Fesa heimarki foe a historia foe Israèl
„Dri tron ini a jari, ibri mansma foe oenoe moesoe kon na fesi Jehovah, joe Gado, na a presi di a sa froekisi . . . , èn no wan sma moesoe kon nanga leigi anoe na fesi Jehovah.” — DEUTERONOMIUM 16:16.
1. San wi kan taki foe den fesa na ini bijbel ten?
SAN e kon na joe prakseri te joe e prakseri foe wan fesa? Son fesa na ini owroeten ben lai nanga a satisferi di sma ben satisferi densrefi nomo pasa marki èn nanga hoeroedoe. A srefi de so toe nanga son fesa na ini a ten disi. Ma den fesa di ben skrifi na ini a Wet foe Gado gi Israèl ben de tra fasi. Ala di den ben de prisiri okasi, tokoe joe ben kan kari den „santa konmakandra” toe. — Lefitikus 23:2.
2. (a) San den mansma foe Israèl ben moesoe doe dri tron wan jari? (b) San na wan „fesa”, soleki fa a wortoe gebroiki na ini Deuteronomium 16:16?
2 Getrow mansma foe Israèl — foeroetron makandra nanga den osofamiri foe den — ben feni prisiri di e gi kowroe-ati foe rèis go na Jerusalem, ’a presi di Jehovah ben froekisi’, èn den ben horibaka foeroe gi dri bigi fesa (Deuteronomium 16:16). A boekoe Old Testament Word Studies e taki foe a Hebrew wortoe di vertaal nanga „fesa” na ini Deuteronomium 16:16 leki wan „okasi foe bigi prisiri . . . pe den ben hori son aparti kefal foe a boen-ati foe Gado nanga ofrandi èn nanga fesa”.a
A waarde foe den bigi fesa
3. Sortoe blesi den dri alajari fesa ben tjari kon na prakseri?
3 Foe di a libimakandra foe den Israèlsma ben doe gronwroko, meki den ben anga foe a blesi foe Gado foe gi den alen. Den dri bigi fesa ini a Wet foe Moses ben feni presi na a srefi ten te den ben tjari a gerst di den ben koti kon makandra na ini a bigin foe a lente, a tarwe di den ben koti na a kaba foe lente, èn a tra pisi di den ben koti na a kaba foe zomer. Dati ben de okasi foe abi bigi prisiri èn foe gi a Sma tangi di e sorgoe gi a sistema fa alen e drai kon ibri tron baka èn a Mekiman foe a fatoe gron. Ma den fesa ben abi foe doe nanga moro foeroe sani. — Deuteronomium 11:11-14.
4. Sortoe sani di ben pasa na ini a historia den ben hori na a fosi fesa?
4 A fosi fesa ben feni presi na ini a fosi moen foe a bijbel kalender foe fositen, foe 15 te go miti 21 Nisan, wan pisi ten di e kroederi nanga a kaba foe maart noso a bigin foe april foe wi ten. Den ben kari a fesa, a fesa foe den Brede sondro sroedeki, èn foe di a ben hori wantewante baka a Paska foe 14 Nisan, meki den ben kari en „a paskafesa” toe (Lukas 2:41; Lefitikus 23:5, 6). A fesa disi ben memre Israèl na a froeloesoe di den ben kisi foe a pina di den ben pina na Egipti, èn den ben kari den brede sondro sroedeki „a brede foe pina” (Deuteronomium 16:3). A ben memre den taki a lowe di den ben lowe foe Egipti ben de so esi-esi, taki ten no ben de foe poti sroedeki na ini a deki foe den èn foe wakti te leki a sweri (Exodus 12:34). Na a ten foe a fesa disi no wan brede nanga sroedeki ben moesoe de foe feni na ini na oso foe wan Israèlsma. Iniwan sma di ben hori a fesa, so srefi wan doroseisma di ben libi na ini a kondre, èn di ben njan brede nanga sroedeki, ben moesoe kisi strafoe nanga dede. — Exodus 12:19.
