Mwekid Pahrekiong Sapwellimen Sises Kapakap
“Semei, . . . Komw ketin kalinganahda Sapwellimomwi menet, pwe Sapwellimomwi menet en pil kalinganahda komwi.”—SOHN 17:1.
1, 2. Dahme Sises ketin wia mwurin eh ketin iang sapwellime wahnpoaron ko kasarawi Pahsohpao nan pahr 33?
E PIL rotorotalahr nin soutik en Nisan 14 pahr 33. Sises oh kompoakepah keren ko ahpwtehn nek arail kasarawih Pahsohpao. Kasarawi wet kin katamankihong irail duwen Koht eh ketin kapitasang mehn Israel ko Isip. Ahpw sapwellimen Sises tohnpadahk ko pahn pitla ni ahl ehu me laudsang met. Mandahn rahno, sapwellimen Sises imwintihti ko pahn kemehla Sises. Meirong en sapwellime mour unsek pahn kihda elen aramas koaros ar kak pitsang dihp oh mehla.—Ipru 9:12-14.
2 Pwe kitail en dehr manokehla kisakis limpoak wet sang Koht, Sises ketin tapiada koasoandi en kasarawi kapw me wiliandi Pahsohpa me kin wiawi pak ehu nan ehuehu pahr. E ketikihda lopwon en pilawa seumwut ehu, pilitikihpeseng pilawao oh nehkohng emenemen sapwellime tohnpadahk lelepek ehk emen ko. Ih eri mahsanihong irail: “Iei werei met me pengpengkinkumwaillahr. Kumwail wia met ong ni katamanpei.” E pil ketikihong irail kep en wain weitahta ehu oh mahsanih: “Dahl wet iei delen sapwellimen Koht inou kapw me wiawihkidahr ntahi, me kepwilipwildier pwehki kumwail.”—Luk 22:19, 20.
3. (a) Wekidekla laud dahieu me wiawi mwurin Sises eh pwoula? (b) Peidek dahkei kitail anahne medewe duwe ni atail kasawih sapwellimen Sises kapakapo?
3 Inou en Kosonned nanpwungen Koht oh wehin Israel pahn kereniong imwisekla. E pahn mie inou kapw ehu nanpwungen Siohwa oh sapwellimen Sises tohnpadahk me keidi ko. Sises sohte kupwurki sapwellime tohnpadahk ko en duwehla wehin Israel. Mehn Israel ko sohte kin miniminpene kaudokiong Koht, oh met kasohwauwihala mwaren Koht. (Sohn 7:45-49; Wiewia 23:6-9) Sises kupwurki sapwellime tohnpadahk ko en minimin doadoahkpene pwe ren kak kalinganahla mwaren Koht. Eri dahme Sises ketin wia? E patohwan peki sawas sang Semeo nan kapakap me keieu kaselel me aramas sohte lipilipil pahn kalahnganki ar pahn wadek. (Menlau kilang tepin kilel.) Kapakap wet kileldi nan Sohn 17:1-26. Ni atail pahn kasawih kapakap wet, kitail en medewe peidek pwukat: “Koht ketin sapengala kapakap en Siseso? Ei mwekid kan pahrekiong kapakap wet?”
DAHME KEIEU KESEMPWAL ONG SISES
4, 5. (a) Dahme kitail sukuhlki sang pali keieun sapwellimen Sises kapakapo? (b) Ia duwen Siohwa eh ketin sapeng dahme Sises patohwan peki ong pein ih?
4 Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko soahng kaselel tohto lao daulih lukepen pwong. Ih eri ketin kilengdalahng nanleng oh kapakap: “Semei, ei ahnsou lelehr. Komw ketin kalinganahda Sapwellimomwi menet, pwe Sapwellimomwi menet en pil kalinganahda komwi. Pwe komwi ketikihong Sapwellimomwi menet manaman en kakaun aramas koaros, pwe en kak ketikihong mour soutuk irail koaros me komw ketikihong ie.” E ketin doula mahsanih: “I kasaledahr sapwellimomwi lingan nin sampah; oh I kaimwisekalahr doadoahk kan me komw ketin kilelehiong ie. Maing Semei! Komw ketin kalinganaiehda mwohn silangomwi ahnsou wet, kalinganahkiniehda linganohte me I ahnekier ni ei patopato rehmwi mwohn sampah wet eh saikinte kepikipikda.”—Sohn 17:1-5.
