4:20.) Ni pali teio, kitail men idawehn sapwellimen Koht kaweid wet: “Kumwail en sawaspene oh mahkpene nanpwungamwail, ni emen rehmwail eh pahn kin kaulime emen. Kumwail uhdahn pahn mahkpene nanpwungamwail, nin duwen Kaun-o eh ketin mahkohngkumwailehr.” (Kol. 3:13) Mie emen nan mwomwohdiso me ke kak doadoahngki kaweid wet ong? Ke pahn mahkohng ih?
“Nantihong en Audaudki . . . Kanengamah”
14. Dahme kitail kak sukuhliki sang mwomwohdiso en Piladelpia?
14 E pahn ekis mengei en nantihong en lel mehn akadei tikitik ehu. Ahpw e sohte pahn mengei ma atail mehn akadei pahn apwal en lel de ma kitail anahne ahnsou reirei sang dahme kitail kasik pwe kitail en kak lel mehn akadeio. E sansal me kitail anahne kanengamah pwehn nantihong lel mehn akadei en mour soutuk. Kaun Sises ketin mahsanihong mwomwohdiso nan Piladelpia: “Pwehki omw kapwaiadahr ei padahk en kanengamah ni ahnsou apwal, I pahn pil silehsang uhk apwal en songosong kan.” (Kaud. 3:10) Ni mehlel, Sises ketin padahngki anahnepen kanengamah—irair ehu me kin sewese kitail en dehr kesehla atail koapworopwor ni ahnsou me kitail lelohng kahpwal kan oh kasongosong kan. Brother kan nan mwomwohdiso nan Piladelpia ni mwehin wahnpoaron kan kin wia mehn kahlemeng mwahu en kasalehda kanengamah ni kasongosong tohto kin lel irail pwe en kasonge arail pwoson. Kahrehda Sises ketin kamehlelehong irail me e pahn pwurehng ketikihong irail sawas ni ahnsou me irail pahn lelohng songosong laud kan.—Luk 16:10.
15. Dahme Sises ketin padahngki duwen kanengamah?
15 Pwehki Sises ketin mwahngih me sapwellime tohnpadahk kan pahn lelohng kailok sang kisehrail me seupwoson kan oh sampah wet, pak riau e ketin kangoange irail ni ahl wet: “Me pahn dadaurete lel ni imwi, ih me pahn mourla.” (Mad. 10:22; 24:13) Sises pil ketin kasalehda iaduwen sapwellime tohnpadahk kan kak ale kehl me irail anahne pwehn dadaurete ni ahnsowo. Nan karasaras ehu, e ketin karasahda wasa takain ong irail akan me kin “rong mahsen [en Koht] alehte oh perenkihda” ahpw pwupwuweisang ni ahnsou me irail lelohng songosong en arail pwoson. Ahpw e pil ketin karasahiong sapwellime tohnpadahk lelepek kan pwelmwahuwo me “katengehdi ong nan kapehdirail” mahsen en Koht oh “ni kanengamah . . . kin wa mwahu rehrail.”—Luk 8:13, 15.
16. Koasoandi limpoak dahieu kin sewese aramas rar kei en kanengamah?
16 Ke diarada iaduwen ke kak kakairada kanengamah? Kitail anahne “katengehdi” ong nan kapehditail mahsen en Koht, oh kolokol mahseno nan mohngiongitail oh atail madamadau. Ma kitail pahn doudouloale duwen iren Paipel kan ehuehu rahn, met pahn sewese kitail en diarada kehl me kitail anahne pwehn wa mwahu “ni kanengamah.”—Mel. 1:1, 2.
“Nantihong en Audaudki . . . Mpahi” oh Popohl
17. (a) Dahme kahrehda e inenen kesempwal en kasalehda “mpahi”? (b) Iaduwen Sises kin ketin kasalehda mpahi?