5. Sortoe grani den ben memre kande na a di foe toe fesa, èn soema ben moesoe prisiri toe?
5 A di foe toe fesa ben feni presi seibi wiki (49 dei) baka 16 Nisan èn a ben fadon tapoe a di foe siksi dei foe a di foe dri moen, Sivan, di e kroederi nanga a kaba foe mei foe wi ten (Lefitikus 23:15, 16). Den ben kari a fesa a Wikifesa (na ini den dei foe Jesus, den ben kari en a Pinksterfesa toe, di wani taki „a di foe Feifitenti” na ini Grikitongo), èn a ben feni presi krosibei na a srefi ten foe a jari di Israèl ben sroto a Wetfroebontoe na a bergi Sinai (Exodus 19:1, 2). Na a ten foe a fesa disi kande den getrow Israèlsma memre a grani di den ben abi taki den ben poti aparti leki Gado en santa nâsi. Foe di den ben de a spesroetoe pipel foe Gado, dan den ben moesoe gi jesi na a Wet foe Gado, soleki a komando foe sori na wan lobi-ati fasi taki den e sorgoe gi sma di ben pina, so taki den wan disi ben kan njan boen foe a fesa toe. — Lefitikus 23:22; Deuteronomium 16:10-12.
6. Na sortoe sani di a pipel foe Gado ben ondrofeni, a di foe dri fesa ben memre den?
6 A lastiwan foe den dri bigi alajari fesa ben nen a fesa foe Tjari sani kon makandra, noso a Wiwirikampoe-fesa. A ben feni presi na ini a di foe seibi moen, Tisjri, noso Etanim, foe a di foe 15 dei te leki a di foe 21 dei, di e kroederi nanga a bigin foe oktober foe wi ten (Lefitikus 23:34). Na ini a pisi ten disi, a pipel foe Gado ben tan dorosei foe den oso foe den noso na tapoe den daki foe den na ini kampoe di ben meki foe wan pisi ten (wiwirikampoe) èn di den ben meki foe den taki nanga den wiwiri foe bon. A sani dati ben memre den na a 40 jari waka foe den foe Egipti go na a Pramisi Kondre, di a nâsi ben moesoe leri foe froetrow tapoe Gado gi den aladei sani di den ben abi fanowdoe. — Lefitikus 23:42, 43; Deuteronomium 8:15, 16.
7. Fa wi kan kisi winimarki te wi e loekoe den fesa di den ben hori na Israèl foe owroeten?
7 Meki wi go loekoe wan toe foe den fesa di ben sori foe de heimarki na ini a historia foe Gado en pipel foe owroeten. A sani dati moesoe de wan deki-ati gi wi na ini a ten disi, foe di wi toe e kisi a kari foe kon makandra doronomo ibri wiki èn dri tron wan jari na bigi konmakandra nanga kongres. — Hebrewsma 10:24, 25.
Fesa na ini a ten foe den kownoe di komoto na ini a famirilin foe David
8. (a) Sortoe prenspari fesa den ben hori na ini den dei foe kownoe Salomo? (b) Sortoe bigi heimarki foe na agersi Wiwirikampoe-fesa wi kan froewakti?
8 Wan prenspari fesa di den ben hori na a ten foe a Wiwirikampoe-fesa ben feni presi na ini a ten foe a boen tiri foe kownoe Salomo, a manpikin foe David. „Wan kefalek bigi gemeente” ben kon makandra komoto na den moro fara presi foe a Pramisi Kondre gi a Wiwirikampoe-fesa èn gi na inwijding foe a tempel (2 Kroniki 7:8). Di a fesa ben kaba, dan kownoe Salomo ben seni den sma gowe di ben hori a fesa, èn den „ben bigin blesi a kownoe èn ben go na den oso foe den, èn den ben breiti èn ben prisiri foe ati foe ala den boen sani di Jehovah ben doe gi en foetoeboi David èn gi en pipel Israèl” (1 Kownoe 8:66). Dati ben de troetroe wan fesa heimarki. Na ini a ten disi, den foetoeboi foe Gado e loekoe go na fesi na a bigi heimarki foe na agersi Wiwirikampoe-fesa na a kaba foe a Doesoen Jari Tiri foe a Moro Bigi Salomo, Jesus Krestes (Openbaring 20:3, 7-10, 14, 15). Na a ten dati, sma di e libi na ala oekoe foe grontapoe, so srefi den wan di sa kisi wan opobaka nanga den sma di sa pasa Armagedon libilibi, sa tjari kon na wán na ini a prisiri anbegi foe Jehovah Gado. — Sakaria 14:16.
9-11. (a) San ben meki taki wan fesa heimarki ben de na ini den dei foe kownoe Hiskia? (b) Sortoe eksempre foeroe sma foe a tin-lo kownoekondre foe noordsei ben poti, èn foe san a e memre wi na ini a ten disi?
