Kowe Sounpapah Lelepek Men!

“Kaidehn uhdamwail kumwail.”​—1 KOR. 6:19.

IA DUWEN OMW PAHN SAPENG?

Dahme sounpapah kan nan Paipel kin wia?

Dahme Koht ketin kupwurki sang sapwellime sounpapah koaros?

Nin duwen sounpapah kan, ia duwen atail pahn kilangwohng atail kin papah Koht?

1. Dahme aramas akan kin medewehkihong ladu kan?

MPEN sounpar 2,500 samwalahro, sounnting en Krihk men nda me sohte emen kin men wia ladu. Pali laud en aramas rahnwet kin pwungki met. Ni aramas ar kin medewe ladu kan, re kin medewe ohl oh lih akan me ekei kin idingohng irail ren doadoahk oh kin lemei ong irail. Re kin medewe me aramas pwukat kin doadoahk pwe en wahdo kamwahu ong irail kante me kin naineki oh kaunda irail.

2, 3. (a) Ia sapwellimen Krais wiewia ong sapwellime ladu kan? (b) Peidek dah me kitail pahn koasoiapene?

² Sises mahsanih me sapwellime tohnpadahk kan pahn wia ladu aktikitik kei. Ahpw nin duwen ladu kei, arail soumaso sohte pahn kanamenekihala de wiakauwe Kristian mehlel kan. E pahn likih oh wauneki irail. Karasepe, medewehla dahme Sises mahsanihki duwen emen “ladu.” Mwohnte Sapwellime pwoula, Krais mahsanih me e pahn ketikihong pwukoa kan “ladu lelepek oh loalokong.”​—Luk 12:42-44.

³ Tehk me nan pwuhken Madiu, e doadoahngki lepin lokaia “sounpapah” ahpw kaidehn “ladu.” (Wadek Madiu 24:45-47.) Pali laud en Kristian mehlel kan rahnwet sohte iang wia kisehn pwihnen sounpapah loalopwoat me Sises mahsanih. Ahpw Paipel kasalehda ni ahl tohrohr ehu me sapwellimen Koht ladu koaros wia sounpapah kei. Soangen pwukoa dah kan me kitail ahneki nan sapwellimen Koht doadoahk? Ia atail pepehm ong pwukoa pwukat? Pwehn diar pasapeng kan, kitail koasoiapene dahme sounpapah kan kin wia ni ahnsou kan nan Paipel.

PWUKOA KAN EN SOUNPAPAH KAN

4, 5. Soangen pwukoa dah kan me sounpapah kan nan Paipel ahneki? Ia ekei karasepe kan?

⁴ Nan Paipel, sounpapah men iei ladu men me eh soumas kin koapworopworki oh me kin pwukoahki apwalih imwen eh soumaso de eh pesines. E kin apwalih en eh soumaso dipwisou kan oh nah mwohni, oh e ahneki manaman pohn ladu teikan. Ehu karasepe iei Elieser. E pwukoahki apwalih ahn Eipraam dipwisou tohto. Ele ih ladu me Eipraam pil kadarala Mesopodamia pwehn rapahkihda en nah pwukat Aisek eh pwoud. Uhdahn pwukoa laud ehu met!​—Sen. 13:2; 15:2; 24:2-4.

⁵ Sosep wia nein Podipar sounpapah. (Sen. 39:1, 2, 4) Paipel padahkihong kitail me mwuhr Sosep naineki sounpapah men me kin wia “kaunen papah ko.” Kaunen papaho iei me kasamwolong rien Sosep pwutak ehk ko oh apwalih arail anahn kan. E pil ahneki pwukoa kesempwal nan ahn Sosep koasoandi en kasongehki rie pwutak ko kep silpero. Met kasalehda uwen soumas akan ar kin likih neirail sounpapah kan.​—Sen. 43:19-25; 44:1-12.

