Dahme Ke Kak Tounmeteikihla Pwehn Alehdi Mour Soutuk?
“Sohte mehkot aramas kak kihda pwe en wiliankihla pwupwulahn eh mour.”—MAD. 16:26.
1. Dahme kahrehda Sises ketin soikala dahme Piter koasoia?
WAHNPOARON Piter pwuriamweikihla dahme e rong. Eh Kaun Sises Krais ketin mahmahsanih “ni sansal” me E pahn kereniong alehdi kalokolok laud oh kamakamla! Piter, ni madamadau kadek, kapwungih Sises, koasoia: “Maing ei Kaun, Koht ketin keinapwih soahng wet, mepwukat sohte mwahn pahn lelohng komwi!” Sises eri sohpeisang Piter oh sohpeilahng sapwellime tohnpadahk teiko. Mwein irail pil kakete ahneki soangen madamadau sapwungohte. Ih eri mahsanihong Piter: “Kohla mwuri, kowe Sehdan! Meninkau men kowe rehi, pwe ke kin lemelemehte mehkan me en aramas, a kaidehkin mehkan me sapwellimen Koht.”—Mark 8:32, 33; Mad. 16:21-23.
2. Dahme Sises ketin kasik sang sapwellime tohnpadahk kan?
2 Sapwellimen Sises mahsen kan mwuhr ele kin sewese Piter en wehwehkihda kahrepen sapwellime mahsen kehlail kan ong ih. Sises “ketin kapokonpene aramas ngeder oh sapwellime tohnpadahk ko” oh mahsanihong irail: ‘Mehmen me men iengiehla, en tounmeteikihla pein ih, kapaikada eh tuhkehn kalokolok, oh idawehniehdo. Pwe me pahn kin kanakanai eh mour, pahn pwupwusang; a me pahn kesehla eh mour pwehki ngehi oh pwehki rongamwahu, e pahn komourla.’ (Mark 8:34, 35) E sansal wasaht me e pahn tounmeteikihla eh mour oh ni ahnsowohte e pil ketin kupwurki irail akan me pahn idawehn ih en kaunopada en tounmeteikihla arail mour pwehn papah Koht. Ma re pahn wia met, irail pahn alehdi kating laud.—Wadek Madiu 16:27.
3. (a) Soangen peidek dah kan me Sises ketin wiahiong me kin rongorong ih? (b) Dahme sapwellimen Sises peidek keriauo ele katamandohng irail?
3 Ni ahnsowo Sises ketin wia peidek kesempwal riau: “Ia pahn katepehiong aramas, ma e pahn sapwenikihla sampah pokon, e ahpw katihasang uhdahn eh mour?” oh “Dahme emen kak kihda pwe en pwurehng eh mour?” (Mark 8:36, 37) Aramas tohto kin wehwehki pasapeng en peidek keieu-o. E sohte katepe emen en ahneki soahng koaros me sampah kak kihda ahpw en katihasang eh mour. En ahneki kepwe kin katepe ma aramaso pahn momour oh paieki. Sapwellimen Sises peidek keriauo: “Dahme emen kak kihda pwe en pwurehng eh mour?” ele kin katamandohng me kin rongorong ih duwen en Sehdan karaun likamw ni mwehin Sohp: “Aramas kin mweidala mehkoaros me e ahneki pwe en doarehla pein eh mour.” (Sohp 2:4) Ong irail akan me sohte kin kaudokiong Siohwa, ele en Sehdan karaun likamw wet pahn mehlel ong irail. Tohto aramas pahn wia soahng sohte lipilipil, mendahki ma re pahn kauwehla tiahk pwung, pwe irail en kak momour. Ahpw ahn Kristian akan ar madamadau kin weksang met.
