Dizu dia Yehova Didi Diom
Manans Majim ma Buku wa Yob
NSHANKUR Yob wadinga ni kushakam mwi ngand ya Luz, yidi katat mu Arabie. In Isarel avud adinga ni kushakam mu Idjibit pa chirung chinicha. Ap anch Yob kadingap kwend mwin Isarel, ndiy wadinga kashalapol wa Yehova Nzamb. Bibil ulondil piur pend anch: “Kwikil muntu udia mudi ndiy pa mangand. Udi muntu uyingila, chad kand utentamina, udi kand mwin kumwov Nzamb wom, ni kwiyep ku kuyip.” (Yob 1:8) Yob washakama pa chirung cha kupwa kwa rufu ra Josef mwan a Jakob ni kurutu Moses ikala muprofet, atushalapol aad ijikena a Yehova.
Chimeken mud anch Moses, ndiy wafunda buku wa Yob, wijika jinsangu ja Yob pasalay mivu 40 mwi ngand ya Madian, ngand yadinga piswimp ni Luz. Chitwishikin anch, Moses watesha ya mivu ya nsudiel ya mwom wa Yob padingau in Isarel piswimp ni Uz, kwisudiel kwa mivu 40 yasalau mu weny wau wa mwi mpay.a Yamanay Yob ayifundin kamu mutapu uwamp nakash mu chilik cha kwel anch rusangu ra Yob arimening mud kufund kumwing kupandakena kuwap nakash. Pakwez, chidia kand cha usey chidi anch buku winou wakwil ku yipul mud: Ov, mulong wak umeningau antu awamp mar? Mulong wak Ulikidinay Yehova uyimp? Ov, antu akad kuwanyin akutwish kushinshaman kud Nzamb? Mulong chidi chikunku cha Dizu dia Nzamb diafundishay nich ukwash wa spiritu wa Nzamb, uruu udia mu buku wa Yob ukwet mwom, ni uchikwet usu ni nlel muten.—Hebereu 4:12.
‘DISHESHIKA DICHUKU DINAVADIKA’
(Yob 1:1–3:26)
Dichuku dimwing Satan watadika kushinshaman kwa Yob. Yehova witiyija yalonday Satan ni wamushila chisu cha kumupak Yob nich mar kushalijan. Pakwez Yob walika ‘kumushing Nzamb.’—Yob 2:9.
Arund asatu a Yob eza “ni kumudidish Yob ni kumwongoj kand.” (Yob 2:11) Ashakama nend wakad kulond ap dizu kushik ni palondilay Yob anch: “Diasheshik dichuku diam dinavadika.” (Yob 3:3) Yob wasota “kwikal mudi an akemp afa akad kal kuman muten.”—Yob 3:11, 16.
Yakul ku Yipul Yipwilau Piur pa Bibil:
Yob 1:4—Ov, an a Yob adinga kusalang misambu ya kuvadik? Bwat! Mu rudim ra kusambish rafundau nich mazu “dichuku” ni “dichuku dia kuvadik” mashalijadin, dizu ni dizu dikwet kurumburik kwad. (Disambishil 40:20) Ku Yob 1:4, asadidin dizu “dichuku” mulong wa kumekesh chirung kudiosh pa kubudik kwa muten kushik pa kuzwek kwa muten. Chimeken mud an sambwad a Yob adinga ni kukumangan pamwing mu dijuku machuku sambwad pa muvu. Mwan ni mwan pa “dichuku diend,” wadinga ni kuyitumeshang akwau kwol kwend.
Yob 1:6; 2:1—Ov, nany wadingau ni kwitiyij kwimekesh kurutu kwa Yehova? Mwan a Nzamb amwinend, upidilau anch Dizu; angel ashinshamena; ni ‘an a Nzamb’ apidilau anch angel akad kuziyil, pamwing ni Satan Djabul. (Yohan 1:1, 18) Satan nau ayilembil end ading kand kal ayopata mwiur kushik kamu ni patekinau Want wa Nzamb mu muvu wa 1914. (Kujingunik 12:1-12) Chayitiyijay angel kwimekesh kurutu kwend, Yehova watula mulong wasaramunay Satan ni yipul yabudikinaku kurutu kwa yitang yawonsu ya muspiritu.
