IBÎKIRO LY'OKU ENTERNETE Watchtower
Watchtower
IBÎKIRO LY'OKU ENTERNETI
Mashi
  • BIBLIYA
  • BICAPO
  • NTIMANANO
  • w25 Mwezi gwa 2 buk. 2-7
  • Okubabalira kwa Yehova, Ecirhuma Rhuvuga Omunkwa Kuli Ko

Nta video eri mw’ehi higabi.

Habire ehya mazibu ene oba oli walonza.

  • Okubabalira kwa Yehova, Ecirhuma Rhuvuga Omunkwa Kuli Ko
  • Ilabiro ly’Akalalizi Liyalagaza Obwami bwa Yehova (Cigabi c’Okuciyigiriza)—2025
  • Birhwe bisungunu
  • Mwanzi Gushushine
  • OMUHIGO GW’OKUBABALIRWA NA YEHOVA: KUPATANISIBWA NAYE
  • OMUPANGO YEHOVA AJIJIRE LYO RHUBABALIRWA: KUFUNIKA EBYAHA BIRHU
  • IBEYI LYALYUZIRWE LYO RHUBABALIRWA NA YEHOVA: ENGOMBÔLO
  • OBUNGUKE BW’OKUBABALIRWA NA YEHOVA: BUCUNGUKE N’OKUHAMAGALWA BASHINGANYANYA
  • Bici Engombôlo Erhuyigirizize?
    Ilabiro ly’Akalalizi Liyalagaza Obwami bwa Yehova (Cigabi c’Okuciyigiriza)—2025
  • Oku Rhuyungukamwo n’Obuzigire bwa Yehova
    Ilabiro ly’Akalalizi Liyalagaza Obwami bwa Yehova (Cigabi c’Okuciyigiriza)—2025
  • Okubabalira kwa Yehova, Bunguke Buhi Kukulerhera?
    Ilabiro ly’Akalalizi Liyalagaza Obwami bwa Yehova (Cigabi c’Okuciyigiriza)—2025
  • Ebi Yehova Ajijire ly’Aciza Bene Bantu Banya-Byaha
    Ilabiro ly’Akalalizi Liyalagaza Obwami bwa Yehova (Cigabi c’Okuciyigiriza)—2024
Obone Binji
Ilabiro ly’Akalalizi Liyalagaza Obwami bwa Yehova (Cigabi c’Okuciyigiriza)—2025
w25 Mwezi gwa 2 buk. 2-7

ECIGABI C’OKUYIGA CA 6

LWIMBO 18 Rhuvuzire Omunkwa oku Ngombôlo

Okubabalira kwa Yehova, Ecirhuma Rhuvuga Omunkwa Kuli Ko

“Nnâmahanga azigire igulu, kuhika ahâna Omugala cusha.”​—YN. 3:16.

EBI ECI CIGABI CISEGIZE

Carhurhabala rhuvuge Yehova omunkwa bwenene okubona anababalire ebyaha birhu. Lyo rhujira ntyo, rhwayiga ebi Yehova ajijire ly’ebyaha birhu bibabalirwa.

1-2. Omu njira nci akanga ka bene bantu kashushine n’akanga k’omusole guganirirwe omu cifungo ca 1?

ORHANYE oku musole guli gwalerwa n’ababusi bagale bwenene. Lusiku luguma obuhanya burhibuke; ababusi bage bafê omu aksida. Ogo mwanzi guli gwa kubabaza bwenene kuli ye. Cikone, haciri agandi mazibu gacihikira ogo musole. Ayumve oku ababusi bage bashandazize obuhirhi bw’omulala n’oku balire myenda minji. Lero ahali h’okuyima omu buhirhi bw’ababusi bage, ayime omu myenda yabo, n’abantu ababusi bage balyaga eyo myenda barhondere bamuhûna ayilyule. Eyo myenda eri minji bwenene arhakanahasha okuyilyula.