5 Sises ketin tapiada sapwellime kapakapo sang ni eh mahsanih duwen soahng kan me keieu kesempwal ong ih. Dahme e ketin keieu kesempwalki iei me Semeo en ketin linganla. Pil nan sapwellime kapakapo me e ketin padahkihong tohnpadahk ko, Sises ketin tepikihda kapakapo pekipek wette. (Luk 11:2) Ih eri ketin kapakapki anahn en sapwellime tohnpadahk ko. E ketin peki me Koht “en kak ketikihong mour soutuk irail koaros.” Mwurin mwo, e ahpw ketin peki mehkot ong pein ih, mahsanih: “Maing Semei! Komw ketin kalinganaiehda mwohn silangomwi ahnsou wet, kalinganahkiniehda linganohte me I ahnekier ni ei patopato rehmwi mwohn sampah wet eh saikinte kepikipikda.” Siohwa ketin karonge kapakap en sapwellime Ohlo oh ketikihong ih laudsang dahme e patohwan peki, pwe “lengileng lapalap me Koht ketikihong me lapalapasang lengileng” me tohnleng kan koaros ahneki.—Ipru 1:4.
‘ESEHLA’ KOHTO ME KELEHPW MEHLEL
6. Dahme wahnpoaron ko anahne wia pwehn ahneki mour soutuk? Ia duwen atail ese me irail wia met?
6 Nan sapwellime kapakapo, Sises pil ketin kasalehda dahme kitail anahne wia pwehn ahneki kisakis en mour soutuk. (Wadek Sohn 17:3.) E mahsanih me kitail anahne ‘esehla’ Koht oh Krais. Ia duwen atail kak wia met? Keieu, kitail anahne wia uwen atail kak koaros pwehn sukuhlki duwen Siohwa oh sapwellime Ohlo. Keriau, kitail anahne doadoahngki nan atail mour dahme kitail sukuhlkier. Wahnpoaron ko wiahier soahng riau pwukat, pwe Sises mahsanih nan sapwellime kapakapo: “I kihongirailehr padahk kan me komw ketikihong ie, oh re patohwan aleier.” (Sohn 17:8) Ahpw pwe ren ahneki mour soutuk, re anahne sohte uhdi doudouloale Mahsen en Koht oh kapwaiada nan arail mouren ehuehu rahn. Ia duwe, wahnpoaron ko doula wia met erein arail momour nin sampah? Ei, re wia met. Kitail ese met pwehki adarail ko ntingdi pohn poahsoan takai 12 ko en Serusalem Kapw.—Kaud. 21:14.
7. Ia wehwehn ‘esehla’ Koht? Dahme kahrehda e inenen kesempwal en esehla Koht?
7 Ma kitail men mour kohkohlahte, kitail anahne ‘esehla’ Koht. Ia wehwehn met? Lepin lokaiahn Krihko me kadoadoahk ong ‘esehla’ kak pil kawehwehdi ““anahne pousehlahte esehla.” Eri ‘esehla’ Koht kin wehwehki en sohte uhdi kalakalaudehla omw sukuhlki duwen ih. Met laudsang ihte esehla sapwellime irair kaselel kan oh pil kupwure. Kitail anahne uhdahn poakohng ih oh ahneki nanpwungmwahu keren reh. Oh kitail anahne kasalehiong limpoak riatail Kristian akan. Paipel mahsanih: “Mehmen me sohte ahneki limpoak kin sehse Koht.” (1 Sohn 4:8) Atail loalokongkihla Koht pil pid atail kin peikiong. (Wadek 1 Sohn 2:3-5.) E wia wahu laud ehu en iang kisehn irail ko me ese Siohwa! Ahpw kitail anahne kanahieng kitail de kesehla atail nanpwungmwahu kesempwal rehn Koht, duwehte Sudas Iskariot. Eri kitail en doadoahk laud en kakehlaka atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. Ma kitail wia met, Siohwa pahn ketikihong kitail kisakis kaselel en mour soutuk.—Mad. 24:13.
PWEHKI “MWAROMWI MANAMAN”
8, 9. Dahme keieu kesempwal ong Sises ni eh ketiket sampah? Padahk dahieu me Sises ketin uhwong mehlel?
8 Ni atail wadek sapwellimen Sises kapakapo nan Sohn irelaud 17, e sansal me Sises sapwellimanki limpoak laud kaidehn ongete sapwellime wahnpoaron ko ahpw pil ong kitail. (Sohn 17:20) Ahpw atail komourala kaidehn me keieu kesempwal ong Sises. Erein ahnsowo pwon me e ketiket nin sampah, e ketin keieu kesempwalki en kalinganahla mwaren Semeo. Karasepe, ni Sises eh tepin kawehwehda kahrepen eh ketido sampah, e ketin wadekasang pwuhken Aiseia mahsanih: “[“Sapwellimen Siohwa manaman,” NW] ketier rehi, e ketin keieiehdier pwe I en kapahrengkihong me semwehmwe kan rongamwahu.” Kitail kak kamehlele me ni Sises eh ketin wadek ire wet, e mahsanih ni pwung mwaren Kohto.—Luk 4:16-21.
