“Wateshilany Kal ya Kujikish Kwa Yob”
“Wateshilany kal ya kujikish kwa Yob, wamenany kal musul wa Mwant, ni mudi mwizwilay Mwant nich ranaken ni riy.”—YAKOB 5:11.
1, 2. Ov, mar ik mamanau ikundj umwing ni mukajend mu Pologne?
PIKALAY Harald Abt Kaman wa Yehova, pasutap ap muvu umwing amasalay a Hitler akwata ul wa Dantzig (utazukinau katat anch Gdańsk) kwindum kwa Pologne. Chawiy lel chayikasikena nakash in Kristu akin adinga mu ul winiwa, ni chikala cha ubaj nakash kud awiy. Ampurish a Gestapo amushindila Harald kusiny mukand umekeshina anch watun kal ritiy rend, pakwez ndiy walika. Kupwa kwa kusal mbing kanang mu rukan, amutuma Harald mu chibeng cha mar cha antu a rukan ku Sachsenhausen, kwadingau ni kumuzengol ni kumubul chisu ni chisu. Mukurump umwing wa ampurish wamwilokina chikas ku mwimbund wa ndond yikatau kwoshin antu afila, ni kumwel Harald anch: “Akez kakudjibwilamu mulong wa Yehova wey mu machuku 14 anch wadandamen nich ritiy rey.”
2 Pamukwatau Harald, mukajend Elsa, wading ni mwan mband wa angond dikum uchidia ku mayel. Pakwez ampurish a Gestapo kamushap Elsa ku matu zoong. Kupwa kusu kwa machuku makemp, amukwata Elsa amutum mu chibeng mwadingau ni kujipan ku Auschwitz. Pakwez, Elsa watwisha kupand mu mivu yivud, mudi kand Harald. Ukutwish kutang yom yivud piur pa mar mau ni mutapu wajijamanau mu Chinong cha Kalam cha Kafunfut 15, 1980 cha Français. Harald wafunda anch: “Mu mwom wam, nasala mivu 14 mu yibeng ya mar ni mu rukan mulong wa ritiy ram mudiay Nzamb. Ading ni kwingipul anch: ‘Ov, mukajey ukukukwash kujijaman mu mar minam mawonsu?’ Mwaning, mukajam wankwasha chakin kamu! Nading nij kudiosh kamu kwinsambishil anch mukajam kakez kitiyap ap pakemp kulik ritiy rend, ni kwijik anch mukajam ukudandamen mu ritiy rend, kwankasikesha nakash. Nading nij anch Elsa wasota kwinman mwin kufa pa chital pa ndond pa kutesh anch anlikishaku mulong natuna ritiy ram kud Nzamb. . . . Elsa wajijamana mu mar mavud mu mivu yasalay mu yibeng ya mar ya mu Allemagne.”
3, 4. (a) Ov, yilakej ik yikutwisha kuyikasikesh in Kristu kujijaman? (b) Mulong wak Bibil utukasikeshin kushinshikin yamushikena Yob?
3 Atuman avud akutwish kulond anch kujijaman mu mar kuswapelap bwat. Chawiy lel, Bibil uyiyudil in Kristu awonsu anch: “Akadivar, tambulany chilik chau aprofet cha kwikonk ni kushimpish muchim, awiy alonda mu dijin dia Mwant.” (Yakob 5:10) Mu yitot ya mivu yasutina kal ey, ayizengodil atushalapol avud a Nzamb pakad mulong. Chilakej chiletinau kudi “chisak chijim cha atuman” chikutwish kutukwash kudandamen nich kujijaman mu kubambel kwetu kwa win Kristu.—Hebreu 11:32-38; 12:1.
4 Mu rusangu ra Bibil, Yob uletin chilakej chiwamp cha kujijaman. Yakob wafunda anch: “Talany, tukat kuyitazuk antu ajikisha anch ayukil. Wateshilany kal ya kujikish kwa Yob, wamenany kal musul wa Mwant, ni mudi mwizwilay Mwant nich ranaken ni riy.” (Yakob 5:11) Yom yamushikena Yob yitwinkishin chitongijok piur pa masamun mayichingedina antu ashinshamena, ayukishinay Nzamb. Cha usey nakash, yom yiney yimekeshin uyakin ukeza katukwash mu chisu cha mar. Mukand wa Yob utukwashin kwakul ku yipul yiney: Ov, mulong wak tufanyidina kupakish kwijik dishin dia mulong patupakinau? Mikadil ik yitukwashina kujijaman? Mutapu ik tukutwisha kuyikasikesh ambay netu in Kristu amena mar?
