BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ wa Watchtower
Watchtower
BIBLIƆTƐKƐ WA LO ƐTƐRNƐTƐ
Ɔtɛtɛla
  • BIBLE
  • EKANDA
  • NSANGANYA
  • w97 8/1 lk. 13-18
  • Onde Wɛ Ekɔ Lo Tawese Akambo W’ɔlɔlɔ?

Ndooko vidɛo yele lo kɛnɛ kɔsɔnyiyɛ.

Otokimwe, munga kakongi etena kakayatelesharjɛki vidɛo.

  • Onde Wɛ Ekɔ Lo Tawese Akambo W’ɔlɔlɔ?
  • Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
  • Ɛtɛ w'awui wahɔnyi
  • Awui wa woho akɔ
  • Nde Akawese Akambo w’Ɔlɔlɔ
  • Vɔ Wakalame Lɔkɛwɔ Lawɔ l’Ɔlɔlɔ
  • Woho Wakokaso Mbesa Akambo w’Ɔlɔlɔ Nshi Nyɛ
  • He Yâlama Ɔlɔlɔ!
  • Ohomba wa Mbekaka ndo Kanaka Yimba
  • Lɔkɛwɔ l’Ɔlɔlɔ ndo Angɛnyi
  • Totetemale Ntsha Akambo w’Ɔlɔlɔ
  • Toyale La Lɔkɛwɔ L’ɔlɔlɔ L’andja Woludi L’akambo Wa Kɔlɔ
    Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
  • Wakatshikala la Kɔlamelo le Jehowa L’Ehemba!
    He Dja Yimba lo Prɔfɛsiya ka Danyɛlɛ!
  • Jehowa Ambolaka Danyɛlɛ Difuto dia Dimɛna Efula
    He Dja Yimba lo Prɔfɛsiya ka Danyɛlɛ!
  • Ohomba wa Dibuku dia Danyɛlɛ le Yɛ
    He Dja Yimba lo Prɔfɛsiya ka Danyɛlɛ!
Enda awui akina
Tshoto y’Etangelo Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa—1997
w97 8/1 lk. 13-18

Onde Wɛ Ekɔ Lo Tawese Akambo W’ɔlɔlɔ?

‘Naka dikambo di’ɔlɔlɔ diekɔ, naka dikambo diasungana mandɔma diekɔ, kete nyotetemale la kana yimba lo akambo asɔ.’​—⁠FILIPI 4:⁠8.

KƆLƆ kɛdikɛdi olanelo wa lɔkɛwɔ kana etshelo wele bu dimɛna. Kɔlɔ kakɔ kambolola tɔ l’andja ɔnɛ wasɛnaso. (Efeso 2:​1-3) Koko, Jehowa Nzambi hatetawɔ ɔtɛmwɛlɔ ande wa pudipudi mbisana l’akambo wa kɔlɔ. Ekanda w’Akristo, nsanganya ya totshitshɛ ndo ya weke tewolaka lo tena diasungana di’aha sho monga la lɔkɛwɔ la kɔlɔ. Sho nongolaka alako w’eshika oma l’Afundelo, alako akɔ tokimanyiyaka dia sho ‘mamema kɛnɛ kele ɔlɔlɔ’ lo asho wa Nzambi. (Romo 12:⁠9) Ɔnkɔnɛ, ɔlɔngɔswamelo w’otondo w’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndjâtshutshuyaka dia monga pudipudi ndo dia ndjâla la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ. Ko kayotota lo dikambo diaso l’onto ndo l’onto na? Onde wɛ mɛtɛ mɛtɛ ekɔ lo tawese akambo w’ɔlɔlɔ?

2 Ɔlɔlɔ kɛdikɛdi lɔkɛwɔ la dimɛna efula, dionga dia salaka ɔlɔlɔ, etshelo wosembwe ndo tokanyi tosembwe. Ɔsɔ kema dionga dia sukaa, koko dionga diɛnama l’etsha ndo diele l’etombelo w’ɛlɔlɔ. Dia wɛ monga la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ, aha paka mbewɔ pɛkato keto kete lâsɔ ambokoka; kɛdikɛdi, wɛ pombaka ntshaka kana mbesaka kɛnɛ kele ɔlɔlɔ. (1 Timote 6:11) Ɔpɔstɔlɔ Petero akakɔkɔmiya anyande Akristo ate: ‘Nyokotsha lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ lâdiko dia mbetawɔ kanyu.’ Ngande wakawakoke ntsha dikambo sɔ na? Ele lo ‘ndjâtshutshuyaka l’otema ɔtɔi [lo menda alaka wa Nzambi w’ohomba efula].’ (2 Petero 1:⁠5) Lam’ele takahowɔ pɛkato, paka onto koyatshutshuyisha oma k’ɛse otema ko nde monga la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ. Koyanga mbediɔ ɔsɔku, anto wakokaka Nzambi wɔma lo nshi y’edjedja waki la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ kânga l’atei w’ekakatanu wa wolo.