9 A tra toemoesi aparti fesa di skrifi na ini bijbel, ben hori baka a tiri foe a godelowsoe kownoe Akas, di ben tapoe a tempel èn ben meki a kownoekondre Juda fadon komoto na bribi. A sma di ben tron kownoe baka Akas ben de a boen kownoe Hiskia. Na ini a fosi jari foe en tiri, di a ben abi 25 jari, Hiskia ben bigin wan bigi programa foe meki sani kon boen baka èn foe kenki sani. Wantewante a ben opo a tempel èn ben seti sani foe meki a tempel kon boen baka. Baka dati a kownoe ben seni brifi go na den Israèlsma di ben libi na ini a tin-lo kownoekondre Israèl na noordsei di ben de ini feantifasi, èn a ben gi den a kari foe kon èn foe hori a Paska nanga a fesa foe den Brede sondro sroedeki. Foeroe foe den ben kon, ala di den kompe foe den ben spotoe den. — 2 Kroniki 30:1, 10, 11, 18.
10 A fesa ben waka boen? Bijbel e froeteri: „Na so den manpikin foe Israèl di ben de na Jerusalem, ben hori a fesa foe den brede sondro sroedeki nanga bigi prisiri seibi dei langa; èn ala dei den Leifisma nanga den priester ben tjari prèise kon gi Jehovah nanga pokoesani di prei tranga, ija, gi Jehovah” (2 Kroniki 30:21). Dati ben de troetroe wan moi eksempre di den Israèlsma dati ben poti gi a pipel foe Gado na ini a ten disi, di foeroe foe den e kisi foe doe nanga gens èn e rèis wan langa pasi foe de na den kongres!
11 Foe eksempre, loekoe dri foe den „A gi di sma e gi densrefi na ini a dini foe Gado”-distriktkongres di ben hori na Polen na ini 1989. Bigi groepoe sma di ben kon foe san ben de Rosia fosi èn foe tra kondre foe Owstoe-Europa pe a wroko foe Jehovah Kotoigi ben tapoe na a ten dati, ben de na mindri den 166.518 sma di ben de na den kongres. „A ben de a fosi leisi gi son sma di ben de na den kongres disi,” na so a boekoe Jehovah’s Getuigen — Verkondigers van Gods Koninkrijkb e froeteri, „taki den ben de na wan bigi konmakandra foe moro leki 15 noso 20 sma foe a pipel foe Jehovah. Den ati ben foeroe nanga warderi di den ben loekoe den tin doesoen tron tindoesoen sma di ben de na ini den stadion èn ben begi makandra nanga den èn ben singi prèisesingi gi Jehovah leki wán man.” — Bladzijde 279.
12. San ben meki taki a fesa heimarki ben de na ondro a tiri foe kownoe Josia?
12 Baka a dede foe Hiskia, den sma foe Judea ben fadon go baka ini falsi anbegi na ondro den kownoe Manase nanga Amon. Baka dati a tiri foe wan tra boen kownoe ben kon, a jongoe Josia, di ben handri nanga deki-ati foe meki a troe anbegi kon boen baka. Di Josia ben abi 25 jari, dan a ben gi a komando taki a tempel ben moesoe meki kon boen baka (2 Kroniki 34:8). Di den ben e meki a tempel kon boen baka, dan den ben feni a Wet di Moses ben skrifi, na ini a tempel. Den sani di kownoe Josia ben leisi na ini a Wet foe Gado, ben naki en ati srefisrefi èn a ben seti sani foe meki a Wet leisi gi a heri pipel (2 Kroniki 34:14, 30). Baka dati, akroederi den sani di ben skrifi na ini a Wet, dan a ben orga sani foe hori a Paska. A kownoe ben poti wan moi eksempre toe foe di a ben gi foeroe sani gi a fesa. Bijbel e froeteri san ben de a bakapisi foe dati: „Noiti ete so wan paska ben hori na Israèl sensi den dei foe a profeiti Samuèl.” — 2 Kroniki 35:7, 17, 18.