Kwijik Nawamp Kurumburik kwa Milong Yawonsu
5. Mulong ik udia wa usey nakash tufanyidina kulam mu manangu piturishina nich kupakiu ap yoziu?
5 Tuswiridin kwijik nawamp kurumburik kwa milong yawonsu, chakwel tulama mwikadil wetu uwamp wa muspiritu. Chamwamu, milong ya muntu ipend yikutwish kufuwalesh kuman kwetu kwa yom ya muspiritu. Kushinshaman kud Nzamb kwawiy kudia kwa usey nakash. Tatukwetu wa mwiur utulejin yom tukutwisha kutek ayinetu ku muchim anch: “Mwanam ikundj, ikal mwin manangu chakwel wez usangarish muchim wam, mwamu ni yam nikez katwish kumwakul muntu ukwinsala masal.” (Jinswir 27:11) Chidi chisend chipandikena kuwap mud ik! Ap anch tudi antu aziyina ni akad kuwanyin, tukutwish kumusangarish Sakatang wetu. Tukat kusalang mwamu anch rukat retu kudi Yehova ritukasikeshin kulam ritiy retu mu kupakiu ni mu yoziu. Rukat rakin ra in Kristu rikat kujijaman mu yom yawonsu. Rikukanganyangap ap pakemp.—1 Korint 13:7, 8.
6. Satan ukat kumusal Yehova mutapu ik, ni mu chilik ik?
6 Mukand wa Yob umumekeshin patok Satan mudi mwin kumusal Yehova. Ulejen kand mwikadil uyimp wa mukankuny winou wakad kumekan ku mes ni rusot rend ra kuyipish urund wetu ni Nzamb. Mudi mwamufunday Yob, Satan ukat kuyifund atushalapol awonsu a Yehova anch akwet choy ni ukimbin kumekesh anch rukat rau kudi Nzamb rikutwish rapwa. Pasutin kal tunan twa mivu kudiosh kwasambishinay masal minam. Pamwopatau Satan mwiur, dizu diadiokala mwiur ni kumwel anch: “Mwin kuyifund anamakwetu” ni kulond kand anch ndiy ukat kuyifund mwamu “ku mes kwa Nzamb wetu muten ni uchuku.” (Kuburik 12:10) Anch twajijaman nich kushinshaman, tukutwish kumekesh anch kufundan kwinoku kwa Satan kudi kwa makasu.
7. Mutapu ik tukutwisha kurish nich kuziy kwa mujimbu?
7 Tufanyidin kuvurik anch Djabul ukwandamin mu mar mawonsu tukutwisha kuman chakwel apakisha kutudiosh kudiay Yehova. Chisu ik chamwozau Yesu? Chadinga chisu chovay Yesu nzal kupwa kwa kujil kudia machuku mavud. (Luka 4:1-3) Pakwez, usu udiokila ku urund wend ni Nzamb wamukwasha kulik nich kujijaman yoziu ya Djabul. Chidi cha usey mud ik kurish nich kuziy kwin kwawonsu kwa mujimbu—pamwing ap kuziy kudiokila ku mayej ap ku upal—nich usu wa muspiritu! Ap anch “mijimbu yetu yafap nchik”, tukutwishap kulik mulong “michim yetu yikat kujimb pichuku pichuku.”—2 Korint 4:16.
8. (a) Kusansan ku muchim kukutwish nchik kuyipish mwikadil wetu wa muspiritu? (b) Ov, Yesu wadinga ni manangu ma mutapu ik?
8 Chikwau kand, kusansan ku muchim kukutwish kuyipish mwikadil wetu wa muspiritu. Muntu ukutwish kwiyipul anch: ‘Mulong wak ulikidilay Yehova milong yiney?’ Mukwau anch amusadin yom yiyimp ukutwish kwiyipul anch: ‘Mutapu ik ukutwishay mukadivar kwinsal mwamu?’ Yitongijok ya mutapu winou yikutwish yatushikij ku kuvuramen milong yijim ya usey ni kusambish kushinshikin nakash milong yetu ayinetu. Pamwakamishau Yob kudi arund nend asatu in kwidimb chamekana kwikal chom chisansena nakash ku muchim mudi kamu mayej madingay nich ku mujimbu. (Yob 16:20; 19:2) Chawiy lel, kambuy Paul walejana anch ujim wa chisu chilemp ukutwish “wamushil Satan ndond.” (Efesus 4:26, 27) Pa ndond pa kuyinenganen antu ap kuyijimen ap kushinshikin nakash kuburen kutentam kwa mwikadil kanang, in Kristu awapidil kumwimburij Yesu mu ‘kumuchingej Nkalansambu utentamina,’ ndiy kamu Yehova Nzamb. (1 Pita 2:21-23) Anch twikal nich “manangu minam” ma Yesu makutukwash kumurishish Satan nawamp.—1 Pita 4:1.
