Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w94 1/7 blz. 12-16
  • A kresten fasi foe si tirimakti

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • A kresten fasi foe si tirimakti
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1994
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • „No wan tirimakti noso a kon foe Gado”
  • Den fosi kresten nanga den tirimakti foe Rome
  • Joisti respeki gi tirimakti
  • Makti ini kresten oso
  • Makti ini a gemeente
  • Na kresten luku tapu den hei tirimakti
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1990
  • A makti foe soema joe moesoe erken?
    Sabi di e tjari joe go na têgo libi
  • Fu San Ede A De Prenspari fu Lespeki Sma Di Abi Frantwortu Posisi?
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 2000
  • Fu san ede wi musu sori lespeki gi den wan di e teki fesi?
    Meki Gado tan lobi yu
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1994
w94 1/7 blz. 12-16

A kresten fasi foe si tirimakti

„No wan tirimakti no de, noso a kon foe Gado.” — ROMESMA 13:1.

1. Foe san ede wi kan taki dati Jehovah na a Moro Hei Tirimakti?

TIRIMAKTI abi foe doe nanga a meki di wan sma man meki sani. A Moro Hei Sma di ben meki taki ala mekisani kon de, denwan nanga libi nanga denwan sondro libi, na Jehovah Gado. A no kan de tra fasi, taki en na a Moro Hei Tirimakti. Troe kresten abi den srefi denki di den hemel mekisani abi, di e taki: „Joe, Jehovah, ija wi Gado, warti foe kisi a glori nanga a grani nanga a krakti, bika joe meki ala sani èn foe joe ede meki den de èn den ben meki.” — Openbaring 4:11.

2. Fa den fosi libisma tiriman ben erken na a wan noso tra fasi, taki den no ben abi no wan enkri reti foe tiri tapoe den kompe-sma foe den, èn san Jesus ben taigi Pontius Pilatus?

2 Soso a sani wawan, taki foeroe foe den tiriman foe fosi ben proeberi foe meki sma erken a makti foe den foe tiri, foe di den ben taki dati den de wan gado noso a sma di e teki presi gi wan gado, ben erken sondro foe den taki dati, taki no wan libisma kisi a reti foe den papa nanga mama foe tiri tapoe tra libisma (Jeremia 10:23). A wan-enkri fonten foe makti di abi reti na tapoe, na Jehovah Gado. Krestes ben taigi Pontius Pilatus, wan Romesma, di ben de granman foe Judea: „Joe no ben sa abi no wan makti srefi tapoe mi, soso te a ben gi na joe komoto na tapoesei.” — Johanes 19:11.

„No wan tirimakti noso a kon foe Gado”

3. San na apostel Paulus ben taki ini a tori foe „den hei tirimakti”, èn sortoe aksi e kon foe den sani di Jesus nanga Paulus ben taki?

3 Na apostel Paulus ben skrifi gi den kresten di ben libi na ondro a Grontapoe Tirimakti foe Rome, di ben tiri tapoe den nanga tranga: „Meki ibri sili saka ensrefi na ondro den hei tirimakti, bika no wan tirimakti no de, noso a kon foe Gado; Gado ben poti den tirimakti di de ini den posisi foe den di skotoe” (Romesma 13:1). San Jesus ben wani taki, di a ben taki dati Pilatus ben kisi makti „komoto na tapoesei”? Èn na sortoe fasi Paulus ben si en, taki den politiek tirimakti foe en ten ben de ini den posisi foe den, foe di Gado poti den? Den ben wani taki dati Jehovah srefi de frantiwortoe gi a poti di ibri politiek tiriman foe a grontapoe disi e poti na wroko?

4. Fa Jesus nanga Paulus ben kari Satan, èn foe sortoe sani di Satan ben taki, Jesus no ben taki dati a no troe?

4 Fa disi ben kan de so, foe di Jesus ben kari Satan „a tiriman foe a grontapoe disi”, èn na apostel Paulus ben kari Satan „a gado foe a seti foe sani disi”? (Johanes 12:31; 16:11; 2 Korentesma 4:4) Boiti dati, di Satan ben tesi Jesus, dan a ben pristeri En „makti” tapoe „ala den kownoekondre foe a grontapoe pe sma e libi”, èn a ben e taki dati a makti disi ben gi na en. Jesus ben weigri a pristeri foe Satan, ma a no ben taki dati Satan no ben kan gi so wan makti na trawan. — Lukas 4:5-8.