6. Pwukoa dah kan me elder kan ahneki?

⁶ Mpen sounpar 1,800 mwuri, wahnpoaron Pohl ntingihdi me elder kan wia sapwellimen Koht sounpapah kei. (Taitus 1:7) Nin duwen sapwellimen Koht “silepen sihpw” kan, elder kan kin kaweid mwomwohdiso. (1 Pit. 5:1, 2) Ei, elder kan ahneki soangsoangen pwukoa kan nan sapwellimen Koht pwihn. Karasepe, pali laud en elder kan rahnwet kin papah ehu mwomwohdiso. Sounapwalih kan me kin seiloak kin papah mwomwohdiso tohto. Pwihn me Kin Apwalih Ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan kin apwalih mwomwohdiso kan koaros en sahpw kan. Ahpw elder kan koaros anahne apwalih arail pwukoa kan ni uwen me irail kak. Irail koaros anahne “wehkadahng Koht” arail doadoahk.​—Ipru 13:17.

7. Ia duwen atail ese me Kristian koaros wia sounpapah kei?

⁷ Ia duwen atail ese me Kristian lelepek tohto me kaidehn elder kei kin wia sounpapah kei? Wahnpoaron Piter ntinglahng Kristian koaros oh nda: “Emenemen kumwail, nin duwen sounkohwa mwahu en sapwellimen Koht kapai kan, en kin doadoahngki ong ni kamwahupen meteikan, kapai me e alehsangehr rehn Koht.” (1 Pit. 1:1; 4:10) Koht ketin kasalehiong kitail kadek ni eh kin ketikihong kitail koaros soangsoangen kisakis, kapai, de koahiek kan me kitail kak doadoahngki pwehn sewese riatail Kristian kan. Eri kitail koaros me kin papah Koht wia sounpapah kei. E ketin likih kitail, waunekin kitail oh ketin kasik kitail en doadoahngki mwahu dahme e ketikihongkitailehr.

KITAIL SAPWELLIMEN KOHT

8. Kaweid kesempwal dahieu me kitail anahne tamataman nin duwen sounpapah kei?

⁸ Kitail tehkpene ire mehlel siluh me Kristian koaros, nin duwen sounpapah kei, en tamataman. Keieu: Kitail koaros sapwellimen Koht oh kitail anahne kaperenda ih. Pohl ntingihedi: “Kaidehn uhdamwail kumwail, pwe sapwellimen Koht; pwe ih me ketin pwainkinkumwailda pwei lapalap ehu.” Pweipwei wet iei sapwellimen Krais mour me e ketin tounmeteikihla ong dipatail kan. (1 Kor. 6:19, 20) Kitail iei sapwellimen Siohwa, eri kitail anahne peikiong sapwellime kosonned kan me sohte nohn apwal. (Rom 14:8; 1 Sohn 5:3) Kitail pil sapwellimen Krais ladu kan. Duwehte sounpapah kan nan Paipel, kitail ahneki saledek laud, ahpw kaidehn saledek en wia sohte lipilipil dahme kitail mwahuki. Kitail anahne idawehn kaweid kan. Sohte lipilipil uwen tohtohn pwukoa me kitail alehdi nan sapwellimen Koht pwihn, kitail koaros sapwellimen Koht oh Krais ladu kan.

9. Ia duwen Sises eh ketin kawehwehda dahme soumas men kin kasik sang nah ladu?

⁹ Sises ketin sewese kitail en wehwehki dahme soumas men kin kasik sang nah ladu. E ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko soai pwoat duwen ladu men me pwurala ni imweo mwurin eh doadoahk rahn ehu pwon. Ia duwe, soumaso “kin ndahng en mwohndi oh mwengehla”? Soh. E kin ndahng laduwo ‘en onopada mwengehn soutik, en likawihada likoun papah oh papah ih nindokon eh pahn sakasak, pwe ih me pahn uhd mwenge mwuhr.’ Mehn kasukuhl dah me Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko? E mahsanih: “Ih pil duwen kumwail: kumwail pahn kin kapwaiada mehkoaros me kileldiong kumwail en wia, oh kumwail pahn kin nda, ‘Kiht, lidu soh katepe kei; ihte pwaisat, se en kapwaiada at pwukoa.’”​—Luk 17:7-10.

