เอเลียส ฮุตเทอร์ กับคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูที่น่าทึ่งของเขา
คุณอ่านคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูได้ไหม? อาจจะไม่ได้ หรืออาจไม่เคยเห็นคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูด้วยซ้ำ แต่คุณจะเห็นคุณค่าคัมภีร์ไบเบิลฉบับแปลที่คุณมีอยู่มากขึ้นถ้าคุณได้รู้บางอย่างเกี่ยวกับเอเลียส ฮุตเทอร์ ผู้เชี่ยวชาญคนหนึ่งในศตวรรษที่ 16 และคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูสองฉบับที่เขาจัดทำ
เอเลียส ฮุตเทอร์ เกิดในปี ค.ศ. 1553 ที่เกอร์ลิทซ์ ซึ่งในปัจจุบันเป็นเมืองเล็ก ๆ ที่อยู่ใกล้ชายแดนระหว่างเยอรมนีกับโปแลนด์และสาธารณรัฐเช็ก ฮุตเทอร์เรียนภาษาตะวันออกจากมหาวิทยาลัยลูเทอรัน ในเมืองเยนา เขาได้เป็นศาสตราจารย์ด้านภาษาฮีบรูในเมืองไลพ์ซิกตอนอายุแค่ 24 ปี และเนื่องจากเขาเป็นนักปฏิรูปการศึกษา ต่อมาเขาจึงตั้งโรงเรียนในเมืองนือเรมเบิร์กซึ่งนักเรียนสามารถเรียนภาษาฮีบรู กรีก ละติน และเยอรมันได้ภายใน 4 ปี ในตอนนั้น ไม่เคยมีโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัยไหนที่ทำแบบนี้ได้เลย
“ความงดงามของคัมภีร์ไบเบิลฉบับนี้”
ปกในของคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูของฮุตเทอร์ ในปี ค.ศ. 1587
ในปี 1587 ฮุตเทอร์จัดทำคัมภีร์ไบเบิลภาคภาษาฮีบรูซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า ภาคพันธสัญญาเก่า ฉบับนี้ชื่อว่า เดเรกห์ ฮา-โคเดช ชื่อนี้มาจากอิสยาห์ 35:8 ซึ่งแปลว่า “ทางบริสุทธิ์” แบบตัวอักษรในเล่มนี้สวยงามมากจนมีคนให้ความเห็นว่า “ทุกรายละเอียดแสดงให้เห็นถึงความงดงามของคัมภีร์ไบเบิลฉบับนี้” แต่สิ่งที่ทำให้คัมภีร์ไบเบิลฉบับนี้มีคุณค่ามากคือ นักเรียนสามารถใช้เป็นเครื่องมือที่ดีมากในการเรียนภาษาฮีบรู
เพื่อจะเข้าใจว่า ทำไมคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูของฮุตเทอร์ถึงใช้ได้ดี เราต้องรู้ก่อนว่า นักเรียนมักจะเจอปัญหาอะไรบ้างเวลาอ่านคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรู ปัญหาแรกคือ ตัวอักษรที่ดูแตกต่างและไม่คุ้นเคย ปัญหาที่สองคือ เมื่อมีตัวอักษรที่ใช้เติมข้างหน้าคำหลัก (prefix) หรือข้างหลังคำหลัก (suffix) นักเรียนจะไม่สามารถบอกได้ว่าคำหลักคืออะไร ตัวอย่างเช่น คำภาษาฮีบรู נפשׁ (เนเฟช) หมายถึง “ชีวิต” และที่เอเสเคียล 18:4 คำนี้ถูกนำหน้าด้วย ה (ฮา) กลายเป็นคำว่า הנפשׁ (ฮาน เนเฟช) ซึ่งสำหรับคนที่ไม่คุ้นเคย คำว่า הנפשׁ (ฮาน เนเฟช) ก็อาจดูเหมือนเป็นอีกคำหนึ่งไปเลย ไม่ใช่คำว่า נפשׁ (เนเฟช)
ดังนั้น เพื่อช่วยนักเรียนในเรื่องนี้ ฮุตเทอร์จึงใช้เทคนิคการพิมพ์ที่ชาญฉลาดคือ เขาใช้ตัวอักษรแบบทึบและแบบโปร่ง โดยให้คำหลักเป็นตัวอักษรแบบทึบ ส่วนตัวอักษรที่ใช้เติมข้างหน้าหรือข้างหลังคำหลักจะเป็นแบบโปร่ง ด้วยวิธีง่าย ๆ นี้ทำให้นักเรียนสามารถแยกแยะคำหลักของภาษาฮีบรูได้ และช่วยพวกเขาให้เรียนภาษาได้ดีขึ้น พระคัมภีร์บริสุทธิ์ฉบับแปลโลกใหม่—มีข้ออ้างอิง (ภาษาอังกฤษ) ก็ใช้วิธีการเดียวกันนี้ในส่วนเชิงอรรถด้านล่าง ตรงคำหลักจะใช้ตัวอักษรแบบหนา และตัวอักษรที่ใช้เติมข้างหน้าหรือข้างหลังคำหลักจะใช้แบบปกติ ส่วนที่ไฮไลท์ในภาพด้านบนคือแบบอักษรที่ฮุตเทอร์ใช้ในคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูของเขาในเอเสเคียล 18:4 และแบบอักษรในคัมภีร์ไบเบิลฉบับมีข้ออ้างอิง ส่วนเชิงอรรถของข้อคัมภีร์ข้อเดียวกัน
พระคัมภีร์ภาค “พันธสัญญาใหม่” ในภาษาฮีบรู
ฮุตเทอร์ยังจัดพิมพ์พระคัมภีร์ส่วนที่เรียกว่า ภาคพันธสัญญาใหม่ด้วย ซึ่งในฉบับนี้มีถึง 12 ภาษา และพิมพ์ในปี 1599 ที่เมืองนือเรมเบิร์ก ฉบับนี้มักจะถูกเรียกว่า นือเรมเบิร์ก โพลิกลอท นอกจากนั้น ฮุตเทอร์อยากให้มีพระคัมภีร์คริสเตียนภาคภาษากรีกซึ่งแปลเป็นภาษาฮีบรูรวมอยู่ด้วย แต่เขาบอกว่า ถึงเขา “จะมีเงินมากขนาดไหน” แต่ก็หาซื้อฉบับแปลภาษาฮีบรูไม่ได้a ดังนั้น เขาจึงตัดสินใจแปลภาคพันธสัญญาใหม่จากภาษากรีกเป็นภาษาฮีบรูด้วยตัวเอง ฮุตเทอร์ถึงกับพักงานอื่น ๆ ไว้ก่อนเพื่อทำงานนี้ และเขาก็แปลทั้งหมดเสร็จภายในปีเดียว!