2 Omu njira ndebe, akanga kirhu kashushine n’akanga k’ogo musole. Adamu na Eva, babusi birhu barhangiriza, bali bimana banakag’ilama omu paradizo nyinja bwenene. (Murh. 1:27; 2:7-9) Bal’igwerhe obulangalire bw’okushagalukira akalamo kinja, karhagwerhi buzinda. Cikone enyuma z’aho haba akantu kabi bwenene, Adamu na Eva bajira ecaha. Baheza Eparadizo nyinja bal’ilamiremwo ciru n’obulangalire bwabo bw’okulama ensiku n’amango. Bwimo buhi bakalekire abana babo bakabusirwe enyuma z’aho? Ebibliya erhubwizire ntya: “Ecaha cadwirhwe en’igulu na muntu muguma [Adamu], naco ecaha caburha olufû, n’olufû lwayahukira abantu boshi, bulya boshi bajizire ecaha.” (Rm. 5:12) Obwimo Adamu arhusigire ciba caha, n’eco caha cinarhulerhere olufû. Eco caha rhwayimiremwo ciri nka mwenda munene bwenene, na ntaye muli rhwe wakahasha agulyula.​—Enna. 49:8.

3. Bulya gurhi ebyaha birhu byanashushanyizibwa n’“emyenda”?

3 Yezu ashushanyize ebyaha n’“emyenda.” (Mt. 6:12; Lk. 11:4) Erhi rhujira ecaha, rhunabe nka rhulire Yehova omwenda. Yehova akahûnyire rhulyule ibeyi ly’ecaha. Ogo mwenda gurhacilyulagwe, gwakazazibwe amango rhwamafâ gone, rhurhakanabire n’obulangalire bw’okucib’ilama.​—Rm. 6:7, 23.

4. (a) Buzira burhabale, gurhi byakabire kuli rhwe banya-byaha rhweshi? (Ennanga 49:7-9) (b) Bici oluderho “caha” luhugwîre omu Bibliya? (Olole ecisanduku cidesire “Ecaha.”)

4 Ka byanahashikana rhucib’iba n’ebi Adamu na Eva bahezagya byoshi? Oko kurhakahashikana kugerera obuhashe bwirhu rhwene. (Osome Ennanga 49:7-9.) Buzira burhabale, rhurhakabire n’obulangalire bw’obuzine bw’ensiku n’amango erhi obulangalire bw’obufûke. Kobinali, rhwakajire rhwafâ buzira bulangalire bw’okucib’ilama, nk’oku ensimba zifâ.​—Muh. 3:19; 2 Pt. 2:12.

Ecaha

Oluderho “caha” omu Bibliya lwanahugûla bintu binji:

  • burhangiriza, luhugwîre ecaha c’ecisisi, erhi igosa Adamu ajiriraga Yehova Mungu.​—Murh. 3:17-19; Rm. 5:14, 17.

  • bwa kabirhi, luhugwîre oborhere bw’okulonza okujira amabi ngasi muntu ajira enyanya z’ecaha ca Adamu.​—Enna. 51:5.

  • bwa kasharhu, luhugwîre ngasi cijiro cibi (rhube rhucijijire n’obulonza erhi buzira bulonza) rhwakajira enyanya z’obo borhere rhwayimiremwo.​—Yn. 8:34; Yk. 1:14, 15.

5. Gurhi Larha wirhu w’obuzigire arhurhabire lyo rhulyula omwenda gw’ecaha rhwayimagamwo? (Olole enfoto )

5 Rhucib’irhanya oku musole rhwaganiriraga oku murhondero gw’eci cigabi, gurhi gwakaciyumva erhi muntu mulebe mugale akaderha oku agulyulira emyenda yoshi gwayimiremwo? Kobinali, ogo musole gwanavuga omunkwa bwenene n’okuyemera eyo ngalo nyinja bwenene. Omu njira eshushine n’eyo, Larha wirhu w’obuzigire, Yehova, arhuhîre engalo erhulyulira omwenda gw’ecaha rhwayimagamwo kurhenga kuli Adamu. Yezu ahugwîre oko omu kuderha ntya: “Nnâmahanga azigire igulu, kuhika ahâna Omugala cusha, mpu ngasi yeshi wamuyemera alekihera, ci abone obuzine bw’ensiku n’amango.” (Yn. 3:16) Kandi, eyo ngalo yo n’eyo enarhuhashise okujira obwîra bwinja haguma na Yehova.

Enfoto: 1. Omu budufu, Yezu ali aganira. 2. Abasoda Baroma bali bakûla omurhumba gwa Yezu oku murhi gw’amalibuko.