5. (a) Fa wi moesoe froestan den wortoe foe Jesus nanga Paulus, di den ben taki foe libisma tirimakti? (b) Na sortoe fasi sma kan taki foe den hei tirimakti, taki „Gado ben poti den ini den posisi foe den di skotoe”?

5 Jehovah ben gi a makti foe tiri tapoe a grontapoe disi abra na Satan, foe di a gi en na okasi foe tan na libi, baka di a ben opo ensrefi kontrari Gado èn baka di a ben tesi Adam nanga Eva èn ben meki taki den opo densrefi kontrari a soevereinmakti foe Jehovah. (Genesis 3:1-6; teki gersi Exodus 9:15, 16.) Foe dati ede, den wortoe foe Jesus nanga Paulus moesoe foe wani taki, dati, baka di a fosi libisma paar na ini Eden ben weigri foe erken theokrasia noso tiri foe Gado, Jehovah ben gi den libisma di ben hari densrefi poeroe foe en, na okasi foe meki makti stroektoeroe di ben sa meki den libi ini wan libimakandra di orga. Son tron, foe doe san en abi na prakseri, Jehovah ben meki wan toe tiriman noso tiri fadon (Danièl 2:19-21). A ben gi trawan na okasi foe tan na makti. Sma kan taki foe den tiriman di Jehovah e gi pasi foe den de, dati ’Gado ben poti den ini den posisi foe den di skotoe’.

Den fosi kresten nanga den tirimakti foe Rome

6. Na sortoe fasi den fosi kresten ben si den tirimakti foe Rome, èn foe san ede?

6 Den fosi kresten no ben moksi densrefi nanga den djoe sekte di ben bondroe densrefi kon na wán na kibri fasi, foe meki plan kontrari den Romesma èn di ben feti nanga den Romesma di ben teki Israel abra. Te na wan seiker marki den tirimakti foe Rome, di ben abi a wet sistema foe den, ben hori sani na wan orga fasi na gron nanga na se; ben bow foeroe aquaduct, pasi, nanga broki di den kan gebroiki; èn den ben handri moro foeroe gi a boen foe ala sma, dan kresten ben e si den leki ’bedinari foe Gado [noso, „foetoeboi”, foetoewortoe] gi den foe a boen foe den’ (Romesma 13:3, 4). Wet nanga orde ben meki wan libimakandra, di ben meki taki den kresten ben kan preiki a boen njoensoe na ala sei, so leki fa Jesus ben komanderi (Mateus 28:19, 20). Nanga wan boen konsensi den ben kan pai den lantimoni di den Romesma ben aksi foe den, srefi efoe wan pisi foe a moni ben gebroiki gi sani di Gado no ben feni boen. — Romesma 13:5-7.

7, 8. (a) Te wi e leisi Romesma 13:1-7 finifini, dan san e kon na krin, èn san a kontekst e sori? (b) Na ini sortoe situwâsi den tirimakti foe Rome no ben handri leki „bedinari foe Gado”, èn sortoe fasi foe denki den fosi kresten ben teki abra ini a kefal disi?

7 Te wi e leisi den fosi seibi vers foe kapitel 13 finifini, dan a e kon na krin taki politiek „hei tirimakti” ben de „bedinari foe Gado” foe prèise denwan di e doe boen èn foe strafoe denwan di e doe san ogri. A kontekst e sori taki Gado, no den hei tirimakti, e bepaal san boen èn san ogri. Efoe, foe dati ede, a kèiser foe Rome noso iniwan tra politiek tirimakti ben aksi sani di Gado ben tapoe sma foe doe, noso na tra sei, ben tapoe sma foe doe sani di Gado ben aksi, dan a no ben handri moro leki bedinari foe Gado. Jesus ben taki: „Pai kèiser baka . . . san na foe kèiser, ma Gado san na foe Gado” (Mateus 22:21). Efoe a lanti foe Rome ben aksi sani di ben de foe Gado, so leki anbegi noso a libi foe wan libisma, dan troe kresten ben waka baka a rai foe den apostel: „Wi moesoe gi jesi na Gado leki tiriman moro leki na libisma.” — Tori foe den Apostel 5:29.

