Blesi noso floekoe — Eksempre gi wi na ini a ten disi
„Den sani disi ben tan pasa nanga den leki eksempre èn den ben skrifi den leki wan warskow gi wi, di doro den kaba foe den seti foe sani.” — 1 KORENTESMA 10:11.
1. Neleki fa wan sma e ondrosoekoe wan wrokosani, san wi moesoe ondrosoekoe toe?
FOE DI wi no man si froestoe te a tapoe nanga ferfi, a kan bigin pori wan wrokosani di meki foe isri. A kan tan wan pisi ten bifo a froestoe e kon de foe si na tapoesei. Na a srefi fasi, den eigifasi nanga den lostoe foe na ati foe wan sma kan bigin pori wan langa ten bifo a kan abi serjoesoe bakapisi noso srefi bifo tra sma kan si en. Neleki fa a de wan koni sani foe ondrosoekoe wan wrokosani foe wi foe si efoe a e froestoe, na so wi kan tan hori wi kresten soifri retifasi efoe wi e ondrosoekoe wi ati finifini èn efoe ten na ten wi e sorgoe taki wi e hori en na wan boen fasi. Nanga tra wortoe, wi kan kisi den blesi foe Gado èn wi kan wai pasi gi den floekoe di e kon foe Gado. Son sma kan denki taki den blesi nanga den floekoe di ben kari na tapoe Israèl foe owroeten, no de prenspari gi den sma di e miti a kaba foe a seti foe sani disi (Josua 8:34, 35; Mateus 13:49, 50; 24:3). Ma dati no de so. Wi kan abi foeroe wini foe den warskow eksempre di ben abi foe doe nanga Israèl, soleki fa dati ben skrifi na 1 Korentesma kapitel 10.
2. San 1 Korentesma 10:5, 6 e taki foe na ondrofeni foe Israèl na ini a sabana?
2 Na apostel Paulus e agersi den Israèlsma na ondro Moses nanga den kresten na ondro Krestes (1 Korentesma 10:1-4). Ala di a pipel foe Israèl ben kan go na ini a Pramisi Kondre, tokoe „moro foeroe foe den no ben feni a boen-ati foe Gado, bika den ben naki den kiri na ini a gran sabana”. Foe dati ede Paulus ben taigi den kompe kresten: „Den sani disi now, ben tron eksempre gi wi, foe wi no de sma di o angri foe doe ogri sani, soleki fa den ben angri foe dati” (1 Korentesma 10:5, 6). Den sani di sma e angri gi, e bigin na ini na ati, so boen wi moesoe poti prakseri na tapoe den warskow eksempre di Paulus e gi.
Warskow gi na anbegi foe kroektoe gado
3. Fa den Israèlsma ben sondoe ini a tori foe a gowtoe pikin kaw?
3 A fosi warskow foe Paulus na: „No tron sma toe di e anbegi kroektoe gado, soleki fa sonwan foe den ben doe; neleki fa a skrifi: ’A pipel ben sidon e njan èn e dringi, èn den ben opo e meki prisiri’” (1 Korentesma 10:7). A warskow eksempre disi na di foe den Israèlsma di ben fadon baka na ini den sani foe Egipti èn di ben meki wan gowtoe pikin kaw leki kroektoe gado (Exodus, kapitel 32). A disipel Stefanus ben sori san na a roetoe foe a problema: „Den fositen tata foe wi ben weigri foe gi jesi na [Moses, a sma di ben teki presi gi Gado], ma den ben poti en na wan sei èn na ini den ati den ben drai go baka na Egipti, èn e taigi Aron: ’Meki gado gi wi di sa go na fesi foe wi. Bika foe a Moses disi, di ben tjari wi komoto na a kondre Egipti — wi no sabi san pasa nanga en.’ So boen, den ben meki wan pikin kaw na ini den dei dati èn den ben tjari wan ofrandi gi a kroektoe gado èn den ben bigin meki prisiri foe a wroko foe den anoe” (Tori foe den Apostel 7:39-41). Loekoe taki „na ini den ati” den trangajesi Israèlsma ben hori takroe lostoe di ben meki den go anbegi kroektoe gado. „Den ben meki wan pikin kaw . . . èn ben tjari wan ofrandi gi a kroektoe gado.” Boiti dati, den „ben bigin meki prisiri foe a wroko foe den anoe”. Pokoe ben de, singi, dansi, njanjan, nanga dringi. A de krin taki na anbegi foe kroektoe gado, ben kori den èn ben gi prisiri.
