“Kumwail Sehse Rahno de Awao”
“Kumwail eri mwasamwasahn pwe kumwail sehse rahno de awao.”—MAD. 25:13.
IA DUWEN OMW PAHN SAPENG?
Ni ahl dah kan me e mwahu kitail en sehse rahno de awao en imwin koasoandi wet?
Ia duwen me keidi kan ar kin mwasamwasahn?
Ni ahl dah kan me kitail kak kasalehda me kitail onopadahr ong imwio?
1-3. (a) Irair dah kan me kak sewese kitail en wehwehki mehn kasukuhl nan sapwellimen Sises karasaras riau? (b) Peidek dah kan me kitail anahne sapengala?
MEDEWEHLA ma kaun men nan koperment ehu ndaiong uhk ken wahla ih ni tuhpene kesempwal ehu. Minit kei mwohn omw pahn kohla tuhwong, ke tehkada me sohte itar kahs nan weromw sidohsao. Ke mwadang tangala pwainda. Kaun menet leledo ni ahnsou me ke sohte mie. E rapahkin uhk ahpw e sohte diar. E sohte kak awih, kahrehda e ndahng emen en wahla ih. Sohte pwand ke pwurodo oh esehda me e kohkohla. Ia pahn omw pepehm?
2 Met uhd medewehla me kowe kauno. Mwohn omw seiloakla wasa kis, ke pilada ohl silimen pwe ren apwalih ekei doadoahk kesempwal. Ke kawehwehiong irail dahme ke men ren wia oh irail koaros pwungki me re pahn wia. Ahpw ke pwurodo mwurin ahnsou kis oh esehda me meh riemente me kapwaiada dahme ke nda ren wiao. Emeno me sohte kapwaiada eh doadoahko kihda kahrepe kan. Ni mehlel, e sohte mwahn song wia doadoahko. Ia pahn omw pepehm?
3 Irair pwukat me kitail ahpwtehn koasoiapene kin duwehte sapwellimen Sises karasaras riau duwen meipwon ko oh papah silimeno. Karasaras ko koaros kin pidada imwin ahnsou oh kasalehda dahme kahrehda ekei Kristian keidi kan pahn lelepek oh loalokong ahpw ekei soh.a (Mad. 25:13) Sises ketin kasalehda ni sansal mehn kasukuhl sang karasaras pwukat ni eh mahsanih: “Kumwail eri mwasamwasahn pwe kumwail sehse rahno de awao.” Sises mahmahsanih me sapwellime tohnpadahk ko sohte pahn ese uhdahn ahnsowo me e pahn ketin kasohrehla ahn Sehdan koasoandi. (Mad. 25:13) Kitail pil anahne “mwasamwasahn.” Dahme kahrehda e mwahu kitail en wia dahme Sises mahsanih? Ihs me kin wie mwasamwasahn? Oh dahme kitail anahne wia ahnsou wet pwehn mwasamwasahn?
DAHME KAHREHDA E MWAHU EN MWASAMWASAHN
4. Pwehn mwasamwasahn, dahme kahrehda sohte anahnepen en ese iahd imwio pahn kohdo?
4 Ekei pak e kin kesempwal en ese kuloak depe. Karasepe, ma ke pahn kohla doadoahk, mie omw koasoandi en tuhwong toahkte de ma ke pahn iang sompihr de sohp, ke anahne tetehk kuloak depe pwe ke de pwand. Ahpw aramas emen me kin nannanti kakunla ihmw ehu me lulda de nantihong doarehla emen mwurin engk ape, e sohte anahne tetehk kuloak. Met kak kerempwa de keper ong ih. Nan irair pwukat, e kesempwal en kilangwohngete doadoahk me ke wiewia sang omw tetehk kuloak. Atail doadoahk en kalohk kin sewese aramas akan en sukuhlki duwen dahme Siohwa ketin wiadahr pwehn doarehla aramas. Doadoahk wet kesempwal ahpw mehlel ni ahnsou wet pwehki imwin koasoandi wet kerendohr. Pwehn mwasamwasahn oh wia dahme Siohwa ketin kupwurki sang kitail, kitail sohte anahne ese uhdahn iahd imwio pahn leledo. E mwahu atail sehse rahno oh awao ni ahl limau.