4. Dahme kahrehda sapwellimen Sises peidek kan kin wehwe laud ong Kristian akan?
4 Kitail ese me Sises sohte ketido pohn sampah pwehn ketikihong kitail roson en paliwar, ahneki kepwe tohto oh mour werei nan koasoandi wet. E ketido pwehn ketikihong kitail koapworopwor en mour kohkohlahte nan sampah kapw ehu oh kitail kin kesempwaliki koapworopwor wet. (Sohn 3:16) Kristian emen kak wehwehki pasapengpen sapwellimen Sises keieun peideko, “Ia pahn katepehiong aramas, ma e pahn sapwenikihla sampah pokon, e ahpw katihasang uhdahn eh mour?” Pasapengo iei me e sohte katepe. (1 Sohn 2:15-17) Pwe en sewese kitail en sapengla sapwellimen Sises peidek keriauo, kitail kak idek rehtail, ‘Ia uwen laud I pahn tounmeteikihla pwe ei koapworopwor en iang mour nan koasoandi kapw en kak pweida?’ Atail pasapeng ong peidek wet, me sansalehr nan mwomwen atail mour, kin kasalehda ia uwen laud en koapworopwor me mih nan mohngiongitail.—Pil kilang Sohn 12:25.
5. Iaduwen kitail kak alehdi mour soutuk?
5 Sises mahsanih me kitail sohte kak pwainda mour soutuk. Mehnda ma atail mour nan koasoandi wet kin mwotomwot—mour iei kisakis ehu. Kitail sohte kak pwainda mour de kak wia mehkot sohte lipilipil pwehn alehdi. Ahl ehu me kitail kak alehdi kisakis en mour soutuk iei en “pwoson Sises Krais” oh Siohwa me “kin ketin katingih irail kan me kin raparapahki.” (Kal. 2:16; Ipru 11:6) Ahpw pwoson anahne en sansalda sang ni atail wiewia pwehki “pwoson, ma sohte wiewia iang, pwoson mehla ehu.” (Seims 2:26) Kahrehda ni atail kin doudouloale duwen sapwellimen Sises peideko, kitail anahne medemedewe ia uwen kitail pahn tounmeteikihla nan koasoandi wet oh dahme kitail pahn wia nan doadoahk en papah Siohwa pwehn kasalehda me atail pwoson uhdahn momour.
“Krais Sohte Ketin Kupwurohkihte Pein Ih”
6. Dahme Sises kin ketin kesempwaliki?
6 Sises sohte ketin medemedewe dahme e kak kihsang sampah en ahnsowo, ahpw e kin ketin medemedewehte duwen mehkan me kesempwal oh kin soikala kasongosong en ale kepwe kan pwehn wia kamwahu ong pein ih. E kin ketin mourki mour en tounmetei oh pil peikiong Koht. E sohte kin ketin kupwurohkihte pein ih ahpw e ketin mahsanih: “Ei poaden wiewia mehkan me [Koht] kin ketin kupwurperenki.” (Sohn 8:29) Ia uwen laud me Sises kupwurki en wia pwehn kaperenda Koht?
7, 8. (a) Dahme Sises ketin tounmeteikihla? Soangen kating dahieu me e ketin alehdi? (b) Soangen peidek dah me kitail anahne en idek rehtail?
7 Ehu ahnsou Sises ketin mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan: “Nein-Aramas me ketido, kaidehn pwe aramas akan en papah, a pwe en papah aramas akan; oh pwe en tounmeteikihla moure, pwe me ngeder en maiauda.” (Mad. 20:28) Mwoweo ni en Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahko me e pahn kereniong “tounmeteikihla moure,” Piter kangoange ih en dehr medewe duwen met. Ahpw Sises sohte ketin wekidala dahme e ketin koasoanehdier. E ketin kupwurki en tounmeteikihla eh mour unsek ong aramas. Pwehki Sises ketin mourki mouren tounmetei, e kak ale katingpe. E ketin iasada oh “ketin kesepwildahngehr ni palimaun en Koht.” (Wiewia 2:32, 33) Ih eri ketikihda mehn kahlemeng mwahu ong kitail.
