12 „Hurudu”—Te wan sma abi seks na iniwan fasi di no fiti
Mt 5:32—Grikitongo: πορνεία (porneya); Latijntongo: fornicatio
A Griki wortu porneya wani taki furu sani. Bauer, blz. 693 e taki dati a wortu porneya wani taki „hurulibi, wan libi di no krin, hurudu, èn a abi fu du nanga seks di sma abi na iniwan fasi di no fiti”.
A wortubuku Theological Dictionary of the New Testament, Pisi VI, blz. 592 e taki fu den sani di Yesus taki na ini Mt 5:32 nanga 19:9: „πορνεία [porneya] abi fu du nanga seks di sma abi nanga tra sma boiti a trowpatna fu den.” Fu dati ede Bijbel e gebroiki a wortu porneya te a e taki fu sma di trow. A srefi wortubuku e taki na tapu blz. 594 fu Ef 5:3, 5. A e taki dati Paulus „e frustan taki a no ala sma man basi den seksfiri fu den, soleki fa a skrifi na 1Kor 7:7. Efu wan man [di no trow] no man [basi den seksfiri fu en], èn a no wani du hurudu fu di dati na wan ogri sani, dan a musu trow soleki fa Gado taki èn soleki fa skrifi na 1Kor 7:2”. Fu dati ede, Bijbel e gebroiki a wortu porneya sosrefi te sma di no trow abi seks nanga makandra, noso te den abi seks na tra fasi di no fiti.—Luku 1Kor 6:9.
Na ini 1906, B. F. Westcott, di yepi skrifi a Griki tekst fu Westcott nanga Hort, tyari a buku Saint Paul’s Epistle to the Ephesians kon na doro na ini Londen nanga New York. Na tapu blz. 76 a e taki fu Ef 5:3 èn a e sori den difrenti sani di a wortu porneya wani taki na ini Bijbel. A e taki: „A wortu disi abi fu du nanga seks di sma abi na iniwan fasi di no fiti, (I) sutadu: Hos. ii. 2, 4 (LXX.); Mat. v. 32; xix. 9; (2) te sma trow na wan fasi di no e kruderi nanga wèt, I Kor. v. I; (3) hurudu, soleki fa sma e frustan a wortu disi moro furu èn soleki fa a skrifi na ini a tekst disi [Ef 5:3].” A de krin taki a pisi „soleki fa sma e frustan a wortu disi moro furu”, abi fu du nanga a fasi fa sma na ini a ten disi e si a tori. Sobun, den e denki taki a wortu disi abi fu du soso nanga sma di no trow.
Na son presi na ini den Kresten Griki Buku fu Bijbel, wi kan frustan a wortu porneya na wan agersi fasi tu. ZorellGr e sori na tapu blz. 1106 taki te a wortu porneya gebroiki na agersi fasi, a wani taki: „te sma gowe libi a tru bribi, awansi den drai baka krinkrin gi a bribi, noso gi wan tu leri fu a bribi nomo; te sma drai baka gi a wan-enkri tru Gado Yahve fu go dini falsi gado [4Kw 9:22; Yer 3:2, 9; Ho 6:10 nanga tra tekst. Disi de so, bika a ben de leki Gado nanga en pipel ben trow na agersi fasi]: Opb 14:8; 17:2, 4; 18:3; 19:2.” (A skrifiman poti den aka èn a skrifi den wortu skoinsi; na ini a Septuaginta Bijbel 4Kw e kruderi nanga 2Kw na ini a Hebrew Bijbel di den Masoreetsma skrifi.)
Na ini den Griki Buku fu Bijbel a wortu porneya ben skrifi na ini den 25 tekst disi: Mt 5:32; 15:19; 19:9; Mr 7:21; Yoh 8:41; Tor 15:20, 29; 21:25; 1Kor 5:1, 1; 6:13, 18; 7:2; 2Kor 12:21; Ga 5:19; Ef 5:3; Kol 3:5; 1Te 4:3; Opb 2:21; 9:21; 14:8; 17:2, 4; 18:3; 19:2.
Wan tra wortu di abi fu du nanga a wortu disi na porneyo. A Nyun-Grontapuvertaling vertaal en leki „libi wan hurulibi” noso „du hurudu” èn a skrifi na ini den aiti tekst disi: 1Kor 6:18; 10:8, 8; Opb 2:14, 20; 17:2; 18:3, 9.
Wan tra wortu di abi fu du nanga a wortu disi na ekporneyo. A Nyun-Grontapuvertaling e vertaal en leki „prisiri fu du hurudu”. A skrifi wán leisi nomo na Yudas 7.
Ete wan tra wortu di abi fu du nanga a wortu disi na porne. A Nyun-Grontapuvertaling e vertaal en leki „huru-uma”. A skrifi na ini den 12 tekst disi: Mt 21:31, 32; Lu 15:30; 1Kor 6:15, 16; Heb 11:31; Yak 2:25; Opb 17:1, 5, 15, 16; 19:2.
Wan tra wortu di abi fu du nanga a wortu disi na pornos. A Nyun-Grontapuvertaling vertaal en leki „huruman”, noso „sma di e huru”. A skrifi na ini den tin tekst disi: 1Kor 5:9, 10, 11; 6:9; Ef 5:5; 1Ti 1:10; Heb 12:16; 13:4; Opb 21:8; 22:15. Na tapu bladzijde 1450 fu a wortubuku A Greek-English Lexicon, wi e leisi taki a wortu disi wani taki „wan boi di mansma e gebroiki fu abi seks nanga en, wan sma di abi seks na iniwan fasi di no fiti, wan sma di e du hurudu, wan sma di e dini falsi gado”.