Kisi winimarki foe leisi bijbel ibri dei
„Kolokoe a man . . . [di] e feni prisiri na ini a wet foe Jehovah, èn na ini en wet a e leisi nanga wan safri sten dei nanga neti.” — PSALM 1:1, 2.
1. (a) Sortoe marki di de bekènti srefisrefi, de foe si na wán sei foe wan drukkerij gebow, na a edekantoro gi a heri grontapoe foe a Waktitoren Genootschap? (b) Fa wi kan kisi wini te wisrefi e hori a froemane dati na prakseri?
„LEISI GADO WORTOE, A SANTA BIJBEL, IBRI DEI.” Na ini bigi letter, den wortoe disi de foe si na a wán sei foe wan gebow pe den e druk bijbel nanga poeblikâsi di gron tapoe bijbel, na a Watchtower Bible and Tract Society na Brooklyn, New York. A froemane dati no de soso foe grontapoe sma di e si a marki dati. Jehovah Kotoigi e froestan taki densrefi moesoe teki den sani disi na wan serjoesoe fasi. Den sma di e leisi bijbel doronomo èn di e fiti en persoonlijk na ini den libi, e kisi winimarki foe den leri, foe den piri-ai, foe a poti di bijbel e poti sani kon reti, nanga foe a tranga leri na ini regtfardikifasi di a e gi. — 2 Timoteus 3:16, 17.
2. Fa brada Russell ben poti krakti na tapoe a de di a leisi foe bijbel de prenspari?
2 Jehovah Kotoigi e warderi srefisrefi den jepisani di den abi foe studeri bijbel, èn so srefi A Waktitoren toe, èn den e gebroiki den disi doronomo. Ma den sabi taki no wan foe den jepisani disi e teki a presi foe bijbel srefi. Na ini a jari 1909, Charles Taze Russell, a fosi presidenti foe a Watch Tower Bible and Tract Society, ben skrifi gi den sma di e leisi a Watch Tower tijdschrift: „No frigiti noiti taki bijbel de wi markitiki, èn taki o troe a kan de toe taki den jepisani foe wi kon foe Gado, tokoe den de ’jepisani’ èn den no de sani di e teki a presi foe bijbel.”
3. (a) Sortoe krakti „a wortoe foe Gado” abi na tapoe den sma di e opo densrefi gi dati? (b) O foeroetron den Bereasma ben e leisi èn ben e studeri den Boekoe foe bijbel?
3 Den Boekoe foe bijbel di skrifi nanga jepi foe Gado en santa jeje, abi wan dipi èn wan krakti di no wan tra boekoe abi. „A wortoe foe Gado de na libi èn a abi krakti, èn a srapoe moro leki wan feti-owroe di e koti na ala toe sei èn a e soetoe go srefi so fara taki a e prati sili nanga jeje, èn skroefoe nanga a fatoe foe den, èn a kan si san na ati e prakseri èn san a wani” (Hebrewsma 4:12). Nanga waran a disipel Lukas ben prèise den sma foe Berea, foe di a ben kari den leki sma di ben „abi moro boen-ati”. Den Bereasma no ben teki nanga faja wawan, den wortoe di Paulus nanga en kompe Silas ben preiki, ma den ben ’ondrosoekoe den Boekoe foe bijbel finifini ala dei’ toe, foe kon sabi fa den sani di den ben leri, ben abi den gron tapoe den Boekoe foe bijbel. — Tori foe den Apostel 17:11.