10. Dahme kasalehda me Siohwa kin ketin kesempwalki soahng koaros me kitail kin wiahiong?

¹⁰ Ei, Siohwa ketin kesempwalki soahng koaros me kitail kin wiahiong ih. Paipel inoukihong kitail: “Koht me uhdahn pwung; e sohte pahn ketin meliehla amwail wiewia kan de amwail limpoak ong ih.” (Ipru 6:10) Dahme Siohwa ketin kasik sang kitail iei dahme kitail kak wia. Sohte lipilipil dahme e ketin kasik sang kitail kin wia kamwahupatail oh e sohte nohn apwal. Ahpw nin duwen me Sises ketin padahngki, ladu men sohte kin kaperenihada pein ih. E kin mwohneki mahs dahme eh soumaso kin mwahuki. Ni ahlohte, ni ahnsou me kitail inoukihong Koht atail mour, kitail pilada en mwohneki mahs kupwure. Ke pwungki met?

DAHME SIOHWA KETIN KUPWURKI SANG KITAIL KOAROS

11, 12. Soangen irair dah me kitail anahne kasalehda? Ia pahn mwomwen atail mour?

¹¹ Ire mehlel keriau me kitail anahne tamataman iei: Nin duwen sounpapah kei, kitail koaros kin peikiong koasoandi ehute. E mehlel me mie me kin ahneki soangen pwukoa kei me meteikan sohte ahneki nan sapwellimen Koht pwihn. Ahpw nan pali laud en pwukoa kan, Koht ketin kupwurki soahng ehu sang kitail koaros. Karasepe, sapwellimen Siohwa ladu kan koaros anahne limpoakpene. Sises mahsanih me aramas pahn ese me kitail iei sapwellime tohnpadahk kan ma kitail pahn limpoakpene. (Sohn 13:35) Ahpw kitail sohte kin poakohngete riatail Kristian kan. Kitail pil kin wia uwen atail kak en kasalehda limpoak ong irail kan me kaidehn Sounkadehde kan. Kitail koaros kak oh pil anahne wia met.

¹² Koht kin ketin kupwurki me kitail en wia dahme e ketin mahsanih me pwung oh soikala soahng suwed kan me mi nan Paipel. Pohl ntingihedi: “Me kin nenek kan, me kin pwongih dikedik en eni kan, me kamwahl akan, me wia dipen Sodom kan, me lipirap akan, me noahroke kepwe kan, me kamamsakau kan, me karaunlikamw akan, oh me loallap suwed kan, re sohte pahn iang sohsohki Wehin Koht.” (1 Kor. 6:9, 10) Nanti laud kin anahn pwehn wia dahme Koht ketin mahsanih me pwung. Ni atail kin nanti laud, kitail kin paiekihda ni ahl tohto. Karasepe, kitail ahneki roson mwahu, popohl rehn meteikan oh nanpwungmwahu kehlail rehn Koht.​—Wadek Aiseia 48:17, 18.

13, 14. Soangen doadoahk dah me Koht ketikihong Kristian koaros ren wia? Ia pahn atail pepehm ong doadoahk wet?

¹³ Pil tamataman me mie ahn sounpapah men eh doadoahk. Pil duwehte kitail. Koht ketikihong kitail kisakis kesempwal ehu. E ketin padahkihong kitail me mehlelo. Oh e ketin kupwurki kitail en padahkihong meteikan padahk mehlel. (Mad. 28:19, 20) Pohl ntingihedi me Kristian akan wia ladu en Krais kei “me aleier kohwahn padahk rir kan en Koht.” (1 Kor. 4:1) Pohl ese me e pwukoahki “padahk rir kan,” de padahk mehlel en Paipel, oh me e anahne padahkihong meteikan. Ih met me eh Soumas, Sises Krais, kupwurki en wia.​—1 Kor. 9:16.

