BIBLIOTEK Udia pa Kapend
BIBLIOTEK
UDIA PA KAPEND
Uruund
  • BIBIL
  • MIKAND
  • YIKUMANGAN
  • w07 1/4 p. 8 ​-​ p. 11 par. 11
  • Manans Majim ma Buku wa Yeremiy

Kwikil video ukimbina

Video winou umukimbinap amboku nawamp.

  • Manans Majim ma Buku wa Yeremiy
  • Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2007
  • Tumitu twa milong
  • Yom Yifanakena
  • ANTU AM “ASALA KAL YITIL YAAD”
  • (Yeremiy 1:1–20:18)
  • “MUZIYILA MWANT WA IN BABILON”
  • (Yeremiy 21:1–51:64)
  • YERUSALEM MU KASU
  • (Yeremiy 52:1-34)
  • Changany Ku Mes, Mudi Jeremiy
    Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2011
  • Yehova Wamutuma Yeremiy Kuya Kulejan
    Malejan ukutwisha kwilej mu Bibil
Chinong cha Kalam Chilejen Want wa Yehova—2007
w07 1/4 p. 8 ​-​ p. 11 par. 11

Dizu dia Yehova Didi Diom

Manans Majim ma Buku wa Yeremiy

YISHIKEN ya mar yayilejay Yeremiy antu end yayikwatisha mwong mudi ik! Tempel utumbila wadinga ndond ya kusambish ya kwifukwil mu mivu yitot yisatu yasutila kal akez kumwosh shitit. Musumb wa Yerusalem ni ngand ya Yuda yikez kashal mankur, antu ashichamu akez kuyitwal mu uswik. Rusangu ra yom yiney ni kulejan dirumburish dikwau kumekedin mu buku wa kaad mujim wa Bibil, buku wa Yeremiy. Buku winou wisambidin kand uman wa Yeremiy amwinend pawanishay nich kushinshaman mujikit wend mu mivu 67. Rusangu ridia mu buku ridiap, mu kulondulijan kwa yishiken, pakwez rilondwil rusangu pa rusangu.

Ov, mulong wak buku wa Yeremiy udia mu Bibil udi wa usey nakash kudi etu? Kuwanin kwa uprofet wend kukasikeshin ritiy retu mudiay Yehova mudi mwin Kuwanish yakushilamu yend. (Isay 55:10, 11) Mudimu wa Yeremiy mudi muprofet ni mutapu witiyijau antu uruu wend kufanikesh ni chisadikina ilel mu machuku metu. (1 Korint 10:11) Chikwau, rusangu rilejena mutapu wasalay Yehova piur pa antu end rikasikeshidin ngikadil yend ni rifanyidin kwikal nich chibachikin cha usu padi etu.—Hebreu 4:12.

ANTU AM “ASALA KAL YITIL YAAD”

(Yeremiy 1:1–20:18)

Yeremiy wikala muprofet mu muvu wa 13 wa winyikel wa Yosias, mwant wa in Yuda, mivu 40 kurutu kwa disheshik dia Yerusalem mu muvu wa 607 K.C.C. (Yeremiy 1:1, 2) Kulejan kwasadika nakash-nakash mu mivu 18 yashalaku ya winyikel wa Yosias wamekesha patok uyimp wa in Yuda ni kulejan kwa dirumburish dia Yehova mulong wa Yuda. Yehova ulondil anch: nikez kamwikadish Yerusalem muruz wa yishoshot, ni “ngand [yikez] kuuminyin chau wakad muntu kutwish kusutilamu?” (Yeremiy 9:11) Mulong wak? Yehova ulondil anch: “Mulong [antu am] asala kal yitil yaad.”—Yeremiy 2:13.

Rusangu rilondil kand ya kuchirishiu kwa antu akushalap akukarumuka. (Yeremiy 3:14-18; 12:14, 15; 16:14-21) Ap anch, kwikil kumwak nawamp muruu. “Mukurump wa in kutakel a Chikumbu cha [ Yehova]” wamubula Yeremiy ni kumutek mu jimbwambu uchuku wawonsu.—Yeremiy 20:1-3.

Yakul ku Yipul Yipwilau Piur pa Bibil:

Yeremiy 1:11, 12—Ov, mulong wak Yehova wadinga utadil kamu mazu mend piur pa “mutond wa mis ya kudia”? Mutond wa mis ya kudia udi “umwing wa mitond ya kusambish kuminy yisalamb pa musaj a nvul.” (Verse wa 11, not) Mu chifanikesh Yehova wadandamena ‘kutum atushapol [aprofet] end’ mulong wa kuyibabesh antu end piur pa dirumburish diend ni ‘wadandamena kutal’ djat pamakeza kuwanin.—Yeremiy 7:25.