Nde Akawese Akambo w’Ɔlɔlɔ

3 L’atei a Bible, ekɔ ɛkɔndɔ efula w’anto wakawese akambo w’ɔlɔlɔ. Sho mbeyaka mbɔsa ɛnyɛlɔ kaki Hɛzɛkiya; Hɛzɛkiya aki pami kaki la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ. Ahaza wa she, ɔnɛ laki Nkumekanga ka Juda, akatɛmɔlaka Mɔlɛka. “Ahaza aki la deku akumi ahendi lam’akandayala khum’ekanga. Ndi akulela deku dikumi la samalu la Jerusalema. Ndi kuntshaka akambu w’usimbwi lu ashu wa [“Jehowa Nzambi kande,” NW], uku akatshaka Davidi, tshendi. Ndi akakendakendaka lu mbuka ya khumi ya dikanga ya Isariyele, aketsha an’andi w’apami l’atei a dja, uku akambu wa wononyi wakatshaka wedja wakatatshanyaka [Jehowa] la ntundu k’asi Isariyele. Ndi akalambulaka elambu, akatshumbaka malashi lu alunga, lu akuna ndu la tshina di’utamba tshe w’uyuyu.” (2 Khumi ya Dikanga 16:​2-4) Amɔtshi mbutaka ɔnɛ ‘mbetsha lo dja’ aki woho ɔmɔtshi wa sɛlɛmɔnyi ka wɛdiɛlɔ, koko aha etshelo ka nambola otondo w’onto. Koko, lo dibuku diande dimɔtshi (Molech​—⁠A God of Human Sacrifice in the Old Testament), yɔnɛ John Day ekɔ lo mbuta ate: “Tolembetelo ta lo ekanda wa lo nshi y’edjedja ndo lo ekanda [wa l’osomba w’edjedja wa Carthage], kâmɛ ndo tolembetelo ta wa arkeɔlɔgɛ, shikikɛka ɔnɛ wakalambolaka etondo w’anto . . . laka Ase Kanana; ɔnkɔnɛ, sho bu ndoko l’ɔkɔkɔ wa mbidja tamu lo kɛnɛ kata Dikelemba di’Edjedja lo dikambo dia [elambo w’etondo w’anto].” Ndo nto, 2 Ekondo 28:3 shikikɛka ɔnɛ Ahaza “akatshumbi an’andi lu dja.” (Ɛdika la Euhwelu k’Elembe 12:31; Osambu 106:​37, 38.) Kɔlɔ mɛtɛ kɛsɔ ya!

4 Ngande wakasɛnaka Hɛzɛkiya l’atei w’anto wa ngasɔ wakalole l’akambo wa kɔlɔ na? Osambu wa 119 wekɔ la tokanyi tɔmɔtshi takoka kotola yambalo yaso, nɛ dia anto amɔtshi fɔnyaka ɔnɛ Hɛzɛkiya mbakafunde osambu akɔ la ntondo ka nde ndjoyala otondo wa nkumekanga. (Osambu 119:​46, 99, 100) Lâsɔ, ondo ɛtɛkɛta ɛnɛ mɛnyaka awui wakôkomɛka lo lɔsɛnɔ: ‘Ana wa nkumi ya dikanga wakadjasɛ dia tɛkɛtaka kɔlɔ lo lokombo lami. Koko dimi okambi ayɛ, latokanaka yimba lo ɛlɛmbɛ ayɛ. Anima ami hawoyolala ndo djɔ la lɔkɔnyɔ.’ (Osambu 119:​23, 28) Oko wakandadjasɛka l’atei w’ase ɛtɛmwɛlɔ wa kashi, ondo Hɛzɛkiya akɔnywamaka efula l’atei w’ase mbalasa ka nkumekanga, wakawɔnyɔlaka efula ɔsɔ akinde ndo la pâ dia ndala djɔ. Koyanga mbakidiɔ ɔsɔku, nde akawesaka akambo w’ɔlɔlɔ, akayoyala nkumekanga l’ɔkɔngɔ diko ko ‘akayotetemala ntsha kɛnɛ kele losembwe lo asho wa Jehowa . . . Nde akayaɛkɛka le Jehowa Nzambi k’Isariyɛlɛ.’​—⁠2 Khumi ya Dikanga 18:​1-5.

