Waktitoren LIBRARY TAPU INTERNET
Waktitoren
LIBRARY TAPU INTERNET
Sranantongo
  • BIJBEL
  • BUKU
  • KONMAKANDRA
  • w95 1/5 blz. 19-23
  • Leti di skèin na ini a ten foe den apostel

Felem no de na a pisi disi.

Sorry, wan sani no go bun di wi pruberi fu drai a felem.

  • Leti di skèin na ini a ten foe den apostel
  • A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1995
  • Edeprakseri
  • A srefi sortu tori
  • Leti di abi foe doe nanga a preikiwroko foe den
  • Besnijdenis no de moro
  • Leti na ini den evangelie
  • Leti e skèin na ini den brifi foe Paulus
  • Leti di skèin — Bigiwan nanga pikinwan (Pisi toe)
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1995
  • Leti di skèin — Bigiwan nanga pikinwan (Pisi wán)
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1995
  • „Na leti ben kon na ini grontapoe”
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1991
  • Waka na baka a leti foe grontapoe
    A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1993
Moro sani
A Waktitoren—A e taki fu Yehovah Kownukondre 1995
w95 1/5 blz. 19-23

Leti di skèin na ini a ten foe den apostel

„Leti srefi skèin gi a regtfardikiwan, èn prisiri srefi gi den wan di de opregti na ini den ati.” — PSALM 97:11.

1. Fa den Jehovah Kotoigi na ini a ten disi gersi den kresten foe fosi?

WI LEKI troe kresten e warderi den wortoe na Psalm 97:11 srefisrefi! Doronomo ’leti skèin’ gi wi. Foe troe, someni tenti jari kaba, wan toe foe wi si a skèin di a leti foe Jehovah e skèin. Ala den sani disi e memre wi foe Odo 4:18, di e taki: „A pasi foe den regtfardikiwan de leki a brenki leti, di e kon krin moro nanga moro te leki a dei krin dorodoro.” Foe di wi e warderi den Boekoe foe bijbel moro leki den gwenti foe sma, meki wi leki Kotoigi foe Jehovah gersi den kresten foe fosi. Na ini den historia boekoe foe den Griki Boekoe foe bijbel èn foe den brifi di de na ini, di ben skrifi nanga jepi foe Gado en santa jeje, wi kan si krinkrin a fasi fa den kresten foe fosi ben denki èn firi.

2. San ben de wan toe foe den fosi leti di ben skèin, di den bakaman foe Jesus ben kisi?

2 Den fosi leti di ben skèin gi den fosi bakaman foe Jesus Krestes, ben de den wan di abi foe doe nanga a Mesias. Andreas ben taigi en brada Simon Petrus: „Wi feni a Mesias” (Johanes 1:41). Baka wan pisi ten, a Tata na hemel ben meki na apostel Petrus froeklari na wan fasi di ben sori a fasi dati foe si sani, di a ben taigi Jesus Krestes: „Joe na a Krestes, a Manpikin foe a libi Gado.” — Mateus 16:16, 17; Johanes 6:68, 69.

Leti di abi foe doe nanga a preikiwroko foe den

3, 4. Sortoe leti Jesus ben skèin gi den bakaman foe en na ini a tori foe a wroko foe den na ini a ten di e kon, baka di a ben opo baka?

3 Baka na opobaka foe Jesus Krestes, Jesus ben meki leti skèin di abi foe doe nanga wan froeplekti di ala den bakaman foe en ben abi. A ben de kande moro foeroe gi den 500 disipel di ben kon makandra na Galilea, di a ben taigi den: „Go foe dati ede èn meki disipel foe sma foe ala nâsi, èn dopoe den ini a nen foe a Tata èn foe a Manpikin èn foe a santa jeje, èn leri den ondrow ala sani san mi ben komanderi oenoe. Èn loekoe! Mi de nanga oenoe te na a kaba foe a seti foe sani” (Mateus 28:19, 20; 1 Korentesma 15:6). Baka dati, ala den bakaman foe Krestes ben moesoe de preikiman, èn a preikiwroko foe den no ben moesoe de nomo gi „den lasi skapoe foe na oso foe Israèl” (Mateus 10:6). Èn den no ben moesoe doe a dopoe foe Johanes, leki simbôl gi berow foe kisi pardon foe den sondoe. Na presi foe dati, den ben moesoe dopoe sma „ini a nen foe a Tata èn foe a Manpikin èn foe a santa jeje”.