¹⁴ Ni ahnsou me kitail kin padahkihong meteikan padahk mehlel, kitail kin kasalehda me kitail poakohng irail. Mehlel, kitail koaros ahneki irair kan me wekpeseng, kahrehda kitail koaros sohte kak wia doadoahk en kalohk ni uwen laud tehieu. Siohwa ketin mwahngih met. Me keieu kesempwal iei me kitail en wia uwen me kitail kak koaros. Ni ahl wet, kitail kasalehda limpoak mehlel ong Koht oh aramas akan.

KESEMPWALPEN EN LELEPEK

15-17. (a) Dahme kahrehda sounpapah men anahne lelepek? (b) Ia duwen Sises eh ketin kasalehda dahme pahn wiawi ma kitail sohte kin lelepek?

¹⁵ Ire mehlel kesiluh me kitail anahne tamataman iei: Kitail anahne kasalehda me kitail lelepek sang ni atail kin peik. Sounpapah men ele ahneki irair mwahu oh koahiek kan, ahpw mepwukat sohte kesempwal ma sounpapaho kin sapeik oh sohte nsenohki eh pwukoa kan. Sounpapah men anahne lelepek ma e men doadoahk mwahu oh kaperenda eh soumas. Tamataman me Pohl ntingihedi: “Dahme konehng en kin mie rehn sounkohwa kan? Re en kin likilik pahn ar kaun akan.”​—1 Kor. 4:2.

¹⁶ Kitail kak kamehlele me ma kitail lelepek, Koht pahn ketin katingih kitail. Ma kitail sohte lelepek, Koht solahr pahn ketin kupwurkin kitail. Sapwellimen Sises karasaras duwen sounpapah silimeno kasalehda met ni sansal. Soumaso kapinga sounpapah lelepek ko ara “koadoakihada” nah mwohni ko oh e katingih ira laud. Ahpw e kadeikada ladu sapeiko nin duwen ladu suwed, pohnkahke oh sohte katepe men. Soumaso kihsang laduwo mwohni ko oh kesepwekeieilahng likio.​—Wadek Madiu 25:14-18, 23, 26, 28-30.

¹⁷ Sises pil ketin pwurehng kasalehda dahme pahn wiawi ma kitail sohte lelepek ni eh mahsanih: “Ohl kepwehpwe men mie, me nah sounkohwa men adsuwedla, dene me peidlakid ong eh kohwa kepwe kan. E ahpw ekerodo nah sounkohwao oh idek, ‘Ia duwen rohng pwoatet duwen kowe? Wehkada mahs omw kohwahn, pwe ke solahr kak wia ei sounkohwa.’” (Luk 16:1, 2) Pwehki sounpapaho wiakauwehla dahme en eh soumaso, soumaso ndahng en kohkohla. Ire tikitik pwukat padahkihong kitail mehn kasukuhl kesempwal ehu. Kitail kin ahnsou koaros men lelepek ni atail wia uwen atail kak nan soahng koaros me Koht ketin kupwurki kitail en wia.

E WIA ELEN LOALOKONG EN KAPAHREKIHONG KITAIL METEIKAN?

18. Dahme kahrehda kitail en dehr kapahrekihong kitail meteikan?

¹⁸ Emenemen kitail kak idek ‘Soangen sounpapah dah men ngehi?’ E sohte wia elen loalokong en kapahrekihong kitail meteikan. Paipel mahsanih: “Emenemen en pein kasakasawih pein eh wiewia kan. Ma eh wiewia kan me mwahu, eri, e kak pohnmwahsohki; a ieremen e kapahrekiong en meteikan ar wiewia kan.” (Kal. 6:4) Kitail en dehr kapahrekihpene dahme kitail oh meteikan kin wia, ahpw kitail anahne medemedewe ia duwen atail kak kamwahwihala dahme kitail kin wia oh song uwen atail kak en wia met. Eri kitail sohte pahn pohnmwahso de nsensuwedla. Pil ehu, atail irair kakete wekila. Ele pwehki kahpwal en roson, mahla de pwukoa teikan, kitail solahr kak wia soahng koaros me kitail kin wia mahso. De mwehin atail irair akan mweidohng kitail en wia laudsang dahme kitail kin wia met. Ma ei, dahme kitail sou song en kalaudehla met?