8 Foe di den fosi kresten ben weigri foe gi anbegi na a kèiser nanga anbegi na kroektoe gado, èn foe di den ben weigri foe poti den kresten konmakandra na wan sei, nanga foe tapoe foe preiki a boen njoensoe, meki dati ben tjari froefolgoe kon gi den. Foeroe sma e bribi taki den ben kiri na apostel Paulus tapoe den komando foe kèiser Nero. Tra kèiser, spesroetoe Domitianus, Markus Aurelius, Septimius Severus, Decius, nanga Diocletianus, ben froefolgoe den fosi kresten toe. Te den kèiser disi nanga den tirimakti foe den di ben de na den ondro, ben froefolgoe den kresten, dan den no ben handri kwetikweti leki „bedinari foe Gado”.

9. (a) San e tan troe foe den politiek hei tirimakti, èn foe soema a politiek meti e kisi krakti nanga makti? (b) San wi kan taki foe a saka di kresten moesoe saka densrefi na ondro den hei tirimakti, so leki fa a de krin foe si?

9 Ala den sani disi e jepi foe sori, taki ala di den politiek hei tirimakti e dini ini wan toe kefal leki „a sani di Gado seti” foe meki a libisma libimakandra tan na wan orga fasi, tokoe den e tan wan pisi foe a grontapoe seti foe sani, di Satan na a gado foe en (1 Johanes 5:19). Den de wan pisi foe a politiek organisâsi foe a heri grontapoe di den agersi nanga „a werdri meti” foe Openbaring 13:1, 2. A meti dati e kisi en krakti nanga en makti foe „a bigi draak”, Satan Didibri (Openbaring 12:9). Foe dati ede, a de krin foe si, taki a saka di kresten moesoe saka densrefi na ondro den sortoe tirimakti disi skotoe, a no de absoluut. — Teki gersi Danièl 3:16-18.

Joisti respeki gi tirimakti

10, 11. (a) Fa Paulus ben sori taki wi moesoe abi respeki gi man di abi makti? (b) Fa èn foe san ede wi kan begi „gi kownoe nanga ala den sma di abi wan hei posisi”?

10 Ma, disi no wani taki dati kresten moesoe teki wan fasi di de asranti èn di e sori krin taki den no wani gi jesi na den hei politiek tirimakti. A troe, taki foeroe foe den man disi no e froedini respeki srefisrefi, te joe e loekoe den osolibi, noso srefi a fasi fa den e libi na poebliki. Tokoe, den apostel ben sori nanga jepi foe na eksempre nanga a rai foe den, taki wi moesoe handri nanga den man di abi makti, na wan respeki fasi. Di Paulus ben kon na fesi kownoe Herodus Agrippa A di foe Toe, di ben abi seks nanga en eigi famiriman, dan a ben taki nanga en nanga a joisti respeki. — Tori foe den Apostel 26:2, 3, 25.

11 Paulus ben taki srefi, taki a joisti foe taki foe grontapoe tirimakti ini den begi foe wi, spesroetoe te wi aksi den foe teki bosroiti di abi krakti tapoe a libi foe wi nanga tapoe wi kresten wroko. A ben skrifi: „Na a fosi presi mi e froemane foe dati ede, taki tranga begi, begi, a begi gi trawan, a gi foe tangi, moesoe begi gi ala sortoe sma, gi kownoe nanga ala den sma di abi wan hei posisi; meki wi kan tan libi wan safri èn korostoe libi, nanga a gi di wi e gi wisrefi doronomo na a dini foe Gado èn na wan serjoesoe fasi. Disi boen èn a e fiti na ai foe wi Froeloesoeman, Gado, di a wani foe en na taki ala sortoe sma moesoe kisi froeloesoe èn moesoe kisi wan soifri sabi foe a waarheid” (1 Timoteus 2:1-4). Te wi e handri na wan respeki fasi nanga den sortoe tirimakti disi, dan disi kan meki taki den e gi wi pasi foe doe wi wroko na wan moro fri fasi te wi e proeberi foe froeloesoe „ala sortoe sma”.