Yeremiy 2:10, 11—Chom ik chasala anch yisal ya in Isarel akad kushinshaman yikal ya wingendj? Payadinga michid ya apangan a kurand ya in Kitim ni ya kwingangel ya in Kedar yaleta anzamb a michid yindjing kuwejin pa anzamb au ayinau, chitiyij cha kuswinkesh anzamb au awonsu chidingap chitiyikina. Pakwez, in Isarel amulika Yehova, apana uyaj wa Nzamb mwom kudi akish akad mwom.

Yeremiy 3:11-12, 17—Ov, mulong wak mazu ma dirumburish ma Yeremiy makwata ku want wa kwindum wa tubil dikum, ap anch Samariy wawa mu muvu wa 740 K.C.C.? Chadinga mulong disheshik dia Yerusalem mu muvu wa 607 K.C.C. diadinga dirumburish dia Yehova piur pa muchid wawonsu wa Isarel, kidiadingap mulong wa Yuda kusu. (Ezekiel 9:9, 10) Chikwau kand, kupwa kwa kuwa kwau, kubangin kwend want wa tubil dikum kwadandamena kumekan mu Yerusalem, mulong uruu wa aprofet a Nzamb wadandamena kulondil kand piur pa in Isarel.

Yeremiy 4:3, 4—Chijil chinech chirumburikin ik? In Yuda akad kushinshaman ading aswiridin kurijek, kuziyish, ni kushitwish divu dia michim yau. Chading chiyifanyidin kudiosh ‘udim’ ku michim yau, charumburik anch, kubwit yitongijok, yovil ni yibachikin yijondila. (Yeremiy 9:25, 26; Midimu 7:51) Chom chinech chitining kukarumuk mu mashakamin—kulik kusal yom yadinga yiyimp chad kusal yom yikutwisha kulet chiyukish cha Nzamb.

Yeremiy 4:10; 15:18—Yehova wayidimba antu end antombuj mwi njil ik? Mu machuku ma Yeremiy, kwadinga aprofet ‘abwaka makasu.’ (Yeremiy 5:31; 20:6; 23:16, 17, 25-28, 32) Yehova kayikangeshap kulejan uruu wa makasu.

Yeremiy 16:16—Mutapu ik Yehova wayitumay ‘ayibind avud a ansh’ ni ‘ayibind avud a annam’? Chinech chikutwish kwisambin kuyitum akankuny mulong wa kuyikwat in Yuda akad kushinshaman akezau kurumburish kudi Yehova. Pakwez, pakuman yilondilay Yeremiy 16:15, verse winou ukutwish kand kwisambin kuyikimb in Isarel akarumukina.

Yeremiy 20:7—Mutapu ik wasadilay Yehova ‘usu wend’ chakwel kumukasikesh Yeremiy ni kumudimb? Pamudiwolau, amulik, ni kumuzengol padingay ni kulejan ya dirumburish dia Yehova, Yeremiy wiyova anch kakwetap kand usu ni kakutwishap kudandamen. Pakwez, Yehova wasadila usu wend pantaliken ni yitongijok yiney, wamwizwisha Yeremiy usu chakwel kudandamen. Kupwa Yehova wamudimba Yeremiy pamusadilay mulong wa kuwanish chom chatonginay muprofet amwinend anch kakutwishap kuchisal.

Malejan Kudi Etu:

Yeremiy 1:8. Pa yisu yimwing Yehova ukutwish kupandish antu end ku rupompat—pamwing kusutil ku kulangwish anzwij akad wom, kusutil ku kuyidiosh anyikel ayimp ni kuswinkesh akweta manangu ma chiuntu, ap kusutil ku kuyinkish in kumwifukwil end usu wa kujijaman.—1 Korint 10:13.

Yeremiy 2:13, 18. In Isarel akad kushinshaman asala yitil yaad. Amulika Yehova, musul wa chiyukish, umutakel ni diking. Ni ipudina ayinau majiy ma mem ma chifanikesh pasukau manswik ni Idjibit ni Asiria. Mu chisu chetu, kumulik Nzamb wakin mulong wa kulondul filozofi wa chiuntu ni malejan ni mafef ma mangand kudi kuswinkesh “musul wa mem matalela” nich “majiy mabuzwokina.”