Leisi en ibri dei
4. Ofoeroe tron wi moesoe leisi bijbel, soleki fa den Boekoe foe bijbel e sori?
4 Bijbel no e taki soifri omeni tron wi moesoe leisi en. Ma a e skrifi foe a rai di Jehovah ben gi Josua taki a moesoe ’leisi nanga wan safri sten na ini a boekoe foe a wet, dei nanga neti’, so taki a kan handri na wan koni fasi èn a kan abi boen bakapisi te a e doe a toewijzing di a kisi foe Gado (Josua 1:8). A e froeteri wi taki awinsi soema ben tiri leki kownoe tapoe na Israèl foe owroeten, a ben moesoe leisi den Boekoe foe bijbel „ala den dei foe en libi” (Deuteronomium 17:19). A e taki moro fara: „Kolokoe a man de di no waka na ini a rai foe den ogriwan . . . Ma a e feni prisiri na ini a wet foe Jehovah, èn na ini en wet a e leisi nanga wan safri sten dei nanga neti” (Psalm 1:1, 2). So srefi na Evangelie di Mateus ben skrifi, e taigi wi taki di Jesus ben kakafoetoe gi a proeberi di Satan ben proeberi foe tesi En, dan a ben kari wan toe sani foe den Hebrew Boekoe foe bijbel di skrifi nanga jepi foe Gado en santa jeje, taki: „A skrifi taki: ’Sma no moesoe libi foe brede wawan, ma foe ibri wortoe di komoto na Jehovah en mofo’” (Mateus 4:4). Omeni leisi wi abi troetroe njanjan fanowdoe? Ibri dei! A de moro prenspari srefi foe teki jeje njanjan ibri dei, bika a abi krakti na tapoe den froewakti foe wi foe libi foe têgo. — Deuteronomium 8:3; Johanes 17:3.
5. Fa a leisi di wi e leisi bijbel ibri dei, kan jepi wi foe „waka na wan fasi di warti gi Jehovah”, te tesi kon na tapoe a bribi foe wi?
5 Ibri wan foe wi moesoe kisi krakti ibri dei nanga jepi foe Gado en Wortoe. Ibri dei — na oso, na wrokope, na skoro, na tapoe strati, te wi e go na wenkri, na ini wi diniwroko — tjalensi e kon na tapoe a bribi foe wi. Fa wi sa handri nanga disi? Den bijbel komando nanga den gronprakseri sa kon wantewante na ini wi froestan? Na presi taki bijbel e gi wi deki-ati foe froetrow toemoesi tapoe wisrefi, a e warskow: „Meki a sma di e denki taki a e tanapoe, loekoe boen taki a no e fadon” (1 Korentesma 10:12). A leisi di wi e leisi bijbel ibri dei, sa jepi wi foe „waka na wan fasi di warti gi Jehovah, foe plisi en dorodoro” na presi taki wi e gi grontapoe a pasi foe kwinsi wi na ini den fasi foe den. — Kolosesma 1:9, 10; Romesma 12:2.
A de fanowdoe foe leisi bijbel ibri tron baka
6. Foe san ede a boen foe leisi bijbel ibri tron baka?
6 A leisi di wi e leisi bijbel, e difrenti srefisrefi foe a fasi fa wi e leisi wan tori boekoe. Moro foeroe foe den pôpi tori boekoe meki foe leisi wán tron nomo; te wan sma sabi a tori kaba èn a sabi toe fa a tori e kaba, dan no wan reide no de moro foe leisi a boekoe. Kontrari foe dati, awinsi omeni tron wi leisi bijbel kaba, tokoe wi e kisi foeroe winimarki te wi e leisi en baka (Odo 9:9). Gi wan sma di abi a koni foe man si sani krin, den Boekoe foe bijbel doronomo wani taki tra sani baka. Den profeititori di abi foe doe nanga den lasti dei, e naki en ati moro na ini a tori foe den sani di a si, jere èn di ensrefi ondrofeni na ini den moen di pasa (Danièl 12:4). Te a sma di e leisi bijbel nanga a koni foe man si sani krin, e kisi moro ondrofeni na ini a libi èn a e kakafoetoe gi problema, dan a e warderi den rai moro foeroe di kande a leisi so frafra no so langa pasa (Odo 4:18). Efoe a e kon siki srefisrefi, dan den pramisi foe bijbel foe poeroe pen èn foe tjari gosontoe kon baka, sa wani taki moro foeroe gi en leki oiti bifo. Te krosibei mati noso memre foe na osofamiri dede, dan a pramisi foe na opobaka e warti moro foeroe.
