Lokristo la mɛtɛ lekɔ lo tahame
OLIMU waki Yeso Kristo waki la shɛngiya y’efula le anto wa lo ntambe ka ntondo. Losango lande lakakeketshaka anto, lakâkimanyiyaka ndo nde akaliewoyaka lo yoho yakâmbiyaka anto. Efula ka wanɛ wakohokamɛka wakanandema efula oma l’ɛtɛkɛta ande.—Mateu 7:28, 29.
Yeso akatone la dihonga tshɛ dia ndjatambiya lo dikongɛ di’ɛtɛmwɛlɔ ndo di’ase pɔlitikɛ dia lo nshi yande, wanɛ wakasoyaka anto, koko nde akɔtshiyaka anto k’anto lo demba. (Mateu 11:25-30) Nde akeyaka hwe shɛngiya ya lokeso yaki la nyuma ya kɔlɔ le anto wa la nkɛtɛ ndo nde akɛnya wolo wakawosha Nzambi lâdiko diawɔ. (Mateu 4:2-11, 24; Joani 14:30) La yewo tshɛ Yeso akalembetshiya dimɛna diɔtɔnganelo diele lam’asa asui la pɛkato, ndo akɛnya la ngandji tshɛ dia Diolelo diaki Nzambi mbayotshungola anto lo pondjo. (Mako 2:1-12; Luka 11:2, 17-23) Mbala ɔtɔi lo pondjo, nde akanya okombɔ waki edja efula lo washo w’anto lo kɛnɛ kendana la lonto la mɛtɛ laki She ndo nde akeyanya lokombo laki Nzambi le wanɛ tshɛ wakangɛnangɛnaka monga la diɔtɔnganelo di’ɔlɔlɔ la Nde.—Joani 17:6, 26.
Ndo kânga mbakahɛnyahɛnyama ambeki waki Yeso oma le ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ ndo wa pɔlitikɛ, vɔ wakadianganya esadi eto losango lande lele la wolo. Lo ɛnɔnyi 30 eto tshumanelo di’eshika di’Akristo diakatema l’Afrikɛ, l’Asiya ndo l’Erɔpɛ. (Kolosai 1:23) Akambo wa mɛtɛ waketsha Yeso anto akangamula etema w’akanga wa ndjakitshakitsha ndo w’anto w’ɔlɔlɔ wa lo Diolelo dia Rɔma di’otondo.—Efeso 1:17, 18.
Ko ngande wakakoke ambeki w’eyoyo asɔ tshɛ wele la dikondjelo diotshikitanyi, woye oma l’ahole, ɛtɛkɛta ndo ɛtɛmwɛlɔ wotshikitanyi monga mɛtɛ kâmɛ lo ‘mbetawɔ ɔtɔi,’ oko wakadite ɔpɔstɔlɔ Paulo na? (Efeso 4:5) Kakɔna kakahombe mbakimanyiya dia tetemala la ‘sangaka lolimi’ di’aha vɔ ndjotakɔ mboka? (1 Koreto 1:10) Lo menda diatɔnelo di’efula diele lam’asa wanɛ wayata ɛlɔ kɛnɛ ɔnɛ Akristo mbewɔ, sunganaka dia sho sɛdingola kɛnɛ kaketsha Yeso ndamɛ.
Etshina ka kâmɛ k’akristo
Lam’akinde la ntondo ka Pɔnsɔ Pilato dia nomboshama, Yeso akɛnya etshina ka kâmɛ k’Akristo. Nde akate ate: “Dimi lakuto dia dikambu ne. Dia dikambu ne mbakamayi la kete, dia mvuta akambu wa mete. Kanga akambu wa mete tshe atukaka diui diami.” (Joani 18:37) Ɔnkɔnɛ, mbetawɔ wetshelo waki Yeso ndo awui akina wa lo Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi ekɔ la shɛngiya ya wolo efula lo kɛnɛ kendana la kâmɛ k’ambeki wa mɛtɛ wa Kristo.—1 Koreto 4:6; 2 Timote 3:16, 17.
Lo mɛtɛ, l’edjedja ka wonya, ambeki waki Yeso wakahombe ndjonga la wembola wa mɛtɛ wa mimbola kana ndjonga l’ewanu lam’asawɔ. Ko kakɔna kakahombe mbakimanyiya? Yeso akalembetshiya ate: “Keli lam’ayuya Nyuma ka mete, [tɔ k]ayunyolombola lu akambu wa mete tshe. Ne dia [tɔ] hayati, keli [tɔ] ayuta paka akambu wayunduka. [Tɔ k]ayunyutela akambu wahatayi.” (Joani 16:12, 13) Ɔnkɔnɛ, nyuma k’ekila kaki Nzambi kakahombe kimanyiya ambeki wa mɛtɛ waki Yeso dia shihodia akambo wa mɛtɛ wakayawasholɛka Nzambi yema yema. Ndo nto, nyuma kɛsɔ kakahombe tɔsha elowa wele oko, ngandji ndo wɔladi l’etema awɔ ndo elowa ɛsɔ wakahombe mbakimanyiya dia kâmɛ monga lam’asawɔ.—Etsha 15:28; Ngalatiya 5:22, 23.
Yeso kombetawɔ kânga yema dia diatɔnelo monga l’atei w’ambeki ande; kana mbetawɔ dia vɔ mengesola akambo wa mɛtɛ wa l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi dia mbaɔtɔnganyiya la lɔsɛnɔ lawɔ kana l’awui w’ashidi wa l’ɛtɛmwɛlɔ w’anto wakahomanaka la wɔ. Koko, l’otsho w’ekomelo wakandetsha kâmɛ la wɔ, nde akalɔmbɛ l’etete tshɛ ate: “Dimi halombela wane atu, keli lambolombela ndu waku wayumbetawo lu diui diawo, ne dia vo tshe wayali otoi. Papa, uku weye l’utema ami, la dimi l’utema aye, ndu vo wayali l’etema asu. Okone wa la kete wetawo vati: We kakantumi.” (Joani 17:20, 21) Kâmɛ ka mɛtɛ, ka lo nyuma ndo ka l’akambo wa mɛtɛ akahombe monga djembetelo y’ambeki wa Kristo mbeyama, tatɛ oma l’etena kɛsɔ polo ndo l’etena kaso kɛnɛ. (Joani 4:23, 24) Koko, ɛtɛmwɛlɔ wa nshi nyɛ kema kâmɛ, vɔ wambatɔna. Lande na?
Bonde kambatɔna ɛtɛmwɛlɔ?
Ɛlɔ kɛnɛ, naka wanɛ wayata ɔnɛ Akristo mbewɔ waya la waetawɔ ndo la ditshelo efula, kete dikambo sɔ ndja oma lo woho wahawayele wetshelo waki Yeso. Ofundji ɔmɔtshi akafunde ate: “Oko wakidiɔ lo nshi yakete, Akristo w’eyoyo wa nshi nyɛ mbetawɔka paka awui wa lo Bible wɔtɔnɛ l’ehomba awɔ ndo tonaka avɛsa tshɛ wahɔtɔnɛ l’awui w’ashidi wa l’ɛtɛmwɛlɔ awɔ wa lôtɔ.” Awui asɔ mbakate Yeso nde l’apɔstɔlɔ ande ɔnɛ wayonga.
Ɛnyɛlɔ, lo wolo wa nyuma k’ekila, ɔpɔstɔlɔ Paulo akafundɛ Timɔtɛ omendji wa onyande ate: “Etena kayukuka lam’ahulanga antu ntetemala lu dietshelu di’ololo, keli ne dia atui awo weko hwe, ku vo wayuyamotshiya embetsha uku saki yawo.Vo wayunya atui uma lu mete, wayetola lu ekondo.” Onde Akristo tshɛ mbakahombe minganyiyama? Kema. Paulo tetemalaka la mbuta ate: “Keli we, uyakimeli lu akambu tshe, enaki pa, utshaki ulimu w’usambisha, ukutshaki ekambelu kaye.” (2 Timote 4:3-5; Luka 21:8; Etsha 20:29, 30; 2 Petero 2:1-3) Timɔtɛ ndo Akristo akina wa kɔlamelo wakakitanyiya dako sɔ diakasambiyama.
Akristo wa mɛtɛ weke kâmɛ
L’ɛnyɛlɔ kaki Timɔtɛ, Akristo wa mɛtɛ wekɔ lo ndjalama lo tona tokanyi t’anto ndo lo mbetawɔ paka awui wɔsami oma l’Afundelo lo kɛnɛ kendana l’akambo wetawɔwɔ. (Kolosai 2:8; 1 Joani 4:1) Lo mbokoya Akristo wa lo ntambe ka ntondo, Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ lo kamba olimu awɔ lo wedja ndekana 230, lo mɛmbɛ anto wa l’ahole tshɛ losango laki Yeso, mbut’ate lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo. Tɔsɛdingole toho tɔnɛi t’ohomba efula tokoyawɔ Yeso lo kɛnɛ kendana la kâmɛ ndo toho tayelawɔ Lokristo la mɛtɛ oyadi dihole diakɔna diasɛnawɔ.
Dietawɔ diawɔ mbika etshina l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. (Joani 17:17) Ɔlɔmbɛdi ɔmɔtshi wa la Belgique akafunde lo kɛnɛ kendana la wɔ ate: “Dui ɔtɔi diakokaso mbeka oma le wɔ [mbut’ate oma l’Ɛmɛnyi wa Jehowa] ele woho wetawɔwɔ mpokamɛ Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo woho wasambishawɔ Ɔtɛkɛta akɔ la dihonga.”
Vɔ nongamɛka dia Diolelo diaki Nzambi mbayâtshungola oma l’ekakatanu wambokokanɛ l’andja w’otondo. (Luka 8:1) La Barranquilla lo wodja wa Colombie, Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi akasawola l’Antonio, yushi yakasukɛka la wolo tshɛ olui ɔmɔtshi wa pɔlitikɛ. Ɔmɛnyi ɔsɔ kombeta l’Antonio wedi ndo nde kosukɛ tokanyi tɔmɔtshi di’elui ekina wa pɔlitikɛ. Koko nde akasɛngɔla Antonio kâmɛ l’akosɛnde wa wamato dia vɔ mbeka Bible aha la futa falanga. Kombet’edja, Antonio akɛnyi dia Diolelo diaki Nzambi mbele tshɔi y’elongamelo le ase wola wa la Colombie ndo wa lo wedja ekina.
Vɔ nɛmiyaka lokombo la Nzambi. (Mateu 6:9) Mbala ka ntondo kakahomana Ɛmɛnyi wa Jehowa vɔ la Maria, oseka Mupɛ ɔmɔtshi la mɛtɛ lakadjasɛka l’Australie, nde aketawɔ di’Ɛmɛnyi wa Jehowa mbɛnya lokombo la Nzambi lo Bible. Ngande wakandatshe lam’akawawɛnyalɔ? “Lam’akamɛnyi lokombo la Nzambi mbala ka ntondo lo Bible, dimi lakalele. Lakonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula lo mbeya dia lambokoka mbeya ndo kamba la lokombo laki Nzambi.” Maria akatetemala la mbeka Bible, ndo mbala ka ntondo lo lɔsɛnɔ lande, nde akeye woho w’onto wele Jehowa ndo aki l’akoka wa monga la diɔtɔnganelo dia pondjo lam’asande la nde.
Ngandji ambâkakatanya kâmɛ. (Joani 13:34, 35) Jurunalɛ mɔtshi ya lo Canada, yelɛwɔ The Ladysmith-Chemainus Chronicle, yakate ɔnɛ: “Oyadi dietawɔ diakɔna di’ɔtɛmwɛlɔ diele layɛ ndo oyadi wɛ kema ndoko la dietawɔ, wɛ pombaka mandola Ɛmɛnyi wa Jehowa 4 500 wanɛ wakakambe lomingu l’etenyi l’etshi tanyi tshɛ ndo etsho tshɛ dia mbika Mbalasa ka Nsanganya ya Weke kele la woke wa mɛtɛlɛ 2 300 l’atshuku akɔ tshɛ l’osomba wa Cassidy, lo wodja wa Canada . . . Dia sala lotumu lɔsɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ, aha l’ewanu ndo aha onto l’onto nyanga lotombo lande ekɔ djembetelo ya Lokristo la mɛtɛ.”
Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tɔsɛdingole dikambo nɛ. Etena kɛnɛ kele ambewi wa teoloji, waa misiɔnɛrɛ ndo andjashi Nzambi wa lo Lokristokristo wekɔ lo ndɔshana l’ewanu waha pe l’ɛtɛmwɛlɔ awɔ, Lokristo la mɛtɛ lo wedi alɔ, lekɔ lo tetemala la tahame l’andja w’otondo. Lo mɛtɛ, Akristo wa mɛtɛ wekɔ lo tetemala l’olimu wakawalongola wa sambisha ndo mbetsha Ɔtɛkɛta wa Nzambi l’andja w’otondo. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Naka wɛ ekɔ l’atei ‘w’anto wakuma akumu’ l’ɔtɛ w’akambo wa wɔnɔnyi wele lo mbeta nshi nyɛ ndo ekɔ lo kiyanyema oma lo diɔtɔnelo diele l’ɛtɛmwɛlɔ wa lo Lokristokristo, kete tambokɔlɔmba dia wɛ sangana l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, wanɛ wele kâmɛ l’ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa, Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ.—Ezekiyele 9:4; Isaya 2:2-4.