Yezu akag’ihubiri omwanzi mwinja lugenda okubabalira kwa Yehova kuyimangire oku nterekêro y’engombôlo. (Yn. 3:16) Buzinda ahâna obuzine bwage buzira kusezibwa ly’ahâna eyo ngombôlo (Olole ecifungo ca 5)


6. Nderho zihi z’omu Bibliya rhwaganirira mw’eci cigabi, na bulya gurhi?

6 Gurhi rhwakayungukamwo n’eyo ngalo y’okusomeza erhuma ebyaha birhu, erhi “myenda,” yirhu yababalirwa? Ishuzo ly’ery’idoso lipatikine kugerera ezi nderho Ebibliya ekolesize, nka okupatanisibwa, okufunika ebyaha, okurhenzibwa kw’ebyaha, engombôlo, obucunguke, n’okuhamagalwa bashinganyanya. Mw’eci cigabi, rhwaganirira amahugûlo ga ngasi luguma lw’ezo nderho. Omu kurhanya bwenene kw’ebi Yehova ajijire lyo rhubabalirwa ebyaha birhu, rhwamuvuga omunkwa bwenene.

OMUHIGO GW’OKUBABALIRWA NA YEHOVA: KUPATANISIBWA NAYE

7. (a) Bindi bici Adamu na Eva bahezize? (b) Rhwe nk’iburha lya Adamu na Eva, bici rhulagirireko bwenene? (Abaroma 5:10, 11)

7 Ahanyuma n’okuheza obulangalire bw’okulama ensiku n’amango, Adamu na Eva baheza obwîra bwinja bagwerhe haguma n’Ishe, Yehova. Oku murhondero, Adamu na Eva bali cigabi c’omulala gwa Mungu. (Lk. 3:38) Cikone erhi bagomera Yehova, barhenzibwa omu mulala gwage embere barhondere okuburha abana. (Murh. 3:23, 24; 4:1) Rhwe nk’iburha lyabo, rhwal’ilagirire oku kupatanisibwa na Yehova. (Osome Abaroma 5:10, 11.) Omu zindi nderho, rhulagirire oku kujira obwîra bwinja haguma naye. Kushimbana na citabu ciguma cihugûla Ebibliya, oluderho lw’Ecigiriki lukolesibwe aha lugenda “okupatanisa” lwanahugûla “okujira obwîra haguma n’omushombanyi.” Eby’okusomeza kuli kubona oku Yehova ye wajijire kantu kalebe ly’oko kuhashikana. Gurhi ajijiremwo ntyo?

OMUPANGO YEHOVA AJIJIRE LYO RHUBABALIRWA: KUFUNIKA EBYAHA BIRHU

8. (a) Okufunika ebyaha, bici kuhugwîre? (b) Okurhenzibwa kw’ebyaha, bici kuhugwîre?

8 Okufunika ebyaha guli mupango Yehova ahizireho ly’agalula obwîra bwinja egarhi kage na bene bantu banya-byaha. Ogo mupango guhiziremwo okushanja akantu n’akandi kagwerhe engulo eyumanine. Mw’eyo njira, kantu kalebe kahezire erhi kusherezibwa kanacib’ipatikana erhi kugalulwa. Amandiko g’Ecigiriki g’Ecikristu gakolesize oluderho “kurhenzibwa kw’ebyaha,” lugwerhe amahugûlo gashushine n’oluderho kufunika ebyaha. (Rm. 3:25, NWT) Okurhenzibwa kw’ebyaha ciri cijiro cihashisa omuntu abe n’omurhûla haguma na Mungu n’okuba n’obwîra bwinja haguma naye.

