Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w83 15/6 blz. 1-5
  • Jeruzalem — „Wan réde foe prisiri psa marki”

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Jeruzalem — „Wan réde foe prisiri psa marki”
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Na Jeruzalem foe owroeten
  • Na Jeruzalem foe den kownoe David nanga Salomo
  • Pori èn kon boen baka
  • Jeruzalem oso libi légi a baka
  • A fadon komoto foe bribi ben si a fesi
  • Opo na Kownoekondre baka
  • Jerusalem — „A foto foe a bigi kownoe”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1998
  • „Prisiri foe tégo”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
  • „Na Israël foe Gado” nanga na kaba foe den ten foe den heiden
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
  • Israël nanga den „ten foe den heiden”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1983
w83 15/6 blz. 1-5

Jeruzalem — „Wan réde foe prisiri psa marki”

„Loekoe, mi e meki njoen hemel èn wan njoen grontapoe èn den fosten sani no sa kari kon baka na ini na memre, èn den no sa kon toe na ini na ati. Bika loekoe. mi e meki gi Jeruzalem wan réde foe bréti èn gi en pipel wan réde foe prisiri psa marki. Èn mi wani bréti foe Jernzalem ede, èn prisiri psa marki foe mi pipel ede.” — JESAJA 65:17-19.

1. Foe san-ede na pipel foe Gado moe feni den wortoe na ini Jesaja 65:17-19 séker wan span tori? (b) Ma sortoe aksi e kon dja na fesi foe Jeruzalem?

FA DEN wortoe disi foe na Soeverein Masra Jehovah, soleki en proféti ben taki den, span srefsrefi! Den e taki foe wan prisiri psa marki. Joe no wani teki prati na ini na prisiri dati? Séker! Ma kande joe e aksi joesrefi: Foe sortoe Jeruzalem den e teki dja? A abi konneksi nanga na disiten foto, di de na centrum foe ogri kerki nanga politiek kesekese? „Jeruzalem sa pré oiti wan rol di de akroederi nanga san en nen wani taki „Na abi (ofoe Fundamenti) foe vréde na toe sortoe fasi”? Na sortoe fasi den „njoen hemel èn wan njoen grontapoe” abi wan sani foe doe nanga na Jeruzalem foe na profétitori disi? Meki wi loekoe pikinso.

Na Jeruzalem foe owroeten

2. San ben de na froekoe historia foe na presi pe Jeruzalem ben didon?

2 Na presi pe Jeruzalem ben didon, ben abi langa ten na boen-ati foe Jehovah soleki na historia e taki. Dja a presi ben de sondro degedege pe moro leki 3,900 jari pasa kaba na kownoe-priester Melchizedek ben blesi Abraham. Boiti dati, a ben blesi Jehovah leki „na Horo Hé Gado, A Sma di meki hemel nanga grontapoe” (Genesis 4:18, 19). Ma baka wan pisi ten, dan na bergi foto dati, Salem, ben tron wan fortresi foe den Jebusietsma di ben e anbegi ogri jeje.

3. San e taki foe Jeruzalem na ini èn baka na ten foe Jozua?

3 Moro leki 400 jari e pasa èn na ini Jozua Kapitel 10 wi e feni na fosi sani na ini bijbel di e taki foe „Jeruzalem”. Wi e lési dja dati kownoe Adoni-Zedek foe Jeruzalem ben kari 4 kownoe na ini na birti foe join en na ini na feti tége Israël. Ma Jehovah ben feti gi Israël. Srefi son nanga moen ben tan tanapoe, sodati den kanaänsma ben wai poeroe krinkrin. Den 5 kownoe ben dede. Ma a tori no e taki dati Jozua ben teki Jeruzalem. Ma foe taki reti, na tori e taki: „Ma foe a sé foe den Jebusietsma, di ben e libi na ini Jeruzalem (di ben erf na kontren dati) den manpikin foe Juda no ben man foe drifi den poeroe.” — Joz. 10:1-27; 15:63; Kroet. 1:21.

Na Jeruzalem foe den kownoe David nanga Salomo

4. Fa Jeruzalem ben kisi blesi na ini den dé foe David nanga Salomo?

4 Sowan 400 jari a baka, dan David ben tron kownoe foe heri Israël. Na ini a jari 1070 bifo. G.T. ben go abra foe teki na fortresi Sion, dati wani taki na foto foe David (na ini Jeruzalem)”. Drape na tapoe na bergi Sion a ben bigin foe tiri leki Jehovah salfoe kownoe. En manpikin Salomo ben sidon ooktoe „tapoe Jehovah troon leki kownoe”. Na ini en tiri foe vréde, Salomo ben bow na tapoe na bergi Moria na ini Jeruzalem wan toemsi moi tempel. Na tempel disi ben tron na centrum foe anbegi foe Jehovah èn foe gi leri na ini En wortoe èn wet. — 1 Kron. 11:5; 29:23; 2 Kron. 7:12-16.