4, 5. Sortoe sani wi moesoe wai pasi gi di de na anbegi foe kroektoe gado?
4 Te joe loekoe en boen, na agersi Egipti — a grontapoe foe Satan — e anbegi prisiriten (1 Johanes 5:19; Openbaring 11:8). A e anbegi kinosma, singiman, nanga pôpiman na ini sport, leki kroektoe gado, èn so srefi a dansi foe den, den pokoe foe den, nanga a fasi fa den e prakseri foe prisiriten èn foe abi wan boen ten. Foeroe sma fadon ini a trapoe foe moksi densrefi dorodoro na ini fasi foe meki prisiri ala di den e froeklari ete taki den e anbegi Jehovah. Te wan kresten moesoe kisi piri-ai foe di a doe ogridoe, dan nofo tron a swaki jejefasi foe en feni en bigin na a dringi di a ben dringi sopi, a dansi di a ben dansi, èn a abi di a ben abi wan prisiri ten na wan sortoe fasi di kande e kon krosibei foe na anbegi foe kroektoe gado (Exodus 32:5, 6, 17, 18). Son sani di sma e doe foe abi wan switi ten, kan de boen èn wi kan njan boen foe den. Ma na ini a ten disi, moro foeroe foe grontapoe pokoe, dansi, kino, nanga video e satisferi den pori lostoe foe a skin.
5 Troe kresten no e broko kindi gi na anbegi foe kroektoe gado (2 Korentesma 6:16; 1 Johanes 5:21). Meki a de so, taki ibriwan foe wi e loekoe boen taki wi no e tron srafoe foe a meki foe prisiri na wan fasi di abi foe doe nanga na anbegi foe kroektoe gado èn taki wi e tjari wisrefi na ini a kefar foe kisi den kefalek takroe bakapisi foe di wi e moksi wisrefi dorodoro na ini a abi foe wan boen ten na wan grontapoe fasi. Efoe wi e saka wisrefi na ondro den krakti foe grontapoe, dan den takroe lostoe nanga eigifasi kan kon foe tan na ini wi froestan nanga wi ati na wan fasi di wi no man si. Te wi no tjari wan kenki kon, dan den kan abi leki bakapisi te foe kaba, taki den e ’kiri [wi] na ini a sabana’ foe a sistema foe Satan.
6. Sortoe krakti sani wi moesoe doe kande di abi foe doe nanga prisiriten?
6 Neleki Moses na a ten foe a gowtoe pikin kaw, te joe loekoe en boen, „a getrow èn koni srafoe” e taki: „Soema de na Jehovah sei? Kon na mi!” A kan kibri wi libi efoe wi e handri boen foe sori taki wi e tanapoe kankan na a sei foe a troe anbegi. A lo foe Leifi, foe Moses, ben handri wantewante foe wai den lagi krakti disi poeroe (Mateus 24:45-47; Exodus 32:26-28). So boen, ondrosoekoe finifini den sani di joe e froekisi foe abi prisiri, a pokoe foe joe, den video, nanga den tra sortoe sani disi. Efoe a prisiriten di joe e froekisi, pori na a wan noso tra fasi, dan teki a sei foe Jehovah. Nanga a froetrow di wi moesoe froetrow tapoe Gado na ondro begi, joe moesoe tjari wan kenki kon na ini a sortoe prisiriten nanga a pokoe di joe e froekisi, èn joe moesoe pori den sani di kan pori joe na jejefasi, neleki fa Moses ben pori a gowtoe pikin kaw. — Exodus 32:20; Deuteronomium 9:21.