9 Ahnsou reirei mwohn Sises ketido sampah, kaunen pelien lamalam en mehn Suhs ko padahkihong aramas ko ren dehr doadoahngki mwaren Koht. Medewehla ia uwen Sises ketin kalahdeki tiahk wet. E mahsanihong kaunen pelien lamalam pwukat: “I kohkihdo ni manaman en [“mwaren,” NW] Semei, ahpw kumwail sohte kasamwo ie. A ni emen eh pahn kohkihdo ni pein ede, kumwail kin kasamwo.” (Sohn 5:43) Eri rahn kei mwohn eh pwoula, Sises ketin pwurehng kasalehda dahme keieu kesempwal ong ih ni eh ketin kapakap mahsanih: “Maing Semei, komwi ketin kalinganahla mwaromwi!” (Sohn 12:28) Nan kapakap me kitail koasoakoasoiapene, e pil sansal me dahme keieu kesempwal nan sapwellimen Sises mour iei en kalinganahla mwaren Semeo.
10, 11. (a) Ia duwen Sises eh ketin kasalehda mwaren Semeo? (b) Dahme kahrehda sapwellimen Sises tohnpadahk kan kin kasalehda mwaren Siohwa?
10 Sises ketin kapakap mahsanih: “I kasaleikomwidahr [“kasalehda mwaromwi,” NW] rehn aramas ako me komw ketikihong ie nin sampah. Irail sapwellimomwi, a komwi ketikihong ie irail, irail ahpw kapwaiadahr sapwellimomwi mahsen kan. Eri, met I pahn patopatowohng rehmwi. I solahr pahn mihmi nin sampah; ahpw irail pahn mihmihte nin sampah. Maing Semei me Sarawi, komw ketin nekidkinirailla mwaromwi manaman, mwaro me komw ketikihongieier, pwe irail en wiahkihla ehu duwehte ata ketin wia ehu.”—Sohn 17:6, 11.
11 Ni Sises eh ketin “kasalehda” mwaren Semeo ong sapwellime tohnpadahk ko, e sohte ketin doadoahngkihte mwaro Siohwa. Sises ketin sewese irail en wehwehki ihs Siohwa. E ketin padahkihong irail duwen sapwellimen Koht irair kaselel kan oh elen limpoak en sapwellime wiewia kan ong kitail. (Eks. 34:5-7) Met Sises ketin wia Nanmwarki nanleng, oh e ketin pousehlahte sewese sapwellime tohnpadahk kan ren kasalehda mwaren Siohwa nan sampah pwon. Dahme kahrehda doadoahk wet kin wiawi? Pwehn sewese aramas tohto ren sukuhlki duwen Siohwa mwohn koasoandi suwed wet imwisekla. Oh ni ahnsowo eh pahn leledo, e pahn ketin doarehla sapwellime sounkadehde loalopwoat kan oh koaros pahn esehla mwar lapalapo Siohwa!—Esek. 36:23.
“PWE SAMPAH EN KAMEHLELE”
12. Soahng siluh dah me kitail anahne wia pwehn kanekehla doadoahk me Sises ketin tapiada?
12 Sises ketin kehkehlikihong sapwellime tohnpadahk ko ren kanekehla doadoahko me e ketin tapiada. E ketin kapakapki: “I kadariraillahr nin sampah, duwehte omwi ketin kadariehdo nin sampah.” Ahpw Sises mwahngih me re anahne sawas ong doadoahk wet. Ni eh ketiket rehrail, Sises ketin doadoahk laud pwehn ketin sewese sapwellime tohnpadahk ko ren powehdi arail luwet kan. Oh nan sapwellime kapakap, e patohwan peki Siohwa en ketin sewese sapwellime tohnpadahk ko ren wia soahng kesempwal siluh. Keieu, e ketin kapakapki me ren dehr wia kisehn ahn Sehdan sampah. Keriau, e ketin kapakapki sapwellime tohnpadahk kan ren peikiong Mahsen en Koht oh ren kin wia aramas sarawi kei. Kesiluh, Sises ketin peki ni ngidingid me tohnpadahk ko en ehupene duwehte ih oh Semeo ara kin ehupene. Emenemen kitail anahne pein idek rehtail, ‘I kin wiewia soahng siluh pwukat me Sises ketin mahsanih nan sapwellime kapakapo?’ Sises ketin kamehlele me ma sapwellime tohnpadahk kan kin wiewia soahng pwukat, aramas tohto pahn pwungki dahme re kin kalohki.—Wadek Sohn 17:15-21.