7. San ben sa jepi wi te wi o teki wan njoen frantiwortoe na ini a libi, èn foe san ede?
7 Kande joesrefi leisi bijbel èn ben fiti den rai foe en wan toe jari kaba na ini joe libi. Ma kande joe e teki njoen frantiwortoe na ini joe libi now. Joe e meki plan foe go trow? Joe o tron wan mama noso wan papa? Joe kisi a frantiwortoe ini a gemeente leki wan owroeman noso wan dinari ini a diniwroko? Joe tron wan foeroeten preikiman di kisi moro okasi foe preiki èn foe gi leri? O boen a ben sa de foe leisi a heri bijbel ete wan tron, ala di joe e hori den njoen frantiwortoe dati na prakseri! — Efeisesma 5:24, 25; 6:4; 2 Timoteus 4:1, 2.
8. Fa a kenki di den situwâsi e kenki, kan sori taki a de fanowdoe foe leri moro foe sani di wi ben prakseri fosi taki wi ben sabi den kaba?
8 Kande na ini a ten di pasa, joe ben sori den froktoe foe a jeje heri boen (Galasiasma 5:22, 23). Ma kande den situwâsi foe joe di kenki, kan meki joe kon si taki joe moesoe leri moro foeroe foe den eigifasi disi foe Gado. (Teki gersi Hebrewsma 5:8.) Wan owroeman di ben rèis, ben feni taki a ben de fanowdoe foe libi a spesroetoe diniwroko foe en foe go sorgoe gi a papa nanga mama foe en di ben kon owroe, èn a ben taki: „Mi ben gwenti foe prakseri taki mi ben doe boen ini a sori di mi ben sori den froktoe foe a jeje. Now mi e firi leki mi e bigin na a bigin baka.” Na so a kan de toe nanga den masra èn nanga den wefi di den trowpatna foe den e pina na ondro serjoesoe siki na skinsei noso na emotioneelsei, èn den kan feni taki te den e sorgoe persoonlijk gi den patna foe den, dan wawan leisi stress kan meki taki a patna di siki e handri na wan fasi di e meki den lasi-ati. A leisi di den e leisi bijbel doronomo, na wan fonten foe foeroe trowstoe nanga jepi.
O ten wi ben sa kan leisi bijbel
9. (a) San kan jepi wan sma di abi toemoesi foeroe foe doe, foe feni ten foe leisi bijbel ibri dei? (b) Foe san ede a de spesroetoe prenspari gi owroeman foe leisi a Wortoe foe Gado?
9 A no de foe taki, dati gi sma di abi toemoesi foeroe foe doe kaba, a de wan tjalensi foe feni ten foe doe wan tra sani ete na wan doronomo fasi. Ma wi kan kisi wini foe na eksempre foe Jehovah. Bijbel e tjari kon na krin taki a e doe sani na ’fasti ten’ (Genesis 21:2; Exodus 9:5; Lukas 21:24; Galasiasma 4:4). Te wi e warderi o prenspari a de foe leisi Gado Wortoe doronomo, dan dati kan jepi wi foe poti wan ten gi dati na ini wi schema foe ibri dei (Efeisesma 5:15-17). Spesroetoe owroeman moesoe poti ten na wan sei foe leisi bijbel doronomo, so taki a rai di den e gi sa abi en gron krinkrin na tapoe bijbel gronprakseri, èn so taki a jeje di den e sori sa prenki „a koni foe tapoesei”. — Jakobus 3:17; Titus 1:9.
10. O ten den sma di e leisi bijbel ibri dei, e feni ten foe leisi en?
10 Foeroe sma di man hori densrefi na wan persoonlijk programa foe leisi bijbel, e doe dati froekoe mamanten bifo den e bigin nanga den ala dei wroko. Trawan feni taki den kan doe en na wan fasti fasi tapoe wan tra ten. Bijbel cassette (pe a de foe kisi) e jepi sma di e rèis foe a wan presi go na a trawan, foe meki boen gebroiki foe a ten te den e rèis, èn wan toe Kotoigi e arki den cassette ala di den e doe ala-dei wroko na oso. Wan toe programa di abi boen bakapisi gi difrenti Kotoigi na Europa, Afrika, Noord Amerika, Zuid Amerika, nanga den Owstoe kondre, de foe si tapoe den bladzijde 17 nanga 18, na ini na artikel „O ten den e leisi en èn fa den e kisi wini foe en”.