13. Na san den fesa di Hiskia nanga Josia ben hori e memre wi na ini a ten disi?
13 Den sani di Hiskia nanga Josia ben kenki e gersi a meki di a troe anbegi meki kon boen baka na wan toemoesi moi fasi, wan sani di feni presi na mindri troe kresten sensi Jesus Krestes ben tron kownoe na ini 1914. A meki di sani meki kon boen baka na ini a ten disi abi en gron tapoe san skrifi na ini a Wortoe foe Gado, neleki fa a ben de spesroetoe nanga den sani di Josia ben kenki. Èn, leki wan sani di e gersi den dei foe Hiskia nanga Josia, a meki di sani meki kon boen baka na ini a ten disi de foe si na den bigi konmakandra nanga kongres pe den ben poti prakseri tapoe den span sani di tjari kon na krin foe bijbel profeititori èn tapoe a fiti foe bijbel gronprakseri na a joisti ten. Boiti den okasi disi pe den ben kisi leri, den bigi nomroe foe sma di ben teki dopoe ben gi prisiri toe. Neleki den Israèlsma di ben abi berow na ini den dei foe Hiskia nanga Josia, na so den njoen sma di ben teki dopoe, libi den godelowsoe doe foe krestenhèit nanga a tra pisi foe Satan en grontapoe. Na ini 1997 moro leki 375.000 sma ben teki dopoe leki wan simbôl foe a gi di den gi densrefi abra na a santa Gado, Jehovah — wan gemiddelde foe moro leki 1000 sma wán dei.
Baka a katibo
14. San ben meki taki wan fesa heimarki ben de na ini 537 b.G.T.?
14 Baka a dede foe Josia, a nâsi ben drai go baka na lagi falsi anbegi. Te foe kaba, na ini 607 b.G.T., Jehovah ben strafoe en pipel foe di a ben tjari a legre foe Babilon teige Jerusalem. Den ben pori a foto nanga en tempel, èn no wan sma ben libi na ini a kondre moro. Baka dati den djoe ben de 70 jari na ini katibo na Babilon. Dan Jehovah ben gi wan djoe fikapisi di ben abi berow, krakti baka, èn den ben drai go baka na a Pramisi Kondre foe meki a troe anbegi kon boen baka. Den ben doro na a pori foto Jerusalem na ini a di foe seibi moen foe a jari 537 b.G.T. A fosi sani di den ben doe ben de foe seti wan altari foe tjari den aladei srakti-ofrandi doronomo soleki fa a ben skrifi na ini a Wetfroebontoe. A sani dati ben kon na a joisti ten gi wan tra prenspari fesa. „Baka dati den ben hori a wiwirikampoe-fesa akroederi den sani di skrifi.” — Esra 3:1-4.
15. Sortoe wroko ben de na fesi foe a fikapisi di ben kon boen baka na ini 537 b.G.T., èn fa wan srefi sortoe situwâsi ben de na ini 1919?
15 Wan bigi wroko ben de na fesi foe den katiboman disi di ben drai kon baka — a bow di den ben moesoe bow a tempel foe Gado nanga Jerusalem nanga den skotoe foe en baka. Den ben kisi foeroe gens foe den djaroesoe birtisma. Di den ben e bow a tempel, dan a ben de wan „dei foe den pikin sani” (Sakaria 4:10). A situwâsi ben gersi a situwâsi foe den getrow salfoe kresten na ini 1919. Na ini a jari dati di warti foe memre, den ben kon fri foe katibo na jejefasi na Babilon a Bigiwan, a grontapoemakti foe falsi relisi. Den ben de soso wan toe doesoen sma nomo èn ben tanapoe na fesi wan grontapoe di ben de ini feantifasi nanga den. Den feanti foe Gado ben sa man tapoe a go di a troe anbegi e go na fesi? A piki tapoe na aksi dati e memre wi na den lasti toe fesa di den ben hori èn di skrifi na ini den Hebrew Boekoe foe bijbel.
16. San ben de prenspari foe wan fesa na ini 515 b.G.T.?
16 Te foe kaba den ben bow a tempel baka na ini a moen Adar 515 b.G.T., biten gi a fesa foe Nisan na ini a lente. Bijbel e froeteri: „Den ben hori a fesa foe den brede sondro sroedeki nanga prisiri seibi dei langa; bika Jehovah ben meki den de nanga prisiri, èn a ben drai na ati foe a kownoe foe Asiria go na den foe tranga den anoe foe den ini a wroko foe na oso foe a troe Gado, a Gado foe Israèl.” — Esra 6:22.
17, 18. (a) Sortoe fesa heimarki den ben doro na ini 455 b.G.T.? (b) Fa wi de na ini wan srefi sortoe situwâsi na ini a ten disi?
17 Siksitenti jari baka dati, na ini 455 b.G.T., den ben doro wan tra heimarki. A Wiwirikampoe-fesa foe a jari dati ben de wan marki foe a kaba foe a bow di den ben bow den skotoe foe Jerusalem baka. Bijbel e froeteri: „A heri gemeente foe den wan di ben kon baka foe a katibo, ben meki wiwirikampoe, èn den ben go tan na ini den wiwirikampoe; bika den manpikin foe Israèl no ben doe na a fasi dati sensi den dei foe Josua, a manpikin foe Nun, te leki a dei dati, so taki prisiri pasa marki ben kon de.” — Nehemia 8:17.