9. Ov, ruchingej ik ritwinkishinay Nzamb piur pa yisend tusendina ap yoziu turishina nich?
9 Tufanyidinap kutong dichuku ap dimwing anch mar tumena mamekeshin anch Nzamb watujimedin kal. Chitongijok chinech chiyimp chamutapa kamu nakash Yob ku muchim pamupucholau nich mazu masansena kudi antu ela kwikal in kumwongoj. (Yob 19:21, 22) Bibil utukasikeshin nich mazu minam anch: “Nzamb kakwozanangip nich kuyip, ni mwinend kakumwozangip muntu.” (Yakob 1:13) Pakwez, Yehova ukat kushilamu anch ukutukwash kusend chisend chawonsu tukwikala nich ni kutupandish ku choziu chawonsu chikutwisha kutushiken. (Kuseng 55:22; 1 Korint 10:13) Anch twamushejin Nzamb mu yisu ya mar, tukutwish kwikal ni yitongijok yiwamp ni kumulik Djabul.—Yakob 4:7, 8.
Yom Yitukwashina Kujijaman
10, 11. (a) Ov, chom ik chamukwasha Yob kujikish? (b) Kwikal ni kom kawamp kwamukwasha nchik Yob?
10 Ap anch Yob wamana mar, kuwejaku ni kulond kuyimp kwa ‘antu amekana kwikal in kumwongoj’ ni kuburen kwend kwa kwijik musul wakin wa mar mend, Yob wajikisha nich kushinshaman kwend. Ov, kujikish kwend kutufundishin yom ik? Chakin kamu, chom cha kusambish chamukwasha kujikish chading kushinshaman kwend kudi Yehova. ‘Ndiy wading ni kumwov Nzamb wom ni kwiyep ku kuyip.’ (Yob 1:1) Mwamu mwadinga mwom wend. Ndiy walika kumutun Yehova, ap anch kijikap mulong wak mar mamushikena kapamp kamwing. Yob witiya anch ufanyidin kumusadin Nzamb mu chisu chiwamp ni mu chisu chiyimp.—Yob 1:21; 2:10.
11 Kwikal ni kom kawamp ni kwawiy kwamukasikesha Yob. Pamanay anch washik kal piswimp ni kufa, chom chamukasikesha chading chitongijok cha kwijik anch ndiy wasala usu wend wawonsu wa kuyikwash akwau, ni wading uziyidil ku yijidik yitentamina ya Nzamb, ni walika mulad win wawonsu wa difukwil dia makasu.—Yob 31:4-11, 26-28.
12. Ov, kuswimp ik kwasalay Yob mulong wa kurijek mutapu wend wa kutong, ni mulong wak?
12 Chakin kamu, Yob waswiridina ukwash mulong wa kurijek yitongijok yend mu mitambu yimwing. Ndiy witiya nich kwikepish ukwash wamwinkau—chawiy chamukwasha kand kujikish. Yob watesha nich kalimish yiyul ya manangu ya Elihu, ni witiya pakad ntad dipup dia Yehova. Ndiy walonda anch: “Mwawiy nalondil yom yinakad am amwinam kwov nawamp. Chawiy nifish kal nich mulong wa mazu mam, katat nakarumun kal muchim wam, ni kwibumburol pansh kurutu kwey.” (Yob 42:3, 6) Ap anch mayej madandamena kumumesh mar, Yob wasangara anch kurijek yitongijok yend kwamushejisha piswimp ni Nzamb. Yob walonda anch: “Nij anch, ey [Yehova] ukutwish kusal yawonsu, kwikil chom chikukukasikena kusal.” (Yob 42:2) Nich ukwash wa kurumburil kwa Yehova piur pa kujimb kwend, Yob watesha nawamp mwikadil wend kurutu kwa Sakatang.