19. Ma kitail saikinte ale soangen pwukoa ehu me kitail mwahuki, dahme kahrehda kitail en dehr nsensuwedla?

¹⁹ Pil ehu, kitail en dehr kapahrekiong kitail irail kan me ahneki soangen pwukoa kan me kitail men ahneki. Karasepe, brother men ele men papah nin duwen elder men nan mwomwohdiso de wia padahk nan mihting tohrohr kan. E kin mwahu en doadoahk laud pwehn kapwaiada dahme anahn ong soangen pwukoa pwukat. Ahpw kitail en dehr nsensuwedla ma kitail sohte mwadang alehdi soangen pwukoa ko me kitail medemedewe en alehdi. Mwein kitail anahne awih wereisang dahme kitail kasik pwehki kahrepe kan me kitail ele sohte wehwehki ni ahnsowo. Tamataman me Moses ele medewe me e onopadahr en kahluwa mehn Israel kan sang Isip, ahpw e anahne awih sounpar 40 mwohn eh wia met. Nan erein ahnsowo, e kak kakairada irair kan me e anahne pwehn kahluwa aramas kahngohdi oh uhwong ko.​—Wiewia 7:22-25, 30-34.

20. Dahme kitail kak sukuhlki sang mehn kahlemeng en Sonadan?

²⁰ Ele kitail sohte pahn alehdi soangen pwukoa ehu me kitail mwahuki. Met iei me wiawihong Sonadan. Ih nein Sohl pwutak oh e kakete wiahla nanmwarki en Israel pwon. Ahpw Koht ketin pilada Depit, me uhdahn pwulopwul sang Sonadan, pwehn wia nanmwarki. Dahme Sonadan wia? E pwungki sapwellimen Koht pilipilo oh mendahkihla eh mour pwehn sewese Depit. E ndaiong Depit: “Komwi me pahn wiahla nanmwarkien Israel oh ngehi me pahn keriaun kaun.” (1 Sam. 23:17) Dahme ke kak sukuhlki sang mehn kahlemeng en Sonadan? E sohte kaulimki eh irairo. Oh e sohte peiriniong Depit, duwehte me Sohl wia. Kitail en dehr peiriniong meteikan pwehki re ahneki pwukoa me kitail sohte ahneki, ahpw kitail koaros kak wia uwen atail kak en apwalih pwukoa kan me kitail ahneki. Kitail kak kamehlele me nan sampah kapw, Siohwa pahn ketin kaitarala ineng pwung kan en sapwellime ladu kan koaros.

21. Ia duwen atail pahn kilangwohng atail kin papah Koht?

²¹ Kitail en tamataman ahnsou koaros me nin duwen sapwellimen Koht sounpapah kan, kitail kaidehn ladu kei me soumas lemei men kin idingkihong kitail en papah ih. Ahpw Siohwa ketin likih kitail oh kawauwih kitail laud ni eh ketikihong kitail doadoahk kesempwal kitail en wia, duwehte kalohki rongamwahwo ni imwin rahn akan, doadoahk ehu me sohte pahn pwurehng wiawi. Oh e ketikihong kitail saledek laud en pilada ia duwen atail pahn apwalih pwukoa kan me e ketikihong kitail. Eri, kitail en wia sounpapah lelepek kan. Kitail dehr manokehla me e wia pwais kaselel ehu en papah Siohwa, me keieu lapalap nanleng oh sampah pwon.

[Kilel kan nan pali 20]

Kitail en wia uwen atail kak en apwalih pwukoa kan me kitail alehdi