12, 13. (a) Sortoe rai di de ini balansi èn di abi foe doe nanga tirimakti, Petrus ben gi? (b) Fa wi kan tapoe „a mofo foe den lawsma di no sabi noti” di e meki sma kroetoe Jehovah Kotoigi sondro foe den sma sabi fa a sani de?

12 Na apostel Petrus ben skrifi: „Saka oensrefi na ondro ibri libisma mekisani, foe Masra ede: efoe na ondro wan kownoe leki wan sma di de moro hei, noso na ondro den granman leki denwan di a ben seni kon foe strafoe den ogrisma, ma foe prèise denwan di e doe boen. Bikasi dati na a wani foe Gado taki, foe di oenoe e doe boen, meki oenoe e tapoe a mofo foe den lawsma di no sabi noti. De leki fri sma, ma no teki oen fri leki wan djakti foe tapoe na ogri di oenoe e doe, ma leki srafoe foe Gado. Gi ala sortoe sma grani, abi lobi gi a heri gemeenschap foe brada, frede Gado, gi a kownoe grani” (1 Petrus 2:13-17). Fa disi na rai di de ini balansi! Wi de froeplekti foe saka wisrefi dorodoro na ondro Gado leki en srafoe, èn wi e saka wisrefi na wan respeki fasi di skotoe, na ondro politiek tirimakti di seni kon foe strafoe ogrisma.

13 A ben kon de foe si, taki foeroe tirimakti foe grontapoe abi den moro freimde èn fowtoe prakseri foe Jehovah Kotoigi. Moro foeroe disi de so, foe di den takroe feanti foe a pipel foe Gado, foe espresi no ben froeteri den tirimakti boen sani foe a pipel foe Jehovah. Noso kande a de so, taki ala sani di den sabi foe wi, na san den ben kon sabi foe njoensoe di e gi na a poebliki, di no ala ten no e teki sma partèi, te den e gi njoensoe. Sontron wi kan wini a kroetoe di sma e kroetoe wi sondro foe den sabi fa den sani de, nanga jepi foe a fasi fa wi e tjari wisrefi na wan respeki fasi, èn pe a kan, nanga a gi di wi e gi den tirimakti wan soifri froeklari foe a wroko nanga a bribi foe Jehovah Kotoigi. A brochure Jehovah’s Getuigen in de twintigste eeuw (Jehovah Kotoigi ini a di foe twenti jarihondro) e tjari sani sjatoe kon na krin gi ambtenari di no abi foeroe ten. Te den wani kisi moro bodoi, dan den kan kisi a boekoe Jehovah’s Getuigen — Verkondigers van God’s Koninkrijk (Jehovah Kotoigi — Preikiman foe Gado Kownoekondre), wan boen wrokosani di e froedini wan presi tapoe den boekoeplanga foe den poebliki bibliotheek foe a kontren drape èn den poeblikiwan foe a kondre.

Makti ini kresten oso

14, 15. (a) San na a gronprakseri foe makti ini wan kresten osofamiri? (b) Fa kresten wefi moesoe tjari densrefi nanga a masra foe den, èn foe san ede?

14 A de krin taki, efoe Gado e aksi foe kresten taki den moesoe sori a joisti respeki gi den grontapoe tirimakti, dan so srefi den moesoe respeki a makti stroektoeroe di Gado seti ini den kresten osofamiri. Na apostel Paulus ben tjari kon na krin na wan sjatoe fasi a gronprakseri foe na edeman-wroko di de na mindri a pipel foe Jehovah. A ben skrifi: „Mi wani meki oenoe sabi, taki na edeman foe ibri man na a Krestes; a man foe en sei na a edeman foe en wefi; èn Gado na a edeman foe a Krestes” (1 Korentesma 11:3). Disi na a gronprakseri foe theokrasia noso tiri foe Gado. San disi wani taki?