11. Fa tokoe wi man foe leisi bijbel ibri dei, ala di wi abi pikinso ten nomo foe leisi?
11 A moro prenspari sani, no de omeni ten joe e gebroiki foe leisi bijbel na wan bepaalde okasi, ma taki joe e doe en doronomo. Kande joe feni taki a e gi wini te joe e sidon èn e leisi wán joeroe noso moro, èn e ondrosoekoe sani moro fara, ala di den sani di joe e leisi abi joe prakseri dorodoro. Ma a schema foe joe e gi joe pasi foe doe dati doronomo? A no ben sa moro boen foe leisi 15 miniti noso srefi 5 miniti ibri dei, na presi foe gi pasi taki foeroe dei e pasa sondro taki joe leisi bijbel? Teki a bosroiti gi joesrefi foe leisi bijbel ibri dei. Dan doe moro na tapoe a leisi di joe e leisi bijbel, foe di joe e ondrosoekoe sani moro dipi efoe a kan.
Difrenti fasi foe leisi bijbel
12. Sortoe programa foe leisi bijbel, den njoen memre foe a Bethelfamiri nanga den studenti foe Gilead abi?
12 Difrenti fasi de fa sma kan leisi bijbel. A e gi winimarki te joe e leisi en foe Genesis te go miti Openbaring. Den e aksi foe ala memre foe a Bethel famiri na heri grontapoe, di e dini na a edekantoro gi a heri grontapoe noso na wan foe den bijkantoro foe a genootschap, foe den leisi a heri bijbel na ini a fosi jari te den e dini na Bethel. (Dati wani taki moro foeroe taki den e leisi dri te go miti feifi kapitel na ini wan dei, dati e anga foe o langa den kapitel de, noso fo te go miti feifi bladzijde ibri dei.) Studenti foe a Wachttoren-Bijbelschool Gilead, moesoe leisi a heri bijbel toe, bifo den komoto na a skoro. A de a froewakti taki disi sa jepi den foe meki a leisi di den e leisi bijbel ibri dei, tron wan pisi foe den libi.
13. Sortoe marki wi e rikomanderi gi den Kotoigi di dopoe no so langa pasa?
13 A e gi winimarki gi Kotoigi di dopoe no so langa pasa, foe poti a marki gi densrefi foe leisi a heri bijbel. Na ini 1975, na a ten di wan jonkoeman ben sreka ensrefi foe dopoe, dan wan owroeman ben aksi a jonkoeman disi na Fransikondre, efoe a ben abi wan troetroe programa foe leisi bijbel. Foe sensi a ten dati, a jonkoeman ben leisi a heri bijbel ibri jari, moro foeroe a ben e doe disi na mamanten bifo a e go na wroko. A e taki foe den bakapisi: „Mi kon sabi Jehovah moro boen. Mi man si fa ala sani di a e doe abi foe doe nanga a prakseri foe en, èn fa a e handri te problema e opo ede kon. Mi e si taki Jehovah de regtfardiki èn na a srefi ten a de boen na ini ala sani di a e doe.”
14. (a) San de fanowdoe foe bigin nanga wan programa foe leisi bijbel persoonlijk, èn doronomo? (b) San ben sa kan jepi wi foe memre na algemeen overzicht foe ibri bijbel boekoe di wi e leisi?
14 Joe leisi a heri bijbel kaba? Efoe a no de so, dan a de now wan boen ten foe bigin. Meki wan troetroe programa, èn hori joesrefi na dati. Bosroiti omeni bladzijde noso omeni kapitel joe wani leisi ibri dei, noso loekoe nomo o langa joe o leisi èn o ten. A no ala sma o leisi a heri bijbel na ini wán jari, ma a prenspari sani na foe leisi Gado Wortoe doronomo, èn foe doe dati ibri dei efoe a kan. Te joe e leisi bijbel, dan kande joe feni taki a kan de wan jepi gi joe foe gebroiki son verwijs-boekoe foe meki joe froestan na algemeen overzicht foe a tori. Efoe joe abi Hulp tot begrip van de bijbel na ini a tongo foe joe, dan bifo joe e bigin leisi wan spesroetoe bijbelboekoe, loekoe a pisi baka di e taki sjatoe foe den edeprakseri foe a bijbelboekoe dati di gi na ini a Hulp-boekoe.a Loekoe spesroetoe den edeprakseri di skrifi nanga fatoe letter na ini na overzicht. Na a srefi fasi joe kan gebroiki a moro finifini overzicht di gi na ini a boekoe „De gehele schrift is door God geïnspireerd èn nuttig” (Ala den Boekoe foe bijbel skrifi nanga jepi foe Gado santa jeje èn den boen).b
15. (a) Sortoe idea di de na tapoe den bladzijde 14 nanga 15 ben kan jepi joe foe leisi bijbel moro betre? (b) Na tapoe sortoe prenspari sani wi moesoe poti moro prakseri, na presi foe meki a de nomo wan gwenti foe leisi wan bepaalde nomroe foe bladzijde?