18 A meki di a troe anbegi foe Gado ben meki kon boen baka ala di den ben kisi foe doe nanga hebi gens, ben warti troetroe foe memre! A situwâsi na ini a ten disi de a srefi. Ala di sma froefolgoe den èn den kisi foeroe gens, tokoe a bigi wroko foe preiki a boen njoensoe foe Gado en Kownoekondre doro na den moro farawe presi foe grontapoe, èn den kroetoe boskopoe foe Gado meki bekènti na ala sei (Mateus 24:14). A lasti seigelmarki di poti na tapoe a fikapisi foe den 144.000 salfoewan e kon krosibei. Moro leki feifi miljoen foe den „tra skapoe” kompe foe den, tjari kon makandra komoto na ala den nâsi na ini „wan ipi” nanga a salfoe fikapisi (Johanes 10:16; Openbaring 7:3, 9, 10). Dati na troetroe wan moi kontroe foe a sani di a Wiwirikampoe-fesa ben prenki na fesi! Èn a bigi wroko disi foe tjari sma kon makandra sa go doro na ini a njoen grontapoe, te miljardmiljard sma di sa kisi wan opobaka sa kisi a kari foe hori na agersi Wiwirikampoe-fesa nanga den. — Sakaria 14:16-19.
Den fesa na ini a fosi jarihondro foe wi G.T.
19. San ben meki taki a Wiwirikampoe-fesa foe 32 G.T. ben de aparti?
19 Sondro tweifri den fesa pe a Manpikin foe Gado, Jesus Krestes, ben go, ben de na mindri den moro aparti fesa di skrifi na ini bijbel. Foe eksempre, loekoe di Jesus ben de na a Wiwirikampoe-fesa na ini a jari 32 G.T. A ben gebroiki na okasi dati foe leri sma den prenspari waarheid èn a ben teki wortoe foe den Hebrew Boekoe foe bijbel foe horibaka gi a leri foe en (Johanes 7:2, 14, 37-39). Wan sani di ben de doronomo na a fesa disi, ben de a gwenti foe leti fo bigi kandratiki ini wan inisei fesi djari foe a tempel. A sani disi ben meki toe taki den sma ben prisiri nanga den sani di ben doe na a fesa di ben go doro te na neti joeroe. Soleki fa a sori, dan Jesus ben sori go na den bigi leti disi di a ben taki: „Mi na a leti foe grontapoe. A sma di e waka na mi baka, no sa waka na ini doengroe kwetikweti, ma sa abi a leti foe libi.” — Johanes 8:12.
20. Foe san ede a Paskafesa na ini 33 G.T. ben de aparti?
20 Baka dati a Paska nanga a fesa foe den Brede sondro sroedeki foe a prenspari jari 33 G.T. ben kon. Na a Paskadei dati, den feanti foe Jesus ben kiri en èn a ben tron na agersi Pikin Skapoe foe a Paska, di dede foe teki „a sondoe foe grontapoe” tjari gowe (Johanes 1:29; 1 Korentesma 5:7). Dri dei baka dati, tapoe 16 Nisan, Gado ben opo Jesus baka nanga wan jeje skin di no man dede. A sani disi ben kroederi nanga na ofrandi foe den fosi froktoe foe a gerst di den ben koti, soleki fa a Wet ben taki. So boen, Masra Jesus di kisi wan opobaka, ben tron „a fosi froktoe foe den wan di dede”. — 1 Korentesma 15:20.
21. San ben pasa na a Pinksterfesa na ini 33 G.T.?
21 A Pinksterfesa foe 33 G.T. ben de wan troetroe aparti fesa. Na a dei disi, foeroe djoe nanga proselietsma ben kon makandra na Jerusalem, so srefi so wan 120 foe den disipel foe Jesus. Ala di den ben e hori a fesa, dan Masra Jesus Krestes, di kisi wan opobaka, ben kanti a santa jeje foe Gado kon na tapoe den 120 sma (Tori foe den Apostel 1:15; 2:1-4, 33). Na a fasi dati den ben kisi salfoe èn ben tron a njoen nâsi foe Gado di a froekisi nanga jepi foe a njoen froebontoe foe san Jesus Krestes de a mindriman. Na a ten foe a fesa dati, a djoe gran-priester ben òfer toe brede di abi sroedeki na Gado, di ben meki foe a fosi froktoe foe a tarwe di den ben koti (Lefitikus 23:15-17). Den brede disi di abi sroedeki e prenki den 144.000 onvolmaakti sma di Jesus ’ben bai gi Gado’ foe dini leki „wan kownoekondre nanga priester . . . foe tiri grontapoe leki kownoe” (Openbaring 5:9, 10; 14:1, 3). Den toe brede di abi sroedeki, kan prenki so srefi a troe tori taki den tiriman disi na hemel e kon foe toe groepoe foe a sondoe libisma famiri, djoe nanga heiden.