5. Ia duwen atail sehse iahd me imwio pahn leledo kin kahrehda kitail en kasalehda dahme uhdahn mihmi loalatail?
5 Keieu, atail sehse iahd me imwio pahn leledo kin kahrehda kitail en kasalehda dahme uhdahn mihmi loalatail. Siohwa kin ketin kasalehda wahu ni eh ketin mweidohng kitail en pilada ma kitail pahn loalopwoat ong ih. Kitail kin papah Siohwa pwehki kitail poakohng ih, kaidehn ihte pwehki kitail men pitsang imwin koasoandi wet oh ahneki mour soutuk. (Wadek Melkahka 37:4.) Kitail kin peren ni ahnsou me kitail kin wia kupwuren Koht, oh kitail kin pohnese me e kin ketin kasukuhlih kitail pwehki e ketin kupwurki dahme keieu mwahu ong kitail. (Ais. 48:17) Kitail sohte kin medewe me sapwellime kosonned kan kin apwal en kapwaiada.—1 Sohn 5:3.
6. Ia sapwellimen Koht pepehm ni atail kin papah ih pwehki kitail poakohng ih? Dahme kahrehda?
6 Keriau, atail sehse rahno de awao kin kihong kitail ahnsou mwahu en kaperenda kupwuren Siohwa. Ni atail kin papah ih pwehki kitail poakohng ih oh kaidehn pwehki imwio kerendohr de kitail men ale keting, kitail kin sewese Siohwa kadehdehda me sapwellime imwintihtio Sehdan iei soun likamw men. (Sohp 2:4, 5; wadek Lepin Padahk 27:11.) Kitail ese uwen lokolok me Sehdan wiadahr kahrehda kitail kin perenki utung sapwellimen Siohwa kaunda oh soikala ahn Sehdan.
7. Dahme kahrehda ke men doadoahngki omw mour pwehn papah Koht oh sewese meteikan?
7 Kesiluh, atail sehse iahd rahn en imwio kahrehda e kin mengei ong kitail en dehr roporop ahpw en doadoahngki atail mour pwehn papah Koht oh sewese meteikan. Rahnwet, ekei me sehse Koht pil kin kamehlele duwen imwin sampah. Re kin masak me kahpwal laud ehu kakete kasohrehla sampah ahnsou sohte lipilipil, eri re kin ahneki madamadau wet, “Kitail en kin kamakamadipwte, pwe lakapw kitail pahn mehla.” (1 Kor. 15:32) Ahpw kitail sohte kin masepwehk. Oh kitail sohte kin nsenohkihte pein kitail. (Lep. Pad. 18:1) Weksang met, kitail kin mwohneki mahs kupwuren Siohwa nan atail mour oh men doadoahngki soahng koaros me kitail ahneki, iangahki atail ahnsou oh kehl, pwehn kalohki rongamwahu en Wehin Koht. (Wadek Madiu 16:24.) Atail doadoahk ong Koht kin wahdo peren ahpw mehlel ni atail kin sewese meteikan ren esehla ih.
8. Mehnia karasaras nan Paipel me kasalehda me kitail anahne likih Siohwa oh sapwellime Mahsen ni unsek?
8 Kapahieu, atail sehse iahd rahno de awao kin sewese kitail en likih Siohwa ni unsek oh wia uwen atail kak en peikiong sapwellime Mahsen. Pwehki atail soh unsek, e kin uhdahn mengei en koapworopworkihte pein kitail. Pohl katamanki Kristian koaros: “Mehmen me pepehm me e kesikesihnen teng, a en kanahieng pwe e de pwupwudi.” E koasoia duwen mehn Israel 23,000 ko me sapeikiong Siohwa oh mehla mwohnte arail pedolong nan Sapwen Inowo. Pohl koasoia me re “ntingdier pwe en wiahla mehn kataman ehu ong kitail” me kin momour kerenlahngehr imwin koasoandi wet.—1 Kor. 10:8, 11, 12.