7. Fa wi kan kibri na agersi ati?
7 Fa wi kan meki taki na ati no e froestoe? Te wi e studeri a Wortoe foe Gado fajafaja, e meki den waarheid foe en soengoe go na ini wi froestan nanga ati (Romesma 12:1, 2). A no de foe taki dati wi moesoe go doronomo na den kresten konmakandra (Hebrewsma 10:24, 25). Te wi no de aktief na den konmakandra, dan wi kan teki dati gersi a ferfi di wan sma e ferfi wan sani di froestoe. A kan brenki wi gi wan pisi ten, ma a no e loesoe a problema di de moro dipi. Na presi foe dati, te wi e sreka wisrefi na fesi, e prakseri dipi foe sani èn te wi abi wan aktief prati na den konmakandra, dan wi kan griti den froestoe pisi poeroe di kande e tan anga na ini den kibripresi foe wi simbôlis ati. Disi sa jepi wi foe tan hori na Gado Wortoe èn a sa tranga wi foe horidoro na ondro tesi di wi e kisi tapoe wi bribi èn foe tron „gosontoe na ini ala afersi”. — Jakobus 1:3, 4; Odo 15:28.
Warskow gi hoeroedoe
8-10. (a) Sortoe eksempre di de wan warskow 1 Korentesma 10:8 e sori? (b) Fa wi kan gebroiki den wortoe foe Jesus, di wi e feni na ini Mateus 5:27, 28 na wan fasi di e gi winimarki?
8 Na ini a tra eksempre foe Paulus, wi e kisi a rai: „No meki wi doe hoeroedoe toe, soleki fa sonwan foe den ben doe hoeroedoe, nanga a wan-enkri bakapisi taki den ben fadon, toetenti na dri doesoen foe den tapoe wán dei”a (1 Korentesma 10:8). Na apostel ben taki foe a ten di den Israèlsma ben boigi gi den falsi gado èn ben abi „hoeroedoe demakandra nanga den oemapikin foe Moab” (Numeri 25:1-9). Seks hoeroedoe abi dede leki strafoe! Te wi e meki hoeroedoe prakseri nanga lostoe e lon sondro foe dwengi wisrefi na ini den sani disi, dan a de leki wi e gi pasi meki wi ati e „froestoe”. Jesus ben taki: „Oenoe ben jere taki den ben taki: ’Joe no mag doe soetadoe.’ Ma mi e taigi oenoe taki ibriwan sma di e tan loekoe wan oema foe kan abi sekslostoe gi en, na ini en ati a doe soetadoe kaba nanga en.” — Mateus 5:27, 28.
9 A bakapisi foe a porifasi fa den trangajesi engel ben denki bifo a Froedoe foe den dei foe Noa, de wan boeweisi foe den bakapisi di e kon te wan sma ’e loekoe na so wan fasi na wan oema foe kan abi sekslostoe gi en’ (Genesis 6:1, 2). Hori na prakseri toe, taki wan foe den moro sari tori na ini a libi foe kownoe David, ben bigin foe di a ben loekoe wan oema doronomo na wan fasi di no fiti (2 Samuèl 11:1-4). Kontrari foe dati, a regtfardiki man Job di ben trow, ’ben meki wan froebontoe nanga en ai taki a no ben sa poti prakseri na tapoe wan njoenwenke’, èn na so fasi a ben wai pasi gi hoeroedoe èn ben sori foe de wan sma di ben hori en soifri retifasi (Job 31:1-3, 6-11). Wi ben sa kan gersi den ai nanga den fensre foe na ati. Èn foeroe ogri sani e kon foe wan ati di pori. — Markus 7:20-23.
