CIIYO 4
Kupasaula Kukanana
NOMUBALA cakupozya, sena inga mulagaba-gaba mumwi? Antela nomukanana kumbele lyabaswiilizi, sena lyoonse inga mulangaula buya mabala aayelede? Ikuti kakuli boobo, nkokuti muli apenzi lyakupasaula kukanana. Imuntu uupasaula kubala akukanana inga mabala alimwi atwaambo ziile kuzwa, inga ulilikwaide. Eeci tacaambi kuti inga katameni mate; kwaamba cakufwambaana naa kufwumbwa cazya kumoyo. Kukanana kwakwe kulakondelezya. Kupasaula kukanana kulabikkilwa maano kapati mu Cikolo Camulimo Weendelezyegwa a Leza.
Nzinji zikonzya kupa muntu kutapasaula kukanana. Sena muyandika kubikkila maano kuzintu zimwi akati kazyeezyi? (1) Nomubalila bamwi, ikuti kamutaazyi kabotu mabala amwi cilakonzya kumupa kugaba-gaba nomubala. (2) Ikwiima aateelede kulakonzya kumupa kuliluma-luma nomukanana. (3) Mucimwi ciindi penzi ndyomujisi nkutalibambila. (4) Kanji-kanji ibantu bajisi penzi lyakupasaula kukanana kunkamu yabantu mbabaabo batalomyi ikulibambila makani munzila nguba-uba kutobela. (5) Ikutauzyiba kabotu mwaambo kulakonzya kupa muntu ikugaba-gaba eelyo nayandaula mabala aayelede. (6) Ikuti kakukankaizyigwa mabala manji, kupasaula kukanana kuya kunyonganizyigwa. (7) Ikutazyiba mbwaakkala mabala mumwaambo ooyo lilakonzya kuba ndepenzi limbi.
Ikuti kamutapasauli kukanana, ibaswiilizi mu Ŋanda ya Bwami tabakooyoozwa anze buya pe, pele mizeezo yabo inooli kumbi. Aboobo, bunji bwatwaambo ntomwaamba tabakatumvwi pe.
Kulubazu lumwi, amubone kuti mukupasaula kukanana munzila iikulwaizya tamwaambauli cabukali naa kubajazya nsoni baswiilizi. Ikuti akaambo kakwiindana mbotwakakomena bantu kabamubona mbuli kuti mulalisumpula naa kuti mulicengeezya buya mukukanana kwanu, nkokuti imakanze ngomujisi taakamvwugwi pe. Nkakaambo kaako, imwaapostolo Paulo nokuba kuti wakali mwaambi uupasaula kukanana, wakasikila bana Korinto “cakukompama acakuyoowa acakuzyangama loko” ikutegwa atabi ampuwo.—1 Kor. 2:3.
Zilengwa Zitayandiki. Ibantu banji bali acilengwa cakubikkilizya mabala aakuti “ee” ciindi nobakanana. Ibamwi inga balatalika kaambo akamwi abbala lyakuti “lino,” antela balakonzya kubikkilizya mabala aakuti “mbuli mbomuzyi nyoonse,” naa “mwacibona eeco kayi” kufwumbwa kaambo nkobaamba. Ambweni tamuzyi nywebo nobeni bunji bwaziindi mbomwaabelesya mabala aaya aali boobu. Mulakonzya kusoleka kukanana makani kakuli umwi muntu uumuswiilila akumwaambila kufwumbwa nomwabelesya mabala aaya. Cilakonzya kumugambya.
Ibantu banji balainduluka-induluka nobabala anobakanana. Balatalika kaambo mpoonya kabataninga kukamanizya balainduluka mabala amwi ngobaambide kale.
Alimwi bamwi balaambaula cakufwambaana pele kabatamanizya kaambo nkobajisi, balatalika kaambo kambi. Nokuba kuti majwi inga kaaile kuzwa, ikwiile kucinca kaambo cakutayeeyelwa kupa kutapasaula kukanana.
Mbomukonzya Kuyaambele. Ikuti kamuli apenzi lyakujana bbala lyeelede, muyandika kubikkila maano kuzyiba mabala manji. Amubikkile maano ikapati kumabala ngomutazyi kabotu aajanika mu Ngazi Yamulindizi, Galamukani!, amumabbuku ambi ngomubala. Ikuti kaali mabala aamu Cingisi, amwaalange mubbuku lipandulula mabala akubona mbwaayelede kubalwa alimwi ancaamba, mpoonya amwaayungizye kumabala ngomuzyi kale. Ikuti kamutajisi bbuku lipandulula mabala, amubuzye umwi uuzyi kabotu mwaambo ooyo.
Mwaba acilengwa cakubala cakupozya lyoonse ciyoomugwasya kuyaambele. Amubikkile maano kumabala aakatazya akwaabala cakupozya ziindi zili mbozibede.
Ikutegwa kamupasaula kubala, cilayandika kapati ikumvwisya mabala mbwaalembwa ikutegwa kabe kaambo kazulide. Kanji-kanji mabala ayandika kwaabala mubunji ikutegwa mwaambe kaambo nkaamba sikulemba. Amubikkile maano kapati kumabala aayo aayelede kubalwa mubunji. Ikuti kacimugwasya, amubikke mbaakani imwi oomo muli mabala aayo. Muzeezo wanu tauli wakuyanda buyo kubala mabala mbwaayelede, pele akwaamba twaambo tumvwika. Mwamana kulanga-langa kaambo kazulide, amuzumanane akaambo kambi kusikila mwaumana muncali woonse kuubala. Amukazyibe kaambo akamwi ikaambwa. Mpoonya amwiinduluke kubala cakupozya. Amuubale muncali cakwiinduluka-induluka kusikila mwacikonzya kubala kakunyina kulubizya akutaima mumasena mutayandiki. Mwamana amuzumanane mbubonya oobo amincali imbi.
Mwamanizya, amubale cakufwambaana. Ikuti mwaabona mabala mbwaalembwa ikutegwa kabe kaambo kazulide, muyoocikonzya kunoobona mabala manji aciindi comwe mpoonya akulangila yaayo aatobela. Eeci ciyoomugwasya kapati kuba muntu uucizyi kubala.
Ikuba aciyanza cakubala lyoonse kakunyina kulibambilila limwi kulakonzya kumugwasya ikuyaambele mukubala. Mucikozyanyo, kakunyina akulibambilila limwi, amubale lugwalo lwabuzuba atwaambo tulembedwe ansi cakupozya; kamucita oobo lyoonse. Amulizibizye kunoobona mabala manji aciindi comwe, kwaamba kaambo kazulide muciindi cakubona buyo bbala lyomwe-lyomwe.
Ikutegwa kamupasaula kukanana mumibandi yanu, muyandika kuyeeya kamutanatalika kwaambaula. Amube acilengwa cakunoocita boobo mumisalo yanu. Amusalile limwi twaambo ntomuyanda kwaamba ambomutiitwaambe; mpoonya amutalike kukanana. Mutabindi pe. Amusoleke kwaamba kaambo kazulide kakunyina kwiima naa kucinca akutalika kambi kamutanamanizya. Ciyoomugwasya kapati ikuti kamubelesya mabala mauba-uba atwaambo tufwaafwi.
Imabala ayelede kunoozwa buyo kakunyina penzi ikuti kamucizyi kabotu eeco ncomuyanda kwaamba. Kanji-kanji, tamuyandiki kusalila limwi mabala ngomuyanda kuyoobelesya. Alimwi nomwiinduluka, ncibotu kubona kuti mwatumvwa twaambo twaambwa mpoonya akuyeeya mabala ngomuyanda kubelesya nomuya bukanana. Ikuti kamucita boobo alimwi akubikkila maano kutwaambo ntomuyanda kwaamba muciindi cakubikkila maano kumabala aakubelesya, imabala aakwaamba anooboola buyo alikke, aboobo twaambo ntomuyoobandika tunooli tooto ntomwajisi mumoyo. Pele mbomwatalikila buyo kuyeeya mabala muciindi catwaambo, munoogaba-gaba kwaambaula. Kwiinda mukwiinduluka ziindi zinji, mulakonzya kuzwidilila mukukanana cakupasaula; ibube buyandika kapati mukukanana akubala kabotu.
Musa naakatumwa kuyooiminina Jehova kumusyobo wabana Israyeli akuli Farao waku Egepita, wakalimvwa kuti tanaakali kukonzya kucita oobo. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti tanaakali mwaambi uupasaula kukanana; ulakonzya wakali abuyumu-yumu bwakwaambaula. (Kul. 4:10; 6:12) Musa wakasola kukaka munzila zinji, pele Leza tanakaazumina makani aayo pe. Jehova wakatuma Aroni kuti aunke anguwe akamwiiminine, pele alimwi wakamugwasya Musa kwaambaula kabotu. Cakwiinduluka-induluka Musa wakakanana kumuntu aumwi akutukamu kubikkilizya acisi coonse mbocizulwa. (Dt. 1:1-3; 5:1; 29:2; 31:1, 2, 30; 33:1) Ikuti mwasoleka kukanana cakupasaula kusikila mpomugolela kumwi kamusyoma Jehova, andinywe mulakonzya kumulemya Leza kwiinda mukukanana.