13. Kumekesh riy kwamukwasha Yob mutapu ik?
13 Kupwa, Yob uletin chilakej chiwamp nakash cha riy. In kumwongoj a makasu amunenganesha nakash, pakwez, pamulejau Yob kudi Yehova kulembil mulong wa awiy, ndiy witiya. Kupwa, Yehova wamuyerila Yob. (Yob 42 :8, 10) Chidi patok anch, kusansan kwa muchim ap rukuny yikezap kutukwash kujikish, pakwez rukat ni riy yikez kutukwash. Kwipuk kulam rukuny ku muchim kukat kutukasikesh mu urund wetu ni Nzamb, yawiy njil yikatay kuyukish Yehova.—Mako 11:25.
In Kulet Yiyul a Manangu Atukwashin Kujikish
14, 15. (a) Ov, ngikadil ik yikutwisha kumukwash mwin kuyul kuyiyeril akwau? (b) Rumburil mulong wak Elihu watwisha kumukwash Yob.
14 Dilejan dikwau tukutwisha kwilejin ku rusangu ra Yob udi usey wa in kulet yiyul a manangu. Antu inay adi akadivar ‘avadika mulong wa kukwash mu yom yikash.’ (Jinswir 17:17) Pakwez, mudi mumekena yom yamushikena Yob, in kulet yiyul amwing akutwish kutap ku muchim pa ndond pa kuyeril. Mwin kulet yiyul muwamp ufanyidin kumekesh riy, kalimish, ni uwamp, mudi mwasalay Elihu. Amakurump ni in Kristu akwau akudina muspiritu akutwish kukarumun yitongijok ya akadivar akweta milong, ni chisadilau mwamu in kulet yiyul inay akutwish kwilej yom yivud mu mukand wa Yob.—Galatia 6:1; Hebreu 12:12, 13.
15 Kudi malejan mawamp mavud madiokila ku mutapu wasalay Elihu mu milong yiney. Ndiy watesha chisu chilemp kurutu kwa kwakul ku yiyul yirumbangena ya arund asatu a Yob. (Yob 32:11; Jinswir 18:13) Elihu wambamba ni Yob mud murund. (Yob 33:1) Kimekeshap mudi muntu umupandakenamu Yob, mud chasalau in kumwongoj asatu a makasu. Ndiy walonda anch: “Antanga kand nich divu dia kam mudi ey.” Kasotap kumuwejin Yob mar makwau nich mazu ma chamwamu. (Yob 33:6, 7; Jinswir 12:18) Pa ndond pa kumuses Yob piur pa mwikadil wend wa pasak, Elihu wamujikitisha mulong wa kutentam kwend. (Yob 33:32) Cha usey, Elihu wamana yom mudi mwayimanay Nzamb, ni wamukwasha Yob kushinshikin rutong ra kwel anch Nzamb kakutwishap kusal dichuku ap dimwing yom yakad kutentam. (Yob 34:10-12) Ndiy wamukasikesha Yob kumuchingel Yehova, pa ndond pa kukimb kumekesh kutentam kwend amwinend. (Yob 35:2; 37:14, 23) Ov, malejan minam makutwishap kuyikwash amakurump ni akadivar akwau?
16. In kumwongoj Yob asatu a makasu ikala nchik antu a Satan?
16 Yiyul ya manangu ya Elihu yading yishalijadin nich mazu makad riy ma Elifaz, Bildad, ni Zofar. Yehova wamwela Elifaz anch: “Nakujimen kal ey nau arund ney aad, mulong en kiwalondilanyap kwen nawamp.” (Yob 42:7) Ap anch alonda anch adinga ni yitongijok yiwamp, pakwez awiy asala yom mudi antu a Satan pa ndond pa kwikal arund ashinshamena. Kudiosh kwinsambishil awonsu asatu alonda anch Yob amwinend ndiy wisarumwina mar. (Yob 4:7, 8; 8:6; 20:22, 29) Elifaz wamekesha mu kulond kwend anch Nzamb kakatap kuyichingejin atushalapol end, ni kakatap kubangaku ap anch tutentamin ap bwat. (Yob 15:15; 22:2, 3) Ndiy wamufisha nich Yob pa milong yakad ndiy kusal. (Yob 22:5, 9) Ku mutambu ukwau, Elihu wamukasikesha Yob mu mwikadil wend wa muspiritu, mwamu mufanyidinay kusal mwin kuyul ukweta rukat.