15 Respeki gi theokrasia e bigin na ini na oso. Wan kresten wefi di no e sori a joisti respeki gi a makti foe en masra — awinsi a masra de ini a bribi noso a no de ini a bribi — no e handri na wan theokratis fasi. Paulus ben gi kresten a rai: „Saka oensrefi na makandra ondro ini frede gi Krestes. Meki den wefi saka densrefi na a masra foe den ondro, leki na Masra, bika a masra na a edeman foe en wefi, neleki fa a Krestes na a edeman foe a gemeente toe, èn di de a froeloesoeman foe a skin disi. Foe dati ede, meki den wefi saka densrefi na den masra ondro na ini ala sani, neleki fa a gemeente saka ensrefi na Krestes ondro” (Efeisesma 5:21-24). Neleki fa kresten mansma abi foe saka densrefi na ondro na edeman-wroko foe Krestes, na so kresten oemasma moesoe erken taki a de wan koni sani foe saka densrefi na ondro a makti di Gado gi a masra foe den. Disi sa tjari foeroe satisfaksi foe inisei kon gi den, èn san de moro prenspari, a blesi foe Jehovah.

16, 17. (a) Fa pikin di kweki ini kresten osofamiri kan poti densrefi aparti foe foeroe jongoewan ini a ten disi, èn sortoe sani di e gi den deki-ati, den abi? (b) Fa Jesus ben de wan boen eksempre gi den jongoe sma ini a ten disi, èn sortoe deki-ati den e gi den foe doe?

16 Theokrasia pikin de kolokoe foe di den e sori a joisti respeki gi a papa nanga mama foe den. Foe a jongoe geslagti ini den lasti dei, den ben taki na fesi, taki den ben sa „trangajesi papa nanga mama” (2 Timoteus 3:1, 2). Ma gi kresten pikin, a Wortoe foe Gado di skrifi nanga jepi foe santa jeje, e taki: „Oen pikin, gi jesi na oen papa nanga mama ini ala sani, bika disi de wan prisiri sani gi Masra” (Kolosesma 3:20). Respeki gi a tiri foe papa nanga mama e prisiri Jehovah èn a e tjari a blesi foe en kon.

17 Disi e kon na krin ini a kefal foe Jesus. A tori foe Lukas e taki: „A ben saka go nanga den [en papa nanga mama] èn ben doro na Nasaret, èn a ben tan saka ensrefi na den ondro. . . . Èn Jesus ben tan gro na ini koni èn na skin fasi èn Gado so boen leki libisma lobi en” (Lukas 2:51, 52). Na a ten dati Jesus ben abi 12 jari, èn a Griki wortoe di den ben gebroiki djaso e poti krakti na tapoe, taki a „ben tan saka ensrefi na . . . ondro” en papa nanga mama. So boen, a saka di a ben saka ensrefi na den ondro, no ben kaba di a ben tron wan tini. Efoe oen jongoewan wani gro na jeje fasi, èn wani meki Jehovah nanga sma di e dini Gado lobi oenoe, dan oenoe moesoe sori respeki gi makti na inisei nanga na dorosei foe oen oso.

Makti ini a gemeente

18. Soema na a Edeman foe a kresten gemeente, èn na soema a ben prati makti?

18 Di Paulus ben taki dati a de fanowdoe foe sani de na orga fasi ini a kresten gemeente, a ben skrifi: „Gado no de wan Gado foe broeja, ma foe vrede. . . . Meki ala sani waka na wan boen fasi èn nanga orde [noso, „ini akroederi nanga orde”, foetoewortoe]” (1 Korentesma 14:33, 40). Foe meki ala sani feni presi na wan orga fasi, meki Krestes, na Edeman foe a kresten gemeente, ben prati makti na man di de getrow. Wi e leisi: „A ben gi sonwan leki apostel, sonwan leki profeiti, sonwan leki evangeliepreikiman, sonwan leki skapoeman nanga leriman, nanga a marki foe poti den santawan na a reti pasi, gi a diniwroko, . . . Ma meki wi taki waarheid, èn meki wi gro nanga lobi ini ala sani, na ini en di de na edeman, Krestes.” — Efeisesma 4:11, 12, 15.

19. (a) Soema Krestes ben poti tapoe ala den goedoe foe en na grontapoe, èn soema a ben gi spesroetoe makti? (b) Sortoe prati di den e prati makti e pasa ini a kresten gemeente, èn san disi e aksi foe wi sei?