4 Sjatoe bifo Jesus ben opo go na hemel, den 11 getrow apostel foe en ben aksi: „Masra, joe e opo a kownoekondre gi Israèl baka na ini a ten disi?” Na presi foe gi piki na tapoe na aksi dati, Jesus ben gi moro leri di abi foe doe nanga a preikiwroko di den kisi, di a ben e taki: „Oenoe sa kisi krakti te a santa jeje e kon na oen tapoe, èn oenoe sa de kotoigi foe mi na Jerusalem èn na heri Judea èn Samaria èn te na den moro farawe kontren foe grontapoe.” Te na a ten dati, den ben de kotoigi soso foe Jehovah, ma now den ben sa de kotoigi foe Krestes toe. — Tori foe den Apostel 1:6-8.

5, 6. Fa leti ben skèin gi den disipel foe Jesus tapoe a Pinksterfesa?

5 Tin dei nomo na baka, den bakaman foe Jesus ben kisi brenki leti di ben skèin srefisrefi! Tapoe a dei foe a Pinksterfesa 33 Gewoon Teri, den ben froestan gi a fosi tron dorodoro san Joèl 2:28, 29 wani taki: „Mi [Jehovah] sa kanti mi jeje na tapoe ibri sortoe foe skin, èn oen manpikin nanga oen oemapikin seiker sa taki profeititori. Èn den owroeman foe oenoe sa kisi dren di den sa dren. Èn oen jonkoeman sa si fisjoen. Èn srefi na tapoe den man-foetoeboi nanga den oema-foetoeboi foe den dei dati, mi sa kanti mi jeje.” Den disipel foe Jesus ben si a santa jeje neleki tongo foe faja, di ben de na tapoe den ede foe den alamala — so wan 120 man nanga oema — di ben kon makandra na Jerusalem. — Tori foe den Apostel 1:12-15; 2:1-4.

6 So srefi tapoe a dei foe a Pinksterfesa, den disipel ben froestan fosi taki den wortoe na Psalm 16:10 ben abi foe doe nanga Jesus Krestes di ben opo baka. A psalm singiman ben taki: „Joe [Jehovah Gado] no sa libi mi sili na ini Sjeol. Joe no sa meki taki a loyaal wan foe joe sa si a peti.” Den disipel ben froestan taki den wortoe dati no ben kan abi foe doe nanga Kownoe David, bikasi a grebi foe en ben de nanga den te na a dei dati. A no de foe froewondroe taki so wan 3000 foe den wan di ben jere di a njoen leti disi tjari kon na krin, ben kisi so wan tranga overtoigi, taki den ben teki dopoe a dei dati ete! — Tori foe den Apostel 2:14-41.

7. Sortoe brenki leti na apostel Petrus ben kisi di a ben fisiti Cornelius, a legre ofsiri foe Rome?

7 Foeroe jarihondro langa, den Israèlsma ben froestan san Gado ben taki foe den: „Oenoe pipel wawan mi sabi foe ala den famiri foe grontapoe” (Amos 3:2). So boen, a ben de troetroe wan toemoesi brenki leti di ben skèin gi na apostel Petrus nanga den wan di ben waka nanga en go na a oso foe Cornelius, na ofsiri foe a Rome legre, di a santa jeje ben saka kon gi a fosi tron na tapoe heiden di no ben besnij èn di ben abi bribi. A de prenspari foe sabi taki disi ben de a wan-enkri tron di sma ben kisi santa jeje bifo den ben teki dopoe. Ma a ben de fanowdoe. Efoe dati no ben pasa, dan Petrus no ben o sabi efoe den heiden disi di no ben besnij, ben de warti foe teki dopoe. Foe di Petrus ben froestan dorodoro san a sani disi di ben pasa wani taki, meki Petrus ben aksi: „Wan sma kan tapoe a watra so taki den disi [den heiden] no ben sa kan teki dopoe, di kisi a santa jeje soleki wisrefi kisi dati?” A no de foe taki, dati no wan sma di ben de drape, ben kan kragi nanga reti taki den no ben sa kan teki dopoe, èn foe dati ede den ben dopoe den heiden disi. — Tori foe den Apostel 10:44-48; teki gersi Tori foe den Apostel 8:14-17.