5. Fa na boekoe Psalm e skrifi foe Jeruzalem nanga en „Gran Kownoe”?

5 Foeroe Psalm e prijse na moifasi foe Sion èn foe Jeruzalem. Den manpikin foe Korach ben singi foe Jeruzalem leki „na foto foe wi Gado, na tapoe en santa bergi”. Ija, „moi nanga en hè-fesi, na prisiri psa , marki foe heri na grontapoe; na bergi Sion de na den farawe zuidsé foe na noordsé, na foto foe ha Gran Kownoe [Jehovah Gado].” David srefi ben skrifi foe na foto nanga den wortoe disi: „Wi foetoe ben tanapoe na inisé foe joe doro, o Jeruzalem. Jeruzalem na wan presi di ben bow leki wan foto di tjari konmakandra na ini wánfasi, pe den lo ben waka go, den lo foe Jah, leki wan fermane gi Israël, foe gi tangi na a nen foe Jehovah.” Foe na „Gran Kownoe” disi den ben taki dati ’a ben e tan na ini Jeruzalem’ èn dati a ben de na lobi Kibriman foe en pipel. „Jeruzalem — neleki fa bergi lontoe en, na so Jehovah e lontoe en pipel foe now èn te ten di no abi marki.” — Ps. 48:1, 2; 122:2-4; 135:21; 125:1, 2.

Pori èn kon boen baka

6. (a) San Jeruzalem ben go agersi? (b) Sortoe kroetoe ben kon na tapoe Jeruzalem, èn foe san-ede?

6 A ben de wan sani di fiti dati Jeruzalem èn na bergi Sion ben tron wan agersi prenki foe na naatsi Israël nanga en pipel. Ma na ini wan pisi ten foe moro mendri leki 500 jari na pipel dati ben fadon komoto foe bribi èn den ben taki foe ogri kownoe dati den „foeroe Jeruzalem nanga broedoe di no abi fowtoe” (2 Kow. 24:4). Den ben wégri foe poti prakseri na tapoe den warskow foe den proféti foe Gado, sodati te foe kaba na Soeverein Masra Jehovah ben lèsi kroetoe gi Zedekía, na laatste kownoe di ben sa tiri na ini Jeruzalem, èn a taki: „Poeroe na kroon . . . . . Wan ipi brokobroko ston, wan ipi brokokroko ston, wan ipi brokobroko ston mi sa meki a tron. Ma foe taki foe disi, séker a no sa tron foe nowan sma, te leki na sma kon di abi na wettelek reti a tapoe, èn mi moe gi en na en” (Ezech. 21:26, 27). Na ini 607 bifo G.T. Nebukadnezar foe Babylon ben pori Jeruzalem nanga en tempel èn a ben tjari den sma di ben tan na libi go na ini katibo na Babylon.

7. (a) Sortoe kon boen baka ben feni presi èn foe san-ede disi ben de wan ferwondroe sani? (b) Sortoe tra situwasi de n a ten dati, ma san na kon boen baka meki kan psa?

7 Ma den proféti foe Jehovah ben taki na fesi foe wan glori kon boen baka foe Jeruzalem, èn Jeremia ben taki srefi na fesi dati na kon boen baka disi ben sa feni presi na a kaba foe wan pisi ten foe 70 jari (Jes. 44:24-45:7; Jer. 25:11, 12; 29:10). Na wan ferwondroe fasi èn leki wan kontroe foe Jehovah profétitori nanga mofo foe Jesaja Babylon ben trowe na doti, èn kownoe Cyrus foe Persia, na winiman foe Babylon, ben meki wan besroiti go na doro, di ben meki djoe di ben frede Gado drai go na Jeruzalem èn opo Jehovah anbegi baka precies na a reti ten — na ini 537 bifo G.T. Soleki Jesaja ben taki na fesi, dan na „glori foe Jehovah, na moifasi foe wi Gado” ben skijn baka na ini Juda nanga Jeruzalem. A tron disi nowan kownoe ben e tiri na ini Jeruzalem. Ma Jehovah ben gi agen a foto dati en boen-ati, foe di en nen ben poti drape stéfi èn foe a getrowfasi foe wan fikapisi foe en pipel ede. Ma moro leki dati, disi ben de wan agersi-prenki foe moro gran sani di ben moe kon. Na foto ben bow njoen baka èn disi ben meki na okasi kon dati na Messias di den ben taki foe en na fesi ben sa sori ensrefi drape. — Jes. 35: 2; 62:1-7.