10 Efoe wi e doe san Jesus taki, dan wi no sa gi pasi taki fowtoe prakseri sa waka fri na ini wi prakseri, foe di wi e loekoe seksboekoe noso foe di wi e tan hori hoeroedoe prakseri di abi foe doe nanga wan kompe kresten, wan kompe wrokoman, noso ibriwan tra sma. Wi no man poeroe froestoe foe isri soso te wi e bosro a froestoe srefi poeroe. Foe dati ede, no bosro den hoeroedoe prakseri nanga firi poeroe na wan swaki fasi, neleki den no de prenspari. Doe sani nanga krakti foe poeroe den firi di joe abi foe doe hoeroedoe. (Teki gersi Mateus 5:29, 30.) Paulus e froemane kompe bribiman: „Kiri . . . den memre foe joe skin di de na grontapoe ini a tori foe hoeroedoe, libi di no krin, seks lostoe, ogri lostoe, nanga bigi-ai, di de a dini foe kroektoe gado. Na foe den sani dati ede, na atibron foe Gado e kon.” Ija, na foe den sani disi ede, soleki seks hoeroedoe, „na atibron foe Gado e kon” leki a floekoe foe en. Foe dati ede, wi moesoe „kiri” den memre foe wi skin ini a tori foe den sani disi. — Kolosesma 3:5, 6.
Warskow gi oproeroe kragi
11, 12. (a) Sortoe warskow 1 Korentesma 10:9 e gi, èn na sortoe kefal a ben sori go? (b) Fa a warskow di Paulus ben gi, moesoe abi krakti na wi tapoe?
11 Paulus e warskow baka dati: „No meki wi tesi Jehovah toe, soleki fa sonwan foe den ben tesi en, nanga a wan-enkri bakapisi taki den sneki ben kiri den” (1 Korentesma 10:9). Di den ben e hari pasa na ini a sabana krosibei foe a lanki foe Edom, den Israèlsma „ben tan taki teige Gado nanga Moses: „Foe san ede joe tjari wi komoto na Egipti foe dede na ini a sabana? Bikasi brede no de èn watra no de, èn wi sili kisi wan tegoe firi gi a tegoe brede,’” a mana di Gado ben gi den na wan wondroe fasi (Numeri 21:4, 5). Prakseri foe dati! Den Israèlsma dati „ben tan taki teige Gado”, foe di den ben kari den seti foe Gado, tegoe sani.
12 Foe di den ben kragi, den Israèlsma ben tesi a pasensi foe Jehovah. Jehovah no ben hori strafoe na baka gi den, bika Jehovah ben seni kefalek ogri sneki na mindri den, èn foeroe foe den dede foe a beti di den sneki ben beti den. Baka di a pipel ben abi berow èn di Moses ben taki gi a boen foe den, a plaag ben kon na wan kaba (Numeri 21:6-9). Seiker a kefal disi moesoe de leki wan warskow gi wi foe no abi wan jeje foe meki oproeroe èn foe kragi, spesroetoe teige Gado nanga en theokrasia seti.
Warskow foe no kroetoekroetoe
13. Gi san 1 Korentesma 10:10 e warskow wi, èn sortoe oproeroe Paulus ben abi na prakseri?
13 Paulus e skrifi en lasti eksempre di abi foe doe nanga den Israèlsma na ini a sabana: „No de sma toe di e kroetoekroetoe, so leki fa sonwan foe den ben kroetoekroetoe, nanga a wan-enkri bakapisi taki a kiriman ben kiri den” (1 Korentesma 10:10). Oproeroe ben opo kon di Korak, Datan, Abiram, nanga den kompe foe den no ben handri na wan theokrasia fasi èn ben tjalensi a makti foe Moses nanga Aron (Numeri 16:1-3). Baka di den oproeroeman ben kisi pori, dan den Israèlsma ben bigin kroetoekroetoe. Disi ben de foe di den ben bigin prakseri taki a pori di den oproeroeman ben kisi, no ben reti. Numeri 16:41 e taki: „Wantewante a dei na baka, a heri groepoe foe den manpikin foe Israèl ben bigin kroetoekroetoe teige Moses nanga Aron taki: ’Oenoe, na oenoe kiri a pipel foe Jehovah.’” Foe di den ben kroetoe a fasi fa strafoe ben gi na a okasi dati, meki a bakapisi ben de taki 14.700 Israèlsma ben kon lasi libi foe wan ogri strafoe di Gado ben seni. — Numeri 16:49.