Besnijdenis no de moro

8. Foe san ede a ben de moeilek gi wan toe kresten foe fosi, foe drai baka gi a leri foe besnijdenis?

8 Wan tra brenki leti foe waarheid ben kon de na ini a tori foe a besnijdenis. A besnijdenis ben bigin na ini 1919 bifo Gewoon Teri, di Jehovah ben sroto a froebontoe nanga Abraham. Na ini a ten dati, Gado ben komanderi Abraham taki en nanga ala den tra mansma foe en osofamiri ben moesoe besnij (Genesis 17:9-14, 23-27). So boen, a besnijdenis ben tron wan marki di ben sori soema ben de bakapikin foe Abraham. Èn den ben si a besnijdenis leki wan grani srefisrefi! Foe dati ede, a wortoe „no besnij” ben tron wan tegoe wortoe (Jesaja 52:1; 1 Samuèl 17:26, 27). A de makriki foe froestan foe san ede wan toe djoe kresten foe fosi ben wani hori densrefi na a simbôl disi. Son wan foe den ben abi wan hebi haritaki nanga Paulus èn nanga Barnabas foe a tori disi. Foe poti a tori disi reti, dan Paulus nanga trawan ben go na Jerusalem foe aksi rai na a tiri skin foe den kresten. — Tori foe den Apostel 15:1, 2.

9. Sortoe skèin foe leti ben kon na krin na a bigin foe a tiri skin, soleki fa skrifi na Tori foe den Apostel kapitel 15?

9 Na ini a situwâsi disi, a no ben de nanga jepi foe wan krinkrin wondroe taki den fosi kresten ben kisi a leti taki besnijdenis no ben de wan sani di Jehovah ben aksi foe den foetoeboi foe en moro. Na presi foe dati, a leti ben kon krin moro nanga moro, foe di den ben e ondrosoekoe den Boekoe foe bijbel, èn foe di den ben e froetrow tapoe a santa jeje foe tiri den, èn foe di den ben e arki den ondrofenitori foe Petrus nanga Paulus di abi foe doe nanga a kenki di heiden di no besnij kan kenki den libi (Tori foe den Apostel 15:6-21). A bosroiti ben kon na doro na ini wan brifi, èn wan pisi foe a brifi ben taki: „A santa jeje nanga wi feni en boen foe no poti moro hebi na oenoe tapoe, boiti den sani disi di de fanowdoe, foe tan farawe foe sani di den ofer leki srakti-ofrandi gi kroektoe gado èn foe broedoe èn foe sani di ben tjokro èn foe hoeroedoe” (Tori foe den Apostel 15:28, 29). So boen, den kresten foe fosi ben kon fri foe a komando foe besnij èn foe den tra sani di a Wet foe Moses ben aksi foe den. Dati meki Paulus ben kan taigi den kresten foe Galasia: „Foe so wan fri, Krestes ben fri wi.” — Galasiasma 5:1.

Leti na ini den evangelie

10. San na wan toe foe den leti di ben skèin, di kon na krin na ini na evangelie foe Mateus?

10 No wan tweifri no de taki na evangelie foe Mateus, di skrifi na ini 41 Gewoon Teri, e skèin foeroe leti di de gi a boen foe den leisiman foe na evangelie. Te joe teki den gersi, dan pikinso nomo foe den kresten foe a fosi jarihondro, ben jere fa Jesus ben tjari den leri foe en kon na krin. Spesroetoe na evangelie foe Mateus ben poti krakti taki a thema foe a preikiwroko foe Jesus, ben de a Kownoekondre. Èn Jesus ben poti krakti srefisrefi na tapoe a prensparifasi foe abi a joisti reide foe doe dati! Leti ben skèin srefisrefi na ini a Bergitaki foe en, na ini den agersitori foe en (soleki den wan di skrifi na ini kapitel 13), èn na ini a bigi profeititori foe en na ini den kapitel 24 nanga 25! Den ben tjari ala den sani disi kon na ondro a prakseri foe den fosi kresten na ini na evangelietori foe Mateus, di ben skrifi so wan aiti jari baka a Pinksterfesa na ini a jari 33 Gewoon Teri.