Yob 1:7; 2:2—Yehova wisamba ni Satan amwinend? Bibil kalejenap yom yivud piur pa mutapu ukatay kwisamb Yehova ni yitang ya muspiritu. Pakwez, muprofet Mikay wamana mu chishimushimu mwangel ukat kwisamb kapamp kamwing kamu ni Yehova. (1 Ant 22:14, 19-23) Chimeken anch Yehova wisamba kamu ni Satan amwinend wakad kusadil muntu mukwau.
Yob 1:21—Yob wela nchik kuchirik “mwivumu mwa makwend”? Mulong Yehova “wamuumba muntu nich rufunfut ra divu,” dizu ‘maku’ adisadidin pinap mud chifanikesh cha divu.—Disambishil 2:7.
Yob 2:9—Yitongijok ik yadingay nich mband wa Yob pamulejay nfumwend kumushing Nzamb chakwel afa? Mband wa Yob wamana mar mulong wa mapit mashadishau mud nfumwend. Chamunenganesha kand nakash pa kuman nfumwend wadinga mukash wayel kal mayej mamwing mayimp nakash. Wafisha anend akatish. Chimeken mud yitongijok yamurumbangana kamu nakash mulong wa yom yiney yawonsu, yamushikija ku kuburen kutongin yom yidia chakin ya usey: urund wau ni Nzamb.
Malejan Kud Etu:
Yob 1:8-11; 2:3-5. Mud mumekeshina rusangu ra Yob, wakad kuvuramen yisalijok yiwamp ni mazu mafanyidina, kushinshaman kwitin kwikal ni yitongijok yiwamp ya muchim chakwel kumusadin Yehova.
Yob 1:21, 22. Anch twashal ashinshamena kud Yehova mu chisu cha musangar ap cha mar, tukutwish kumekesh anch Satan udi mwin makasu.—Jinswir 27:11.
Yob 2:9, 10. Mud Yob, tufanyidin kujijaman mu ritiy ap anch antu a mu dijuku dietu kamenap nich usey milong ya Nzamb tulondwila ap atushindidil kujiril ap kulik ritiy retu.
Yob 2:13. Arund a Yob kadingap ni mazu mongojina ma kulond piur pa Nzamb ni kushilamu kwend mulong kadingap ni kuman yom nich chitongijok cha Nzamb.
“DJAT NI KU RUFU RAM NIKUDANDAMEN KAMU KULOND ANCH, KINIFILAP NICH!”
(Yob 4:1-31:40)
Mulong ujim wisambinau arund asatu a Yob mu mambamb mau udi anch Yob wasala uyimp kanang chakwel Nzamb amwinkisha chibau chikash. Elifaz ndiy wasambela kulond. Kupwa Bilidad wamwambakena Elifaz, walonda yom yikash yisansena. Zofar ndiy wamuchirila kamu nakash.
Yob kitiyijap yitongijok ya makasu ya arund nend. Chakanganyay kutesh chilikidinay Nzamb mar, ndiy wasambisha kwiyingish amwinend. Chikalap nchik mwamu, Yob wading umukatin Nzamb ni walonda anch: “Djat ni ku rufu ram nikudandamen kamu kulond anch, kinifilap nich.”—Yob 27:5.
Yakul ku Yipul Yipwilau Piur pa Bibil:
Yob 7:1; 14:14—“Mudimu wa usalay” ap ‘mudimu wa uswik’ urumburikin ik? Mar ma Yob mading mapandaken nakash, ndiy watonga anch mwom wa muntu udi ukash nakash mud mudimu wa usalay. (Yob 10:17) Mulong chisu chidingay muntu mwi nzay; kudiosh kwafilay muntu kushik ni ku divumbuk, chiding kamu chirung chikash, Yob wachisikeja nich chirung cha mudimu wa usalay.
Yob 7:9, 10; 10:21; 16:22—Ov, mazu minam mamekeshin anch Yob kadingap ni kwitiyij divumbuk? Madi mazu mamekeshina yadingay ni kuchingej Yob piur pa machuku mend ma kurutu. Chom ik chafilay kulond? Chitwishikin anch Yob wasota kulond anch ang wafa kwikil muntu ukutwisha kand kumuman. Chitwishikin kand anch ndiy wasota kulond anch kwikil muntu ukutwisha kwibudikin mwi Nzal pakad ukwash wa muntu mukwau. Yob 14:13-15 umekeshin patok anch Yob wadinga ni ruchingej mu divumbuk dia mu machuku ma kurutu.