Vɔ Wakalame Lɔkɛwɔ Lawɔ l’Ɔlɔlɔ

5 Ɛnyɛlɔ kekina k’anto waki la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ ele Danyɛlɛ nde l’asekande asato w’Ase Hɛbɛru wakawelɛka Hananiya, Mishaɛlɛ la Azariya. Wakawaɔshi la wolo oma lo wodja awɔ wa lôtɔ ko mbatɔla la Babilɔna. Ɛlɔngɔlɔngɔ ɛsɔ ɛnɛi wakatɔlamɛ nkombo nyɛ y’Ase Babilɔna: Bɛlɛtɛshaza, Shadaraka, Meshakɛ, la Abɛdɛ-Nɛngɔ. Wakawashaka ‘mbo ya ndɛ y’ɛlɔlɔ yakalɛkaka nkumekanga,’ ndo diangɔ dia ndɛ diakasekɛmaka lo Ɛlɛmbɛ wa Nzambi. Lâdiko dia lâsɔ, wakâtshutshuya la wolo dia ndakanyema ɛnɔnyi esato w’etondo dia mbeya ‘ofundelo la ɔtɛkɛta w’Ase Kaladiya.’ Ɔsɔ komonga paka wekelo w’ɔtɛkɛta okina oto ko pe, nɛ dia ondo mɛtɛ tshɛkɛta “Ase Kaladiya” yofundami lanɛ nembetshiyaka ɔnɛ olui w’ambewi w’okanda. Ɔnkɔnɛ, ɛlɔngɔlɔngɔ ɛsɔ w’Ase Hɛbɛru wakalakanyemaka wetshelo wa mindo w’Ase Babilɔna.​—⁠Danyele 1:​1-7.

6 Koyanga mbakawatshutshuyamaka efula dia ntshaka akambo oko anto akina, Danyɛlɛ nde l’asekande asato wakasɔnɛ dia ntshaka akambo w’ɔlɔlɔ, koko aha wa kɔlɔ. Danyele 1:21 mbutaka ɔnɛ: “Danyele akatshikala leko edja ndu l’eleku ka ntundu ka diulelu dia khum’ekanga Kuro.” Eelo mɛtɛ, Danyɛlɛ “akatshikala” oko okambi wa Jehowa wele la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ l’edja k’ɛnɔnyi ndekana 80​—⁠l’etena kakɔ, nkumi ya dikanga ya wolo efula yakahemaka l’ekudi ndo kina yakakɔka. Nde akatshikala la kɔlamelo le Nzambi koyanga mbakawawâmbaka tolonga ta lo mayɛlɛ ndo mbakôtshwɛka ɛlɔhɛ wa kɔlɔ wa wodja toseke ndo kânga mbakalole akambo wa mindo tɔ l’ɔtɛmwɛlɔ w’Ase Babilɔna. Danyɛlɛ akatetemala ntsha akambo w’ɔlɔlɔ.

7 Sho kokaka kondja wetshelo efula oma l’ɛnyɛlɔ ka Danyɛlɛ nde l’asekande; vɔ waki anto wakokaka Nzambi wɔma. Vɔ wakatshaka akambo w’ɔlɔlɔ ndo wakatone mbokoya mbekelo y’Ase Babilɔna. Kânga mbakawatowaɔlɛ nkombo y’Ase Babilɔna, ndoko lushi lakawamɔ ekambi wa Jehowa. Kɛdikɛdi, koyanga l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi oko 70, nkumekanga ka Babilɔna akayelɛka Danyɛlɛ lo lokombo lande la lo Hɛbɛru! (Danyele 5:13) L’edja ka lɔsɛnɔ lande l’otondo, Danyɛlɛ kombetawɔ sekola ɛlɛmbɛ wa Nzambi koyanga lo tokambokambo ta totshitshɛ. Lo nshi yakinde dikɛnda, Danyɛlɛ “akasanguya l’utema andi diaha ndi ndjalanya la ma diakalekaka khum’ekanga.” (Danyele 1:⁠8) Lo mɛtɛ, dionga sɔ diaki la Danyɛlɛ nde l’asekande asato di’aha mɔnyɔla ɛlɛmbɛ wa Nzambi diakâkeketsha dia vɔ ndjoshika tomamba lo ehemba wa l’asa eko la nyɔi wakayâkomɛka l’ɔkɔngɔ.​—⁠Danyele tshapita 3 la 6.