11. San wi kan taki foe den sani di skrifi na ini den evangelie foe Lukas nanga Markus?

11 So wan 15 jari na baka, Lukas ben skrifi na evangelie foe en. Ala di foeroe foe na evangelietori foe Lukas de a srefi leki a di foe Mateus, tokoe a ben poti 59 procent moro na ini, moro leki Mateus. Lukas ben skrifi siksi foe den wondroe foe Jesus, èn moro leki toe tron a nomroe dati foe den agersitori foe Jesus, di den tra skrifiman foe den evangelie no ben skrifi. Soleki fa a sori, wan toe jari na baka nomo, Markus ben skrifi en evangelie, èn a ben poti krakti na tapoe taki Jesus Krestes na wan man di e handri, wan man di e doe wondroe wroko. Ala di Markus ben skrifi moro foeroe foe sani di Mateus nanga Lukas ben skrifi kaba, tokoe a ben skrifi wan agersitori di Mateus nanga Lukas no ben skrifi. Na ini na agersitori dati, Jesus ben teki a Kownoekondre foe Gado gersi nanga siri di e opo ede kon, e gro kon bigi, èn di e tjari froktoe safrisafri.a — Markus 4:26-29.

12. Na sortoe fasi na evangelie foe Johanes ben gi moro leti?

12 Baka dati, dan joe abi na evangelie foe Johanes, di ben skrifi moro leki 30 jari baka di Markus ben skrifi en evangelietori. Johanes ben trowe foeroe leti na tapoe a diniwroko foe Jesus srefisrefi, èn a ben doe dati spesroetoe nanga jepi foe den foeroe sani di a e taki foe a libi foe Jesus bifo a ben kon tron wan libisma! Johanes wawan e froeteri foe a tori foe na opobaka foe Lasarus, èn en wawan e gi wi den toemoesi boen sani di Jesus ben taigi den getrow apostel foe en èn so srefi a begi foe En di e waran na ati, di A ben gi tapoe a neti di Judas ben kori En, soleki fa skrifi na ini kapitel 13 te go miti 17. Foe taki en fa a de, sma e taki dati 92 procent foe na evangelie foe Johanes de foe feni soso ini na evangelie foe en.

Leti e skèin na ini den brifi foe Paulus

13. Foe san ede wan toe sma ben si a brifi foe Paulus gi den Romesma, leki wan foe den evangelie?

13 Jehovah ben gebroiki na apostel Paulus spesroetoe foe skèin leti foe waarheid gi den kresten di ben e libi na ini a ten foe den apostel. Foe eksempre, a brifi foe Paulus gi den Romesma di skrifi pikinmoro a jari 56 Gewoon Teri — pikinmoro a srefi ten di Lukas ben skrifi en evangelie. Na ini den brifi foe Paulus, a ben poti krakti taki regtfardikifasi de a bakapisi foe Gado en no-froedini boen-atifasi èn nanga jepi foe bribi na ini Jesus Krestes. A poti di Paulus poti krakti na tapoe na afersi disi foe a boen njoensoe, meki taki son wan ben si a brifi foe en gi den Romesma, leki a di foe feifi evangelie.

14-16. (a) Sortoe leti Paulus ben skèin na tapoe a fanowdoe foe wánfasi, na ini a fosi brifi foe en gi den kresten na Korente? (b) Sortoe leti Fosi Korentesma abi moro fara, di abi foe doe nanga a fasi fa sma moesoe tjari densrefi?

14 Paulus ben skrifi foe wan toe afersi di ben trobi den kresten na Korente. A brifi foe en gi den Korentesma abi foeroe rai di skrifi nanga jepi foe Gado en santa jeje, di abi winimarki gi den kresten te na ini a ten foe wi. A fosi wan, a ben moesoe skèin leti na tapoe den Korentesma, foe di den ben e meki a fowtoe foe si wan toe sma moro prenspari leki trawan èn den ben meki groepoe na lontoe den sma disi. Na apostel ben tjari den kon reti baka, di a ben taki nanga krakti: „Mi e froemane oenoe brada, nanga a nen foe wi Masra Jesus Krestes, dati oenoe alamala moesoe taki ini akroederi nanga makandra, èn dati pratifasi no moesoe de na oen mindri, ma taki oenoe de wán makandra na wan joisti fasi ini a srefi memre èn ini a srefi fasi foe prakseri.” — 1 Korentesma 1:10-15.