Yob 10:10—Yehova ‘wamuziza nchik Yob mudi mayel ni kumwikadish mudi mayel mikwatila’? Yiney yidi nkumbu ya mutapu wamuumbau Yob mwivumu mwa makwend.
Yob 19:20—Yom ik yasotay kulond Yob palonday anch ‘nipandidin kusu ku chikand cha mazeu mam’? Kulond anch wapandina kusu ku chikand cha chom chimekena mud chakad kwikal ni chikand, Yob wasota kulond anch yawonsu yashadika washalaku ching kusu ni mwom.
Malejan Kud Etu:
Yob 4:7, 8; 8:5, 6; 11:13-15. Tufanyidinap kutong swa anch, ang muntu umen mar ndiy wangwil yom yakunay, ap anch Nzamb kamwitiyijinap kand.
Yob 4:18, 19; 22:2, 3. Yiyul yetu yifanyidin kwimen pa Dizu dia Nzamb, yifanyidinap kwimen pa yitongijok yetu ayinetu.—2 Timote 3:16.
Yob 10:1. Kusansan kwa mayej kwamushikija Yob ku kuvuramen kushinshikin mayingishin makwau piur pa mar madingay ni kuman. Kangal twikal ni ujim pitumena mar, nakash kamu mulong twij nawamp milong yisadila mar mikalaku.
Yob 14:7, 13-15; 19:25; 33:24. Yikalap nchik yoziu yikutwishay kutuletin Satan, ruchingej ra divumbuk rikutwish kutukasikesh.
Yob 16:5; 19:2. Kulond kwetu kufanyidin kuyikasikesh antu akwau, kufanyidinap kuyovish ujim.—Jinswir 18:21.
Yob 22:5-7. Yiyul yipaninau pa dishin dia yom yateshinau wakad kwikal ni uman wa kashinsh yiding yakad ukwash ni yikuletangap musangar.
Yob 27:2; 30:20, 21. Kushinshaman kwitiningap kwikal antu awanyidina. Yob wamutwambila Nzamb ya makasu.
Yob 27:5. Yob amwinend ndiy wela kukwat mupak wa kushal ushinshamena ap bwat mulong kushinshaman kwa muntu kwengamidin pa rukat rend kud Nzamb. Chawiy lel tufanyidin kumukat Yehova nakash.
Yob 28:1-28. Muntu wij kudia mapit ma mangand. Pamakimbinay, manangu mend mawonsu makat kumushikij ku kukimb ndond yawonsu kukutwishay kukangany kajil wa mwisuku kuman. Pakwez, musul wa manangu ma Nzamb kudi kumwov Yehova wom.
Yob 29:12-15. Tufanyidin kwikal ni muchim wa rukat wa kuyikwash antu adia mu kuswir.
Yob 31:1, 9-28. Yob utwinkishin chilakej cha kulik kwikalang ni muntu wa mujimbu ukwau wakad kwikal nfumwetu ap mukajetu, kulik kwend masandj, kulik kuyisal antu akwau nayimp, kulik kukat nakash mapit ma mujimbu ni kulik kwifukwil akish.
“NAKARUMUN KAL MUCHIM WAM NI KWIBUMBUROL PANSH KURUTU KWEY”
(Yob 32:1–42:17)
Nsand umwing upidilau anch Elihu wading wiminy ukat kutesh nich kushimpich muchim mambamb. Wasambisha kulond. Wamuteka Yob ni arund nend asatu adinga ni kumumesh mar nich mazu masansena mwi njil yonikina.
Chapwishay Elihu kulond, Yehova wakwila mu rinkind. Yehova karumburilap mulong wak Yob wadinga ni kuman mar. Pakwez, yipul yamwipolau Yob kud Nzamb, yamukwasha Yob kwijik dikand dipandakena ni manangu ya Nzamb. Yob wakula anch wadinga ni kulond wakad kutesh chom, ndiy walonda anch: “Katat nakarumun kal muchim wam, ni kwibumburol pansh kurutu kwey.” (Yob 42:6) Kupakiu kwa Yob chikwashika kwisudiel, Nzamb wamuyukisha mulong wa kushinshaman kwend.