17. Ov, yom ik tufanyidina kutongin piturishina nich yoziu?
17 Kudi dilejan dikwau piur pa kujikish tukutwisha kutan mu mukand wa Yob. Nzamb wetu wa rukat umen mwikadil wetu, usotin ni ukwet usu wa kutukwash mu mitapu kushalijan. Pa kusambish twamanang yamushikena Elsa Abt. Tongin pa yom yamushikena kwisudiel kwa yawonsu: “Kurutu kwa kwinkwat, natanga mukand wa nambaz umwing walonda anch mu mar makash, spiritu wa Yehova ukukwinkish chisambu. Natonga anch ndiy wapandakeshap pakemp. Pakwez, pinimenap yoziu amwinam, navurika anch ndiy walonda yom yakin. Mwamu kamu yasadika. Chikasiken kutong mwamu anch yoziu kand kal yikushikena. Pakwez yanshikena chakin kamu. Yehova ukat kukwash.” Elsa kadingap ni kulondin mutapu watwishay Yehova kusal ap yasalay pa chisu cha Yob mu tunan twa mivu yasuta kal. Ndiy wading ni kwisambin chirung chetu anch— “Yehova ukat kukwash!”
Wayuk Muntu Udandamedina
18. Ov, yiyukish ik yatambulay Yob mulong wa kujikish?
18 Akemp pakach petu akeza kuman mar makash mudi mamanay Yob. Pakwez, mikalap nchik mar tukutwisha kuman mu mangand minam, tukwet mayingish makin ma kulam kushinshaman kwetu, mudi mwasalay Yob. Chawiy lel, kudandamen kwapitisha mwom wa Yob. Kwasala anch ndiy ikala muntu uwanyidina. (Yakob 1:2-4) Kudandamen kwend kwakasikesha urund wend ni Nzamb. Yob walonda patok anch: “Nading ni kwov yeyey ching kusu ku matu, pakwez katat nakuman kal nich mes mam.” (Yob 42:5) Satan wamekana kwikal sakudimban mulong katwishap kuyipish kuying kwa Yob. Pasut kal yitot ya mivu, Yehova ni katat uchisambidin ya kashalapol wend Yob mudi chilakej cha antu atentamina. (Ezekiel 14:14) Rusangu rend ra kuying ni ra kujikish riyikasikeshin antu a Nzamb nlel unou.
19. Mulong wak utongina anch kujamish kudi kwa usey nakash?
19 Yakob payifundinay in Kristu a mu mivu chitot ya kusambish piur pa kujikish, ndiy wisambina musangar udiokila ku kujikish. Ndiy wasadina chilakej cha Yob mulong wa kuyivurish anch Yehova uletining masamun mavud kudi atushalapol end ashinshamena. (Yakob 5:11) Tutangin mu mukand wa Yob 42:12 anch: “[Yehova] wayukisha mwom usu wa Yob kupandakanamu wa kusambish.” Nzamb wamwinkisha Yob yom tupamp twaad pa yawonsu yashadishay, ni washakama mivu yivud, ni musangar. (Yob 42:12) Chilik chimwing, mar mawonsu, ap runeng tukutwisha kuman mu machuku minam ma nsudiel ma mangand minam makez kupwa ni tukumavuramen mu mangand masu ma Nzamb. (Isay 65:17; Kuburik 21:4) Twatesha ya kudandamen kwa Yob, ni tukwatin mupak wa kwimburij chilakej cha Yob nich ukwash wa Yehova. Bibil ukat kushilamu anch: “Wayuk muntu ukat kujamish mu yoziu; mulong pa kupandakan ndiy ukez katambul chibangul cha kupand chashilayimu kal Mwant kudi awiy amukatila.”—Yakob 1:12.
Ov, Mutapu ik Ukwakula?
• Mutapu ik tukutwisha kumusangarish Yehova?
• Mulong wak tufanyidinap kulond anch mar tumena mamekeshin anch Nzamb utujimedin?
• Ov, yom ik yamukwasha Yob kujikish?
• Mutapu ik tukutwisha kumwimburij Elihu pituyikasikeshina ambay netu mu ritiy?
[Chipich pa paj wa 20]
Mwin kuyul muwamp ukat kumekesh riy, kalimish, ni uwamp
[Chipich pa paj wa 21]
Elsa ni Harald Abt