15 Den ben gi pasi na takroe hoeroedoe na ini a kresten gemeente na Korente. Drape wan man ben teki a wefi foe en tata, èn ’sowan hoeroedoe no ben de na mindri den nâsi srefi’. Sondro draidrai, Paulus ben skrifi: „Poeroe na ogriman na oen mindri” (1 Korentesma 5:1, 11-13). Dati ben de wan njoen sani gi na kresten gemeente — uitsluiting. Wan tra afersi pe leti ben moesoe skèin gi a gemeente foe Korente, ben abi foe doe nanga a tori taki wan toe foe den memre foe a gemeente ben tjari den jeje brada foe den go na grontapoe kroetoe-oso foe poti trobi kon reti. Na wan kraktifasi Paulus ben piri-ai gi den, foe di den ben doe disi. — 1 Korentesma 6:5-8.

16 Ete wan tra afersi di ben trobi a gemeente foe Korente, ben abi foe doe nanga seks. Na ini 1 Korentesma kapitel 7, Paulus ben sori taki, foe di seks hoeroedoe ben de so foeroe, a ben sa boen gi ibri man foe abi en eigi wefi èn ibri oema foe abi en eigi masra. Paulus ben sori toe taki, ala di sma di no trow abi moro mendri sani di kan poeroe den prakseri foe dini Jehovah, tokoe a no alamala foe den ben abi a presenti foe no trow. Èn efoe wan masra foe wan oema ben sa dede, dan a ben sa de fri foe trow baka, ma „soso na ini Masra”. — 1 Korentesma 7:39.

17. Sortoe leti Paulus ben skèin na tapoe a leri foe na opobaka?

17 A Masra ben gebroiki Paulus srefisrefi foe skèin leti na tapoe na opobaka! Nanga sortoe skin den salfoe kresten sa opo baka? „A sai leki wan natoeroe skin, den opo en baka leki wan jeje skin”, Paulus ben skrifi. No wan natoeroe skin sa go na hemel, bikasi „skin nanga broedoe no kan kisi a kownoekondre foe Gado”. Paulus ben taki moro fara, taki a no ala den salfoewan sa sribi na ini dede, ma na a ten foe a denoja foe Jesus, wan toe foe den sa opo baka wantewante te den dede, foe no man dede noiti moro. — 1 Korentesma 15:43-53.

18. Sortoe leti di abi foe doe nanga a ten di e kon, ben de na ini a fosi brifi foe Paulus gi den Tesalonikasma?

18 Na ini a brifi foe en gi den kresten na Tesalonika, Masra ben gebroiki Paulus foe skèin leti na tapoe a ten di e kon. A dei foe Jehovah ben sa kon leki wan foefoeroeman na neti. Paulus ben froeklari toe: „Te den e taki: ’Vrede nanga seikerfasi!’ dan wantronso pori sa kon na den tapoe, neleki a pen foe banawtoe di e kisi wan oema di de nanga bere; èn den no sa man lowe kwetikweti.” — 1 Tesalonikasma 5:2, 3.

19, 20. Sortoe leti di ben skèin, den kresten na Jerusalem nanga Judea ben kisi na ini a brifi foe Paulus gi den Hebrewsma?

19 Nanga a brifi foe en di a ben skrifi gi den Hebrewsma, Paulus ben skèin leti na tapoe den fosi kresten na Jerusalem èn na Judea. Na wan kraktifasi a ben sori a hei di a kresten fasi foe anbegi hei moro a fasi foe anbegi di de akroederi a Wet foe Moses! Na presi foe den kresten e waka na baka a Wet di tjari nanga jepi foe engel, den kresten abi bribi na ini wan froeloesoe di a Manpikin foe Gado ben taki foe en fosi, di de moro hei srefisrefi leki den engel di ben de boskopoeman (Hebrewsma 2:2-4). Moses ben de soso wan dinari na ini na oso foe Gado. Ma Jesus Krestes ben de a fesiman foe a heri oso. Krestes na wan heipriester na a fasi foe Melchizedek, èn a abi wan moro hei posisi leki a priesterwroko foe Aron. Paulus ben sori toe taki den Israèlsma no ben man foe go na ini a rostoe foe Gado bikasi den no ben abi nofo bribi èn den no ben gi jesi nofo, ma taki kresten e go na ini a rostoe foe Gado bikasi den ben de getrow èn den ben e gi jesi. — Hebrewsma 3:1–4:11.