Yakul ku Yipul Yipwilau Piur pa Bibil:
Yob 32:1-3—Chisu ik chashikay Elihu? Mulong Elihu watesha mambamb mawonsu, chimeken anch ndiy wading ushich piswimp ukat kutesh padingau ni kwambamb chisu chimwing kurutu Yob alonda ni kupwa kwa machuku sambwad masalau arund nend asatu pakad kulond ap chom.—Yob 3:1, 2.
Yob 34:7—Mutapu ik wadingay Yob mud “mwin kuna mambamb ma masaal mud mem?” Chadingay mu mar, Yob wadinga ni kuman mazu ma usup ma arund nend asatu mud amwedinam ndiy, ap anch arund adinga ni kulond nayimp piur pa Nzamb. (Yob 42:7) Chawiy lel, Yob wadinga mud muntu unina mambamb ma masaal mud mem nich musangar.
Malejan Kud Etu:
Yob 32:8, 9. Manangu makwezangap mulong wa ukurump. Manangu mezining ku kutesh Dizu dia Nzamb ni kulondul umutakel wa spiritu wa Nzamb.
Yob 34:36. Kushinshaman kukat kumekan anch ‘atupak djat ni kwisudiel’ mu mutapu kanang.
Yob 35:2. Elihu watesh nich kushimpish muchim ni wamana chakin padinga mulong kurutu kwa kulond. (Yob 10:7; 16:7; 34:5) Kurutu kwa kupan yiyul, amakurump afanyidin kutesh nich kushimpish muchim, kwijik milong nawamp, ni kutesh milong mutapu uyidia.—Jinswir 18:13.
Yob 37:14; 38:1–39:30. Kutongin yom yipandikena kuwap yasalay Yehova, yom yimekeshina dikand diend ni manangu mend, kutukwashin ni kutwinkish muchim wa kwikepish chakwel kuman anch katumb ka win mangand wend kadi ka usey nakash kupandakanamu yisakin yetu ayinetu.—Mateu 6:9, 10.
Yob 40:1-4. Anch twov ja kumunenganen Yehova, tufanyidin ‘chikas chetu ku kan.’
Yob 40:15–41:34. Nguvu ni ngandu akwet usu nakash! Chakwel kujijaman mu mudimu wa Nzamb, niyetu kand tukwet kuswir kwa usu wa Sakatang wa annam inay akweta usu, ndiy ukata kutwinkish usu.—Filip 4:13.
Yob 42:1-6. Kutesh dizu dia Yehova ni kuvurik kumekan kwa dikand dia Nzamb kwamukwasha Yob “kumanijan nend Nzamb,” ap kuman uyakin piur pa Nzamb. (Yob 19:26) Chinech charijeka yitongijok yend. Pitutambwila yiyul yidiokila mu Bibil, tufanyidin kwitiyij kurumbuk kwetu ni kuwapish pafanyidina kurijek.
Imburij ‘Kujijaman kwa Yob’
Buku wa Yob umekeshin patok anch kadiap Nzamb ukata kulet mar, pakwez Satan ndiy musul wa mar mamenau antu. Kulikidin kwa Nzamb uyimp panap pansh kutwinkishin mutapu wetwetu kumekesh mutambu ik twimedina mu milong yitadila win-mangand wa Yehova ni kushinshaman kwetu.
Mud Yob, antu awonsu amukatina Yehova akez kuyipak. Rusangu ra Yob ritwinkishin ruchingej anch tukutwish kujijaman. Rusangu ra Yob rituvurishin anch milong tukweta yidiap ya chikupu. Yakob 5:11 ulondil anch: “En wijany rusangu ra kushimpish kwa muchim [kujijaman] kwa Yob, chad wijany yom yamusadilau kudi Nsalejetu.” Yehova wamuyukisha Yob mulong walama kushinshaman kwend. (Yob 42:10-17) Tukwet ruchingej ripandakena kuwap mud ik! Mwom wa chikupu mu Paradis panap pansh. Mud Yob, tujijamanany kulam kushinshaman kwetu.—Hebereu 11:6.
[Mazu madia kwishin kwa paj]
a Buku wa Yob amufunda mu chirung cha mivu 140 ni kusut, pakach pa muvu wa 1657 ni 1473 kurutu kwa chirung chetu.
[Chipich chidia pa paj wa 32]
Yom ik tukutwisha kwilejin ku “kujikish kwa Yob”?