Jinsi Sayansi Inavyoathiri Maisha Yako

Kulingana na kamusi ya Kiswahili sanifu, sayansi ni “elimu inayotokana na uchunguzi, majaribio, vipimo na kuthibitishwa kwa muda uliopo.” Ni vigumu kufanya mambo yote hayo na mara nyingi kazi hiyo huchosha. Wanasayansi hujitahidi kufanya majaribio kwa majuma, miezi, au hata miaka kadhaa. Nyakati fulani kazi zao hazifanikiwi, lakini katika visa vingi wanasayansi wamenufaisha wanadamu. Fikiria mifano kadhaa.

Kampuni fulani ya Ulaya ilitumia plastiki ngumu na vifaa bora vya kuchujia maji kutokeza kifaa ambacho kinawasaidia watu kuepuka magonjwa yanayotokana na kunywa maji yasiyo safi. Vifaa kama hivyo hutumika wakati wa misiba ya asili, kama wakati wa tetemeko la ardhi lililoikumba nchi ya Haiti mwaka wa 2010.

Huko angani, setilaiti kadhaa hufanyiza kile kinachoitwa Global Positioning System (GPS). Kifaa hicho kilichobuniwa kwa ajili ya matumizi ya kijeshi, kinawasaidia pia madereva, marubani, waongozaji wa meli, wawindaji na watembeaji wa masafa marefu kujua njia. Kwa sababu ya uvumbuzi huo wa wanasayansi, GPS imerahisisha kujua mahali unapotaka kwenda.

Je, unatumia simu, kompyuta au Intaneti? Je, afya yako imeboreshwa au umepona baada ya kutumia dawa? Je, wewe husafiri kwa ndege? Ikiwa ndivyo, basi unafaidika kutokana na yale ambayo sayansi imewafanyia wanadamu. Sayansi imeathiri maisha yako katika njia nyingi nzuri.

YALE AMBAYO SAYANSI IMESHINDWA KUTIMIZA

Katika jitihada za kuongeza ujuzi wao, wanasayansi wa kisasa wamechunguza kwa kina kuhusu asili ya ulimwengu. Wanafizikia wa nyuklia wamechunguza utendaji wa atomu, wakati huohuo wamejaribu kuelewa mwanzo wa ulimwengu kwa kuchunguza jinsi ulivyokuwa mabilioni ya miaka iliyopita. Kadiri wanavyochunguza kwa mapana na marefu, hata katika ulimwengu usioonekana na usiofikika, baadhi ya wanasayansi wanahisi kwamba ikiwa Mungu anayetajwa katika Biblia yupo, basi wangeweza kumwona.

Baadhi ya wanasayansi na wanafalsafa mashuhuri wana maoni zaidi. Wanaendeleza kile ambacho mwandishi wa sayansi Amir D. Aczel alikiita kuwa “mjadala wa wanasayansi unaopinga kuwapo kwa Mungu.” Kwa mfano, mwanafizikia mashuhuri sana alidai kwamba “kukosekana kwa ushahidi wa kuwapo kwa Mungu anayetimiza fungu muhimu katika uumbaji wa ulimwengu ni uthibitisho usiopingika kwamba hakuna mungu.” Wengine husema kwamba utendaji wa Mungu unaotajwa katika Biblia ni “uchawi” na “nguvu fulani za ajabu.”a

Hata hivyo, swali tunalopaswa kujiuliza ni kwamba: Je, wanasayansi wamejifunza vya kutosha kuhusu uumbaji hivi kwamba waweze kufikia mkataa? Jibu rahisi ni, hapana. Sayansi imefanya maendeleo makubwa, lakini wanasayansi wengi wanajua kwamba kuna vitu vingi sana visivyojulikana na vile ambavyo ni tata. Kuhusu kuelewa uumbaji, mwanafizikia na mshindi wa tuzo ya Nobeli Steven Weinberg alisema hivi: “Hatutawahi kamwe kuelewa kabisa uumbaji.” Mtaalamu wa nyota mashuhuri zaidi nchini Uingereza, Profesa Martin Rees, aliandika hivi: “Kuna vitu ambavyo huenda wanadamu hawatavielewa kamwe.” Ukweli ni kwamba wanasayansi bado hawajajua vizuri uumbaji kuanzia seli ndogo zaidi hadi ulimwengu mzima. Ona mifano ifuatayo:

• 

  Wanabiolojia hawajui kikamili hatua zinazotokea ndani ya seli zilizo hai. Baadhi ya maswali ambayo bado sayansi haiwezi kujibu kikamili ni kama vile jinsi seli zinavyopata nguvu, zinavyotokeza protini na zinavyojigawa.

• 

  Nguvu ya uvutano hutuathiri kila sekunde. Hata hivyo, wanafizikia hawajajua kikamili jinsi jambo hilo linavyotendeka. Hawaelewi vizuri kwa nini uvutano huo hutuvuta chini ardhini tunaporuka au jinsi uvutano huo unavyodumisha mwezi kwenye njia yake ili kuzunguka dunia.

• 

  Wanakosmolojia wanakadiria kwamba asilimia 95 hivi ya vitu vinavyofanyiza ulimwengu havionekani na haviwezi kugunduliwa na vifaa vya kisayansi. Wamegawanya vitu hivyo katika makundi mawili, mata nyeusi na nguvu nyeusi. Asili ya vitu hivyo bado haijulikani.

Kuna vitu vingine ambavyo havijulikani vinavyowatatiza wanasayansi. Kwa nini jambo hilo ni muhimu? Mwandishi mashuhuri wa sayansi alisema hivi: “Mambo tusiyoyajua ni mengi sana ukilinganisha na yale tunayoyajua. Sayansi inaweza kukufanya ustaajabu na kukufanya utamani kujifunza zaidi, badala ya kukufanya ujione kuwa hujui mambo mengi.”

Kwa hiyo, kama unajiuliza ikiwa sayansi inaanza kuchukua nafasi ya Biblia na kwamba inapinga kuwapo kwa Mungu, fikiria jambo hili: Ikiwa wanasayansi mashuhuri pamoja na vifaa vyao vyenye nguvu wameweza kuwa na ujuzi mdogo tu kuhusu uumbaji, je, litakuwa jambo linalopatana na akili kuacha kuamini au kutafuta ukweli wa mambo ambayo sayansi imeshindwa kuchunguza? Kuhusu jambo hilo, katika makala ndefu inayoeleza historia na maendeleo ya elimu ya nyota, kitabu Encyclopedia Britannica kinafikia mkataa huu: “Baada ya miaka 4,000 hivi ya utaalamu wa nyota, ulimwengu bado ni tata kama tu vile ambavyo huenda Wababiloni waliuona.”

Mashahidi wa Yehova wanaheshimu haki ya kila mtu ya kufanya uamuzi kuhusu jambo hilo. Tunajitahidi kufuata mwongozo wa Biblia: “Usawaziko wenu na ujulikane kwa watu wote.” (Wafilipi 4:5) Ni kwa msingi huo tunakualika uchunguze jinsi ambavyo sayansi na Biblia zinapatana na kukamilishana.