22. (a) Foe san ede kresten no e hori den fesa foe a Wetfroebontoe? (b) San wi o loekoe na ini a tra artikel?
22 Di a njoen froebontoe ben bigin wroko na a Pinksterfesa foe 33 G.T., dan a ben wani taki dati na owroe Wetfroebontoe no ben abi waarde moro na ini na ai foe Gado (2 Korentesma 3:14; Hebrewsma 9:15; 10:16). Dati no wani taki dati den salfoe kresten de sondro wet. Den e kon na ondro a wet foe Gado di Jesus Krestes ben leri den èn di skrifi na tapoe na ati foe den (Galasiasma 6:2). Foe dati ede, kresten no e hori den dri alajari fesa di de wan pisi foe na owroe Wetfroebontoe (Kolosesma 2:16, 17). Ma tokoe wi kan leri foeroe sani foe a fasi fa foetoeboi foe Gado di libi bifo a kresten ten, ben si den fesa foe den nanga den tra konmakandra foe anbegi Gado. Na ini wi tra artikel, wi sa loekoe eksempre di seiker sa boeweigi ala sma foe froestan taki a de fanowdoe foe de doronomo na den kresten konmakandra.
[Foetoewortoe]
a Loekoe so srefi Inzicht in de Schrift, di a Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. tjari kon na doro, Pisi 1, bladzijde 675, kolom 1, paragraaf 1 nanga 3, ondro „Feest”.
b A Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. tjari en kon na doro.
Aksi foe loekoe sani sjatoe baka
◻ San ben de a marki foe den dri bigi fesa foe Israèl?
◻ San ben de krin foe si na den fesa na ini den dei foe Hiskia nanga Josia?
◻ Sortoe heimarki den ben hori na ini 455 b.G.T., èn foe san ede a e gi wi deki-ati?
◻ San ben de prenspari foe a Paskafesa nanga a Pinksterfesa na ini 33 G.T.?
[Faki na tapoe bladzijde 12]
Sani di wi kan leri na ini a ten disi foe den fesa
Ala sma di ben sa wani kisi wini foe ala ten foe a zoen-ofrandi foe Jesus, moesoe libi akroederi den sani di a fesa foe den Brede sondro sroedeki e prenki. Na agersi fesa disi na a prisiri fesa di den salfoe kresten e hori foe a fri di den kon fri foe a godelowsoe grontapoe disi èn foe a fri di den kon fri foe a kroetoe di den ben kisi foe sondoe ede, nanga jepi foe a loesoe-paiman foe Jesus (Galasiasma 1:4; Kolosesma 1:13, 14). Den troetroe fesa ben hori seibi dei langa — wan nomroe di gebroiki na ini bijbel foe agersi wan sani di no e mankeri noti na jejefasi. Na agersi fesa e tan so langa a salfoe kresten gemeente e tan na grontapoe èn a fesa moesoe hori nanga „opregtifasi nanga waarheid”. Dati wani taki dati den moesoe de na ai doronomo gi na agersi sroedeki. Den gebroiki sroedeki na ini bijbel foe agersi kroektoe leri, hoigrifasi nanga ogridoe. Den troe anbegiman foe Jehovah moesoe sori taki den no wani si so wan sroedeki na ai, èn den no moesoe gi pasi meki a sroedeki dati pori a libi foe den èn den no moesoe gi pasi meki a sroedeki dati pori a soifrifasi foe a kresten gemeente. — 1 Korentesma 5:6-8; Mateus 16:6, 12.
[Prenki na tapoe bladzijde 9]
Den ben òfer wan bosoe njoen gerst di den ben koti, ibri jari tapoe 16 Nisan, a dei di Jesus ben kisi wan opobaka
[Prenki na tapoe bladzijde 10]
Kande Jesus sori go na den leti foe a fesa di a ben kari ensrefi „a leti foe grontapoe”