9. Mupango guhi gwa kasanzi kalebe Yehova al’ihizireho ly’ebyaha by’Abaisraheli bikababalirwa?

9 Ly’ahashisa Abaisraheli babe n’obwîra bwinja haguma naye, Yehova ahizireho omupango gwa kasanzi kalebe ly’ebyaha byabo bikababalirwa. Omu Israheli, Olusiku lw’Okufunika Ebyaha lwakag’ijirwa ngasi mwaka. Olo lusiku, kuhani mukulu akag’ihâna enterekêro z’ensimba enyanya z’olubaga. Kobinali, enterekêro z’ensimba zirhakafunisire loshi-loshi ebyaha by’Abaisraheli bulya abantu baba balushire ensimba. Cikone, amango goshi Abaisraheli bal’iciyunjuzize bakag’iha Yehova enterekêro al’ihûnyire, ali mubidu okubabalira ebyaha byabo. (Hb. 10:1-4) Na kandi, ogo mupango n’enterekêro z’ebyaha Abaisraheli bakag’ihâna ngasi mango, byakag’ibakengeza ehali yabo y’okuba banya-byaha n’oku bal’ilagirire oku kandi kantu ly’ebyaha byabo bibabalirwa loshi-loshi.

10. Mupango guhi gw’akasanzi koshi Yehova ajijire ly’ebyaha bya bene bantu bibabalirwa?

10 Mupango guhi gw’akasanzi koshi Yehova ajijire lyo bihashikana okubabalira ebyaha bya bene bantu? Ajijire omupango ly’Omugala muzigirwa ‘àcihâna nterekêro liguma lyône, mpu azaze ebyaha bya bantu banji.’ (Hb. 9:28) Yezu ahânyire ‘obuzine bwage mpu lyo acungula [bube ngombôlo kuli, NWT] banji.’ (Mt. 20:28) Engombôlo byo bici?

IBEYI LYALYUZIRWE LYO RHUBABALIRWA NA YEHOVA: ENGOMBÔLO

11. (a) Kushimbana n’Ebibliya, engombôlo byo bici? (b) Bici byal’ihûnyirwe ly’engombôlo elyulwa?

11 Kushimbana n’Ebibliya, engombôlo liri ibeyi lilyulwa lyo lihashisa okufunika ebyaha n’okupatanisa.a Omu masu ga Yehova, engombôlo ehashisize okugalula ebyahezire. Omu njira nci? Okengere oku Adamu na Eva bahezize obuzine bwabo bwimana, ciru n’obulangalire bwabo bw’okulama ensiku n’amango. Co cirhumire, engombôlo yal’ishinganine ebe ibeyi liyumanine n’ebyahezire. (1 Tm. 2:6) Omuntu yene wal’ishinganine okulyula engombôlo al’igwasirwe abe mulume okuzire (1) wali mwimana; (2) wal’igwerhe obuhashe bw’okulama ensiku n’amango hanw’igulu; na (3) wali mubidu okuhâna obuzine bwage nterekêro erhi rhwe rhurhuma. Okujira ntyo kone kwakarhumire obuzine bw’oyo muntu bwarhôla enafasi y’obuzine bwahezire erhi kubufunika.

12. Bulya gurhi Yezu al’igwerhe obuhashe bw’okulyula ibeyi ly’engombôlo lyal’ihûnyirwe?

12 Rhuganirire birhumire bisharhu biyerekine bulya gurhi Yezu al’igwerhe obuhashe bw’okulyula ibeyi ly’eyo ngombôlo. (1) Ali mwimana, “arhajiraga caha.” (1 Pt. 2:22) (2) Enyanya z’oko, al’igwerhe obuhashe bw’okulama ensiku n’amango okw’igulu. (3) Ali mubidu okufâ n’okuhâna obuzine bwage erhi rhwe rhurhuma. (Hb. 10:9, 10) Nka muntu mwimana, Yezu al’iyumanine na Adamu, muntu murhangiriza, embere ajire ecaha. (1 Kr. 15:45) Co cirhumire, kugerera olufû lwa Yezu, al’igwerhe obuhashe bw’okufunika ecaha ca Adamu, ko kuderha, kugalula ebi Adamu ahezagya. (Rm. 5:19) Muli ntyo, Yezu aba “Adamu muzinda.” Birhacihûnyiri owundi muntu mwimana ayishe n’okulyula ebi Adamu ahezagya. Yezu afîre “liguma ho na hoshi aho.”​—Hb. 7:27, Mashi Bible; 10:12.