Jeruzalem oso libi légi a baka

8. (a) Foe san-ede Jeruzalem misi foe bari wan switikon gi na Messias? (b) Sortoe Profétitori di Jezus taki kontroe tapoe Jeruzalem, èn fa?

8 Moro leki 500 jari baka na kon boen agen dati, dan na Messias ben pristeri ensrefi troetroe na den djoe na ini Jeruzalem. Disi ben pasa ooktoe na a ten di Jehovah ben poti, na ini 33 foe G.T., leki wan kontroe foe Daniël profétitori na ini kapitel 9 den vers 24-27. Ma Jeruzalem ben bari wan switikon gi na Messias? Nono, bika na howpoe di den sma di ben libi na ini na foto disi ben abi ben tron wan politiek howpoe. Jeruzalem ben drai baka gi wan leri foe Jehovah Wortoe èn den djoe tiriman ben doe na ogri di no kan kisi pardon foe kiri Gado égi Manpikin! Soso 3 dé bifo na Messias, Jezus, ben spikri na wan ogri-ati fasi na wan pina-oedoe, a ben taigi den sma dati: „Jeruzalem, Jeruzalem, di e kiri den proféti èn e ston den sma di ben seni kon na joe — omeni tron mi ben wani tjari joe pikin konmakandra, soleki wan mama-fowroe e tjari en pikin kon na ondro en fré! Ma oenoe no ben wani. Loekoe! Oen oso e libi légi gi oen a baka” (Matt. 23:37, 38). Na ini na jari 33 G.T. Jehovah ben kroetoe èn trowe na grontapoe Jeruzalem. Na ini 70 G.T. den Romein legre ben pori Jeruzalem èn a moro bigi pisi foe den sma di ben e libi na ini na foto disi èn den pori ooktoe na tempel. èn ooktoe den geslachtregister nanga tra papira di ben abi foe doe nanga na djoe seti foe sani.

9. Na grontapoe Jeruzalem ben handri akroederi san en nen wani taki?

9 Na grontapoe Jeruzalem, di ben bow baka foe sensi na ten dati ben prisiri ensrefi na ini blesi foe Gado? En djoegoedjoe historia foe den 1900 jari di pasa kaba e gi na piki. Èn te nanga na dé foe tide Jeruzalem e tan wan kerki foto di prati. Joe no e feni drape „abi foe vréde na toe sortoe fasi”, nowan glori foe Jehovah. Na grontapoe Jeruzalem no e pré wan rol moro na ini en gado prakseri.

A fadon komoto foe bribi ben si a fesi

10. (a) San na Jeruzalem di fadon komoto foe bribi e agersi nanga reti? (b) Fa wi gebroiki Matteus 7:20 na tapoe na disiten „Jeruzalem”?

10 Na Jeruzalem di toe tron ben fadon komoto foe bribi èn di Jehovah ben strafoe, foe di a ben meki fosi den Babylon winiman èn bakaten den Romein legre opo kon feti nanga en, de wan boen agersiprenki foe wan tra sistema di fadon komoto foe bribi — na georganiseerde religie foe na kristenheid. Neleki den hoigri tiriman foe Jeruzalem ben anbegi Jehovah nanga den mofo, na so den kerki fesiman foe na kristenheid e taki toe dati den e taki gi na Gado foe na bijbel. Na Jezus Kristus e taki: „Na den froktoe joe sa kon sabi den sma dati” (Matteus 7:20). Èn sortoe „froktoe” a kristenheid ben meki? Den „froktoe” disi ben meki wan „Fundamenti foe vréde na toe sortoe fasi” kon? Nono. Na presi foe dati a de so dati den froktoe de 2 kefarlek grontapoefeti, di ben bigin ala toe na ini na kontren foe na kristenheid, èn di ben feti nanga na blesi foe den kerki fesiman na ala toe sé foe a feti. Den proféti wortoe di Jehovah ben taki nanga na Jeruzalem di ben fadon komoto foe bribi, wi kan gebroiki troetroe nanga moro krakti tapoe den tiriman foe na kerki kristenheid: „Na ini den son foe oen krosi den ben feni na broedoe foe den sili foe den pótiwan di no doe fowtoe . . . Den de tapoe ala disi.” — Jer. 2:34.