14, 15. (a) San ben de wan foe den sondoe di den „godelowsoe man” di ben sroipi kon na ini a gemeente ben doe? (b) San wi kan leri foe a kefal di abi foe doe nanga Korak?
14 Na ini a fosi jarihondro G.T., „godelowsoe man” di ben sroipi kon na ini a kresten gemeente ben de falsi leriman èn so srefi man di ben kroetoekroetoe. Den man disi „no e lespeki tirimakti èn den e pori a nen foe den santawan”, den salfoe man di ben kisi a wroko foe tiri a gemeente na jejefasi na a ten dati. A disipel Judas ben taki toe foe den godelowsoe man di fadon komoto na bribi: „Den man disi na sma di e kroetoekroetoe, den e kragi foe a fasi fa a libi foe den e waka, èn e doe sani akroederi den eigi lostoe” (Judas 3, 4, 8, 16). Na ini a ten disi, wan toe sma tron sma di e kroetoekroetoe bika den e gi na okasi meki wan eigifasi di froestoe na jejefasi, e opo kon na ini na ati foe den. Foeroe tron den e poti prakseri nomonomo na tapoe den onvolmaaktifasi foe den wan di abi a posisi foe tiri na ini a gemeente èn den e bigin kroetoekroetoe teige den. A kroetoe di den e kroetoekroetoe èn a kragi di den e kragi kan go so fara srefi, taki den e soekoe fowtoe na den poeblikâsi foe a ’getrow srafoe’.
15 A boen foe aksi opregti aksi di abi foe doe nanga wan tori foe bijbel. Ma fa a de te wi e kweki wan fowtoe eigifasi di e sori ensrefi na ini takimakandra nanga krosibei groepoe foe mati, foe kan soekoe fowtoe? A ben sa boen foe aksi wisrefi: ’San sa de den bakapisi foe a kroetoekroetoe disi? A no ben sa moro boen foe tapoe nanga a kroetoekroetoe èn foe bigin begi na wan sakafasi foe kan kisi koni?’ (Jakobus 1:5-8; Judas 17-21) Korak nanga den bakaman foe en, di ben meki oproeroe teige a tiri foe Moses nanga Aron, kande ben abi so wan overtoigi taki a fasi fa den ben denki de joisti, taki den no ben ondrosoekoe a reide foe san ede den ben doe dati. Ma tokoe, den ben fowtoe srefisrefi. Na so a ben de toe nanga den Israèlsma di ben kroetoekroetoe foe a pori di Korak nanga den tra oproeroeman ben kisi. O boen a de foe meki den sortoe eksempre disi boeweigi wi foe ondrosoekoe den reide foe san ede wi e doe sani, foe poeroe a kroetoe di wi e kroetoekroetoe èn a kragi di wi e kragi, èn foe gi pasi foe meki Jehovah krin wi! — Psalm 17:1-3.
Leri foe den bijbel eksempre, èn njan boen foe den blesi
16. San na a moro prenspari sani foe a froemane na 1 Korentesma 10:11, 12?
16 Na ondro a krakti foe Gado en santa jeje, na apostel Paulus e bosroiti den warskow di a ben kari, nanga jepi foe a froemane: „Den sani disi now ben tan pasa nanga den leki eksempre èn den ben skrifi den leki wan warskow gi wi, di doro den kaba foe den seti foe sani. Foe dati ede, meki a sma di e denki taki a e tanapoe, loekoe boen taki a no e fadon” (1 Korentesma 10:11, 12). Meki a de so, taki wi no e si a posisi foe wi na ini a kresten gemeente leki wan gewoon sani.