13. Ia duwen Siohwa eh ketin sapengala kapakap en Siseso ni mwehin tepin Kristian kan?
13 Ni atail onopki pwuhken Wiewia kan, kitail kak kilang me Siohwa ketin sapengala kapakap en Siseso. Tepin Kristian akan wiawihkihda mehn Suhs oh mehn liki kan, me kepwehpwe oh me semwehmwe, lidu kan oh me naineki lidu kan. Medewehla liaktohrohr me pahn kakete wiawi nanpwungarail! Ahpw irail uhdahn kin ehupene pwe wahnpoaron Pohl karasahiong irail duwehte kakon akan en paliwar en aramas oh Sises ketin wia tapwi. (Ep. 4:15, 16) Nan ahn Sehdan sampah me liseliping, soangen ehupene wet kak wiawi ihte pwehki sapwellimen Siohwa manaman kehlail.—1 Kor. 3:5-7.
14. Ia duwen sapwellimen Sises kapakapo eh pasapengla nan ahnsou pwukat?
14 Soangen irairo wekila ni ahnsou me wahnpoaron ko mehla. Padahk likamw pedolong nan mwomwohdiso oh met imwikihla saminimin. (Wiewia 20:29, 30) Ahpw nan pahr 1919, Sises ketin kapitasang Kristian keidi kan manaman en pelien lamalam likamw oh ketin kapatapene irail “pwe en wiahla ehu ni mehlel.” (Kol. 3:14) Ia imwilahn arail miniminpene nan doadoahk en kalohk? Daulih aramas isirar me kohsang “nan wehi koaros, ni kadaudok koaros, nan sahpw koaros, oh lokaia koaros” met iangala me keidi kan oh kin kaudokiong Siohwa ni minimin. (Sohn 10:16; Kaud. 7:9) Met iei pasapeng kapwuriamwei ong kapakap en Siseso me e patohwanohng Siohwa, “pwe sampah wet en ese me komwi me ketin poaroneiehdo, oh komw ketin loalloale irail duwehte omwi ketin loalloale ie.”—Sohn 17:23.
IMWILAHN KAPAKAPO KASELEL
15. Pekipek tohrohr dahieu me Sises ketin wia ong sapwellime tohnpadahk me keidi kan?
15 Ni soutik en Nisan 14 mwohn eh ketin wia kapakapo, Sises ketikihong sapwellime wahnpoaron ko ‘lingan’ de wahu sang ni eh ketin wiahiong irail inou ehu ren iang ih kaunda nan sapwellime Wehio. (Luk 22:28-30; Sohn 17:22) Sises eri ahpw ketin kapakapki irail koaros me pahn wiahla sapwellime tohnpadahk me keidi kan, patohwan: “Maing Semei! Komw ketikihongieier irail, oh I anahne irail en iang ie mi wasa me I pahn mi ie, pwe irail en kak kilang ei lingan, lingano me komw ketikihongieier pwehki omwi ketin loalloale ie mwohn sampah wet eh saikinte kepikipikda.” (Sohn 17:24) Sihpw teikan kin perenki duwen keting me me keidi ko pahn alehdi, re sohte kin peirinki. Met pil kadehdehda me Kristian mehlel kan en rahnpwukat uhdahn miniminpene.
16, 17. (a) Ni imwin sapwellime kapakapo, dahme Sises mahsanih me e pahn ketin pousehlahte wia? (b) Dahme kitail anahne pousehlahte wia?
16 Pali moron en tohnsampah pilada ren pohnsehsehla me Siohwa sapwellimanki aramas ekei me miniminpene oh uhdahn ese Ih. Met kalapw wiawi pwehki padahk likamw kan me kaunen pelien lamalam akan kin wia. Met pil wiawi ni Sises eh ketiket nin sampah. Ihme kahrehda e ketin kaimwisengkihla mahsen pwukat sapwellime kapakapo: “Maing Semei me pwung! Tohn sampah wet sehsei komwi, ahpw ngehi me esei komwi, oh irail pwukat eseier me komwi me ketin poaroneiehdo. Ngehi me kahrehiong irail en esei komwi [“kasalehiong irail mwaromwi,” NW] oh I pil pahn usehla wiewia met pwe limpoak me komw ketin wiahiong ie en mi rehrail, oh I en pil kak mi rehrail.”—Sohn 17:25, 26.
17 Sises ketin kadehdehda mwaren Semeo ni mehlel. Oh met, nin duwen Tapwin mwomwohdiso, e ketin pousehlahte sewese kitail en kadehdehda mwaren Semeo oh kupwure ong meteikan. Kitail en peikiong sapwellimen Sises kaweid oh ngoangki kalohk oh katohnpadahk. (Mad. 28:19, 20; Wiewia 10:42) Kitail en pil doadoahk laud pwe kitail en kin miniminpene nin duwen sapwellimen Koht aramas akan. Eri kitail en mwekid pahrekiong sapwellimen Sises kapakapo. Met pahn imwikihla mwaren Siohwa en linganla oh kitail pahn nsenamwahu kohkohlahte.