20 Dan, so srefi a njoen froebontoe hei srefisrefi moro leki a Wet froebontoe. Soleki fa ben taki 600 jari na fesi kaba na Jeremia 31:31-34, dan den wan di de na ini a njoen froebontoe, abi a wet foe Gado skrifi na tapoe na ati foe den èn den e njanboen foe a troetroe pardon foe den sondoe di den e kisi. Na presi taki den abi wan heipriester di ben moesoe ofer srakti-ofrandi ibri jari gi den eigi sondoe foe en èn gi den sondoe foe a pipel, dan kresten abi Jesus Krestes leki a Heipriester foe den, di de sondro sondoe èn di ben ofer wán leisi èn gi alaten wan ofrandi gi den sondoe. Na presi taki a ben go na ini wan santa presi di meki nanga anoe, foe pristeri na ofrandi foe en, a ben go na hemel srefi, foe sori ensrefi drape na fesi foe a sma di de Jehovah srefi. Moro fara, den meti srakti-ofrandi na ondro a Wet froebontoe foe Moses, no ben man poeroe sondoe dorodoro, noso den no ben sa moesoe ofer den ibri jari baka. Ma a srakti-ofrandi foe Krestes, di ben ofer wán leisi gi alaten, e poeroe sondoe. Ala den sani disi e skèin leti na tapoe a bigi jeje tempel, na ini a fesisei djari pe a salfoe fikapisi nanga den „tra skapoe” e dini na ini a ten disi. — Johanes 10:16; Hebrewsma 9:24-28.

21. Sortoe sani a takimakandra disi sori wi, di abi foe doe nanga a kontroe foe Psalm 97:11 nanga Odo 4:18 na ini a ten foe den apostel?

21 Nofo presi no de foe taki foe moro eksempre, soleki den leti di ben skèin na ini den brifi foe na apostel Petrus nanga den brifi foe den disipel Jakobus nanga Judas. Ma den sani di wi ben taki na fesi, moesoe de nofo foe sori taki Psalm 97:11 nanga Odo 4:18 ben abi toemoesi moi kontroe na ini a ten foe den apostel. A waarheid ben bigin gro foe agersi sani nanga simbôlis sani, go na sani di kon troe èn sani di de troetroe. — Galasiasma 3:23-25; 4:21-26.

22. San ben pasa baka a dede foe den apostel, èn san a tra artikel sa sori?

22 Baka a dede foe den apostel foe Jesus èn a bigin foe a fadon di sma ben sa fadon komoto na bribi, di ben taki na fesi kaba, dan a leti foe waarheid ben skèin dòf srefisrefi (2 Tesalonikasma 2:1-11). Ma akroederi a pramisi foe Jesus, dan baka foeroe jarihondro a Masra ben kon baka èn a ben si taki „a getrow èn koni srafoe” ben e gi den „osoknekti” a njanjan foe den na a reti ten. Leki wan bakapisi foe dati, Jesus Krestes ben poti a srafoe dati „na tapoe ala den goedoe foe en” (Mateus 24:45-47). Sortoe leti ben skèin baka dati? Wi sa taki makandra foe disi na ini na artikel di e kon now.

[Foetoewortoe]

a A gron di den e taki djaso foe en, e sori go na a kontren na ini san a kresten e froekisi foe kweki den eigifasi di wan sma abi. — Loekoe De Wachttoren foe 15 september 1980, bladzijde 18 nanga 19.

Joe e memre ete?

◻ Sortoe bijbel tekst e sori taki a froestan di wi e froestan a waarheid, na wan sani di e go safrisafri?

◻ San na wan toe leti di ben skèin, di skrifi na ini Tori foe den Apostel?

◻ Sortoe leti wi e feni na ini den evangelie?

◻ Sortoe leti ben skèin na ini den brifi foe Paulus?

    Sranantongo buku (1978-2025)
    Log Out
    Log In
    • Sranantongo
    • Seni en gi wan sma
    • Settings
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Gebruiksvoorwaarden
    • Privacybeleid
    • Privacyinstellingen
    • JW.ORG
    • Log In
    Seni en gi wan sma