Woho Wakokaso Mbesa Akambo w’Ɔlɔlɔ Nshi Nyɛ

8 Lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Danyɛlɛ nde l’asekande asato, ekambi wa Nzambi wa nshi nyɛ nshikaka tanga di’aha vɔ ndjâfɔnya l’andja ɔnɛ wa kɔlɔ waki Satana. (1 Joani 5:19) Okristo, naka wɛ ekɔ ɔlɔngɔlɔngɔ kana osekaseka, kete ondo wɛ ekɔ lo tshutshuyama efula oma le asekayɛ dia wɛ mbokoya tosambo tawɔ ta tshambandeko lo akambo w’ɔlɔtɔ, lo wonyelo kana wɛlɛlɔ wa divo la lo mishiki. Lo dihole dia wɛ ndjela shambo tshɛ y’oyoyo yambekɔnɛ le anto, tshikala nge ndo aha wɛ ‘ndjâfɔnya l’akambo wa lo dikongɛ di’akambo nɛ.’ (Romo 12:⁠2) ‘Ntona akambo wa kɔlɔ la nsaki ya l’andja ɔnɛ . . . ndo sɛna la yimba y’ɔlɔlɔ, salaka akambo wa losembwe ndo mamemaka Nzambi.’ (Tito 2:​11, 12) Kɛnɛ kele ohomba ele mbetawɔma le Jehowa koko aha le asekayɛ.​—⁠Tukedi 12:⁠2.

9 Ndo epalanga w’Akristo mbasokoyama efula dia ntsha akambo wa kɔlɔ, koko vɔ pombaka monga la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ. Akristo wanda ekanda mbeyaka ndjohembama dia ntsha tosambo tahasungana kana sekola ɛlɛmbɛ wa lɛɛta ndo mbewɔ dia futa elambo. Oyadi dionga dia ngande diele la wanɛ wasɛmanɛ la so l’okanda kana anyaso wa l’olimu, ‘sho nangaka monga la losembwe lo akambo tshɛ.’ (Heberu 13:18) Afundelo tɔlɔmbaka dia sho monga la losembwe la ntondo k’ewandji w’olimu, k’ase olimu, ka kiliya ndo ka lɛɛta. (Euhwelu k’Elembe 25:​13-16; Mateu 5:37; Romo 13:1; 1 Timote 5:18; Tito 2:​9, 10) Nyɛsɔ toyatshutshuyake nto dia mbidjaka awui tshɛ l’ɔnɔngɔ lo kɛnɛ kendana l’akambo w’okanda. Naka sho fundaka awui tshɛ wendana l’okanda wandaso dimɛna dimɛna ndo fundaka diokanelo tshɛ lofunda, kete tayokoka mbewɔka mindjo esangɔ efula.

He Yâlama Ɔlɔlɔ!

10 Osambu 119:9 mɛnyaka yoho kina nto yakoka onto mongaka nshi tshɛ la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ lo asho wa Nzambi. Omembi w’esambu akembe ate: ‘Ngande wayɛdia ɔlɔngɔlɔngɔ mboka kande na? Ele lo ndjâlamaka lo ndjela dui diayɛ.’ Ehomɔ kɛmɔtshi kaki Satana kalekande munda anto efula ele mishiki; mishiki ekɔ la wolo wa ndokolokoya otema w’onto. Lonyangu ko, Akristo amɔtshi ‘hawoyâlame’ lo kɛnɛ kendana la mishiki, ndo vɔ kotwamaka lo weho wa mishiki wa tshambandeko, ɛnyɛlɔ oko rap la heavy metal. Amɔtshi mbeyaka mbuta ɔnɛ mishiki wa ngasɔ hawâsalɛ ndoko kɔlɔ kana ɔnɛ hawodje yimba lo ɛtɛkɛta wembawɔ lɔkɔ. Akina mbutaka ɔnɛ vɔ ngɛnangɛnaka paka akumu wa lokombe kana wendjo wa ngidalɛ. Koko le Akristo, dikambo bu lo mbeya kana ɛngɔ kɛmɔtshi mbangɛnyangɛnyaka. Vɔ ndjakiyanyaka dia mbeya kana ɛngɔ kakɔ kekɔ ‘ɔlɔlɔ le Nkumadiɔndjɔ.’ (Efeso 5:10) Lo tshɛ kawɔ, mishiki wa heavy metal la rap keketshaka anto dia vɔ ntsha akambo wa kɔlɔ wele oko mbuta awui wa mindo, sala monanyi ndo kânga mbɔtɔ lo nzambi kelɛwɔ ɔnɛ Ebola-Malanga (kana Ɔtɛmwɛlɔ wa Satana)​—⁠akambo wahakoke tanema kânga yema l’atei w’ekambi wa Nzambi.a (Efeso 5:⁠3) Oyadi dikɛnda kana opalanga mbeso, ayonga ɔlɔlɔ di’ɔm’ɔmɔ a l’atei aso kana yimba lo dimbola nɛ: Lo mishiki wasɔnami, onde lekɔ lo tawese akambo w’ɔlɔlɔ kana wa kɔlɔ?

11 Awui efula wɛnyawɔ lo televiziɔ, lo video ndo lo waa filmɛ keketshaka anto dia vɔ ntsha akambo wa kɔlɔ. Lo ndjela onganga ɔmɔtshi wa lokumu wa hemɔ ya l’ɔtɛ, ‘yoho ya lɔsɛnɔ ya tayangaka paka ɛngɛnɔngɛnɔ eto, akambo wa dieyanelo, akambo wa ngala, lohehe, ndo lokaki’ mbaleka mɛnama lo filmɛ suke la tshɛ yatondjawɔ nshi nyɛ. Lâsɔ dia sho ndjâlama ɔlɔlɔ, pombaka sho kanaka lomba lam’asɔnaso kɛnɛ kahombaso menda. Omembi w’osambu akalɔmbɛ Nzambi ate: “Unya ashu ami uma l’akambu w’anyanya.” (Osambu 119:37) Ɔlɔngɔlɔngɔ w’Okristo welɛwɔ Joseph akayele dui sɔ. Lam’akawamɛ mɛnya alɛdi w’etakataka w’anto la w’akambo wa ngala lo filmɛ, nde akanya ekolo oma lo luudu lakawendaka filmɛ kakɔ. Onde nde akakakatana dia ntsha ngasɔ? Joseph ate: “Bu. Lakakanyiyaka ntondo dikambo dia Jehowa ndo dia saki kami ka mbɔngɛnyangɛnya.”

Ohomba wa Mbekaka ndo Kanaka Yimba

12 Aha mbewɔ akambo wa kɔlɔ ato kete lâsɔ ambokoka. Dia sho ntshaka akambo w’ɔlɔlɔ, sho pombaka mbekaka ndo kanaka yimba l’akambo w’ɔlɔlɔ wofundami l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi dia sho mbeya nganɛ wakokaso kamba l’awui wa losembwe wele lɔkɔ lo lɔsɛnɔ laso. Omembi w’esambu akate ate: “Ndi ngandji katumukaka elembe aye li! Vo mbatumukanaka yanyi tshe.” (Osambu 119:97) Onde wekelo wa Bible w’onto ndamɛ la wekelo w’ekanda w’Akristo ekɔ l’atei w’ekongelo k’akambo wasalayɛ lomingu la lomingu? Lo mɛtɛ, mbeyaka monga wolo efula di’onto kondja etena ka mbekaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi l’etete, nɔmbaka ndo kanaka yimba l’akambo wa lɔkɔ. Koko esangɔ efula, onto kokaka ndjâtshungolɛ etena oma l’elimu ekina. (Efeso 5:​15, 16) Ondo pindju ka pɛ mbeyaka monga etena k’ɔlɔlɔ dia wɛ nɔmbaka, mbekaka ndo kanyiyaka.​—⁠Ɛdika la Osambu 119:147.

13 Okanelo wa yimba ekɔ ohomba efula, nɛ dia mbekelo kɛsɔ tokimanyiyaka dia sho kimɛ kɛnɛ kekaso. Kɛnɛ koleki tshɛ ele, mbekelo kɛsɔ kokaka tokimanyiya dia sho monga la tokanyi tɔtɔnɛ la lolango la Nzambi. Tɔ̂shi ɛnyɛlɔ kɛnɛ: Mbeya ɔnɛ Nzambi halange monanyi tshikitana efula la ‘ntona kɛnɛ kele kɔlɔ ko mamema kɛnɛ kele ɔlɔlɔ.’ (Romo 12:⁠9) Sho mɛtɛ kokaka monga la kanyi yele la Jehowa lo kɛnɛ kendana l’akambo wa mindo wa dieyanelo naka sho kana yimba l’avɛsa wa Bible, ɛnyɛlɔ oko Kolosai 3:​5, lɛnɛ atɔkɔkɔmiyawɔ ɔnɛ: “Okone, nyudiaki akambu wa kolo wa la kete: munanyi, akambu wa mindu, saki ka [“dieyanelo,” NW], lulangu la kolo, okomiya, weli otemwelo wa dikishi.” Yambola wate: ‘Nsaki ya dieyanelo ya woho akɔna yahombami ndjaka? Kakɔna kahombami mbewɔ kakoka ndjombisha nsaki ya mindo? Onde ekɔ akambo amɔtshi wahombami tshikitanya lo dionga diele la mi otsha le apami kana amato?’​—⁠Ɛdika la 1 Timote 5:​1, 2.

14 Paulo ekɔ lo kɔkɔmiya Akristo di’aha vɔ ntsha monanyi ndo dia vɔ monga la ndjâkimɛ kele ‘aha onto salɛ onyande kɔlɔ ndo aha nde mbɛ̂ngiya.’ (1 Tesalonika 4:​3-7) Yambola wate: ‘Lande na kele ntsha monanyi ekɔ dikambo dia wâle le onyami na? Kɔlɔ kakɔna kayomoyasalɛ kana kayomosalɛ onto okina naka lambosala pɛkato kɛsɔ? Ngande wayoyonga lonyuma lami, asolo ami, la demba diami na? Ayomota lo dikambo di’ase etshumanelo wanɛ wakɔnyɔla ɛlɛmbɛ wa Nzambi ko kondjatshumoya na? Ngande wambowokomɛ na?’ Naka sho mpokɛ lotui ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kata Afundelo lo dikambo dia lɔkɛwɔ la ngasɔ, kete tayonyomoleka mpetsha kɛnɛ kele kɔlɔ lo asho wa Nzambi. (Etumbelu 20:14; 1 Koreto 5:​11-13; 6:​9, 10; Ngalatiya 5:​19-21; Enyelo 21:⁠8) Paulo ekɔ lo mbuta ɔnɛ kanga monanyi ‘ekɔ lo ntona Nzambi, koko aha onto.’ (1 Tesalonika 4:⁠8) Okristo akɔna wa mɛtɛ wayolanga ntona She lele l’olongo na?

Lɔkɛwɔ l’Ɔlɔlɔ ndo Angɛnyi

15 Dikambo dikina nto diakoka tokimanyiya dia sho mongaka la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ nshi tshɛ ele angɛnyi w’ɔlɔlɔ. Omembi w’esambu akembe ate: “Dimi latekesanelaka la wane watukukaka woma [wɛ Jehowa], ee, waku watulamaka adjangu aye.” (Osambu 119:63) Tekɔ l’ohomba wa lɔngɛnyi l’ɔlɔlɔ latanema lo nsanganya y’Akristo. (Heberu 10:​24, 25) Naka sho ndjâkakitola l’anto akina, kete sho mbeyaka ndjoyelaka paka tokanyi taso shamɛ ato ko ndjoyatambiya esadi eto lo akambo wa kɔlɔ. (Tukedi 18:⁠1) Koko, lɔngɛnyi l’Akristo loludi la lolango kokaka keketsha tɛdikɔ takatɔshi dia mongaka nshi tshɛ la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ. Lo mɛtɛ, sho pombaka ndjâlama di’aha mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ w’angɛnyi wa kɔlɔ. Sho kokaka mbɔlaka l’asukanyi aso, l’asekaso wa l’olimu ndo la wanɛ wɔtɔ la so kalasa. Koko, naka mɛtɛ tekɔ lo takɛndakɛnda oko wanɛ wele la lomba, kete tayewɔ di’aha ndeka mbɔtɔnɛ l’anto wele bu la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ l’Akristo.​—⁠Ɛdika la Kolosai 4:⁠5.

16 Paulo akafunde ate: “[Onto] lɛɛnga la nkanga [otshatsha], haanganyi la n[d]joshisha lɔkɛwɔ lande l’ɔlɔɔlɔ.” Lam’akandate ɛtɛkɛta ɛsɔ, Paulo akewolaka ambetawudi ɔnɛ vɔ kokaka ndjoshisha mbetawɔ kawɔ naka vɔ mbɔtɔka l’ɔnɔngɔ a wanɛ wakayataka ɔnɛ Akristo mbewɔ koko kombetawɔka wetshelo wa l’Afundelo w’ɔnɛ eolwelo ka wanɛ wakavu kayoyala. Otondo wa dui diele lo diewoyelo sɔ diaki Paulo mendanaka l’angɛnyi wa l’etei ndo wa l’andja k’etshumanelo. (1 Kɔrɛntɛ 15:​12, 33, Dyookaneelo dy’oyooyo) Hatotshi lâsɔ ɔnɛ sho pombaka mbewɔka anangɛso l’akadiyɛso wa lo nyuma nɛ dia hawotokanaka la so lo awui amɔtshi wotumbi oma lo tokanyi taso shamɛ. (Mateu 7:​4, 5; Romo 14:​1-12) Koko, sho pombaka monga la yewo naka amɔtshi wa l’atei w’etshumanelo wekɔ la dionga diahasungana kana wekɔ la yimba ya mombaka nkɛlɛ l’otema kana kiyanaka. (2 Timote 2:​20-22) Naka tekɔ la lomba, kete tayɔtɔka l’ɔnɔngɔ a wanɛ wakokaso ‘keketshanaka onto la onyande.’ (Romo 1:​11, 12) Dikambo sɔ diayotokimanyiya dia sho mongaka nshi tshɛ la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ ndo tshikala lo ‘mboka ka lɔsɛnɔ.’​—⁠Osambu 16:⁠11.

Totetemale Ntsha Akambo w’Ɔlɔlɔ

17 Yema la ntondo k’Ase Isariyɛlɛ mbɔsa Nkɛtɛ ya Daka, nunu dia l’atei awɔ wakasɔnɛ dia ntshaka akambo wa kɔlɔ, ko wakayohomɔ mpokoso ya mamba. (Walelu tshapita 25) Ɛlɔ kɛnɛ, ekambi wa Jehowa wambemala la soko di’andja w’oyoyo wa losembwe. Paka wanɛ watetemala ntona akambo wa kɔlɔ wa l’andja ɔnɛ mbayokondja diɛsɛ dia mbɔtɔ lɔkɔ. Oko weso bu kokele, sho mbeyaka monga la mposa ka ntsha kɔlɔ, koko Nzambi kokaka tokimanyiya dia sho ndjela ɛlɔmbwɛlɔ kosembwe ka nyuma kande k’ekila. (Ngalatiya 5:16; 1 Tesalonika 4:​3, 4) Lâsɔ nyɛsɔ tohokɛ lotui ɔlɔlɔ lo dako nɛ diakasha Jashua Ase Isariyɛlɛ ate: “Nyukaki [Jehowa] woma. Nyûkambelaki ulimu lu mete ndu la kolamelu.” (Jashua 24:14) Wɔma wa nyangiya Jehowa ayotokimanyiya dia sho mongaka nshi tshɛ la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ.

18 Naka wɛ kombolaka oma ka tshina diayɛ di’otema dia ngɛnyangɛnya Nzambi, kete ɔsa tɛdikɔ dia ndjelaka dako nɛ diakatosha Paulo ate: “Akambu weli mete, akambu weli la kenemo, akambu w’usimbwi, akambu weli pudipudi, akambu weli amena, akambu weli la lukumu l’ololo; naka dikambu di’ololo dieko, naka dikambu dia mandula dieko, nyukani dia akambu aso.” Kakɔna kayotomba naka wɛ ntsha ngasɔ na? Paulo ate: ‘Nyosalake akambo anɛ; ko wɔladi wa Nzambi wayoyala kâmɛ la nyu.’ (Filipi 4:​8, 9) Eelo mɛtɛ, l’ekimanyielo ka Jehowa, wɛ kokaka ntona akambo wa kɔlɔ ko mbesa akambo w’ɔlɔlɔ.

[Footnote]

a Enda lo Tshoto y’Etangelo ya Mɔmbi 15, 1993, lɛkɛ 19-24 (lo Falase), ndo lo ɛnɔngɔ w’asawo wa “ Les jeunes s’interrogent. . . “ lo Réveillez-vous ! wa Yâta Afusa 8, Yâta Afusa 22, ndo Asase a Ndjoko 22, 1993, la Tshaka Fudu 22, 1996.

[Study Questions]

1. Kɔlɔ kɛdikɛdi na, ndo lande na kahasana ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa l’akambo wa kɔlɔ?

2. Ɔlɔlɔ kɛdikɛdi na, ndo bonde kele paka onto koyatshutshuyisha ko nde monga la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ?

3. Akambo akɔna wa kɔlɔ wakasalaka Nkumekanga Ahaza?

4. Dionga dia ngande diaki la Hɛzɛkiya l’atei w’anto wakasalaka akambo wa kɔlɔ?

5. Ehemba akɔna wakakomɛ Danyɛlɛ nde l’asekande asato?

6. Bonde kakokaso mbuta ɔnɛ Danyɛlɛ akawese akambo w’ɔlɔlɔ?

7. Wetshelo akɔna wakokaso mbɔsa oma lo dionga diaki la Danyɛlɛ nde l’asekande asato?

8. Ngande wakoka ɛlɔngɔlɔngɔ w’Akristo nshika tomamba di’aha ndjâfɔnya l’akambo wa l’andja ɔnɛ wa Satana?

9. Tɔsɛngiya takɔna takoka komɛ Akristo wanda ekanda, ndo dionga diakɔna diahombawɔ mongaka ladiɔ?

10. Bonde kele ekɔ ohomba sho ‘ndjâlama ɔlɔlɔ’ lo kɛnɛ kendana la mishiki wahokamɛso?

11. Ngande wakoka Okristo ndjâlama ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kendana l’akambo wɛnyawɔ lo televiziɔ, lo video ndo lo waa filmɛ na?

12. Bonde kele wekelo w’onto ndamɛ ndo okanelo wa yimba ohomba dia sho ntshaka akambo w’ɔlɔlɔ?

13, 14. (a) Bonde kele ekɔ ohomba efula kanaka yimba? (b) Sho kokaka kana yimba l’avɛsa akɔna dia sho ntona akambo wa mindo?

15. Naa ohomba w’angɛnyi lam’atatawese akambo w’ɔlɔlɔ?

16. Naka sho kitanyiyaka awui wa lo 1 Koreto 15:​33, ngande wayokoka awui akɔ tokimanyiya dia sho ntshaka akambo w’ɔlɔlɔ ɛlɔ kɛnɛ?

17. Lo ndjela Walelu tshapita 25, mpokoso kakɔna kakahomɔ Ase Isariyɛlɛ? Ko wetshelo akɔna wakokaso mbɔsa oma lo dikambo sɔ?

18. Lo kɛnɛ kendana l’akambo wa kɔlɔ ndo l’akambo w’ɔlɔlɔ, Akristo tshɛ pombaka mbɔsa tɛdikɔ dia sala na?

[Caption]

[Footnotes]

[Caption]

[Questions]

[Caption on page 15]

[Caption on page 15]

Ɔlɔngɔlɔngɔ Hɛzɛkiya aki la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ koyanga mbakandadjasɛka l’atei w’atɛmɔdi wa Mɔlɛka

[Caption on page 16]

[Caption on page 16]

Akristo pombaka ndjâlama ɔlɔlɔ lo dikambo dia diendenda kana tɔkɛnyɔ

[Caption on page 17]

[Review on page 17]

Ovuswelo

◻ Kakɔna kahombama dia sho mbesa akambo w’ɔlɔlɔ?

◻ Hɛzɛkiya, Danyɛlɛ, la Ase Hɛbɛru asato wakatshikala la lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ l’atei w’akambo akɔna?

◻ Ngande wakokaso mbokoya Danyɛlɛ lo shika tanga l’ehemba waki Satana?

◻ Bonde kahomba Akristo ndjâlama ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kendana la diendenda kana tɔkɛnyɔ?

◻ Ngande wakoka wekelo, okanelo wa yimba, la angɛnyi tokimanyiya dia sho mbesa akambo w’ɔlɔlɔ?

    Ekanda wa l’Ɔtɛtɛla (1983-2025)
    Tomba
    Ɔtɔ
    • Ɔtɛtɛla
    • Kahana l'onto
    • Nango
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛlɛmbɛ w'okambelo
    • Awui wa sheke
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ɔtɔ
    Kahana l'onto