13. Lubero luhi luliho egarhi k’omupango gw’okufunika ebyaha n’engombôlo?

13 Lubero luhigi luliho egarhi k’omupango gw’okufunika ebyaha n’engombôlo? Omupango gw’okufunika ebyaha ciri cijiro Mungu ajijire ly’agalula obwîra bwinja haguma na bene bantu. Engombôlo liri ibeyi lyalyuzirwe lyo bihashikana okufunika ebyaha bya bene bantu. Er’ibeyi guli muko gwa Yezu gw’engulo ndarhi gwabulagagwa erhi rhwe rhurhuma.​—Ef. 1:7; Hb. 9:14.

OBUNGUKE BW’OKUBABALIRWA NA YEHOVA: BUCUNGUKE N’OKUHAMAGALWA BASHINGANYANYA

14. Bici rhukolaga rhwaganirira, na bulya gurhi?

14 Bunguke buhi omupango gw’okufunika ebyaha gwadwirhe? Ebibliya ekolesize nderho nyinji ziri lubero ly’eyerekana obo bunguke. Ciru akaba amahugûlo g’ezo nderho gashushine, ngasi luguma lusegize cigabi cilebe c’omupango gw’okufunika ebyaha cirhuhashisize okubabalirwa ebyaha na Yehova. Omu kuganirira ezo nderho, kandi rhwabona gurhi ziyerekire ngasi muguma wirhu.

15-16. (a) Omu Bibliya, bici oluderho “bucunguke” luhugwîre? (b) Gurhi okurhenzibwa omu bujà bw’ecaha n’olufû kurhuma rhwaciyumva?

15 Omu Bibliya, obucunguke buhugwîre okulikulwa, erhi kurhenzibwa omu buhane enyanya z’okulyulwa kw’engombôlo. Lugenda oko, entumwa Petro yadesire ntya: “Mumanye oku murhakulagwa [luderho oku lundi, “murhagombôlagwa; murhacungulagwa”] omu bworhere bw’obuja basho bamuyahukizagya n’ebirugu byankasherera, nk’amasholo erhi ensaranga, ci n’omuko gw’ecitwiro cidarhi gwa Kristu, ye Mwana-buzi mwêru-kwêru orhalikwo izabyo.”​—1 Pt. 1:18, 19.

16 Enyanya z’enterekêro y’engombôlo, rhwanarhenzibwa omu bujà bw’ecaha n’olufû. (Rm. 5:21) Rhuvuzire Yehova na Yezu omunkwa bwenene okubona rhwacungwirwe kugerera omuko gw’engulo ndarhi bwenene gwa Yezu.​—1 Kr. 15:22.

17-18. (a) Okuhamagalwa bashinganyanya na Yehova, bici kuhugwîre? (b) Okuhamagalwa bashinganyanya, bunguke buhi kurhulerhera?

17 Okuhamagalwa bashinganyanya na Yehova kuhugwîre oku arharhulyuza omwenda gw’ebyaha birhu n’oku byarhenzibweho, erhi byazazibwe. Omu kujira ntyo, Yehova arhavuna amakanuni gage ye nnene g’obushinganyanya. Yehova arharhuhamagala bashinganyanya mpu bulya rhushinganine okujirirwa ntyo; arhanayemereza kone ebyaha birhu. Cikone enyanya z’obuyemere bwirhu omu mupango gw’okufunika ebyaha n’omw’ibeyi ly’engombôlo lyalyulagwa, Yehova ajira ecirhumire cinja c’okuzaza ebyaha birhu.​—Rm. 3:24; Gl. 2:16.

18 Okuhamagalwa bashinganyanya na Yehova, bunguke buhi kurhulerhera? Abacishozirwe lyo barhegeka haguma na Yezu empingu bakola bahamagirwe bashinganyanya nka bana ba Mungu. (Tt. 3:7; 1 Yn. 3:1) Bababalirwe ebyaha byabo. Ko banali nka barhajiraga ebyo byaha, na muli ntyo bashinganine okuba omu Bwami. (Rm. 8:1, 2, 30) Abagwerhe obulangalire bw’okulama hanw’igulu bahamagirwe bashinganyanya nka bîra ba Mungu, n’ebyaha byabo byababalirwe. (Yk. 2:21-23) Abantu b’ehitû hinene bayish’iyokoka ivita lya Armagedoni, bagwerhe obulangalire bw’okurhacifâ ciru n’ehitya. (Yn. 11:26) “Abashinganyanya” n’“abarhali bashinganyanya” bafîre bayish’ifulwa. (Ebj. 24:15, NWT; Yn. 5:28, 29) Buzinda, abantu boshi bayish’iba bali barhumikira Yehova okw’igulu “bayish’iba n’oluhuma lw’irenge lw’abana ba Nnâmahanga.” (Rm. 8:21, NWT) Omupango gw’okufunika ebyaha gunarhulerhere omugisho gw’okusomeza bwenene, ko kuderha, okupatanisibwa loshi-loshi na Larha wirhu Yehova!