19 Ini a ten disi foe a kaba, Krestes ben poti a „getrow èn koni srafoe” leki groepoe tapoe „ala den goedoe foe en”, noso den Kownoekondre afersi na grontapoe (Mateus 24:45-47). Neleki fa a ben de ini a fosi jarihondro, na so wan tiri skin foe salfoe kresten man, di Krestes gi a makti foe teki bosroiti èn foe poti tra owroeman na wroko, e teki presi gi a srafoe disi (Tori foe den Apostel 6:2, 3; 15:2). A Tiri Skin foe en sei, e prati makti na den bijkantoro-komte, distrikt-opziener nanga kringopziener, nanga owroeman ini ibriwan foe den moro leki 73.000 gemeente foe Jehovah Kotoigi na heri grontapoe. Ala den kresten man disi di e gi densrefi ini a dini foe Gado, e froedini en taki wi e hori baka gi den èn e respeki den. — 1 Timoteus 5:17.

20. Sortoe eksempre e sori taki Jehovah no e prisiri nanga denwan di no e sori respeki gi den kompe-kresten di abi makti?

20 Ini a tori foe a respeki di wi moesoe gi na denwan di e tiri ini a kresten gemeente, wi kan teki dati gersi na wan moi fasi nanga a saka di wi moesoe saka wisrefi na ondro den tirimakti foe grontapoe. Te wan sma e pasa libisma wet di Gado feni boen, dan a strafoe di „denwan di e tiri” e gi, na, te joe loekoe en boen, wan tra fasi fa Jehovah e sori en ati-bron „tapoe a sma di e doe san ogri” (Romesma 13:3, 4). Efoe Jehovah e atibron te wan sma e pasa den wet foe libisma èn no abi a joisti respeki gi grontapoe tirimakti, dan omeni moro a no e prisiri te wan kresten di gi ensrefi abra e weigri foe poti prakseri na tapoe bijbel gronprakseri èn no e sori respeki gi kompe-kresten di abi makti!

21. Sortoe bijbel rai wi sa breiti foe waka na dati baka, èn san wi sa loekoe ini na artikel di e kon now?

21 Na presi foe wi doe wan sani di sa meki Gado no e prisiri nanga wi, foe di wi e teki wan fasi abra foe opo wisrefi teige sma noso foe di wi abi a fasi taki wi abi no wan tra sma fanowdoe, dan wi sa waka na baka a rai foe Paulus gi den kresten ini Filipi: „Foe dati ede, mi lobiwan, so leki oenoe ben gi jesi ala ten, no wawan di mi ben de nanga oenoe, ma na wan fasi foe de klariklari moro now di mi no ben de nanga oenoe, soekoe oen eigi kibri nanga frede nanga beifi; bikasi na Gado na a wan di, foe en boen prisiri ede, e wroko na ini oenoe, foe di oenoe moesoe wani èn foe di oenoe moesoe wroko. Tan doe ala sani sondro foe knoroe èn sondro foe kragi, so taki noti no de foe kragi oenoe èn foe oenoe de sondro fowtoe, pikin foe Gado sondro flaka, na mindri wan kron èn kroektoe geslakti, di na den mindri oenoe e skèin leki tjariman foe leti na grontapoe” (Filipisma 2:12-15). Tra fasi leki a kron èn kroektoe geslakti foe a ten disi, di ben tjari tapoe densrefi wan bigi problema foe makti, a pipel foe Jehovah de klariklari foe saka densrefi na ondro makti. Na so fasi den e kisi bigi wini, so leki wi sa si ini na artikel di e kon now.

Wan fasi foe loekoe sani sjatoe baka

◻ Soema na a Moro Hei Tirimakti, èn foe san ede a tirimakti foe en na a reti wan?

◻ Na sortoe fasi sma kan taki foe den hei tirimakti, taki „Gado ben poti den ini den posisi foe den di skotoe”?

◻ Oten den hei tirimakti no de „bedinari foe Gado” moro?

◻ Sortoe makti stroektoeroe de ini den kresten osofamiri?

◻ Sortoe prati di den e prati makti, de ini a kresten gemeente?

[Prenki na tapoe bladzijde 12]

Jesus ben taki: „Pai kèiser baka san na foe kèiser”

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma