Yoho yaso ya lɔsɛnɔ yɛnya dia tekɔ la mbetawɔ
“Mbetawo kaha la etsha ambuyavwela.”—JAKOBA 2:17.
1. Lande na kakadjaka Akristo wa ntondo yimba lo mbetawɔ ndo lo etsha awɔ?
AKRISTO wa ntondo lo tshɛ kawɔ wakɛnya mbetawɔ kawɔ oma lo yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ. Ombeki Jakɔba akakeketsha Akristo tshɛ ate: “Nyuyali atshi wa diui, aha ambuki atu.” Nde akakotsha ate: “Uku atuvokaka dimba diaha la lumu, okone ndu mbetawo kaha la etsha mvokaka.” (Jakoba 1:22; 2:26) Ɛnɔnyi oko 35 l’ɔkɔngɔ wa nde funda awui asɔ, Akristo efula wakatetemala mɛnya mbetawɔ kawɔ oma lo etsha w’ɛlɔlɔ. Koko lonyangu ko, amɔtshi kosala dikambo sɔ. Yeso akandola etshumanelo ka la Smurina, koko nde akatɛ anto efula wa lo etshumanelo ka Saradi ate: “Dimi mbeyaka etsha aye. We eko la lukumbu uku untu lasena, keli we ambuvokaka.”—Enyelo 2:8-11; 3:1.
2. Ambola akɔna wahomba Okristo tshɛ ndjambola lo dikambo dia mbetawɔ kande?
2 Ɔnkɔnɛ, Yeso akakeketsha wanɛ waki la Saradi ndo wanɛ wakakoke ndjadia ɛtɛkɛta ande, dia mɛnya ngandji kaki lawɔ ntondo lo akambo wa mɛtɛ wa lo Bible ndo akâkeketsha dia vɔ sungukalaka lo nyuma. (Enyelo 3:2, 3) Ɔmɔmɔ la l’atei aso kokaka ndjambola ɔnɛ: ‘Kayomota dikambo dia etsha ami na? Onde etsha ami mɛnyaka hwe dia lekɔ lo sala tshɛ dia mɛnya mbetawɔ kami oma lo kɛnɛ tshɛ kasalami, oyadi l’awui wahaleke mendana la olimu w’esambishelo ndo la nsanganya ya lo etshumanelo?’ (Luka 16:10) Ekɔ awui efula wa lo lɔsɛnɔ wakokaso sɛdingola dia mɛnya ɔnɛ tekɔ la mbetawɔ, koko tayanga sɛdingola paka dui ɔtɔi, dui diakɔ mendanaka la: fɛtɛ, mbidja ndo fɛtɛ y’awala w’Akristo.
Fɛtɛ k’anto yema tshitshɛ
3. Naa kanyi ya Bible lo dikambo dia otshwelo wa lo fɛtɛ?
3 Efula ka l’atei aso ngɛnangɛnaka mbelamɛ lo fɛtɛ k’Akristo wele la ɔngɛnɔngɛnɔ. Jehowa ekɔ ‘Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ’ kalanga dia ekambi ande monga la ɔngɛnɔngɛnɔ. (1 Timote 1:11) Nde akasale dia Sɔlɔmɔna funda dikambo dia mɛtɛ nɛ lo Bible ate: “Ku dimi lakalemia ongenongeno, ne dia nduku diese dieli le untu l’esi ulungu, diuleki nde, no, la ngenangena; ne dia ongenongeno ako ayutshikala la ndi l’ulimu andi lu nshi ya lumu yakawusha [Nzambi] l’esi ulungu.” (Undaki 3:1, 4, 13; 8:15) Anto kokaka ngɛnangɛna etena kalɛwɔ kâmɛ lo nkumbo kana lo fɛtɛ nkina ya totshitshɛ yasala atɛmɔdi wa mɛtɛ.—Jobo 1:4, 5, 18; Luka 10:38-42; 14:12-14.
4. Onto lalɔngɔsɔla fɛtɛ la dia mbidja yimba lo awui akɔna?
4 Naka wɛ ekɔ lo nɔngɔsɔla fɛtɛ ka ngasɔ ndo wɛ mbele la ɔkɛndɛ atɔ, kete wɛ la dia kana yimba dimɛna lo kɛnɛ kalɔngɔsɔlayɛ, oyadi ambetawudi angana ato mbayoyeta dia ndjɔlɛ yangɔ kana ndjɔmɔtsha la yɛ sawo. (Romo 12:13) Wɛ la dia sɛna wolo dia ‘awui tshɛ salema aha la ofukutanu’ ndo wɛ la dia ‘nɔmbwama la lomba l’oma l’olongo.’ (1 Koreto 14:40; Jakoba 3:17) Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Kana nyayole, kana nyayono, kana dikambu tshe diayunyutsha, nyutshi dia lutumbu la [Nzambi]. Tanyuyalaki uku utamba a takanya.” (1 Koreto 10:31, 32) Naa awui amɔtshi wahombama mbidja yimba efula lɔkɔ? Sɛdingola awui asɔ la ntondo kokaka kokimanyiya dia wɛ ndjashikikɛ ɔnɛ kɛnɛ kayoyosala wɛ la anto wetshiyɛ kayɛnya mbetawɔ kanyu lo etsha.—Romo 12:2.
Ngande wayonga fɛtɛ?
5. Lande na kahomba onto lalɔngɔsɔla fɛtɛ mbidja yimba dia kana wanu ndo mishiki wayonga?
5 Anto efula walɔngɔsɔla fɛtɛ toyambolaka dia kana wanu pombaka monga. Aha paka wanu monga ko fɛtɛ mbeta dimɛna. Tohɔ dia Yeso akasha olui a woke w’anto wakaye le nde mbo ya ndɛ ndo nde akafudia ma la nse lo dihindo dia mbasha. Ɔkɔndɔ hatotɛ dia Yeso akawasha wanu lo dihindo kânga mbakinde l’akoka wa sala dui sɔ. (Mateu 14:14-21) Naka wɛ ambɔsa yɛdikɔ ya mbisha anto wanu lo fɛtɛ, kete onga la wɛdimo lo dikambo dia yɛdikɔ ya wanu yayonga ndo yâshikikɛ dia wanu wa mpɛ wayonga dikambo dia wanɛ walanga. (1 Timote 3:2, 3, 8; 5:23; 1 Petero 4:3) Totshutshuyake ndoko onto dia nnɔ wanu wakoka ndjɔ̂kɔta “uku ului.” (Tukedi 23:29-32) Kayotota dia mishiki kana dia wembelo w’esambo na? Naka mishiki wayonga lo fɛtɛ kayɛ, kete wɛ la dia sɔna nkembo y’amɛna ndo mbidja yimba lo ngɛngu ndo lo ɛtɛkɛta wa lo mishiki akɔ. (Kolosai 3:8; Jakoba 1:21) Akristo efula wakɛnyi dia mbidja bandɛ kasɛtɛ ya Mélodies du Royaume kana memba esambo akɔ lemba l’onyɔ mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ efula. (Efeso 5:19, 20) Ndo paka mendaka mbala la mbala diaha mishiki monga w’ewelewele kana fukutanya asawo w’ɔngɛnɔngɛnɔ w’anto ndo fukutanya asukanyi.—Mateu 7:12.
6. Lo kɛnɛ kendana la asawo ndo la awui akina, ngande wakoka mɛnya ɔnɛ lɔlɔngɔsɔdi fɛtɛ dia nde ekɔ la mbetawɔ kasɛna?
6 Lo fɛtɛ kɛmɔtshi, Akristo kokaka sawola awui efula, mbadia awui amɔtshi la dui dia wolo kana kɔndɔla ɛkɔndɔ ɛmɔtshi w’ɔngɛnɔngɛnɔ. Naka aya asawo wa kɔlɔ, kete ɔnɛ lɔlɔngɔsɔdi fɛtɛ la dia mbaengesola la yewo tshɛ otsha l’asawo wakeketsha. Nde la dia menda diaha onto ɔtɔi mamamala la ɔtɛkɛta. Naka nde ambɛna dikambo sɔ, kete la shɛnɔdi tshɛ ndamɛ koka mbɔsa ɔtɛkɛta ndo mbisha anto akina ɔtɛkɛta, ɛnyɛlɔ nɔmba ana w’akɛnda dia vɔ tɛkɛta yema kana tondja dui dimɔtshi diakoka tshutshuya onto tshɛ dia tɛkɛta. Oyadi akɛnda kana epalanga wayɔngɛnangɛna fɛtɛ ka ngasɔ. Oko weyɛ ɔnɔngɔsɔdi wa fɛtɛ, naka wɛ nɔmbɔla akambo la lomba ndo la yewo, kete ‘ekanelo kayɛ k’ɔlɔlɔ kayeyama’ le wanɛ tshɛ wakaye. (Filipi 4:5) Vɔ wayɛna dia wɛ ekɔ la mbetawɔ kasɛna kele la shɛngiya lo kiambokambo tshɛ ya lo lɔsɛnɔ layɛ.
Sɛlɛmɔnyi ndo fɛtɛ y’awala
7. Lande na kele ɔlɔngɔswɛlɔ wa fɛtɛ y’awala ndo wa weho ekina wa fɛtɛ nɔmbaka dia mbidja yimba dimɛna lɔkɔ?
7 Diaaso dimɔtshi dia lânde diakoka anto ngɛnangɛna ko lo diwala dimɔtshi di’Okristo. Ekambi wa Nzambi wa lo nshi y’edjedja, mbidja ndo Yeso la ambeki ande wakatshu lo awandja w’ɔngɛnɔngɛnɔ asɔ ndo lo fɛtɛ. (Etatelu 29:21, 22; Joani 2:1, 2) Koko nshi nyɛ, awui weta mɛnyaka hwe dia ɔlɔngɔswɛlɔ wa fɛtɛ y’awala kana weho ekina wa fɛtɛ nɔmbaka dia mbidja welo wa lânde dia fɛtɛ yakɔ kɛnɛmɔla ekanelo k’ɔlɔlɔ ka yimba ndo wɛdimo w’Okristo. Yɔ kema kɔlɔ ndo yɔ mbishaka Okristo diaaso dia mɛnya mbetawɔ kande.
8, 9. Ngande wele kɛnɛ kasalema l’awala efula shikikɛka kɛnɛ kadiaso lo 1 Joani 2:16, 17?
8 Anto efula waheye ndo wahadje yimba lo atɔndɔ waki Nzambi mbɔsaka diwala oko diaaso diakoka anto ndɛ la nɔ lo tshambandeko ko ndoko dikambo. Lo jurunalɛ mɔtshi yatomba l’Erɔpɛ, womoto ɔmɔtshi laki mala tshukama akate lo dikambo dia diwala diande diakandelɛ ɔnɛ dia nkumekanga ate: ‘Takahema lo pusupusu kakatakotwamaka la falasa nyɛi yakayelana la falasa 12 ndo la mutuka wele mishiki wakayembaka lɔkɔ. Oma lâsɔ, lo dihole dia fɛtɛ mbo ya ndɛ y’eshika ndo mishiki wa dimɛna efula wakikɔ; kɛdi ɔsɔ aki ɛfɛtɛfɛtɛ. Fɛtɛ kɛsɔ kakasalema oko wakamalange ndo lushi lɔsɔ dimi mbaki mɛtɛ nkumekanga ka womoto.’
9 Kânga mbele mbekelo kokaka tshikitana lo ndjela wodja la wodja, kɛnɛ kakate womoto ɔsɔ, shikikɛka kɛnɛ kakafunde ɔpɔstɔlɔ Joani ate: “Ne dia akambu wa la kete, saki ka dimba, ndu saki ka ashu, ndu utaku a lumu, vo waha uma le Shesu, keli weko uma la kete.” Onde wɛ fɔnyaka dia ekɔ ɔlɔlɔ di’Okristo wambotshunda lo nyuma sala diwala dia ngasɔ ndo fɛtɛ ka kawotake? Diwala diawɔ la dia mɛnya dia wakayele dako diata ɔnɛ: “One latutshaka lulangu la [Nzambi], atuyalaka pundju.”—1 Joani 2:16, 17.
10. a) Dia diwala salema la ekanelo k’ɔlɔlɔ, lande na kele ekɔ ohomba ndjalɔngɔsɔla? b) Ngande wahomba tɛdikɔ mbɔsama lo dikambo di’anto wayelamɛ?
10 Atshukanyi w’Akristo la dia mɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ ndo monga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ ndo Bible kokaka mbakimanyiya lo dikambo sɔ. Kânga mbele lushi la tshuki ekɔ lushi la woke, vɔ mbeyaka dia ɔsɔ ekɔ tsho etatelo ka lɔsɛnɔ l’Akristo ahende wambotshukana wele la elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo. Kema ohomba dia paka vɔ sala fɛtɛ ka diwala ka kawotake. Naka wambɔsa yɛdikɔ ya sala fɛtɛ, kete vɔ la dia mbidjasɛ dia mbɛdikola falanga yayowalɔmba dikambo sɔ ndo woho wa diwala dialangawɔ sala. (Luka 14:28) Lo lɔsɛnɔ lawɔ l’Okristo la lo nkumbo, omi mbayonga ɔtɛ lo ndjela Afundelo. (1 Koreto 11:3; Efeso 5:22, 23) Ɔnkɔnɛ, otshuki mbele la ɔkɛndɛ wa ntondo wa fɛtɛ ka diwala. Lo mɛtɛ, la ngandji tshɛ nde ayɔlɔmbaka wadɛnde kanyi lo awui wendana la anto wayowelɛ kana wayowonga la akoka wa mbelɛ lo fɛtɛ kawɔ ka diwala. Mbala mɔtshi ko hateyama kana hatonga ɔlɔlɔ mbelɛ angɛnyi ndo ewotɔ awɔ tshɛ. Ɔnkɔnɛ, la okitshakitsha tshɛ vɔ koka mbɔsa tɛdikɔ tɔmɔtshi. Atshukanyi la dia mbeya dia naka hawongi l’akoka wa mbelɛ Akristo amɔtshi, kete Akristo asɔ wayowaoka ndo hawotowanyangɛ.—Undaki 7:9.
‘Ɔnɔmbɔdi wa fɛtɛ’
11. Naa ɔkɛndɛ wakoka monga la ‘ɔnɔmbɔdi wa fɛtɛ’ lo diwala na?
11 Naka atshukanyi wambɔsa yɛdikɔ ya sala fɛtɛ ka diwala, ngande wakokawɔ ndjashikikɛ di’awui tshɛ wayeta dimɛna na? Aya ɛnɔnyi ndekana akumi kɛna Ɛmɛnyi wa Jehowa ohomba wa kamba la dui dimɔtshi diɔtɛkɛtami lo kɛnɛ kendana la fɛtɛ ka diwala kakasalema la Kana kakelamɛ Yeso. ‘Ɔnɔmbɔdi wa fɛtɛ’ wakikɔ lo fɛtɛ kɛsɔ ndo aha la tâmu nde aki ombetawudi wambotshunda lo nyuma. (Joani 2:9, 10) Woho akɔ wâmɛ mbele, otshuki wele la lomba ayɔsɔna ɔnangɛso lambotshunda lo nyuma dia mbosha ɔkɛndɛ w’ohomba efula ɔsɔ. L’ɔkɔngɔ wa nde mbeya kɛnɛ kakombola ndo kalanga otshuki, ɔnɔmbɔdi wa fɛtɛ la dia sala awui oko wakawotɛ otshuki, oyadi la ntondo kana wonya wa fɛtɛ.
12. Kakɔna kahomba otshuki mbidja yimba lɔkɔ lo kɛnɛ kendana la woshelo wa wanu wa lo fɛtɛ?
12 Lo ndjela kɛnɛ kakatatɛkɛtshi l’odingɔ 5, atshukanyi amɔtshi mɛnaka ɔlɔlɔ diaha somba wanu lo fɛtɛ kawɔ ka diwala diaha anto ndjodjɔnɛ ko lofunge monga ndo shishɛ anto ɔngɛnɔngɛnɔ wa lo diaaso sɔ. (Romo 13:13; 1 Koreto 5:11) Ko naka wambɛna ɔlɔlɔ dia wanu monga, kete otshuki la dia nsɛna wolo dia wanu kahanyema ndo nɔma la wɛdimo. Wanu wakikɔ lo diwala diakelamɛ Yeso la Kana ndo nde akasha anto wanu w’amɛna efula. Ɔnɔmbɔdi wa fɛtɛ kɛsɔ akate ate: “Untu tshe atukimoka wanu w’ololo ntundu. Lam’ayuwono efula, vo wayukimo wane waha ololo efula. Keli we akalami wanu w’ololo edja ndu kakiane.” (Joani 2:10) Lo mɛtɛ, Yeso kokimɔ wanu asɔ dia mbidjoya anto, nɛ dia wodjwelo wa wanu waki kɔlɔ lo washo ande. (Luka 12:45, 46) Lo mamba woho waki wanu asɔ amɛna, ɔnɔmbɔdi akɛnya hwe dia lo fɛtɛ mɔtshi ya awala yakandelamɛ, nde akɛnyi di’anto wakayokomaka lo mbidjɔnɛ wanu. (Etsha 2:15; 1 Tesalonika 5:7) Ɔnkɔnɛ, otshuki la onto lakandasɔnɛ oko ɔnɔmbɔdi la dia ndjashikikɛ dia anto tshɛ wayoya lo fɛtɛ wayoyela didjango nɛ diokɛma hwe diata ɔnɛ: “Tanyojɔke waanu: waanu tɔlaka onto lo lɔsɛnɔ l’ofutanu; koko nyolole la [nyuma k’ekila].”—Efeso 5:18, Dyookaneelo dy’Oyooyo; Tukedi 20:1; Hosea 4:11.
13. Kakɔna kahomba atshukanyi mbidja yimba naka mishiki wayonga lo fɛtɛ kawɔ ka diwala ndo lande na?
13 Oko wasalemadiɔ lo fɛtɛ nkina, naka mishiki wayonga, kete pombaka nsɛna wolo diaha mbidiya vɔlimɛ amboleka diaha fukutanya asawo w’anto. Ekumanyi kɛmɔtshi k’Okristo akate ate: “Lam’atatetemala fɛtɛ ndo kamɔta asawo kana katatɛ anto kɛnya mishiki, mbatodiyamaka tena dimɔtshi vɔlimɛ ya mishiki. L’etatelo vɔ kitshakitshaka vɔlimɛ, ko l’ɔkɔngɔ vɔ mbeyaka ndjoyidiya efula ko ndjofukutanya ndo asawo w’anto. Fɛtɛ ka diwala kekɔ diaaso di’ɔlɔlɔ di’anto sawola oko angɛnyi. Lonyangu ko mishiki w’ewelewele koka fukutanya diaaso sɔ!” Ndo lo dikambo dia mishiki, otshuki la ɔnɔmbɔdi wa fɛtɛ hawohombe tshikɛ apumi wa mishiki wakawele ɔkɛndɛ tshɛ lo kɛnɛ kendana la weho wa nkembo yahombawɔ memba kana vɔlimɛ ya mishiki. Paulo akafunde ate: “Akambu tshe watanyu la watshanyu, nyutshi tshe lu lukumbu la Khumadiondjo Jesu.” (Kolosai 3:17) Etena kakalola anto wakaye lo fɛtɛ ka diwala lawakawɔ ndo kayowotokanyiya dia mishiki wakadjama lo fɛtɛ kɛsɔ, onde wayota dia atshukanyi wakatshe akambo tshɛ lo lokombo la Yeso? Ngasɔ mbahomba dikambo sɔ monga.
14. Kakɔna kahomba Akristo mbohɔka dimɛna lo dikambo dia diwala?
14 Eelo, diwala diakasalema lo yoho y’ɔlɔlɔ kokaka mbohɔmaka lo yoho ya dimɛna. Adam la Edyta, wambotshukana ɛnɔnyi 30 wakate lo dikambo dia diwala dimɔtshi ɔnɛ: “Akokɛmaka di’ɔnɛ Akristo mbele lanɛ. Wakadje esambo watombola Jehowa ndo tɔkɛnyɔ tokina t’amɛna. Ɔkɛnyɛlɔ wa mishiki komonga dikambo diakaleke ohomba lo diwala sɔ. Ɔngɛnɔngɛnɔ wakikɔ ndo awui tshɛ wakasalema lo ndjela atɔndɔ wa lo Bible.” Mbokɛmaka hwe dia ekɔ awui efula wakoka otshuki la otshukami sala lo dikambo dia diwala diawɔ dia mɛnya mbetawɔ kawɔ oma lo etsha.
Weshasha washawɔ atshukanyi
15. Dako diakɔna dia lo Bible diakoka kamba laso lo dikambo dia weshasha washawɔ atshukanyi?
15 Lo wedja efula, angɛnyi la ewotɔ mongaka la mbekelo ka mbishaka wanɛ wambotshukana weshasha. Naka tambolanga mbisha atshukanyi woshasha, dui diakɔna diahombaso mbohɔka? Tohɔ dako diaki ɔpɔstɔlɔ Joani diendana la ‘ofunu wa kɛnɛ kele laso.’ Nde akɛdika ofunu wa ngasɔ, aha la Akristo wɛnya mbetawɔ kawɔ lo etsha, koko la ‘andja ɔnɛ watete.’ (1 Joani 2:16, 17) Lo ndjela kɛnɛ kakate Joani kɛsɔ, onde atshukanyi w’eyoyo pombaka mbutaka ɔnɛ shishadjɛndɛ ambotosha ɛngɔ kapanda? Akristo w’oma la Makɛdɔniya ndo w’oma l’Akaya wakatomɛ anangɛwɔ wa la Jerusalɛma weshasha, koko ndoko dihole diɛnyishawɔ dia nkombo yawɔ yakafundama lo weshasha ɛsɔ. (Romo 15:26) Akristo efula washa atshukanyi woshasha hawokombola dia dikambo sɔ mbeyama kana kotola yambalo y’anto tshanana oya le wɔ. Lo dikambo sɔ, tovusole dako diaki Yeso dia lo Mateu 6:1-4.
16. Ngande wakoka atshukanyi w’eyoyo mbewɔ dia mbisha anto akina pâ l’asolo lo kɛnɛ kendana la weshasha walongolawɔ?
16 Mɛnya dia shishadjɛndɛ mbakakimwe woshasha kapanda koka ndjokonya lo ‘shɛmanedi’ dia mbeya woshasha akɔna woleki dimɛna ndo oshinga wolo. Ɔnkɔnɛ, atshukanyi w’eyoyo w’Akristo wele la lomba hawototaka nkombo ya wa wanɛ wawasha weshasha. Sala dikambo sɔ kokaka nyangiya anto wele ondo hawongi l’akoka wa mbaela weshasha. (Ngalatiya 5:26; 6:10) Koko, kema kɔlɔ le otshukami la otshuki dia mbeya onto akɔna akawasha woshasha ɔmɔtshi. Vɔ kokaka mbeya dikambo sɔ oma lo tshimbo ya yema y’awui wakafundji ɔnɛ lakawasha woshasha, aha la mbadia awui akɔ asɔ lo washo w’anto tshɛ. Etena kasombaso, kashaso ndo kalongolaso weshasha, sho tshɛ kondjaka diaaso dia mɛnya ɔnɛ kânga l’awui aso hita, mbetawɔ kaso mongaka la shɛngiya lo ditshelo diaso.
17. Oyango akɔna wahomba monga la Akristo lo kɛnɛ kendana la mbetawɔ ndo la etsha awɔ?
17 Mɛnya mbetawɔ kaso halembetshiya tsho monga la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ, mbɔtɔka lo nsanganya y’Akristo ndo sambishaka. Nyɛsɔ sho tshɛ tonge la mbetawɔ kasɛna kele la shɛngiya lo kɛnɛ tshɛ kasalaso. Eelo, sho kokaka mɛnya mbetawɔ kaso oma lo awui ‘tshɛ wasalaso,’ mbidja ndo awui wɔtɛkɛtshiso la diko ango.—Enyelo 3:2.
18. Ngande wakoka ɛtɛkɛta wa lo Joani 13:17 kotshama lo kɛnɛ kendana la awala w’Akristo ndo la fɛtɛ?
18 L’ɔkɔngɔ wa Yeso mbisha apɔstɔlɔ ande wa kɔlamelo ɛnyɛlɔ k’ɔlɔlɔ oma lo tshelo ya okitshakitsha ya mbasola ekolo, nde akate ate: “Naka nyu mbeyaka akambu ane, nyu nyayuyala la otshoko lam’ayunyuwatsha.” (Joani 13:4-17) Lo ngelo kodjashiso, mbeyaka monga ko bu ohomba kana ɔlɔlɔ sola onto okina ekolo, ɛnyɛlɔ ɔngɛndangɛnda woye lakaso. Koko oko wɛnyiso lo sawo nɛ, ekɔ awui akina wa lo lɔsɛnɔ wakokaso mɛnya mbetawɔ kaso oma lo etsha woludi la ngandji, ɛnyɛlɔ oko lo fɛtɛ ndo lo awala w’Akristo. Sho kokaka sala dikambo sɔ, oyadi tshukana mbatshukanaso ko kana telɛ mbotelewɔ lo fɛtɛ ka diwala kana lo fɛtɛ kɛmɔtshi k’Akristo walanga mɛnya mbetawɔ kawɔ oma lo etsha.
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande wakokɛ mɛnya mbetawɔ kayɛ:
• etena kalɔngɔsɔlayɛ fɛtɛ kɛmɔtshi?
• etena kalɔngɔsɔlayɛ fɛtɛ ka diwala?
• etena kashayɛ kana kalongolayɛ woshasha wa diwala?
[Osato wa lo lɛkɛ 18]
Kânga anto yema tshitshɛ mbayotelɛ, tɔlɔmbwame la ‘lomba l’oma l’olongo’