9. Ia duwen kahpwal kan ar kak kakehlaka atail pwoson oh atail nanpwungmwahu rehn Siohwa?
9 Kelimau, atail sehse iahd me imwio pahn leledo mweidohng kitail en sukuhl sang kahpwal kan oh kakehlahda atail pwoson. (Wadek Melkahka 119:71.) Imwin rahn kan en koasoandi wet kin wia “ahnsou apwal ekei.” (2 Tim. 3:1-5) Me tohto nan ahn Sehdan sampah kin kailongki kitail, eri kitail kak lelohng kalokolok pwehki atail pwoson. (Sohn 15:19; 16:2) Duwehte kisiniei eh kin kapeipeseng mete oh kihsang soahng suwed kan, kahpwal kan kin kamwahwihala oh kakehlaka atail pwoson. Ma kitail aktikitik oh idawehn sapwellimen Siohwa kaweid kan, kahpwal kan sohte pahn kauhdi kitail sang papah ih. Atail nanpwungmwahu reh pahn kehlail sang atail kin medewe.—Seims 1:2-4; 4:8.
10. Dahme kahrehda ahnsou eh kin mwomwen mwadangala?
10 Ahnsou kin mwomwen mwadang de pwand. Ma kitail kin kedirepw oh sohte tetehk kuloak, ahnsou kin mwomwen mwadang. Ni ahlohte, ma kitail kin kedirepwki doadoahk kaperen me Siohwa ketikihong kitail, imwio pahn leledo mwadang sang atail kin medewe. Pali laud en me keidi kan kin wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail pwehki arail kin kedirepwkihla sapwellimen Koht doadoahk. Kitail koasoiapene ni mwotomwot dahme wiawi mwurin Sises eh ketin wiahla Nanmwarki nan pahr 1914 oh kilang ia duwen ekei me keidi kan ar onopada a ekei soh.
ME KEIDI KAN KASALEHDA ME RE ONOPADAHR
11. Mwurin pahr 1914, dahme kahrehda ekei me keidi kan medewe me Sises ketin pwand?
11 Kitail pwurehng medewehla sapwellimen Sises karasaras duwen meipwon ko oh papah silimeno. Ma meipwon ko de sounpapah ko ese iahd me ohl kamwohdo de soumaso pahn pwurodo, re sohte pahn anahne mwasamwasahn. Ahpw re sehse iahd eri re anahne kaukaunop. Erein sounpar tohto, me keidi kan esehier me pahr 1914 pahn wia pahr tohrohr ehu, ahpw re sohte uhdahn wehwehki dahme pahn wiawi. Ahnsou me dahme re kasik sohte pweida, ekei irail medewe me Sises ketin pwand. Emen brother mwuhr koasoiahki October 1914, “Ekei kiht kin uhdahn medewe me se pahn kohdahla nanleng nan tepin wihk en October.”
12. Ia duwen me keidi kan ar kasalehda me re lelepek oh loalokong?
12 Medewehla ia uwen eh apwal ong irail ren kasik imwio ahpw e sohte leledo. Ahnsowo pil wia ahnsou apwal ehu ong brother ko pwehki uhwong me re lelohng nan Mahwen Keieu en Sampah. Doadoahk en kalohk kereniong uhdi douluhl. E mwomwen me me keidi ko meirlahr. Ahpw nan pahr 1919, mehkot kapirirailda. Sises ketido pwehn kasawih koaros me kin nda irail Kristian kei. Keseu wet kasalehda me ekei me keidi ko solahr kak iang doadoahk ong arail Soumaso, Sises. (Mad. 25:16) Re sohte kin onohnop; re duwehte meipwon loalopwon ko me sohte pwurehng audehkihda neirail lamp ko leh. Duwehte sounpapah pohnkahkeo me sohte lelepek ong eh soumaso, me keidi pwukat sohte men wiahda tounmetei kan ong Wehin Koht. Ahpw pali laud en me keidi kan kasalehda loalopwoat laud oh uhdahn men papah arail Soumas mendahki ahnsou apwal pwuko me mahwen kin wiewiawi.