8 Wahnpoaron Pohl kin kaweidih Kristian akan en Rom en “dehr kaparanda” pein irail oh kin katamankihong irail me “Krais sohte ketin kupwurohkihte pein ih.” (Rom 15:1-3) Iaduwen kitail pahn kapwaiada kaweid en wahnpoaron menet oh ia uwen kitail pahn tounmeteikihla pwehn kahlemengih Krais?
Siohwa Ketin Kupwurki Kitail en Wia Uwen Atail Kak
9. Dahme Kristian men kin wia ni ahnsou me e inoukihong Koht eh mour?
9 Ni mwehin Israel en mahs, Kosonned en Moses kin koasoanehdi me lidun Ipru kan kak saledekla nan kaisuh en sounpar. Ahpw pil mie ehu pilipil. Ma lidu men poakohng eh soumas, e kak pilada en wia lidun peneineio erein eh mour. (Wadek Deuderonomi 15:12, 16, 17.) Ih soangen pilipilohte me kitail kin wiahda ni ahnsou me kitail kin inoukihong Koht atail mour. Kitail kin pein pilada en wia kupwuren Koht ah kaidehn pein nsenatail. Ni atail kin wia met, kitail kin kasalehda atail limpoak laud ong Siohwa oh atail ineng en papah ih kohkohlahte.
10. Ni ahl dahieu me Koht ketin sapwellimanki kitail? Iaduwen met kin kamwakid atail madamadau oh wiewia kan?
10 Se men kapinga iuk ma ahnsouwet ke kin onopki Paipel rehn Sounkadehdehn Siohwa kan, iang kalohki rongamwahu oh iang towehda mihding en Kristian kan. Se koapworopworki me ke pahn kereniong inoukihong Siohwa ahmw mour oh idek peidekohte me ohlen Idiopiao idek rehn Pilip: “Dahme kerompwa pwe I en dehr papidaisla?” (Wiewia 8:35, 36) Ahmw nanpwungmwahu rehn Koht pahn duwehla ahn Kristian akan me Pohl ntinglahng: “Kaidehn uhdamwail kumwail, pwe sapwellimen Koht; pwe ih me ketin pwainkinkumwailda pwei lapalap ehu.” (1 Kor. 6:19, 20) Sohte lipilipil ma kitail ahneki koapworopwor en nanleng de sampah, ma kitail inoukihong Siohwa atail mour, eri ih me sapwellimanki kitail. E uhdahn kesempwal en powehdi ineng roporop kan oh “dehr kin wiahla ladun aramas akan”! (1 Kor. 7:23) Uhdahn pwais kaselel ehu en wia sapwellimen Siohwa ladu lelepek men me e pahn ketin doadoahngki!
11. Nin duwen Kosonned en Moses kin kasalehda, soangen meirong dahieu me Kristian akan anahne wia?
11 Pohl kaweidih ienge Kristian akan: “Kumwail mweidala paliwaramwail kan pwe en wiahla mehn meirong momour, me sarawi oh kaperen pahn kupwur en Koht.” (Rom 12:1) Mahsen pwukat ele katamankihong Kristian en Suhs kan duwen meirong kan me wia kisehn arail kaudok mwohn arail wiahla sapwellimen Sises tohnpadahk kan. Irail esehier me nin duwen Kosonned en Moses, re anahne meirongki mahn akan me keieu mwahu pohn sapwellimen Siohwa pei sarawi. Koht sohte kupwurperenki meirong me sohte keieu mwahu. (Mal. 1:8, 13) Met pil duwehte atail kin mweidala paliwaratail pwehn wiahla mehn “meirong momour.” Kitail kin kihong Siohwa uwen atail kak koaros. Kitail sohte kin kihong ih luhwen atail ahnsou mwurin atail wiahla nsenatail kan koaros. Ni atail kin inoukihong Koht atail mour, kitail kin kihong ih ni unsek atail mour—iangahki atail kehl, atail kepwe kan oh atail koahiek. (Kol. 3:23) Iaduwen kitail kin wia met?