15 A e gi winimarki te joe e leisi bijbel doronomo, ma joe no moesoe tron wan sma di e leisi soso leki wan gwenti. No leisi wan toe bladzijde ibri dei, foe kan taki nomo dati joe ben leisi a heri bijbel ibri jari. Soleki fa a sori ini a boksoe di nen „Idea foe leisi joe bijbel moro betre” (bladzijde 16 nanga 17), dan foeroe fasi de foe leisi bijbel èn foe njan boen foe dati. Awinsi sortoe fasi joe e gebroiki, joe moesoe sorgoe taki a froestan foe joe èn so srefi joe ati toe e kisi njanjan.
Froestan san joe e leisi
16. Foe san ede a de prenspari foe teki ten foe prakseri dipi foe den sani di wi ben leisi?
16 Di Jesus ben e gi leri na den disipel foe en, a ben poti krakti taki a de prenspari foe den froestan san a ben taki. A no ben de prenspari nomo foe froestan den sani na ede, ma foe den „froestan en nanga den ati”, so taki den ben kan fiti den na ini den libi (Mateus 13:14, 15, 19, 23). A de prenspari gi Gado san wan sma de troetroe na inisei, èn disi na san na ati e sori (1 Samuèl 16:7; Odo 4:23). So boen, boiti taki wi e sorgoe taki wi e froestan san den bijbeltori e taki, dan wi moesoe prakseri dipi foe den, èn wi moesoe loekoe fa den tori disi abi foe doe nanga wi eigi libi. — Psalm 48:9; 1 Timoteus 4:15.
17. Foe sortoe difrenti sani wi ben sa kan prakseri dipi te wi e leisi den sani na ini den Boekoe foe bijbel?
17 Doe moeiti foe kon sabi den prenspari gronprakseri foe den bijbeltori, so taki joe kan fiti den na ini den situwâsi di joe e miti na ini a libi. (Teki gersi Mateus 9:13; 19:3-6.) Te joe e leisi èn e prakseri dipi foe den toemoesi moi eigifasi foe Jehovah, dan gebroiki na okasi dati foe tranga a persoonlijk matifasi di joe abi nanga Jehovah, èn foe kweki wan tranga firi na ini joesrefi foe a gi di joe gi joesrefi na ini a dini foe Jehovah. Te joe e leisi sani di abi foe doe nanga a prakseri foe Jehovah, dan loekoe san joe kan doe ini akroederi nanga disi. Te joe e leisi rai di de krinkrin, dan na presi taki joe e taigi joesrefi nomo ’Mi sabi dati kaba’, aksi joesrefi dan ’Mi e doe san a e taki? Efoe a de so, dan aksi joesrefi ’Fa mi kan doe en „moro boen?”’ (1 Tesalonikasma 4:1) Te joe e leri foe den sani di Gado e aksi foe joe, dan poti prakseri toe na tapoe den troetroe eksempre foe bijbel, foe den sma di ben libi akroederi den sani disi di Gado aksi foe den èn den sma di no ben doe dati. Loekoe foe san ede den teki a pasi dati, èn san ben de den bakapisi (Romesma 15:4; 1 Korentesma 10:11). Te joe e leisi foe a libi foe Jesus Krestes, memre taki Jesus na a sma di Jehovah ben gi a tiri foe de kownoe na tapoe heri grontapoe; gebroiki na okasi foe tranga na angri foe joe gi a njoen grontapoe foe Gado. So srefi, loekoe finifini wan toe fasi fa joe kan waka moro boen na baka na eksempre foe Gado en Manpikin. — 1 Petrus 2:21.
18. Fa wi kan hori a leisi di wi e leisi bijbel, ini balansi nanga a gebroiki di wi e gebroiki den poeblikâsi di „a getrow èn koni srafoe” gi wi foe studeri?
18 A no de foe taki, dati a leisi di joe e leisi bijbel, no moesoe kon ini a presi foe a gebroiki di joe e gebroiki den toemoesi boen poeblikâsi, di „a getrow èn koni srafoe” gi wi foe studeri. Dati na wan sani toe di Jehovah seti gi wi — wan toemoesi warti sani (Mateus 24:45-47). Doe moeiti taki a leisi di joe e leisi Gado Wortoe doronomo, abi wan toemoesi prenspari presi na ini joe libi. Efoe a kan, dan „LEISI GADO WORTOE, A SANTA BIJBEL, IBRI DEI”.
[Foetoewortoe]
a Di a Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc, tjari kon na doro.
b Di a Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc, tjari kon na doro.
Fa joe ben sa piki?
◻ Foe san ede a boen foe leisi pikinso foe bijbel ibri dei?
◻ Foe san ede wi moesoe leisi bijbel ibri tron baka?
◻ O ten na wan boen ten gi joe na ini joe eigi schema, foe leisi bijbel ibri dei?
◻ Sortoe kenki joe kan tjari kon na ini joe programa foe leisi bijbel, ala di joe e leisi bijbel ibri tron baka?
◻ Foe san ede a de toemoesi prenspari foe prakseri dipi foe den sani di wi e leisi?
[Faki na tapoe bladzijde 14, 15]
Idea foe leisi joe bijbel moro betre
(1) Foeroe sma e leisi den bijbel boekoe na a fasi fa den boekoe druk moro foeroe na ini bijbel, bigin foe Genesis te go miti Openbaring. Joe ben kan leisi den toe na a fasi fa den ben skrifi den na ini a bigin. Hori na prakseri taki bijbel abi 66 pikin boekoe na ini di skrifi nanga jepi foe Gado en santa jeje, wan bibliotheek foe Gado. Foe leisi en tra fasi, kande joe wani foe leisi wan toe foe den boekoe di e taki foe historia, baka dati wan toe di e taki moro foeroe foe profeititori, dan wan toe di de brifi di e gi rai, na presi foe leisi nomo akroederi den bladzijde. Sabi san joe leisi kaba, èn sorgoe taki joe leisi a heri bijbel.
(2) Baka te joe ben leisi wan pisi foe den Boekoe foe bijbel, dan aksi joesrefi san a e tjari kon na krin foe Jehovah, foe a prakseri foe en, a fasi fa a e doe sani; fa a moesoe abi krakti na tapoe joe eigi libi; fa joe ben kan gebroiki en foe jepi wan tra sma.
(3) Gebroiki leki wan jepi a lijst „Voornaamste gebeurtenissen tijdens Jesus’ verblijf op aarde” (den moro prenspari sani na ini Jesus libi na grontapoe), di ben kon na doro na ondro na edeprakseri „Jesus Krestes” na ini Hulp tot begrip van de bijbel (so srefi na ini „De gehele Schrift is door God geinspireerd en nuttig”), leisi den tori di de a srefi foe ibri wan foe den evangelie-tori, a wan baka a trawan. Doe moro na tapoe disi, foe di joe e loekoe den srefi pisi na ini a boekoe De grootste mens di ooit heeft geleefd (A moro bigi man di oiti ben libi).
(4) Te joe e leisi den tori foe a libi nanga a diniwroko foe Paulus na ini Tori foe den Apostel, dan leisi den brifi di abi foe doe nanga dati toe, di skrifi nanga jepi foe Gado en santa jeje. So boen, te den e taki foe den difrenti foto noso gebied pe Paulus ben preiki, dan stop èn leisi den brifi di a ben skrifi baka ten gi den kompe kresten foe en na den presi dati. A de wan jepi toe foe loekoe den presi pe a ben rèis na tapoe a karta, soleki a wan di de na a lasti bladzijde foe a Nieuwe-Wereldvertaling.
(5) Te joe e leisi Exodus te go miti Deuteronomium, dan leisi den brifi foe den Hebrewsma toe, foe man kisi wan froeklari foe foeroe foe den profeitis model. Na ondro „Wet” na ini Hulp tot begrip van de bijbel, loekoe a lijst „Enkele kenmerken van het wetsverbond” (Wan toe marki foe a wetfroebontoe).
(6) Te joe e leisi den profeitis boekoe, poti ten na wan sei foe loekoe sjatoe den historia background di abi foe doe nanga a tori, na ini bijbel. Foe eksempre, te joe e leisi a boekoe Jesaja, loekoe sjatoe san den tra boekoe e taki foe kownoe Uzziah, Jotam, Akas, nanga Hiskia, foe soema den e taki na Jesaja 1:1 (2 Kownoe, kapitel 15-20; 2 Kroniki, kapitel 26-32). Noso te joe e leisi Hagai nanga Sakaria, dan poti ten na wan sei foe loekoe sjatoe san de foe feni na ini a boekoe Esra.
(7) Teki wan boekoe foe bijbel, leisi wan pisi foe en, (kande wan kapitel), dan ondrosoekoe sani moro fara, foe di joe e gebroiki na Index van Wachttoren-publikaties noso a Watchtower Library gi computer, efoe den de foe feni na ini joe tongo. Fiti a materiaal na ini joe eigi libi. Gebroiki en na ini den lezing foe joe èn na ini a velddienst. Dan leisi wan tra pisi.
(8) Efoe wan Watch Tower poeblikâsi de di e gi komentaar na tapoe wan bijbel boekoe noso na tapoe wan pisi foe wan bijbel boekoe, dan loekoe foeroetron na ini en te joe e leisi a pisi dati foe bijbel. (Foe eksempre: gi den Heisingi, De Wachttoren foe 15 maart 1958, bladzijde 176-191; gi Esekièl, „De natiën zullen weten dat ik Jehovah ben” — Hoe?; gi Danièl, „Uw wil geschiede op aarde” noso Onze toekomstige wereldregering — Gods koninkrijk; gi Hagai nanga Sakaria, Het herstel van het paradijs voor de mensheid — door de Theocratie!; gi Openbaring, De Openbaring — Haar grootse climax is nabij!)
(9) Te joe e leisi, dan go soekoe wan toe foe den verwijstekst. Loekoe den 320 pisi foe den Hebrew Boekoe foe bijbel di skrifi langalanga na ini den Griki Boekoe foe bijbel èn den hondrohondro tra pisi na san den e sori go, èn so srefi a fasi fa den fiti. Den verwijstekst e sori go na a kontroe foe den profeititori di skrifi na ini bijbel, den finifini bodoi di abi foe doe nanga a libi foe sma èn di abi foe doe nanga den presi èn den kondre, èn den prakseri di wani taki a srefi, di kan tjari wan toe wortoe kon na krin di kande joe ben feni taki den moeilek foe froestan.
(10) Te joe e gebroiki a Nieuwe-Wereldvertaling met studieverwijzingen, efoe a de foe feni ini joe tongo, dan loekoe den foetoewortoe nanga den artikel ini na appendix di abi foe doe nanga san joe e leisi. Den e sori a gron foe san ede den gebroiki wan spesroetoe vertaling èn den tra fasi fa joe kan vertaal prenspari wortoe. Kande joe wani teki gersi toe a fasi fa den vertaal son vers na ini tra bijbel vertaling.
(11) Baka ibri kapitel di joe leisi, skrifi wan sjatoe overzicht foe a moro prenspari prakseri foe a kapitel dati. Gebroiki en leki wan fondamenti foe loekoe a kapitel sjatoe èn foe prakseri dipi.
(12) Te joe e leisi bijbel, poti marki na ondro spesroetoe tekst di joe wani memre, noso skrifi den na tapoe karta èn poti den pe joe kan si den ibri dei. Leri den na ede; prakseri dipi foe den; gebroiki den. No proeberi foe hori toemoesi foeroe na ede tapoe wan momenti, kande wán noso toe tekst ibri wiki, dan teki moro a tra ten te joe e leisi bijbel.
[Prenki na tapoe bladzijde 13]
Joe e leisi bijbel noso e arki den cassette foe en ibri dei?