13. Ia madamadau en me keidi kan mwurinte pahr 1914? Ia arail madamadau rahnwet?
13 Mwurin pahr 1914, Kahn Iroir kawehwehda soangen madamadau me pali laud en me keidi ko ahneki ahnsowo. E koasoia me irail kan me ahneki madamadau pwung sohte nsensuwedla. E pousehlahte koasoia: “Se sohte men dahme se men wia en pweida; eri ahnsou me se diarada me dahme se kasik pahn wiawi nan October, 1914 sapwung, se perenkihda me Kauno sohte wekidala Sapwellime Koasoandi pwehn pahsan kiht. Se sohte men en ketin wia met.” Ihte me re men wia iei en wehwehkihla mwahu dahme Koht ketin kupwurki. Me keidi kan rahnwet kin kasalehda soangen madamadau en aktikitik wet oh pil ineng ohte en wia kupwuren Koht. Re sohte nda me Koht ketin mahseniong irail. Ihte me re men wia iei doadoahk me Sises ketikihong irail nin sampah. Met Kristian kan me ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte sampah de pokon kalaimwun en sihpw teikan, kin alasang arail mehn kahlemeng.—Kaud. 7:9; Sohn 10:16.
KITAIL KIN KASALEHDA ME KITAIL ONOPADAHR
14. Dahme kahrehda e mwahu kitail en peikiong dahme Siohwa kin ketin padahngki ni eh ketin doadoahngki ladu lelepek oh loalokong?
14 Koht ketin pilada ladu lelepek oh loalokong pwehn kihda padahk mehlel ong sapwellime aramas akan, de padahkihong irail ia duwen arail pahn paiekihda sapwellime Mahsen oh manaman. Irail Kristian keidi kan oh pokon kalaimwuno kin kasalehda me re onopadahr sang ni arail kin peikiong dahme Siohwa ketin padahngki ni eh ketin doadoahngki ladu lelepek oh loalokong. (Sohn 16:13) E kin mwomwen me re audehkihda neirail lamp ko leh. (Wadek Melkahka 119:130.) Imwilahn met, irail pil kak onopada ong rahnen imwio ahnsou me Krais pahn ketido. Re pil ahneki kehl en lelepekte nan irair kan me uhdahn apwal. Karasepe, nan ehu imweteng en Nazi, brother ko naineki Paipel ehute. Irail eri kapakapki sawas pwe ren kak ale sawaspen Paipel tohto. Sohte pwand mwurin mwo, re rong me emen brother ahpwtehn leledo nan imwetengo oh e wahdo ekei Kahn Iroir kapw me e ekihla mas loalen ehu neh ko me wiawihkihda tuhke. Emen brother me wia Kristian keidi men me iang selidi oh pitila, Ernst Wauer, koasoia mwuhr me Siohwa ketin sewese brother ko ni ahl kapwuriamwei pwe ren wadlikiala ekei padahk kangoang kan sang iren onop ko. E pil nda: “Rahnpwukat, e kin mengei en ale sawaspen Paipel kan, ahpw ia duwe, kitail kin ahnsou koaros kalahnganki? I uhdahn kamehlele me Siohwa pahn ketikihong kapai tohto irail kan me kin likih, loalopwoat, oh ale sapwellime padahk kan.”
15, 16. Ia duwen pwopwoud ehu ara paiekihda ara ngoang nan doadoahk en kalohk? Dahme ke kak sukuhlki sang ira oh misineri teikan?