Doadoahngki Ahmw Ahnsou ni Ahl me Konehng
12, 13. Ia ehu ahl me kitail kak kihong atail kak koaros ong Siohwa?
12 Ehu ahl en kihong uwen atail kak koaros ong Siohwa iei en doadoahngki atail ahnsou ni ahl me konehng. (Wadek Episos 5:15, 16.) Kitail anahne en kanengamah pwehn wia met. Irair en sampah wet oh pil atail soh unsek kin kahrehiong kitail en doadoahngki atail ahnsou ongete atail peren oh pil ong dahme pahn mwahu ong kitail. Mehlel, “mie ahnsou ong soahng koaros,” pil iangahki ahnsou en mwemweit oh pil ahnsoun doadoahk en mwohni pwehn kapwaiada atail pwukoa kan en Kristian. (Ekl. 3:1, NW) Ahpw, Kristian men me inoukihongehr Koht eh mour anahne en toupahrek ong iaduwen eh pahn doadoahngki eh ahnsou ni ahl me konehng.
13 Ni ahnsou me Pohl mwemweitla Adens, e kin kilang me “aramas koaros en Adens, oh tohn wehi teikan me koukousoan wasao, re kin mwahuki kasolapahkihla ar ahnsou koasoakoasoia oh rongorong soahng kapw akan.” (Wiewia 17:21) Rahnpwukat, aramas tohto kin pil kauwehla mwahl arail ahnsou. Soangen dipwisou kan me kin kauwehla arail ahnsou iei en kilikilang TV, mwadongki video game kan, oh pil doadoahngki Internet. Mie soahng tohto me kitail kak kauwehkihla mwahl atail ahnsou. Ma kitail dukula pahn mepwukat, kitail ele sohla pahn nsenohki en sukuhliki duwen Siohwa. Mwein kitail pahn kamehlelehla me kitail nohn kedirepwla oh solahr ahnsou ong “dahme keieu mwahu,” me iei mehkan me pid atail kin papah Siohwa.—Pil. 1:9, 10.
14. Peidek dah kan kitail en kin medemedewe?
14 Ihme kahrehda, nin duwen ladu en Siohwa men, ke kak pein idek, ‘Iaduwe, en wadek Paipel oh doudouloale dahme I kin wadek oh pil kapakap kin wia kisehn ei koasoandi en ehuehu rahn?’ (Mel. 77:12; 119:97; 1 Des. 5:17) ‘I kin kihong ahnsou en kaunopada ong mihding kan en Kristian? I kin kangoange meteikan sang ei pasapeng kan nan mihding?’ (Mel. 122:1; Ipru 2:12) Mahsen en Koht kin mahsanih me Pohl oh Parnapas kin doadoahngki “ahnsou reirei . . . padapadahngki duwen Kaun-o.” (Wiewia 14:3) Ke pahn kak wekidala ahmw irair pwe ken kak kalaudehla ahnsou ong doadoahk en kalohk, ele wia emen pioneer?—Wadek Ipru 13:15.
15. Iaduwen elder kan kin doadoahngki arail ahnsou ni ahl me konehng?
15 Ni ahnsou me wahnpoaron Pohl oh Parnapas mwemweitla mwomwohdiso en Andiok, irail “ahpw koukousoan rehn me pwosonlahr akan ahnsou reirei” pwehn kangoange irail. (Wiewia 14:28) Elder kan rahnwet pil kin doadoahngki arail ahnsou laud pwehn kakehle meteikan. Patehng arail doadoahk en kalohk, elder kan kin doadoahk laud en apwalih tohnmwomwohdiso, sewese irail me luwetalahr, sewese irail me soumwahu, oh pil apwalih pwukoa tohto teikan nan mwomwohdiso. Ma kowe emen brother me papidaislahr, ahmw irair kak mweidohng uhk en kakehr wia pwukoa pwukat?
