TUNAYOJIFUNZA KUTOKANA NA HISTORIA
Robert Boyle
Watu wanaopendezwa sana na historia huenda wanamkumbuka Robert Boyle kuwa mwanasayansi aliyetunga ile inayoitwa kanuni ya Boyle—sheria ya asili inayoeleza uhusiano uliopo kati ya shinikizo na kiasi cha gesi. Ugunduzi huo muhimu ulifungua njia ya maendeleo mengi ya kisayansi baada ya hapo. Lakini Robert Boyle hakuwa tu mwanasayansi stadi. Anatambuliwa pia kwa sababu ya imani yake yenye nguvu katika Mungu na katika Neno Lake, Biblia, lililoongozwa kwa roho.
BOYLE alizaliwa mnamo mwaka wa 1627 katika familia tajiri kwenye Kasri la Lismore, huko Ireland. Kipindi hicho kilikuwa karibu na mwanzo wa kile ambacho wanasayansi wanakiita enzi ya kutumia akili—kipindi cha wakati ambapo watu wengi wenye akili na wanaopendezwa na matukio na masuala muhimu walijaribu kuwafanya wanadamu waache kukazia fikira maoni yasiyo na msingi yaliyokuwa yamewapumbaza kwa karne nyingi. Boyle alishiriki katika jitihada hizo. Katika maelezo kuhusu maisha yake ya mapema, alijiita Philaretus, yaani “Mpenda Ukweli.”
Tamaa ya Boyle ya kujifunza ukweli ililingana na tamaa yake ya kuwaeleza wengine mambo yote aliyokuwa amejifunza. Aliandika vitabu vingi ambavyo vilikuwa na uvutano mkubwa kwa wanasayansi wengi wa wakati wake, kutia ndani mwanasayansi maarufu Sir Isaac Newton. Mnamo mwaka wa 1660, Boyle akawa mmoja kati ya waanzilishi wa taasisi ya Royal Society, taasisi ya kisayansi ambayo bado iko huko London, Uingereza.
MWANAMUME ALIYEPENDA SAYANSI
Boyle amesemekana kuwa baba wa kemia. Alikuwa na maoni tofauti kabisa na yale ya wanakemia wa siku zake. Wanakemia hao walificha ugunduzi wao au waliuandika kwa maneno yasiyoeleweka ambayo ni watu wachache sana wasio wanakemia wangeweza kuelewa. Tofauti na hilo, Boyle alichapisha waziwazi habari zote kuhusu kazi yake. Isitoshe, badala ya kukubali tu dhana zilizokubaliwa kwa muda mrefu, aliamini kwamba ni sahihi zaidi kufanya majaribio katika maabara ili kuthibitisha mambo hakika.
Majaribio ya Boyle yaliunga mkono wazo la kwamba mata imefanyizwa na kile alichokiita corpuscles, yaani chembechembe za aina fulani, zilizoungana kwa njia tofauti tofauti kufanyiza vitu mbalimbali.
Maoni ya Boyle kuhusu utafiti wa kisayansi yanaelezwa katika kitabu chake maarufu The Sceptical Chymist. Katika kitabu hicho anapendekeza kwamba wanasayansi waepuke kuwa na kiburi au kushikilia sana kauli yao na badala yake wawe tayari kukubali makosa yao. Boyle alisisitiza kwamba wale waliokuwa na msimamo mkali kuelekea mambo walipaswa kutofautisha kati ya mambo waliyoyajua kuwa kweli na mambo waliyodhani kuwa kweli.
Boyle alisisitiza kwamba wale waliokuwa na msimamo mkali kuelekea mambo walipaswa kutofautisha kati ya mambo waliyoyajua kuwa kweli na mambo waliyodhani kuwa kweli
MWANAMUME MWENYE IMANI
Boyle alikuwa na maoni hayohayo kuhusu mambo ya kiroho. Mambo aliyogundua kuhusu ulimwengu na muundo wa ajabu wa viumbe hai yalimthibitishia kwamba lazima kuwe na Mbuni na Muumba. Kwa hiyo, alipinga maoni ya kwamba hakuna Mungu yaliyokuwa yakienea kati ya wasomi wa siku zake. Boyle alifikia mkataa kwamba hakuna mtu anayetumia uwezo wake wa kufikiri kwa unyoofu, ambaye angeweza kukosa kumwamini Mungu.
Hata hivyo, Boyle hakudhani kwamba kutumia tu uwezo wake wa kufikiri kungemsaidia mwanadamu kufahamu ukweli wa kidini. Aliona uhitaji wa kupata ufunuo fulani kutoka kwa Mungu. Naye alisema kwamba ufunuo huo ni Neno la Mungu, Biblia.
Boyle alisikitika sana kuona kwamba watu wengi hawakufahamu mafundisho ya Biblia na walionekana kuwa hawana msingi imara wa imani yao ya kidini. Inawezekanaje, aliuliza, kwamba imani ya kidini ya mtu itegemee tu kile ambacho wazazi wake waliamini au mahali mtu alipozaliwa? Boyle alitamani sana kuwasaidia watu wapate ujuzi zaidi wa Biblia.
Ili kutimiza jambo hilo, Boyle alitoa pesa ili kufadhili kuchapishwa kwa Biblia katika lugha nyingi. Lugha hizo zilitia ndani baadhi ya lugha za Wenyeji wa Asili wa Amerika Kaskazini, na pia Kiarabu, Kiailandi, Kimalay, na Kituruki. Kwa sababu hiyo, Robert Boyle akathibitika kuwa mwanamume mwenye vipawa lakini mnyenyekevu na aliyetamani sana kujua ukweli wa mambo yote na kuwasaidia wengine kufanya hivyo.