19. Gurhi akanga kirhu kabiremwo kinja bwenene enyanya z’ebi Yehova na Yezu barhujirire? (Olole n’ecisanduku cidesire “Ebi ezi Nderho Zihugwîre Kuli Rhwe.”)

19 Kobinali, akanga kirhu kali nk’akanga k’omusole guganirirwe embere gwahezagya ngasi kantu, gwanayima omu mwenda munene bwenene gurhakahashire okulyula. Cikone Yehova arhurhabire. Akanga kirhu kashanjire enyanya z’omupango gw’okufunika ebyaha n’okulyulwa kw’engombôlo. Obuyemere bwirhu muli Yezu Kristu burhuhashisize okucungulwa, erhi kurhenzibwa omu bujà bw’ecaha n’olufû. Kandi, ebyaha birhu byanazazibwa n’okuba nka ciru rhurhabijiraga. Cikone, akantu k’obulagirire bwenene, rhwanabaga n’obwîra bwinja haguma na Yehova, Larha wirhu w’obuzigire w’omu mpingu.

Enfoto: 1. Abantu b’omu bihugo n’enkomedu ziri lubero. 2. Yezu abarhwire omurhi gwage gw’amalibuko.

Ebi ezi Nderho Zihugwîre Kuli Rhwe

OKUPATANISIBWA: Muhigo Yehova arhôzire lyo bene bantu barhali bashinganyanya bajira obwîra bwinja haguma naye

OKUFUNIKA EBYAHA(n’OKURHENZIBWA KW’EBYAHA): Mupango gwa Yehova gw’okucib’igalula obwîra bw’omurhûla egarhi kage na bene bantu banya-byaha

ENGOMBÔLO: Ibeyi lyalyuzirwe, ko kuderha, omuko gwa Yezu gwabulagagwa ly’ebyaha birhu bifunikwa (n’okurhenzibwa)

OBUCUNGUKE: Bunguke bwadwirhwe n’omupango gw’okufunika ebyaha, ko kuderha, kushwekulwa erhi kurhenzibwa omu buhane bw’emyenda yirhu

OKUHAMAGALWA BASHINGANYANYA: Bundi bunguke bwadwirhwe n’omupango gw’okufunika ebyaha; rhunabe nka rhurhajiraga ebyo byaha ciru n’ehitya

20. Bici rhwaganirira omu cigabi cikulikire?

20 Rhunaciyumve rhuvuzire Yehova na Yezu omunkwa bwenene erhi rhurhanya bwenene kw’ebi barhujirire. (2 Kr. 5:15) Buzira burhabale bwabo, rhurhakabire n’obulangalire boshi-boshi! Cikone, bunguke buhi okubabalirwa ebyaha na Yehova kulerhera ngasi muguma wirhu? Rhwaganirira oko omu cigabi cikulikire.

GURHI WAKASHUZAGYA?

  • Bulya gurhi Yehova ajiraga omupango ly’ebyaha birhu bibabalirwa?

  • Bici birhuma Yehova ababalira ebyaha birhu?

  • Bulya Yehova anababalire ebyaha birhu, bici rhwakashagalukira ene n’omu mango gayisha?

LWIMBO 10 Rhukuze Mungu Wirhu Yehova!

a Omu ndimi ndebe, oluderho, “ngombôlo” luhindwirwe n’enderho zihugwîre luderho oku lundi “ibeyi ly’obuzine,” erhi “malipo gahânyirwe.”

    Ebicapo by’Amashi (2000-2025)
    Orhenge
    Ocimanyise
    • Mashi
    • Rhumira abandi
    • Ebisimirwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amarhegeko gw’okukolesa eyi site
    • Amarhegeko gw’okubîka ihwê
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ocimanyise
    Rhumira abandi