16. Ni ahl dah kei kitail kak “wia mwahu ong . . . irail kan me kisehn atail pwoson”?
16 Tohto kin perenki sewese meteikan me lelohng kahpwal kan pwehki melimel de rerrer en sahpw de pil soahng teikan. Karasepe, emen sister me sounpar 60 me kin doadoahk nan Bethel kin seiloakla wasa doh kan pwehn sewese irail. Dahme kahrehda e kin doadoahngki eh ahnsoun kommoal ni ahl wet? E nda: “Mendahki sohte mie ei koahiek en wia doadoahk wet, e wia pwais kaselel ehu en wia dahme I kak wia pwehn sewese irail. E kin kangoange ie laud en kilang pwoson kehlail en riei brother oh sister kan mehnda solahr arail kepwe kan.” Irail me kid kei nan sampah pwon kin pil sewese kauwada Kingdom Hall kan oh wasahn Kapokon kan. Ni atail kin iang wia soangen doadoahk pwukat, kitail kin ni soh roporop “wia mwahu ong . . . irail kan me kisehn atail pwoson.”—Kal. 6:10.
“I Pahn Ieiang Kumwail Ahnsou Koaros Lel ni Imwin Kawa”
17. Dahme ke pahn tounmeteikihla pwehn ahneki mour soutuk?
17 Aramas akan me kin dohsang Koht pahn kereniong sohrala. Kitail sehse iahd met pahn wiawi. Ahpw kitail ese me “atail ahnsou mwotomwotalahr” oh “mwomwen sampah wet pahn mwadang rosala.” (Wadek 1 Korint 7:29-31.) Met kin kasalehda kesempwalpen sapwellimen Sises peideko: “Dahme emen kak kihda pwe en pwurehng eh mour?” Kitail pahn wiahda tounmetei kan me Siohwa kupwurki kitail en wia pwehn ale “mour mehlel.” (1 Tim. 6:19) E uhdahn kesempwal kitail en kapwaiada sapwellimen Sises kaweid en ‘idawehn ih’ oh en ‘rapahki mahs Wehio.’—Mad. 6:31-33; 24:13.
18. Dahme kitail kak kamehlele oh pwekida?
18 E sohte mengei en idawehn Sises ahnsou koaros, oh nin duwen Sises mahsanih, ekei katihasangehr arail mour nan koasoandi wet. Ahpw duwehte Sises, kitail kin soikala kasongosong en kaperenda pein kitail. Kitail kin pwoson sapwellime mahsen ong sapwellime tohnpadahk me keidi kan en ahnsowo: “I pahn ieiang kumwail ahnsou koaros lel ni imwin kawa.” (Mad. 28:20) Eri, kitail en wia uwen atail kak koaros en doadoahngki atail ahnsou oh koahiek ong doadoahk sarawi wet. Ni atail kin wia met, kitail kin kasalehda atail pwoson me Siohwa pahn ketin doarekitailla sang kahn kamakam kowahlap oh ketikihong kitail mour nan sampah kapw. (Ipru 6:10) Met pahn kasalehda ia uwen laud kitail kin kesempwaliki kisakis en mour.
Ia Ahmw Pasapeng?
• Iaduwen Sises kin ketin kasalehda me e perenki papah Koht oh aramas?
• Dahme kahrehda emen anahne tounmeteikihla pein ih? Iaduwen e kak wia met?
• Ni mwehin Israel, soangen meirong dah me Siohwa ketin kupwurki? Dahme kitail kak sukuhliki sang met?
• Ni ahl dah kei kitail kak doadoahngki atail ahnsou ni ahl me konehng?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 26]
Sises kin ahnsou koaros ketin wia mehkan me kin kaperenda Koht
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 28]
Mehn Israel kan me kin kasalehda arail kalahngan kin kihda me keieu mwahu
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 29]
Kitail kin kaperenda Koht sang ni atail doadoahngki ahnsou ni ahl me konehng