17. San wi moesoe doe efoe wi e si taki wi abi wan fowtoe reide na ini wi ati foe san ede wi e doe sani?
17 Neleki fa isri gwenti foe froestoe, na so den bakapikin foe a sondari Adam gebore nanga a firi foe doe ogri (Genesis 8:21; Romesma 5:12). Foe dati ede, wi no moesoe lasi-ati te wi e si taki wi abi wan fowtoe reide na ini wi ati foe san ede wi e doe sani. Na presi foe dati, meki wi opo doe wan sani. Te isri opo gi loktoe di foktoe noso gi wan kontren di e meki isri froestoe, dan a kan froestoe moro esi. Wi no moesoe poti wisrefi na ini wan situwâsi pe a „loktoe” foe Satan en grontapoe, nanga en takroe fasi foe meki prisiri èn en hoeroedoe di panja na ala sei èn a fowtoe fasi foe denki foe en, kan abi krakti na wi tapoe. — Efeisesma 2:1, 2.
18. San Jehovah doe gi den fowtoe firi foe a libisma famiri?
18 Jehovah gi a libisma famiri wan sani foe gens den fowtoe firi di wi gebore nanga den. A ben gi en wan-enkri gebore Manpikin so taki den sma di e sori bribi na ini en ben sa kan abi têgo libi (Johanes 3:16). Efoe wi e waka finifini na ini den foetoestap foe Jesus èn e sori eigifasi leki di foe Krestes, dan wi sa de wan blesi gi tra sma (1 Petrus 2:21). Wi sa kisi so srefi, no floekoe, ma blesi foe Gado.
19. Fa wi kan abi winimarki te wi e prakseri den bijbel eksempre?
19 Ala di wi opo gi fowtoe na ini a ten disi, neleki fa a ben de nanga den Israèlsma foe owroeten, tokoe wi abi a heri Wortoe foe Gado di skrifi foe tiri wi. Na ini bijbel wi e leri fa Jehovah ben handri nanga a libisma famiri èn so srefi foe den eigifasi foe En di wi kan si ini Jesus, ’a spikri foe a glori foe Gado èn a soifri prenki foe a fasi fa a de’ (Hebrewsma 1:1-3; Johanes 14:9, 10). Nanga jepi foe begi nanga a fajafaja studeri foe den Boekoe foe bijbel, wi kan abi „a denki foe Krestes” (1 Korentesma 2:16). Te wi e tanapoe na fesi tesi èn e kisi tra tesi na tapoe wi bribi, wi kan kisi winimarki te wi e prakseri den bijbel eksempre foe owroeten èn spesroetoe a toemoesi boen eksempre foe Jesus Krestes. Efoe wi e doe dati, dan wi no sa abi foe ondrofeni den bakapisi foe den floekoe foe Gado. Na presi foe dati, wi sa njan boen foe a boen-ati foe Jehovah na ini a ten disi èn foe den blesi foe en foe têgo.
[Foetoewortoe]
a Loekoe De Wachttoren foe 15 juli, 1992, bladzijde 4.
Fa joe ben sa piki?
◻ Fa wi kan gebroiki a rai foe Paulus foe no tron sma di e anbegi kroektoe gado?
◻ San wi kan doe foe gi jesi na a warskow foe na apostel foe no doe hoeroedoe?
◻ Foe san ede wi moesoe wai pasi foe no kroetoekroetoe èn foe no kragi?
◻ Fa wi kan kisi den blesi foe Gado, èn no den floekoe foe Gado?
[Prenki na tapoe bladzijde 25]
Efoe wi wani den blesi foe Gado, dan wi moesoe wai pasi gi na anbegi foe kroektoe gado
[Prenki na tapoe bladzijde 27]
Neleki fa wi moesoe poeroe froestoe, meki wi doe wan krakti sani foe poeroe den fowtoe lostoe foe wi ati