11. Fa den wortoe foe Jezus na ini Matteus 24:11, 12 nanga Markus 7:6-8 e kon troe tapoe a kristenheid?

11 Joisti na ini na kristenheid wi e feni wan bigi ipi foe hoeroedoe, brokotrow, broko oso-famiri, drugmisbruik nanga ala sortoe tra ogri. Den kerki foe a kristenheid no ben man foe stop na gro foe kroektoedoe (Matt. 24:11, 12). O boen den wortoe foe Jezus kan gebroiki tapoe en. A ben taki: „Jesaja nanga reti ben taki foe oen, oen hoigriman, soleki Boekoe skrifi: ’A pipel disi e gi mi grani nanga den mofoboeba, ma den ati de farawe foe mi. Na foe soso den e tan anbegi mi, foe di den e leri sma libisma komando.’ Ala di oen e libi na komando foe Gado na wan sé, oen e hori tranga na gwenti foe libisma.” Foe na réde dati meki „benawtoe” foe Gado e wakti na kristenheid, na disiten „Jeruzalem” di fadon komoto foe bribi, makandra nanga ala tra „antikristen”, te Masra Jezus Kristus e sori ensrefi komoto foe hemel foe teki refensi tapoe den di tranga-jesi. — Mark. 2:6-8; 1 Joh. 2:18, 19; 2 Thess. 1:6-9.

Opo na Kownoekondre baka

12. Sortoe pisi ten foe „trapoe” ben taki na fesi na ini Lukas 21:24?

12 Ma Jezus no ben taki foe wan kon boen baka foe na grontapoe Jeruzalem di a ben taki: „Den naatsi sa trapoe Jeruzalem te leki den faste ten foe den naatsi doro den marki”? (Luk. 21:24) Den Babylonsma ben trapoe Jeruzalem foe troe na ini 607 bifo G.T. èn ala di na glori foe wan kon boen baka ben de, noiti moro wan kown foe David Famili-lin ben tiri. Èn den Romeinsma ben trapoe Jeruzalem na ini na fosi jarhondro èn den ben de wan tegoe sani na ini den ai foe den djoe di ben abi politiek a de prakseri. Te nanga na dé foe tide wan opo baka foe wan theocratis kownoekondre na ini na grontapoe Jeruzalem no ben feni presi. Èn dati no sa psa noiti toe.

13. San ben taki na fesi na ini Lukas 21:7-11, 24-26 foe na kon a wan kaba foe den „ten foe den naatsi”? (b) San den sani di psa sensi 1914 e sori?

13 Ah, ma den „faste ten foe den naatsi” ben doro den marki! Na kontekst foe Jezus profétitori na ini Lukas 21 e sori dati disi moesoe de so. Wi no e si now alape lontoe wi precies den sani e psa di Jezus ben taki drape na fesi — ’Naatsi e opo tanapoe tége naatsi’ na ini faja èn kowroe feti, ’gronseki, pestsiki, menkeri foe njanjan, skreki sani, broeja frede foe den naatsi, di no sabi wan pasi foe komoto, èn libisma di e kon weri foe frede nanga froewakti foe den sani di e kon abra na heri grontapoe’? Ija, na kaba foe den „ten foe den naatsi” tai na ini den sani disi di e seki na grontapoe èn di sensi 1914 ben kon na a heri grontapoe leki wan explosie! (Luk. 21:7-11, 24-26). A no ben de soso wan sani foe toeval dati Jehovah dienstknekti na ini na ten foe 35 jari di ben waka a fesi 1914, ben sori na a datum dati. Den ben ferstan dati den „sébi ten” foe kapitel 4 foe Daniël profétitori ben sa kon na wan kaba na ini 1914, èn disi ben sa de na kaba foe na tiri foe den beiden naatsi abra na heri grontapoe sondro foe Gado kon na mindri.

14. Foe san-ede Lukas 21:24 no kan abi foe doe nanga na grontapoe Jeruzalem?

14 Na ini 1914 den naatsi no ben sa „trapoe” Jeruzalem moro langa soboen. Sortoe „Jeruzalem” na disi? A no ben kan de na grontapoe Jeruzalem, di na Brits generaal Allenby ben wini, èn di te nanga 1948, di na republiek — no na kownoekondre. — Israël ben gebore, tan na ondro na frantwortoe foe Brittanië. Na tapoe sortoe „Jeruzalem” Jezus ben sori dan?