Yeremiy 6:16. Yehova wayita antu end antombuj imana bil, itala bil ayinau, ni achirika kwi “njil [yau] yikur” ya angakau ashinshamena. Ov, tukutwishap niyetu twishinshikin ayinetu chisu ni chisu chakwel tumana anch chakin kamu tudandamedin kwendil mwi njil yitusotidilay Yehova anch twendilamu?

Yeremiy 7:1-15. Kuchingejin kwau mu tempel, kumuman mudi chom cha kwikingin nich, kwayipandishap in Yuda. Tufanyidin kwendil mu ritiy, kangal ku kuman ni mes.—2 Korint 5:7.

Yeremiy 15:16, 17. Mudi Yeremiy, tukutwish twarish nich kuziy. Tukutwish kusal mwamu kusutil ku kusanger mu dilejan dietu dia Bibil dirumburikina, ku kushiman dijin dia Yehova mu mujikit, ni kusutil ku kwiyep arund ayimp.

Yeremiy 17:1, 2. Yehova wakisa yakupesh ya in Yuda mulong wa yitil yau. Kwijond mu manangu kukutwish kusal anch yakupesh yetu ya kushiman ayilika.

Yeremiy 17:5-8. Tukutwish kuyichingejin antu ni yitenchik yau ching anch asal kwambatan nich rusot ni yijil ya Nzamb. Anch yikal pa milong mudi dipandish, chisambu chakin ni zong, tukutwish kusal cha manangu kumuchingejin ching Yehova kusu.—Kuseng 146:3.

Yeremiy 20:8-11. Tukutwishap kulikin kadiwij, rupompta, ap kuzengol kukepisha mushiku wetu mu mudimu wa kulejan Want.—Yakob 5:10, 11.

“MUZIYILA MWANT WA IN BABILON”

(Yeremiy 21:1–51:64)

Mazu ma dirumburish ma Yeremiy pantaliken nau ant anying ansudiel a in Yuda pamwing ni aprofet a makasu, atufung ayimp, ni in kupesh ijondila. Pisambinay piur pa ashinshamena ashalaku mudi nfung jiwamp, Yehova ulondil anch: “Nikez kayilam nawamp.” (Yeremiy 24:5, 6) Uprofet usatu udia mu shapitre wa 25 mulong wa kulond mu wiswimp dirumburish disambidinau mu mashapitre malondwilaku.

In kupesh ni aprofet apungana kumujip Yeremiy. Uruu wend udi anch awiy afanyidin kumusadil mwant wa in Babilon. Yeremiy wamuleja Mwant Sedikias anch: “Muziyila mwant wa in Babilon.” (Yeremiy 27:12) Pakwez, “Nayipalangesha antwam, . . . nikez kayikumangej [in Isarel] kand.” (Yeremiy 31:10) Wayishilamu in Rekab, mulong wa diyingish diwamp. Amulamina Yeremiy mu “chipang cha mwant.” (Yeremiy 37:21) Yerusalem washeshika, ni antu avud ayitwala mu usuk. Yeremiy ni kalerik wend, Baruk, adi pakach pa antu ashala. Chikalap nchik dibabesh dia Yeremiy dia kulik kuchin, antu ova wom aya mu Idjibit. Shapitre wa 46-51 mashimunin dizu dialonday Yeremiy mulong wa michid.

Yakul ku Yipul Yipwilau Piur pa Bibil:

Yeremiy 22:30—Ov, chijil chinech chajirila mbil ya Yesu Kristu ya kuswinkan pa ditand dia David? (Mateu 1:1, 11) Bwat, kichamukangeshap. Chijil chinech kichakangeshap mwan ap umwing wa Yeyakin “kayikel mu Yuda mudi nswan wa David.” Yesu wadinga ufanyidin kuyikel mwiur, kichadingap pa ditand dia in Yuda.

Yeremiy 23:33—Chom ik “chisend chikash cha [ Yehova]”? Pa dichuku dia Yeremiy, mazu ma dirumburish dilimina dialonday muprofet piur pa disheshik dia Yerusalem madinga chisend chikash kudi ambay nend an a ngand. Pakwez, antu akad kwitiyij niyawiy adinga chisend chikash kudi Yehova chawiy chadinga chifanyidina kuyidjibul. Chawiy chimwing, uruu wa Bibil piur pa disheshik diezinaku dia Kristendom udi chisend chikash kudi Kristendom, ni antu alikina kutesh adi chisend chikash kudi Nzamb.  

Yeremiy 31:33—Mutapu ik mufundilau chijil cha Nzamb mu michim? Pakatay muntu kukat chijil cha Nzamb nakash mu chilik cha kwel anch ukwet impu yikash ya kusal rusot ra Yehova, chitwishikin kulond anch chijil cha Nzamb achifundil mu muchim wend.

Yeremiy 32:10-15—Risu radinga rutong ra kufund mikand yaad ya chom chalandau? Mukand washala wa wash chadinga mulong wa kuutang. Pakwez wavungau wadinga mudi uman wa kushinshikin mukand washala wa wash pachading chiswiridikina. Kusutil ku kulondul yijil ya mbil yiwamp ap anch usadilany ni mwanamaku ap mbay mukaritiy, Yeremiy watushila chilakej.

Yeremiy 33:23, 24—“Majuku maad” ik misambidinau pinap? Dimwing didi dijuku dishinshamena dia Mwant David, ni dikwau, dijuku dia in kupesh dia an a Aaron. Pasheshika Yerusalem ni tempel wa Yehova, chamekana anch Yehova wamalika majuku minam mawonsu maad ni kikalap kand ni want pa divu ap kuvuvurish kand difukwil diend.

Yeremiy 46:22—Ov, mulong wak ufanikeshinau chonyin cha Idjibit mudi cha nnak? Chom chinech chifanyidin kwikal ap dipumb dijim ap chonyin cha dizu dia mwishin mulong wa mar makeza kuyishiken. Chifanikesh chimekeshin kand mutapu chadinga chamwamu kudi Farao mwin in Idjibit kudjal yijingidij ya nnak utumbila ap mpup yau mulong wa kusot dipandish kudi nzamb-nnak-mband wau Ouadjet.

Malejan Kudi Etu:

Yeremiy 21:8, 9; 38:19. Ap pa chisu cha nsudiel, Yehova ukat kuyishil ndond antu in Yerusalem akad kukarumuk atonda, nany ufanyidina kufa. Inge, “Riy [rend] ridi rijim.”—2 Samwel 24:14; Kuseng 119:156.

Yeremiy 31:34. Chidi cha rongoj mudi ik kwijik anch Yehova kakatap kuvurik yitil ya antu akatay kulikishin, ni kuyipup ku machuku ma kurutu!

Yeremiy 38:7-13; 39:15-18. Yehova kakatap kuvuramen mujikit wetu ushinshamena, mu mujikit winou mudi ni ‘kuyisadil antu atumbila.’—Hebreu 6:10.

Yeremiy 45:4, 5. Mudi muchadinga mu machuku ma nsudiel ma Yuda, “machuku ma kwisudiel” ma ditenchik dia yom dia katat chidiap chisu cha kusot “yom yiwamp,” mudi mapit, ntumb, ap diking dia mapit.—2 Timoteu 3:1; 1 Yohan 2:17.

YERUSALEM MU KASU

(Yeremiy 52:1-34)

Wadinga muvu wa 607 K.C.C. Sedikias wadinga mu muvu wend wa 11 wa winyikel wend. Mwant Nebukadinezar wa in Babilon wata may Yerusalem angond 18. Pa dichuku dia sambwad dia ngond wa katan mu muvu wa 19 wa winyikel wa Nebukadinezar, Nebuzaradan, kalal wa amasalay in kumulam mwant, ‘weza,’ ap anch washika ku, Yerusalem. (2 Ant 25:8, NW) Pamwing ap wadinga udiokil ku chibeng chend chadinga pol pa jimbumbu, Nebuzaradan washinshikina mwikadil ni watenchika mutapu ukusadika yom. Kwinyim kwa machuku masatu, pa dichuku dia dikum dia ngond, ndiy ‘wandamamu,’ ap anch wandama mu Yerusalem. Ni wosha musumb kasu—Yeremiy 52:12, 13.

Yeremiy upanin rusangu ra kachom ni kachom ra kuwa kwa Yerusalem. Kurumburil kwend kulejen mufulandal wa madil, ap mushet. Miminy yiney yidi mu buku wa Bibil wa Kudil kwa Yeremiy.

[Chipich chidia pa paj wa 8]

Mu mazu ma dirumburish dia Yeremiy mudi dirumburish dia Yehova piur pa Yerusalem

[Chipich chidia pa paj wa 9]

Mutapu ik ‘wasadilay Yehova usu wend mulong wa Yeremiy’?

[Chipich chidia pa paj wa 10]

“Mudi nfung jiwamp ej, nikez kayilam nawamp” in Yuda atwalau ku Babilon. —Yeremiy 24:5

    Mikand ya Uruund (1999-2025)
    Budik
    Andam
    • Uruund
    • Kwangan
    • Yom ukatina
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbil ja Kusadin
    • Mbil ja Ujindj
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Andam
    Kwangan