ฮุตเทอร์แปลพระคัมภีร์คริสเตียนภาคกรีกเป็นภาษาฮีบรูได้ดีแค่ไหน? ฟรานซ์ ดีลิทช์ ผู้เชี่ยวชาญที่มีชื่อเสียงด้านภาษาฮีบรูในช่วงศตวรรษที่ 19 เขียนว่า “ฉบับแปลของฮุตเทอร์แสดงถึงความเข้าใจในภาษาซึ่งเป็นเรื่องที่หาได้ยากท่ามกลางคริสเตียน ซึ่งถือว่าน่าอ่านจริง ๆ เพราะเขาเลือกใช้คำที่ถ่ายทอดความรู้สึกออกมาได้อย่างถูกต้องในหลายต่อหลายจุด”
มีอิทธิพลอย่างยาวนาน
งานแปลของฮุตเทอร์ไม่ได้ทำให้เขารวยขึ้นเพราะฉบับที่เขาพิมพ์ขายไม่ค่อยดี อย่างไรก็ตาม งานของเขามีความสำคัญมากและมีอิทธิพลอย่างยาวนาน ตัวอย่างเช่น คัมภีร์ไบเบิลภาคพันธสัญญาใหม่ภาษาฮีบรูของเขาถูกปรับปรุงและพิมพ์ซ้ำในปี 1661 โดย วิลเลียม โรเบิร์ทสัน และพิมพ์อีกครั้งในปี 1798 โดยริชาร์ด แคดดิก นอกจากนั้น ฮุตเทอร์ได้แปลคำว่า คีริโอส (องค์พระผู้เป็นเจ้า) และ เทออส (พระเจ้า) จากภาษากรีกดั้งเดิมอย่างถูกต้องว่าพระยะโฮวา (יהוה, ยฮวฮ) ถ้าข้อความนั้นถูกยกมาจากพระคัมภีร์ภาคภาษาฮีบรูหรือถ้าเขารู้สึกว่ากำลังพูดถึงพระยะโฮวา เรื่องนี้น่าสนใจเพราะฉบับแปลภาคพันธสัญญาใหม่หลาย ๆ ฉบับไม่ได้ใช้ชื่อของพระเจ้า แต่ฮุตเทอร์ใส่ชื่อของพระเจ้าไว้ในฉบับแปลของเขา และนั่นแสดงให้เห็นว่าเขาเห็นด้วยกับการนำชื่อของพระเจ้ากลับไปใส่ที่เดิมที่เคยอยู่ในพระคัมภีร์คริสเตียนภาคภาษากรีก
ถ้าครั้งต่อไปเวลาคุณอ่านพระคัมภีร์คริสเตียนภาคภาษากรีกแล้วเจอชื่อพระยะโฮวาซึ่งเป็นชื่อของพระเจ้า ขอให้คุณนึกถึงผลงานของเอเลียส ฮุตเทอร์ และคัมภีร์ไบเบิลภาษาฮีบรูที่น่าทึ่งของเขา
a ผู้เชี่ยวชาญบางคนเคยจัดทำพระคัมภีร์คริสเตียนภาคพันธสัญญาใหม่ฉบับที่แปลเป็นภาษาฮีบรูมาแล้ว เช่น ประมาณปี 1360 นักบวชนิกายไบแซนไทน์ชื่อ ไซมอน อาทูมานอส และในปี 1565 ผู้เชี่ยวชาญชาวเยอรมันชื่อ ออสวาล์ท ชเรเคนฟุกซ์ ได้จัดทำฉบับแปลภาษาฮีบรู แต่ฉบับแปลเหล่านี้ไม่เคยถูกตีพิมพ์และได้หายสาบสูญไปแล้ว