15. Foe san-ede wi ben kan ferwakti dati na ’siri foe David’ ben poti na ini 1914 na tapoe na troon?

15 Wi e memre ete dati Jehovah ben opo wan theocratis kownoekondre nanga David leki kownoe. Na drape Jehovah ben pramisi David san e kon now: „Wantron mi ben sweri na ini mi santafasi, na David mi no wani ferteri wan lé. Ija, en siri sa de srefi te ten di no abi marki, èn en troon leki na son na fesi mi. Leki na moen-kenki a sa poti stéfi foe ten di no abi marki, èn leki wan getrow kotoigi na ini loktoe” (Ps. 89:35-37). Na a kaba foe „den faste ten foe den (heiden) naatsi” na ini 1914 na „siri foe David” nanga na wettelek reti ben sa teki a tirimakti baka na ini „Jeruzalem” ofoe Sion. Ma no na ini na grontapoe Jeruzalem!

16. (a) Pe na Messias e tiri foe dat’ede sensi 1914? (b) San de na bewijsi dati Kristus ben bigin tiri sensi 1914?

16 Na presi foe dati, a e tiri now na ini na Jeruzalem ofoe Sion di Jehovah e taki foe en na ini Psalm 2:6: „Mi, ija mi, ben poti mi kownoe tapoe Sion, mi santa bergi.” Disi de na foto di David e sori tapoe en na ini Psalm 110:1, 2, te a e taki na proféti fasi foe Jezus Kristus: „Jehovah e taki gi mi Masra: ’Sidon na mi reti-anoe, te leki mi poti joe feanti leki wan foetoebangi foe joe foetoe.’ Na tiki foe joe trango Jehovah sa seni komoto foe Sion, taki: ’Go a mindri joe feanti foe poti den a joe ondro.’” Jezus e tiri now a mindri en feanti. A ben iti na granfeanti, Satan Didibri go na a birti foe na grontapoe disi. Foe di Satan sabi dati soso wan pikin ten libi ete, meki a tjari den naatsi go na ini wan „djoegoedjoegoe” soleki na psalmskrifiman e tjari so moi kon na fesi. — Ps. 2:1; Openb. 12:7-12.

17. Foe san-ede wi kan ferwakti dati wan kaba sa kon na a „djoegoedjoegoe” foe den naatsi?

17 Ma na Soeverein Masra Jehovah sa gi den naatsi dati pasi foe meki „djoegoedjoegoe” kon foe ten di no abi marki, na ini sjen oppositsi tége en Kownoekondre na ini anoe foe en Manpikin? Hori na ini prakseri dati den fosi-jarhondro kristen ben kisi nen, dati den „ben foeroe Jeruzalem nanga a leri foe den”; èn baka di nanga jepi foe na krakti, publiki préki dati foe oso na oso na warskow ben bari na lontoe, den na kroetoe foe Jehovab ben kisi na grontapoe Jeruzalem (Tori foe den Apostel 5:28, 41, 42; 4:16). Na a srefi fasi na ini na ten disi, Jehovah Kotoigi ben barwroko gi En dé foe refensi na ini na heri kontren foe na kristenheid.

18. Foe san-ede wi e wakti nanga foeroe fertrow na tapoe na victori foe Jehovah „tégo prakseri”?

18 Jehovsh sa misi now foe poti wan kroon na tapoe na moro bigi préki foe alaten foe gi na genadeslag na Har-mágeddon na a ogri grontapoe disi? Jehovah sa misi foe „pori den di e pori na grontapoe”? Dati noiti ben sa kan de so! Den sma di ben poti den hopoe na tapoe Gado pramisi, e loekoe nanga foeroe fertrow na a ten foe na victori foe en „tégo prakseri” (Openb. 11:18; Ef. 3:10-12). Nanga jepi foe na Kownoekondre na ini anoe foe na Messias, di e tiri now komoto foe na hemel „Jeruzalem”, dan wi „Gran Kownoe” Jehovah, sa meki dati en Soeverein Nen kon reti. Dan, foe di libisma sa kon poti baka na ini tègo libi na ini volmaakti fasi na tapoe wan paradijsgrontapoe, dan Jehovah sa sori dati a „de wi Gado te ten di no abi marki, ija, foe tégo” èn dati a no „ben meki grontapoe foe soso noti”. — Ps. 48:14; Jes. 45:18, 22-24; 46:9-11; 55:11; Jer. 25:31.

Fa joe ben sa piki den aksi di e kon now?

□ San na nen „Jeruzalem” wani taki?

□ Sortoe kroederi de now foe si nanga na ontrow Jeruzalem?

□ A foto ben handri ini akroederi nanga en nen?

□ San Lukas 21:24-26 e sori na ini na tori foe na kaba foe den „ten foe den naatsi”?

□ Sortoe „Jeruzalem” den no e „trapoe” moro langa?

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma