Lintlha Tsa Sehlooho Tsa Selemo se Fetileng

Ntlo-khōlō ea Lipaki e Tl’o Fallela Sebakeng se Seng

Ka July 2009, Lipaki Tsa Jehova li ile tsa reka setša se seng New York, U.S.A., ka morero oa hore ntlo-khōlō e fallisetsoe moo. Setša sena sa lihekthere tse 102 se bohōle ba lik’hilomithara tse ka bang 80 ka leboea-bophirimela ho moo mehaho ea ntlo-khōlō e Brooklyn, New York, e bileng teng ho tloha ka 1909.

Basebetsi ba Bethele ba ka bang 800 ba tla lula le ho sebeletsa mehahong eo e mecha e tla akarelletsa oa liofisi, oa litšebeletso, oo ho lokisoang lintho ho oona le e mene ea bolulo. Setšeng sena ho tla hahoa musiamo o itekanetseng o tla bontša nalane ea Lipaki Tsa Jehova ea mehleng ea kajeno.

Sebaka sa lihekthere tse 18 tsa setša sena e tla ba sa mehaho, ’me se tla ’ne se be le lifate le mokhoabo. Ke libaka tse fokolang feela tseo joang bo tla lengoa ho tsona. Mohaho oo o tla hlaha hantle ka har’a sebaka seo se nang le lifate. Litsebi li ralile mehaho ka tsela e tla khona ho baballa motlakase, e leng se tla fella ka ho sireletsa tikoloho le ho fokotsa litšenyehelo tsa ho sebelisa mehaho. Ka mohlala, marulelong ho tla lengoa limela tse sa shoeng habonolo tse bileng li sa hlokeng tlhokomelo e ngata, tse tla thusa ho monya metsi a pula le ho laola thempereichara ka har’a mehaho. Tsela eo liofisi li raliloeng ka eona e tla etsa hore li chabeloe ke letsatsi. Ntho e ’ngoe e nahanetsoeng ke ho baballa metsi.

Lebaka la ho falla ke lefe? Liofisi tsa makala tse likarolong tse ling tsa lefatše li se li hatisa Libibele le lingoliloeng tse thehiloeng Bibeleng, e leng mosebetsi o neng o etsoa Brooklyn feela. Ka 2004, mosebetsi oa ho hatisa lingoliloeng le ho li romela o ile oa isoa Wallkill, New York, e bohōle ba lik’hilomithara tse ka bang 145 ka leboea-bophirimela ho Brooklyn. Ho ile ha nahanoa le ka litšenyehelo. Ho sebelisa mehaho ea khale e bileng e qalikaneng ea Brooklyn le ho e boloka e le boemong bo botle ho ja chelete e ngata. Ho fallela sebakeng seo ho tla etsa hore mehaho e be setšeng se le seng, ’me menehelo e tla sebelisoa hamolemonyana.

Liofisi Tsa Makala Lia Kopanngoa

Ho tloha ka September 2012, mosebetsi o neng o etsoa ke liofisi tsa makala tsa Lipaki Tsa Jehova tse fetang 20 o se o etsoa ke makala a maholo. Liphetoho tsena li entsoe ka mabaka a mabeli a maholo:

1. Theknoloji e nolofalitse mosebetsi. Lilemong tsa morao tjena, basebetsi ba fokotsehile makaleng a maholo ka lebaka la mekhoa e ntlafetseng ea puisano le mechine ea khatiso. Kaha joale basebetsi ba makala a maholo ba fokotsehile, ho hlahile sebaka sa bolulo bakeng sa ba bang ba neng ba sebetsa makaleng a manyenyane linaheng tse ling.

Hona joale, ho na le Lipaki tse ngata tse nang le phihlelo makaleng a maholo tse hlokomelang mosebetsi oa ho ruta Bibele. Ka mohlala, mosebetsi oa boboleli naheng ea Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua le Panama o hlokomeloa ke lekala la Mexico. Ka lebaka leo, liofisi tsa makala linaheng tseo tse tšeletseng li koetsoe. Litho tse 40 tsa lelapa la Bethele makaleng ao li isitsoe lekaleng la Mexico. Tse ling tse ka bang 95 li setse linaheng tsa habo tsona moo li ntseng li bula maliboho teng.

Ba bang linaheng tseo tsa Amerika Bohareng ba sebetsa liofising tsa phetolelo tse tlas’a lekala la Mexico. Ka mohlala, bafetoleli ba ka bang 20 ba Panama ba fetolela lingoliloeng tsa Bibele ka lipuo tsa sebakeng seo. Guatemala, Lipaki tse 16 li fetolela lingoliloeng ka lipuo tse ʼnè tsa moo. Amerika Bohareng, ho kopanngoa ha makala ho fokolitse palo ea litho tsa lelapa la Bethele ho tloha ho tse 300 ho ea ho tse ka bang 75.

2. Ho na le bo-pula-maliboho ba eketsehileng. Ka lebaka la ho kopanngoa ha makala, barab’abo rōna ba neng ba sebeletsa makaleng a manyenyane ba ka tšoareha boboleling ba litaba tse molemo. Mor’abo rōna e mong oa Afrika ea isitsoeng tšimong, o re: “Ho ikamahanya le maemo a macha e bile phephetso likhoeling tse seng kae tsa pele. Leha ho le joalo, ho ba tšebeletsong ea tšimo letsatsi le letsatsi ho ntliselitse thabo e khaphatsehang le mahlohonolo a ke keng a lekanngoa. Hona joale, ke ithuta Bibele le batho ba 20, ʼme ba bang ba bona ba tla libokeng tsa phutheho.”

Letšoao la Khale la Brooklyn.

Ka lilemo tse fetang 40, baahi ba New York City ba ’nile ba bona mongolo o moholo oa limithara tse 4,6, o mofubelu ka holim’a ntlo-khōlō ea Lipaki Tsa Jehova. Baahi ba bangata ba moo ba sheba nako le thempereichara teng.

Letšoao leo le ile la kenngoa ke eo e neng e le mong’a mohaho ona lilemong tse ka holimo ho tse 70 tse fetileng. Lipaki Tsa Jehova li ile tsa fetola letšoao leo hore le be ka tsela eo le leng ka eona kajeno ka mor’a ho reka mohaho ona ka 1969.

Letšoao lena le ’nile la ntlafatsoa ka makhetlo a mangata hore le sebetse hantle le hore oache e lule e tšoere nako. Ka bo-1985, le ile la kenyelletsa likhato tsa Celsius ho tsa Fahrenheit tse neng li se li ntse li hlaha ka ho fapanyetsana le nako.

Eboni o khona ho bona letšoao lena a le foleteng ea hae e Brooklyn ʼme o re: “Ke rata ho hlaha ka fensetere ebe ke sheba nako le thempereichara pele ke e-ea mosebetsing. Le nthusa ho tšoara nako le ho apara ka tsela e lumellanang le boemo ba leholimo.”

Na letšoao leo le tla ’ne le be moo ka lilemo tse ling tse 40? Kaha ntlo-khōlō ea Lipaki Tsa Jehova e tl’o falla, qeto eo e tla etsoa ke beng ba mohaho ba bacha.

Ho Hasa Lentsoe

Ho Etsahala Ntho e Ncha Manhattan

Ka November 2011, Lipaki Tsa Jehova li ile tsa leka mokhoa o mong oa ho paka Manhattan, e leng oa ho beha lingoliloeng litafoleng le litoroling. Li etsa sena karolong e ka boroa ea Manhattan, e leng toropo e phetheselang le ea khale ka ho fetisisa ea New York City. Sebaka sena se arotsoe likarolo tse ’nè. Karolo ka ’ngoe e na le libaka tse ’maloa moo ho nang le tafole kapa toroli e nang le lingoliloeng tsa Bibele, ’me batho ba fetang ba ka ema ebe pula-maliboho e buisana le bona. Litafole le litoroli tsena li behoa haufi le seteishene, e leng moo ho fetang batho ba likete tse mashome letsatsi le letsatsi.

Libakeng tsena batho ba ka fumana likarabo tsa Bibele lipotsong tse ngata tseo ba ipotsang tsona. Batho ba sa batleng ho ema ba ka inkela sengoliloeng seo ba tla ipalla sona hamorao. Lingoliloeng li fumaneha ka lipuo tse ngata. Haeba motho a sa fumane sengoliloeng sa puo eo a e batlang, a ka se odareloa ebe o se lata ka mor’a matsatsi a seng makae.

Batho ka kakaretso le ba boholong ba thabetse libaka tsena. Lepolesa le leng le ile la re: “Ke hobane’ng ha le liehile ho etsa see? Kannete le tšoere seo batho ba se hlokang.” Monna e mong o ile a ema ha a bona buka ea Ha e le Hantle ke Eng Seo Bibele e se Rutang? O ile a re o bone batho ba tšoere buka eo ba ntse ba e bala, ’me o ne a ipotsa hore na ba e nkile hokae. Joale oa bona hore na ba e nkile hokae.

Mohlankana e mong o ne a qetile libeke tse tšeletseng a ntse a feta tafoleng e ’ngoe letsatsi le letsatsi ha a ea mosebetsing. Qetellong o ile a ema a re, “Na le ka nthusa?” Ba neng ba hlokometse tafole eo ba ile ba mo thusa. Ba mo fa Bibele ’me ba mo bontša kamoo e ka mo thusang kateng. Batho ba thahasellang ba fetang ka tsela baa ema ebe ba bua le bona ka litaba tsa moea, ’me ka likhoeli tse robeli batho ba 1 748 ba bontšitse hore ba thabela ho ithuta Bibele. Ka June 2012, batho ba ne ba se ba fumane limakasine tse 27 934 le libuka tse 61 019 ka lebaka la bopaki ba mofuta ona.

Maqephe a Limakasine Tsa Rōna aa Fokotsoa, Palo ea Lipuo ea Eketseha

Ho qala ka January 2013, maqephe a Tsoha! le a khatiso ea batho ka kakaretso ea Molula-Qhooa a fokolitsoe hore a se hlole a ba 32 empa a be 16. Kaha boitsebiso ba limakasine tsena bo fokolitsoe, li tla fetoleloa ka lipuo tse eketsehileng. Hona joale Tsoha! e fetoleloa ka lipuo tse 98, ʼme Molula-Qhooa o fetoleloa ka tse 204. Khatiso e ithutoang ea Molula-Qhooa e tla tsoela pele e e-na le maqephe a 32.

Lihlooho tse ling tse neng li hatisoa limakasineng tsa rōna li se li hlaha Websaeteng ea www.jw.org/st feela. Lihlooho tsena li akarelletsa “Tsa Bacha,” “Seo ke Ithutang Sona ka Bibeleng” le tlaleho ea kabo ea mangolo a Sekolo sa Gileade, tse neng li hlaha khatisong ea batho ka kakaretso ea Molula-Qhooa, hammoho le sehlooho se reng “Se ka Tšohloang ke Lelapa” le se reng “Bacha Baa Botsa,” tse neng li hlaha makasineng ea Tsoha!

Ho phaella moo, ho na le lihlooho tse hlahang khafetsa Websaeteng feela tse fanang ka likarabo tse hlakileng le tse tobileng lipotsong tse mabapi le Bibele le Lipaki Tsa Jehova. Lingoliloeng tse hatisitsoeng le tsona li ka kopitsoa Inthanetheng. Batho ba sebelisang lik’homphieutha kapa lisebelisoa tse ling tsa elektronike ba ka fumana lingoliloeng tsa rōna ka lipuo tse fetang 440 Websaeteng ea www.jw.org.

Websaete ea Rōna ea Ntlafala

Likhoeling tse ’maloa tse fetileng, Lipaki Tsa Jehova tse ’maloa ntlo-khōlō e New York, li ’nile tsa ntlafatsa Websaete ea www.jw.org hore e khahle mahlo le ho feta le hore ho be bonolo ho kena ho eona ka k’homphieutha kapa ka selefouno. Ho ekelletsa moo, ho na le mabaka a mabeli a entseng hore li ntlafatse Websaete ena:

1. Ho kopanya Liwebsaete tsa rōna. Liwebsaete tse tharo tsa Lipaki Tsa Jehova li kopantsoe hore e be Websaete e le ’ngoe feela ea molao—e leng www.jw.org. Liwebsaete tse ling tse peli e leng www.watchtower.org le www.jw-media.org, ha li sa sebetsa. Hore ebe liwebsaete tsena li kopantsoe, ho entse hore ho be le websaete e le ’ngoe feela eo batho ba ka kenang ho eona ha ba batla boitsebiso bo itseng ka Lipaki Tsa Jehova. Ka mohlala, u ka khona ho bala, ho mamela kapa ho hatisa maqephe a Bibele hammoho le a lingoliloeng tse ling ka lipuo tse ngata.

2. Ho eketsa boitsebiso. Websaete ena e ntlafalitsoeng e na le likarabo tse tobileng tsa lipotso tsa Bibele hape e na le boitsebiso bo mabapi le mosebetsi oa boboleli, liofisi tsa makala, Liholo Tsa ’Muso le likopano tsa Lipaki Tsa Jehova. Karolong ea “Litaba” ho na le tlaleho ea liketsahalo tse amang barab’abo rōna lefatšeng ka bophara. Ho boetse ho na le lihlooho tse thusang malapa, bacha le bana ho ba le puisano.

Ka letsatsi, batho ba likete tse makholo ba bala lingoliloeng tsa rōna Inthaneteng. Ba kopitsa hoo e ka bang halofo ea milione ea lifaele tsa MP3, AAC, EPUB le tsa PDF kapa livideo tsa puo ea matsoho. Letsatsi ka leng, batho ba lekholo ba kōpa ho khanneloa thuto ea Bibele.

Ho Thusa Batho ba Mefuta Eohle

Bibele ea Limithara Tse Peli

Bibele ea Braille ea Phetolelo ea Lefatše le Lecha e fumaneha ka Senyesemane, Sepanishe le Setaliana, ’me e na le li-volume tse 20 ho isa ho tse 28 tse nkang bonyane sebaka sa limithara tse peli shelefong! Mefuta e meng ea Braille ha e hloke sebaka se seholo joaloka Bibele ea Braille e pampiring. Ka mohlala, mechine ea Braille e ngolang lintlha e nolofalletsa motho ea sa boneng ho nka lintlha le ho bala boitsebiso ba elektronike a sebelisa mochine o nkehang habonolo o hlahisang litlhaku tsa Braille. Batho ba sa boneng ba ka fumana lingoliloeng le ho li mamela ba thusoa ke mananeo a k’homphieutha a balang boitsebiso ka lentsoe le phahameng.

E se e le lilemo tse fetang 100 Lipaki li hlahisa likhatiso tse thehiloeng Bibeleng tse sebelisoang ke batho ba sa boneng, ’me hona joale li fumaneha ka lipuo tse 19. Le hoja batho ba sa boneng ba thahasellang likhatiso tsena ba ka li fumana ntle ho tefo, ba bangata ba etsa monehelo oa boithatelo.

Lipaki li entse lenaneo la k’homphieutha le khonang ho fetolela boitsebiso ka lipuo tse ngata tsa Braille. Ha ho se ho hlophisitsoe boitsebiso bo hatisitsoeng le litlhaku tsa Braille, lenaneo leo le bo ngola ka mongolo oa Braille. Le boetse le hlophisa boitsebiso ka tsela e nolofalletsang motho ea sa boneng ho bo bala. Lenaneo lena le tla thusa ho hatisa lingoliloeng tsa Braille, ho akarelletsa Bibele ka puo leha e le efe e nang le litlhaku tsa Braille, esita le tse sa sebeliseng lialfabeta tse tloaelehileng.

Nakong e fetileng ha ho ne ho lokolloa sengoliloeng se secha kopanong, bamameli ba ne ba bolelloa hore lingoliloeng tsa Braille li tla fumaneha hamorao. Selemong se fetileng, ofisi ea lekala ea United States e ile ea batlisisa liphuthehong hore na batho ba sa boneng ba rera ho ea likopanong life le hore na ba rata ho balla pampiring, mochineng o nkang lintlha kapa ho mamela boitsebiso mochineng.

Likopanong tseo batho ba sa boneng ba eang ho tsona ho ile ha romeloa likopi tsa Braille tse pampiring, e leng se ileng sa etsa hore ba fumane lingoliloeng tse ncha hong le batho bohle. Beke ka mor’a kopano, motho ka mong ea lakatsang ho ba le likhatiso tsa elektronike o ile a li romelloa ka e-mail.

Morali’abo rōna e mong ea sa boneng o re: “E bile tokelo e khōlō ho fumana lingoliloeng le batho kaofela. Pesaleme ea 37:4 e re Jehova o tla re fa seo lipelo tsa rōna li se kōpang. Ke seo a se entseng mafelo-bekeng ana!” Paki e ’ngoe e sa boneng e ile ea lla ea re, “Rea u leboha Jehova ka ho re tsotella hakana.”

Batho ba Likete ba Ithuta ho Bala le ho Ngola

Ka 2011, Lipaki Tsa Jehova li ile tsa thusa batho ba fetang 5 700 ho ithuta ho bala le ho ngola. Sena ke se ’nileng sa etsahala linaheng tse ling:

Ghana: Lilemong tse 25 tse fetileng, re ’nile ra thusa batho ba fetang 9 000 ho ithuta ho bala le ho ngola.

Mozambique: Lilemong tse 15 tse fetileng, batho ba ka holimo ho 19 000 ba ithutile ho bala. Moithuti e mong ea bitsoang Felizarda o re: “Ke thabela hore ebe ke se ke khona ho balla batho ba bang litemana tsa Bibele. Seo se ne se nthatafalla haholo pele.”

Solomon Islands: Ofisi ea lekala e re: “Nakong e fetileng batho ba bangata ba lulang libakeng tsa mahaeng ba ne ba sa khone ho kena sekolo. Hape, ke banana ba seng bakae feela ba neng ba isoa sekolong. Kahoo, basali ke bona bao ka ho khetheha ba ruileng molemo litlelaseng tsa ho ithuta ho bala le ho ngola. Batho ba bangata ba ile ba qala ho itšepa haholoanyane ka mor’a ho koetlisoa litlelaseng tsena.”

Zambia: Ho tloha ka 2002, batho ba ka bang 12 000 ba ntlafalitse tsebo ea bona ea ho bala le ho ngola. Agnes ea lilemo li 82 o re: “Ha ho ne ho etsoa tsebiso ea hore ho tla ba le litlelase tsa ho ithuta ho bala le ho ngola phuthehong ea heso, ke ile ka thabela ho ea ingolisa. Tlelaseng ea pele feela, ke ile ka ithuta ho ngola lebitso la ka!”

Lipina Tsa Thoriso ka Lipuo Tse Ngata

Lipaki Tsa Jehova li se li ntse li fetolela lingoliloeng tsa Bibele ka lipuo tse ka bang 600. Ho fetolela buka ea lipina tse 135 ke mosebetsi o boima haholo. Leha ho le joalo, buka e ncha ea lipina e feletseng ea Binelang Jehova e fetoletsoe ka lipuo tse 116 ka nako e ka tlaase ho lilemo tse tharo. Ho boetse ho fetoletsoe buka ea lipina tse 55 ka lipuo tse ling tse 55, ’me e ntse e fetoleloa ka lipuo tse ling tse ngata.

Bafetoleli ba lipina ba leka ho sebelisa mantsoe a utloahalang, a monate le a hopolehang habonolo. Ho feta moo, mantsoe a sebelisoang pineng ea thoriso a tlameha ho ba bonolo e le hore motho ea binang a utloisise morero le sepheo sa polelo ka ’ngoe. Lipuong tsohle, mantsoe a lokela ho tsamaisana le ’mino, ho be joalokaha eka ke mantsoe a motho ea binang.

Bafetoleli ba finyella see joang? Ho e-na le ho fetolela ka ho toba mantsoe a bukeng ea Senyesemane ea Binelang Jehova, ba ngola mantsoe a macha a fetisang molaetsa oa pina. Le hoja ba leka ho khomarela lithuto tsa Mangolo pineng ka ’ngoe, ba sebelisa mantsoe a tloaelehileng, ao ho leng bonolo ho a utloisisa le ho a hopola.

Bohato ba pele ke ho fetolela mantsoe a pina ea Senyesemane ka ho toba. Ka mor’a moo, Paki e tsebang ho ngola mantsoe a lipina e fetola mantsoe a fetoletsoeng hore a be monate empa a be le moelelo ka puo eo. Ebe bafetoleli ba hlahloba seo a se ngotseng, ba ntse ba hopola hore mantsoe ao a tlameha ho lumellana le seo Mangolo a se rutang. Le hoja ho fetolela buka ea rōna ea lipina e le mosebetsi o boima, Lipaki Tsa Jehova lefatšeng lohle li tlala thabo ha li bina lipina tsena tsa thoriso ka lipuo tsa habo tsona.

Liofisi Tsa Phetolelo

Buka ea Tšenolo e ile ea profeta hore mehleng ea rōna batlotsuoa ba tla mema batho hore ba tle ’me ba “nke metsi a bophelo ntle ho tefo.” (Tšen. 22:17) Memo ena e fetisetsoa “bathong bohle le malemeng ’ohle.” (Tšen. 7:9) Ka nako e telele, bafetoleli ba bangata ba ’nile ba sebeletsa liofising tsa makala, le haeba puo ea bona e sa buuoe sebakeng seo. Ba ne ba thatafalloa ho tseba tsela eo batho ba seng ba bua ka eona le ho finyella lipelo tsa ba balang lingoliloeng tse fetoletsoeng. Empa hona joale, bafetoleli ba bangata ba ntse ba isoa liofising tse libakeng tseo puo ea bona e buuoang ho tsona. Sena e bile tlhohonolofatso ka litsela tse ngata, joalokaha bafetoleli ba latelang ba bontša.

Mofetoleli e mong oa Semaya, Mexico, o ile a re: “Ke ile ka ikutloa joaloka semela se buselitsoeng tikolohong ea sona ea tlhaho.” Mofetoleli e mong karolong e ka boroa ea Russia o ile a re: “Ho isoa ha ofisi sebakeng seo batho ba buang puo ena ho sona ke Kanana ho bafetoleli. Puo e sebelisoang thelevisheneng, libukeng le Inthaneteng e fapana hōle le eo batho ba e sebelisang letsatsi le letsatsi. Tsela feela ea hore re fetolele ka mokhoa o utloahalang ke hore re utloe ha batho ba bua.”

Mofetoleli oa Setshiluba, Congo, o re: “Re bua puo ea rōna ha re etsa mesebetsi ea letsatsi le letsatsi, joalokaha re ea mabenkeleng, re buisana le baahelani, re le mosebetsing oa boboleli le ha re le libokeng tsa Bokreste. Ha re ithuta le ha re le tšebeletsong ea tšimo re sebelisa lingoliloeng tsa Setshiluba tseo re li fetoletseng, ’me ka tsela eo re khona ho elelloa hore na batho ba utloisisa boitsebiso boo re bo fetoletseng kapa che.”

Mofetoleli oa Selhukonzo Uganda o re: “U ka inahanela hore na re thaba hakaakang ha re le libokeng tse tšoaroang ka puo eo re e buang le ho e fetolela. Re boetse re thabela tšebeletso ea tšimo haholoanyane kaha joale re bua le batho ka puo eo re e antseng letsoeleng.”

Le liphutheho tseo bafetoleli ba kopanelang ho tsona li rua molemo. Ha morali’abo rōna e mong a bua ka bafetoleli ba Semaya, o ile a re: “Bafetoleli ba re khothatsa ka mantsoe le mohlala oa bona o motle. Ho tšoana leha karolo ea lelapa la Bethele e le har’a rōna, ’me seo sea ikhetha.”

Bafetoleli le bona baa khothatsoa. Mofetoleli e mong oa Kenya o re: “Kaha ho na le lingoliloeng tse fokolang tsa Seluo, batho ba ne ba sa nahane hore ba ka fumana lingoliloeng tsa boleng bo phahameng hakana ka puo ea bona. Kahoo, ba bangata ba li amohela ka thabo. Ha ke bona kamoo ba li thabelang kateng, seo sea nkhothatsa, ’me se mpha mabaka a eketsehileng a ho ikitlaetsa haholoanyane kabelong ea ka.”

Bafetoleli ba bangata ba qetile lilemo tse ngata, esita le tse mashome ba sebeletsa liofising tsa makala. Re ananela haholo moea oa bona o motle le hore ebe ba ikemiselitse ho etelletsa pele lithahasello tsa linku tsa Jehova, ’me moea oo oa hlohonolofatsoa. Maikutlo a ba bangata a akaretsoa ke mantsoe a mofetoleli oa Sexhosa Afrika Boroa, ha a re: “Sehlopha se Busang se entse qeto e ntle haholo ka ho theha liofisi tsa phetolelo. Re ne re thabile ha re le Bethele, empa re thabile le ho feta ha re le ofising ea phetolelo.”

Litlaleho Tse Tsoang Lefatšeng Lohle

“Barab’abo Rōna ba Ile ba re Hlokomela”

Ka Sontaha sa la 3 June, 2012, ho ile ha e-ba le kotsi e mpe ea sefofane Nigeria. Sefofane se nkileng batho ba 153 se ile sa soahlamana motseng o mong o phetheselang o toropong e khōlō ea Lagos, Nigeria, ’me sa bolaea bohle ba neng ba le ka ho sona le ba bang ba bangata ba fatše.

Collins Eweh le lelapa la hae ba ne ba lula ka holimo-limo mohahong oa mekato e meraro o ileng oa thuloa ke sefofane seo. Nakong eo kotsi ena e neng e etsahala, lelapa lena le ne le le libokeng Holong ea ’Muso.

Hoo e ka bang ka 3:35 thapama, ha Thuto ea Molula-Qhooa e ntse e tsoela pele, Collins le mosali oa hae Chinyere ba ile ba hlokomela hore ho kena lifono tse ’maloa liselefounong tsa bona, empa ha baa ka ba li araba. Hang ha seboka se tsoa, Chinyere o ile a araba fono. Baahelani ba ile ba mo bolella hore ntlo ea bona e ea cha. Ha ba ha Eweh ba fihla moo, ba ile ba bona hore sefofane se thutse mohaho oa bona sa ntan’o oela mohahong o mong o haufi ’me sa cha.

Chinyere o re: “Hoja re ne re le hae, re ka be re shoele. Ka mor’a koluoa eo, re ne re setse ka liaparo tse ’meleng feela, empa re sireletsehile. Hang-hang molebeli oa potoloho o ile a theha komiti ea liphallelo ’me barab’abo rōna ba re hlokomela. Ruri re ananela seo.”

Collins o re: “Beng ka ’na ba neng ba le khahlanong le hore ebe ke Paki ba fetotse maikutlo. E mong o ile a re: ‘Jehova eo u mo rapelang o araba lithapelo. U khomarele Molimo oa hao hobane oa u thusa.’ Motho e mong o ile a re: ‘Eng kapa eng eo u ’nileng ua e etsa ho sebeletsa Molimo, u tsoele pele ho e etsa ka moea oohle.’ Ka sebele re bone tšehetso ea Jehova. Ke thabile haholo.”

Paramente e Lumela ho Ngolisa Kereke ka Molao

Ka la 27 February, 2012, ’muso oa Hungary o ile oa fetisa sehlomathiso sa Molao oa Kereke sa hore Lipaki Tsa Jehova li nkoe e le mokhatlo oa bolumeli o ngolisitsoeng ka molao. Sena se tla li nolofaletse ho bolela litaba tse molemo Hungary. Hape seo se etsa hore Lipaki Tsa Jehova li se ke tsa lefisoa lekhetho ’me se li lumella ho amohela menehelo le ho etela batho ba literonkong le lipetlele ka litaba tse molemo.

Sehopotso se Tšoareloang Sebakeng se Khethehileng

Pula-maliboho ea khethehileng oa Rundu, Namibia, o tlaleha ka Sehopotso seo a bileng ho sona motseng o haufi le oo a lulang ho oona. Barab’abo rōna ba ne ba fumane batho ba thahasellang motseng oo, kahoo ba etsa qeto ea hore ka lekhetlo la pele ba tšoare Sehopotso ka Serumanyo, e leng puo e buuoang moo. O ile a re: “Se ne se tšoaretsoe ka ntle ho le hotle, khoeli e tolokile, ’me re khantšitse ka mabone a parafine le a mabeli a sebelisang libeteri.” Ba ile ba ikutloa ba le haufi le Jehova. Mohoeletsi a le mong feela motseng oo o ile a qala ho bolela litaba tse molemo ka March, empa ha e-ba teng batho ba 275 Sehopotsong!

Ho Neheloa ha Makala ho Tlotlisa Jehova

La 19 November, 2011, ke letsatsi le ikhethang historing ea mokhatlo oa batho ba Jehova naheng ea Central African Republic le ea Chad. Letsatsing leo, bara le barali babo rōna ba 269 ba ile ba bokana ka pel’a mehaho e mecha ea lekala. Ba ile ba thaba ha Samuel Herd, eo e leng setho sa Sehlopha se Busang a nehela mehaho e mecha ea Bethele ho Jehova e le hore e sebelisoe tšebeletsong ea Hae. Lenaneong lena ho ile ha phetoa histori ea mosebetsi oa boboleli oa linaha tsena ka bobeli. O qalile ka 1947 naheng ea Central African Republic le ka 1959 naheng ea Chad. Puong e latelang ho ile ha hlalosoa kamoo mosebetsi oa kaho o tsamaileng kateng le sohle se entsoeng hore o phethoe. Ka mor’a hore ho fetisoe litumeliso tse tsoang linaheng tse ’maloa, bamameli ba ile ba thabela ho mamela puo ea nehelo ea Mor’abo rōna Herd. Litho tsa lelapa la Bethele tse 42 li ananela ho ba le liofisi tse robeli tsa phetolelo, kichine, phaposi ea ho jela le ea ho hlatsoetsa. Lelapa la Bethele le khona ho sebetsa hantle kaha ho na le likamore tsa bolulo tse 22 le libaka tse ling tse kang seo baeti ba fihlelang ho sona, liofisi tsa tsamaiso le sebaka sa thomello ea libuka.

Moqebelo oa la 26 May, 2012, e bile o ikhethang ho Lipaki Tsa Jehova tsa Congo (Kinshasa). Ho ile ha neheloa mehaho ea lekala, eo ho nkileng lilemo tse robeli ho e haha le ho e nchafatsa. Ketsahalo ena e bile e ikhethang kaha le hoja Congo e bile le ofisi ea lekala ka lilemo tse ka bang 50, e ne e le lekhetlo la pele ho neheloa lekala naheng ena. Geoffrey Jackson oa Sehlopha se Busang o ile a fana ka puo ea nehelo ho bamameli ba 2 422 lekaleng, ’me ba bangata ba bona ba ne ba e na le lilemo tse fetang 40 ba kolobelitsoe. Ho ne ho e-na le baeti ba 117 ba tsoang linaheng tse 23. Baromuoa ba bang ba sebelelitseng Congo lilemong tse ngata tse fetileng ba ile ba phetela bamameli liphihlelo tse khothatsang. Bohle ba ne ba nyakaletse ba bile ba ikemiselitse ho sebelisetsa mehaho ena borapeli ba Jehova feela.

Litaba Tsa Molao

Ka la 30 June, 2011, Lekhotla la Europe la Litokelo Tsa Botho (European Court of Human Rights [ECHR]) le ile la etsa qeto ea hore ’muso oa Fora o hataketse litokelo tsa Lipaki Tsa Jehova, ha o ne o li qobella ho lefa lekhetho la liphesente tse 60 menehelong eohle ea bolumeli eo Lipaki Tsa Jehova tsa Fora li e ntšitseng, pakeng tsa 1993 le 1996. Le hoja Lekhotla le ile la khothalletsa mahlakore ana ka bobeli hore a lokise litaba ka khotso, ba ’muso ba ile ba ’na ba tsitlella hore lekhetho le boimahali leo ba le batlang le molaong, kahoo ho sa khonehe hore taba eo e rarolloe ka lipuisano. Ka lebaka leo, kahlolong ea la 5 July, 2012, ECHR e ile ea laela ’muso oa Fora hore o tlose “liphello tsohle” tse bakiloeng ke hore ebe o lefisitse Lipaki lekhetho leo. ’Muso o ne o lokela ho khutlisa li-euro tse 4 590 295 (R50 493 245) tseo o li nkileng ka mahahapa e le lekhetho (hammoho le tsoala ea chelete eo ho tloha ha o e nka) ebile o lokela ho lefa Lipaki li-euro tse 55 000 (R605 000) e le litšenyehelo tsa nyeoe.

Bahlanka ba tšepahalang ba Jehova Eritrea ba ’nile ba amohuoa tokelo ea ho ba baahi ba moo hobane ba tiile tabeng ea ho lula ba sa nke lehlakore. (Esa. 2:4) Lilemong tse 17 tse fetileng, ba bangata ba bona ba ’nile ba tšoaroa, ’me hona joale bara le barali babo rōna ba 50, ho akarelletsa bo-nkhono le bana esita le ba lilemo li peli, ba teronkong. Ka masoabi, ka July 2011, Mor’abo rōna Misghina Gebretinsae e ile ea e-ba Paki ea pele ea ho shoela teronkong Eritrea. Pele a hlokahala, o ne a qetile beke a koaletsoe a le mong ka k’hontheinareng ea tšepe, ’me ho thoe “ha ho tsejoe” se mo bolaileng. Barab’abo rōna ba ntse ba leka ho kopana le ba boholong ho ba hlalosetsa hore re batho ba ratang khotso ebile seo hammoho le takatso ea rōna ea ho lula re sa nke lehlakore ha se bontše hore ha re hlomphe ’muso oa Eritrea.

Lipaki Tsa Jehova India li ntse li hlaseloa ke mahoohoo ha li le tšimong. Banna, basali, bana esita le mosali-moholo ea lilemo li 60 hammoho le lesea le likhoeli li 18 ba ’nile ba hlapaoloa le ho otloa. Ba bang ba ’nile ba hlobolisoa liaparo esita le ho sokeloa ka hore ba tla bolaoa. Kaha mapolesa a phuthile matsoho ebile a sebelisa leeme, Lipaki Tsa Jehova li hlaseloa le ho feta. Ho e-na le hore mapolesa a qose batlōli ba molao, a koalla Lipaki literonkong ka liqoso tsa bohata tsa tlōlo ea molao. Tse tšoeroeng li atisa ho lefisoa beile e boima ’me mapolesa aa li hlapaola, aa li otla a bile a li hanela ka meriana, lijo le metsi. Ka mor’a moo, li matha linyeoe tse nkang lilemo li qosoa ka hore ke batlōli ba molao, pele li hlakoloa molato ka ho feletseng. Ho hlahletsoe linyeoe tse ngata Komiting ea Naha ea Litokelo Tsa Botho ka tšepo ea hore e tla thusa barab’abo rōna.

Ka November 2011, ECHR e ile ea etsa qeto e le ntsoe-leng ea hore Turkey e hataketse tokelo ea ho ba le bolokolohi ba letsoalo ea Yunus Erçep, e leng Paki ea Jehova e ileng ea qosoa ea ba ea koalloa teronkong hobane e hanne ho ea bosoleng ka lebaka la letsoalo. Ho tloha ka March 1998, Mor’abo Rōna Erçep o ’nile a bitsoa ka makhetlo a 39 hore a ee bosoleng ’me a qosoa ka makhetlo a fetang 30. Mor’abo rōna Erçep o ’nile a lefisoa, a koalloa teronkong le ho kenngoa sepetleleng sa batho ba mafu a kelello ho thoe “bolumeli bo ea mo hlantša.”

Ka October 2004, Mor’abo Rōna Erçep o ile a hlahlela nyeoe Lekhotleng la ECHR. Ha Lekhotla leo le liha kahlolo, le ile la bolela hore “kaha mokōpi ke Paki ea Jehova, o hana ho ea bosoleng hobane a tiile ho seo a se lumelang eseng ka lebaka la boithati kapa hobane a shebile menyetla e itseng.”

Feti Demirtaş le eena ke Paki ea Jehova ea Turkey ’me o ile a hana ho koetlisetsoa bosole ha a ne a bitsoa ka 2005. O ile a tšoaroa, a otloa, a qosoa ’me a qeta matsatsi a 554 a le teronkong ho fihlela ha a lokolloa ka June 2007. Kaha Mor’abo Rōna Demirtaş o ile a hana ho koenehela tumelo ea hae e thehiloeng Bibeleng, ho ile ha ngoloa tlaleho ea hore oa kula kelellong. Ha ECHR e liha kahlolo, e ile ea fumana hore ba boholong ’musong oa Turkey ba molato oa ho tšoara Mor’abo rōna Demirtaş ka sehlōhō le hore ba hataketse tokelo ea hae ea ho ba le bolokolohi ba letsoalo.

Likahlolo tsena tse peli tsa ECHR li latetse haufi kahlolo ea bohlokoa e ileng ea lihuoa ka July 2011 (Bayatyan v. Armenia) eo ho eona Moifo o Moholo oa Lekhotla la ECHR o ileng oa tiisa hore Seboka sa Europe se sireletsa litokelo tsa ba hanang ho ea bosoleng ka lebaka la letsoalo. Likahlolo tsena li tlama linaha tsohle tseo e leng litho tsa Lekhotla la Europe, ho akarelletsa Turkey.

Lekhotla la ECHR le ile la boela la liha kahlolo linyeoeng tse khahlanong le Armenia, e leng nyeoe ea Bukharatyan v. Armenia le ea Tsaturyan v. Armenia ka January 2012, la tiisa hore tokelo ea ho ba le tokoloho ea bolumeli ea Lipaki tse peli tsa Jehova tse hanneng ho ea bosoleng ka lebaka la letsoalo e hataketsoe. Ha Lekhotla le liha kahlolo, le ile la qotsa kahlolo ea bohlokoa eo le ileng la e liha nyeoeng ea Bayatyan v. Armenia.

Le hoja Lekhotla le lihile likahlolo tsena tsa bohlokoa khahlanong le ’muso oa Armenia, o ntse o tsoela pele ho hlorisa, ho qosa le ho koalla ba hanang ho ea bosoleng ka lebaka la letsoalo. Ke hona paramente e tla hlahloba lihlomathiso tse entsoeng Molaong oa Tšebeletso e ’Ngoe eo Eseng ea Sesole, tse amohetsoeng ke ’muso oa Armenia ka March 2012. Re tšepa hore ’muso oa Armenia o tla hlompha likahlolo tsa Lekhotla la ECHR ka hore o lokolle barab’abo rōna ba ntseng ba le teronkong hobane ba hanne ho ea bosoleng ka lebaka la letsoalo.

Lipaki Tsa Jehova Azerbaijan li ntse li hlorisoa ke ba ’muso: baa li hlasela ba bile baa li tšoara ha li le libokeng tsa bolumeli, ba li thibela ho ba le libuka tsa bolumeli, ba leleka Lipaki tse tsoang linaheng tse ling, mapolesa aa li otla a bile aa li hlapaola, hape li sokeloa ka hore li tla hlakoloa libukeng tsa molao. Esale Komiti ea ’Muso e Sebetsanang le Mekhatlo ea Bolumeli e hana kōpo ea Lipaki ea ho ngolisoa bocha, mapolesa a tsoela pele ho ferekanya liboka tsa borapeli tseo Lipaki li li tšoarang ka khotso, a li sitisa ho etsa tšebeletso ea tsona ebile a li thibela ho fumana lingoliloeng tsa Bibele tse tsoang linaheng tse ling le ho li aba. Makhotla a lefisitse Lipaki Tsa Jehova chelete e ngata hobane li aba lingoliloeng tsa bolumeli ebile li tšoara liboka tsa bolumeli. Ka mohlala, morali’abo rōna e mong o ile a ahloleloa hore a lefe R15 272 hobane a ile sebokeng motseng oa Ganja. Kaha liketso tsena li hatakela tokelo ea ho rapela ka bolokolohi eo Tumellano ea Linaha Tsa Europe ea Litokelo Tsa Botho e fanang ka eona, ho hlahletsoe linyeoe tse ngata Lekhotleng la ECHR ka tšepo ea ho felisa ho hlekefetsoa le ho hlorisoa ha Lipaki Tsa Jehova Azerbaijan.

Mapolesa likarolong tse sa tšoaneng tsa Russia a tsoela pele ho hlekefetsa le ho hlorisa Lipaki Tsa Jehova le ho susumetsa makhotla hore a li hanele ho sebeletsa Molimo ka bolokolohi. Makhotla a Russia a sebelisitse molao o nyatsuoang hohle o khahlanong le likhatiso tse feteletsang litaba ho phatlalatsa hore lingoliloeng tse 64 tsa Lipaki Tsa Jehova li feteletsa litaba. Morao tjena akhente e ’ngoe e ile ea kōpa hore ho phatlalatsoe buka ea Ithute ho Mosuoe e Moholo, e leng buka e rutang bana ka Jesu Kreste hore e feteletsa litaba. Likarolong tse ngata tsa Russia, makhotla a boetse a thibetse batho ho kena Websaeteng ea molao ea Lipaki Tsa Jehova. A file mapolesa tumello ea hore a behe litho tsa phutheho leihlo ka sekhukhu, a li kenyetse lik’hamera le ho bala mangolo a tsona li sa tsebe. Ka lebaka leo, mapolesa a lula a buisana le baahelani ba hanyetsang Lipaki, a secha matlo a tsona a bile a nka lingoliloeng tsa tsona ka mahahapa le thepa e ’ngoe. Lipaki li ’nile tsa tšoaroa li ntse li itsamaela tseleng, li khanna, kapa ha li theoha tereneng. Mapolesa a ’nile a sitisa liboka tsa Bokreste, ’me baholo ba qosetsoa ho etsa mosebetsi oa bolisa ka phuthehong. Libakeng tse ling, liakhente li leka ho susumetsa makhotla hore a qhale Mokhatlo oa Bolumeli oa Lipaki Tsa Jehova.

Ka May 2012, Lipaki tse 17 tsa motseng oa Taganrog li ile tsa qosoa ka hore li hlophisitse liketso tsa botlokotsebe le ho kopanela ho tsona hobane feela li etsa seo li se lumelang. Ka 2009, lekhotla le ile la laela hore Mokhatlo oa Bolumeli oa Lipaki Tsa Jehova o qhaloe motseng ona, ’me Holo ea ’Muso ea nkoa ka mahahapa hobane ho thoe Lipaki li feteletsa litaba. Kaha Lipaki li haneloa ho sebelisa Holo ea tsona ea ’Muso, li kopanela malapeng kapa liholong tse hiriloeng, empa hona joale ba boholong ba leka ho li thibela ka ho feletseng hore li kopanele borapeling bo hlophisitsoeng. Ka July 2012, banyalani ba bang ba bo-pula-maliboho motseng oa Chita o Siberia, ba ile ba fumanoa ba le molato oa ho hlohlelletsa lehloeo hobane ba abela batho buka ea Ha e le Hantle ke Eng Seo Bibele e se Rutang? eo ho thoeng e feteletsa litaba. Ba ile ba ahloleloa hore ba sebetse lihora tse 200 motho ka mong, empa ba ntse ba ipiletsa khahlanong le kahlolo eo.

Le hoja Lekhotla la ECHR le ile la liha likahlolo tse peli tse emelang Lipaki Tsa Jehova khahlanong le Russia—ka 2007 nyeoeng ea Kuznetsov and Others v. Russia le ka 2010 nyeoeng ea Jehovah’s Witnesses of Moscow v. Russia—ba boholong Russia ba ntse ba hlokomoloha liqeto tse entsoeng ke Lekhotla lena le hlomphehang. Ka lebaka leo, Lipaki Tsa Jehova li hlahletse linyeoe tse ling tse 19 Lekhotleng la ECHR, ’me li tšepa hore likahlolo tse ling tsa ECHR li tla etsa hore ba boholong Russia ba khaotse ho hlorisa batho ba Jehova, ’me ba ba lumelle ho “tsoela pele [ba] phela bophelo bo khutsitseng le bo thōtseng ka boinehelo bo feletseng ba bomolimo le ho nka lintho ka botebo bo feletseng.”—1 Tim. 2:2.

Barab’abo rōna ba bacha ba Bakreste ba ntse ba koalloa literonkong Korea Boroa hobane ba sa nke lehlakore. Khoeli le khoeli, ba ka bang 45 ba fumanoa ba le molato ’me ba ahloleloa ho hlola selemo le likhoeli tse tšeletseng teronkong. Ka lebaka leo, hona joale barab’abo rōna ba ka bang 750 ba ntse ba hoehla literonkong tsa Korea. Ena ke palo e khōlō ka ho fetisisa ea Lipaki Tsa Jehova tse koaletsoeng teronkong ka lebaka la tumelo ea tsona naheng leha e le efe lefatšeng. Ho tloha ka 1950, Lipaki Tsa Jehova tse ka bang 17 000 li ahloletsoe ho hlola teronkong lilemo tse fetang 32 000 ka kakaretso.

Ka 2012, ba boholong ba ile ba tiisa letsoho le ho feta ho hatella Lipaki tse hanang ho ea bosoleng ka lebaka la letsoalo ka hore ba qale ho koalla batho ba hanang ho koetlisetsoa ho bitsetsoa bosoleng ha ho hlokahala. Nakong e fetileng, batho bana ba ne ba lefisoa feela. Kaha ha lilemo li ntse li feta batho ba bitsetsoa koetliso e joalo khafetsa, ba hanang ba tla lula ba qosoa. Ka mohlala, ka November 2011, Ho-jeong Son o ile a ahloleloa likhoeli tse robeli teronkong. Eaba ka June 2012, o boetse oa qosoa ’me lekhetlong lena a ahloleloa likhoeli tse tšeletseng. O ile a koalloa hang-hang ka mor’a nyeoe ea bobeli, a ntan’o lokolloa ka beile ka mor’a matsatsi a 29 ha a ntse a emetse qeto ea boipiletso boo a bo entseng. Hona joale o ahloletsoe ho qeta likhoeli tse 14 chankaneng.

Komiti ea Litokelo Tsa Botho ea Machaba a Kopaneng e nyatsitse Korea Boroa ka makhetlo a ’maloa ka ho hatakela tokelo ea ho ba le bolokolohi ba letsoalo. Hona joale ho hlahletsoe linyeoe tse ncha Komiting ena le Lekhotleng la Molao oa Motheo la Korea Boroa ka boiteko ba ho rarolla bothata bona.