15 Sihpw teikan kin sewese me keidi kan sang ni arail kin kedirepwki doadoahk en kalohk. (Mad. 25:40) Re sohte duwehte sounpapah suwed oh pohnkahke me mi nan sapwellimen Sises karasaraso. Irail kin men doadoahk laud oh wia tounmetei kan pwehn mwohneki mahs Wehio nan arail mour. Karasepe, Jon oh Masako ale luhk en kohla Kenya pwehn sewese kalohk ong mehn China me mi wasao. Nin tapio, ira ekis peikasalki ma ira pahn kohla. Ahpw mwurin ara medemedewe ara irairo oh kapakapki, ira pilada ira en keseula wasao.
16 Pwehki ara ngoang nan doadoahk en kalohk, Siohwa ketin kapaiahkin ira soangen imwila mwahu tohto. Ira nda me ara doadoahk en kalohk uhdahn kaselel. Ira tepida onop Paipel rehn aramas isimen oh mie soahng kaperen tohto me wiawihong ira. Ira pil kapatahiong: “Se kin kalahngankihong Siohwa rahn koaros eh ketin mweidohng sen mi wasaht.” Mie brother oh sister tohto me kasalehda me re men kedirepwki arail papah Koht ni ahnsou me imwio pahn leledo, sohte lipilipil iahd. Medewehla duwen irail meh kid kei me iangehr Sukuhl en Kilead oh wia doadoahk en misineri. Ke kak kalaudehla omw ese duwen doadoahk en misineri kan sang ni omw pahn kilangada oh wadek neitail sawasepen Paipel kan duwen doadoahk en misineri oh dahme kin wiawihong irail. Ni omw wadek pwuhk pwukat, medewe ia duwen omw kak kalaudehla omw papah Koht. Omw doadoahk en kalohk pahn wahdohng Koht kaping oh pahn kihong uhk peren laud.
KEN PIL MWASAMWASAHN
17. Ia duwen eh wia kapai ehu atail sehse rahno de awao en imwin koasoandi wet?
17 Kitail sohte kin lingeringerkihda de mworuskihla atail sehse rahno de awao me koasoandi wet pahn imwisekla. Ahpw e uhdahn wia kapai ehu ong kitail. E sewese kitail en kedirepwki wia kupwuren Koht oh atail nanpwungmwahu rehn Samatail, Siohwa, kin kehlailla. Pwehki atail kin wiewiahte doadoahk me Sises ketikihong kitail oh soikala mehkan me kin kerempwa kitail, atail mour kin peren ni atail papah Siohwa.—Luk 9:62.
18. Dahme kahrehda kitail men lelepekte nan atail doadoahk ong Koht?
18 Imwin koasoandi wet uhdahn keren, eri kitail men lelepekte nan atail doadoahk ong Koht. Kitail sohte men kansensuwedihala Siohwa de Sises. Ira ketikihdohng kitail doadoahk kaselel ehu kitail en wia ni imwin rahn pwukat. Kitail uhdahn kalahnganki ara ketin likih kitail.—Wadek 1 Timoty 1:12.
19. Ia duwen atail kak kaunopada ong imwin koasoandi wet?
19 Sohte lipilipil ma atail koapworopwor iei en mour nanleng de nan Paradais nin sampah, kitail pahn pousehlahte peikiong sapwellimen Koht kehkehlik en kalohk oh katohnpadahk. Kitail sohte anahne ese iahd rahno de awao me rahn en Siohwa pahn leledo. Kitail kak oh kitail pahn kaunopada ong met. (Mad. 24:36, 44) Kitail uhdahn kamehlele me erein atail kin likih Siohwa ni unsek oh mwohneki mahs sapwellime Wehi, kitail sohte pahn nsensuwedla.—Rom 10:11.
[Nting tikitik me mi pah]
a Menlau kilang Kahn Iroir en August 1, 2004, pali 21-26.
[Kilel nan pali 26]
Nan irair apwal kan, rapahki padahk kan en Paipel
[Kilel nan pali 27]
Ahnsou kin mwomwen mwadangala ni atail kin kedirepwki sapwellimen Koht doadoahk