17 Sohte emen kin perenki aramas teikan en kapwukoahkin ih mehkot me e sohte nda de wia. Aramas tohto kin lingeringerkihda met oh nda “I sohte wia met.” Ia uwen e pahn mwahusang en kasalehda “mpahi”! (Wadek Lepin Padahk 15:1.) Kitail anahne kehl laud pwe kitail en kasalehda mpahi ni ahnsou me meteikan kapwukoahkin kitail mehkot me kitail sohte wiahda. Sises Krais ketin wia mehn kahlemeng unsek me pid ire wet. “Ni aramas akan ar lahlahwe, e soh mwahn dupukohng irail; nan sapwellime lokolok mwuledek, e sohte angiangihada sounkamakam ko, pwe e ketin mweidalahte sapwellime koapworopwor koaros rehn Koht, Sounkadeik Pwung.” (1 Pit. 2:23) Kitail sohte kak kahlemengih Sises ni unsek me pid ire wet, ahpw iaduwen, kitail kak nantihong en kalaudehla atail kasalehda mpahi?
18. (a) Kamwahu dahieu mpahi kak wahdo? (b) Mehnia irair teikan kitail pil anahne rapahki?
18 Ni atail kin kahlemengih Sises, kitail men “onopada ahnsou koaros” pwe kitail en kak sapeng oh kawehwe duwen atail pwoson, ahpw kitail en “wia ni tiahk en kadek oh wahu.” (1 Pit. 3:15, 16) Ei, atail kin kasalehda mpahi kak irehdi wekpeseng en madamadau me kin kahrehiong kitail en mwadang mwakar oh akamai ong aramas akan me kitail kin tuhwong nan atail doadoahk en kalohk oh pil ong iangatail Kristian akan. (2 Tim. 2:24, 25) Mpahi kin sewese kitail en ahneki popohl. Mwein ih kahrepe wet me nan nah kisinlikou keriau ong Timoty, Pohl kilelehdi “popohl” en iang wia irair me kitail anahne rapahki. (2 Tim. 2:22; pil kilang 1 Tim. 6:11.) Ei, “popohl” iei pil ehu irair me iren Paipel kan kin kangoange kitail en rapahki.—Mel. 34:14; Ipru 12:14.
19. Mwurin atail tehkpene irair en Kristian isuh, dahme ke koasoanehdi teng en akadeiong, oh pwekida?
19 Kitail tehkpenehr ni mwotomwot irair en Kristian isuh me kitail anahne akadeiong—pwung, poadidi ong Koht, pwoson, limpoak, kanengamah, mpahi, oh popohl. Ia uwen kansenamwahu nan mwomwohdiso koaros ma brother oh sister kan kin nantihong kamwahwihala arail kasalehda irair kesempwal pwukat! Met pahn kasalehda wahu ong Siohwa oh mweidohng ih en kaiahneikitailda pwe kitail en kapinga ih.
[Nting tikitik me mi pah]
a 1 Timoty 3:16 (NW): “Irair rir en sapwellime poadidi ong Koht me inenen laud: ‘E ketido ni mwomwen aramas, me inenen pwung ni pali ngehn, pwarohng tohnleng kan, rohnge pil lohkselier nanpwungen wehi kan, aramas akan kamehlele nin sampah, oh ketidahla nanleng ni lingan.’”
Ire kan me Kitail Kak Doudouloale
• Dahme kin pidada en rapahki pwung oh poadidi ong Koht?
• Dahme pahn sewese kitail en kalaudehla atail pwoson oh en kakairada atail kanengamah?
• Iaduwen limpoak anahne kamwakid atail wiewia ong meteikan?
• Dahme kahrehda kitail anahne en akadeiong mpahi oh popohl?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 14]
Sises ketin padahkihong kitail en dehr ihte kin wia atail wiewia mwahu kan mwohn mesen aramas kan
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 15]
Kitail kak kalaudehla atail pwoson ni atail kin doudouloale duwen padahk mehlel kan en Mahsen en Koht
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 17]
Kitail kak rapahki limpoak oh mpahi