CIBALO 9
Nzila Zibelesyegwa Mukukambauka Makani Mabotu
MBWAANGA wakali musungu ikwaambilizya makani mabotu, Jesu wakabasiila cikozyanyo cibotu basikumutobela. Tanaakali kulindila kuti bantu bamuboolele buya pe, pele wakali kubaunkila kuyoobakambaukila akubayiisya mumaanda aabo alimwi akubuleya. (Mt. 9:35; 13:36; Lk. 8:1) Jesu wakali kwaambaula amuntu omwe-omwe, kuyiisya basikwiiya bakwe kabali balikke alimwi akuyiisya makamu aabantu banji. (Mk. 4:10-13; 6:35-44; Joh. 3:2-21) Wakacibelesya kabotu ciindi coonse ncaakajisi ikwaamba majwi aakulwaizya alimwi aapa bulangizi. (Lk. 4:16-19) Noliba leelyo naakali kuyandika kupumuna akukatalukwa, wakali kuzibelesya kabotu zyoolwe zyakupa bumboni. (Mk. 6:30-34; Joh. 4:4-34) Notubala zibalo zyakasololelwa amuuya izijatikizya mulimo wa Jesu, sena tatukulwaizyigwi kutobela cikozyanyo cakwe? Masimpe tulakulwaizyigwa mbubonya mbobakakulwaizyigwa abalo baapostolo.—Mt. 4:19, 20; Lk. 5:27, 28; Joh. 1:43-45.
2 Amubone zyoolwe nzyobajisi Banakristo mazuba aano zyakutola lubazu mumulimo ngwaakatalisya Jesu Kristo myaka iitandila ku 2,000 yainda.
KUKAMBAUKA KUŊANDA AŊANDA
3 Mbotuli Bakamboni ba Jehova, tulizyi mbociyandika kukambauka makani mabotu aa Bwami cakulomya kuŋanda aŋanda. Twali kwiibelesya kapati nzila eeyi kwaciindi cilamfwu cakuti lino yaba ncecizyibyo ncobatuzyibila bantu. Ibusongo bwakubelesya nzila eeyi kusikila mamiliyoni aabantu muciindi cisyoonto buyo bwalibonya mububotu bwajanwa. (Mt. 11:19; 24:14) Mulimo wakuŋanda aŋanda waba nenzila mbotu iitugwasya kutondezya kuti tulamuyanda Jehova alimwi abasimukoboma.—Mt. 22:34-40.
4 Kukambauka kuŋanda aŋanda tiili nzila mpya yakatalikwa a Bakamboni ba Jehova bamazuba aano pe. Imwaapostolo Paulo wakaamba kuti wakali kuyiisya mumaanda aabantu. Kapanduluda balangizi kujatikizya mulimo wakwe mu Efeso, wakati: ‘Kuzwa mubuzuba bwakusaanguna mbondakasika mucooko ca Asiya, tiindakamusisa, ndakamwaambila zintu zyoonse izigwasya akumuyiisya kuŋanda aŋanda.’ Munzila eeyi alimwi azimbi, Paulo wakali kubapa “bumboni cakulomya ba Juda aba Giriki kuti beelede kweempwa akusandukila kuli Leza alimwi akusyoma Mwami wesu Jesu.” (Mil. 20:18, 20, 21) Kuciindi eeco, baleli bana Roma bakali kukulwaizya kukomba mituni alimwi bantu banji bakali ‘kubayoowa kapati baleza.’ Kwakali kuyandika kapati kuti bantu bamuyandaule “Leza iwakalenga nyika azintu zyoonse zili mumo,” Ooyo aciindi eeco iwakali ‘kwaambila bantu boonse ibakali kumasena oonse kuti beelede kweempwa.’—Mil. 17:22-31.
5 Mazuba aano, cilayandika kapati kwiinda lyoonse ikukambaukila bantu makani mabotu. Mamanino aabweende bwazintu oobu alaafwaafwi kapati. Akaambo kakuzyiba makani aaya, tulasoleka kapati kuyungizya mulimo wesu. Kunyina nzila imbi mbotu kwiinda nzila eeyi iyali kubelesyegwa kwaciindi cilamfwu yakuunka kuŋanda aŋanda kuyandaula baabo ibalaanzala yakasimpe. Nzila eeyi ilabeleka kapati mazuba aano mbubonya buyo mboyakali kubeleka kumazuba aa Jesu alimwi aabaapostolo bakwe.—Mk. 13:10.
6 Sena mulatola lubazu kusikila mpomugolela mumulimo wakuŋanda aŋanda? Ikuti naa mbomucita oobo, amuzyibe kuti Jehova ulamukkomanina. (Ezk. 9:11; Mil. 20:35) Imulimo wakuŋanda aŋanda ambweni ulamuyumina. Ambweni mujisi buyumuyumu bumwi bwakumubili, naa mukambaukila mucilawo oomo bantu banji mobatayandi kuswiilila. Alimwi ndiza kuli milawo yamfwulumende iimukasya kucita mulimo ooyu. Naa ambweni mufwa nsoni, eelyo cilamuyumina kapati kutalisya mubandi abantu mbomutazyi. Aboobo, ciindi coonse nomutola lubazu mumulimo wakuŋanda aŋanda, kuli mbomulibilika. Mutatyompwi pe. (Kul. 4:10-12) Abalo ibanyoko mumasena aambi manji bali mubukkale mbubonya oobo.
7 Jesu wakasyomezya basikwiiya bakwe kuti: “Amubone! Ndilaandinywe mazuba oonse mane kusikila kumamanino aabweende bwazintu.” (Mt. 28:20) Cisyomezyo eeci cilatukulwaizya mumulimo wakuyiisya bantu kuba basikwiiya. Tulimvwa mbuli mbwaakalimvwa mwaapostolo Paulo, ooyo iwakaamba kuti: “Muzintu zyoonse ndilijisi nguzu kwiinda muli yooyo uundipa nguzu.” (Flp. 4:13) Amutole lubazu kusikila mpomugolela mububambe bwambungano bwakukambauka kuŋanda aŋanda. Kwiinda mukubeleka abamwi, muyooyumizyigwa akugwasyigwa mumbazu momulezya. Amupaile kuli Leza kuti amugwasye kuzunda cisinkilizyo cili coonse, alimwi amubeleke cabusungu mbomuli bakambausi bamakani mabotu.—1Joh. 5:14.
8 Nomubandika abamwi kujatikizya makani mabotu, muyooba acoolwe cakubazyibya “kaambo kajatikizya bulangizi mbomujisi.” (1Pet. 3:15) Muyoolubona caantangalala lwiindano luliko akati kabaabo ibajisi bulangizi bwa Bwami alimwi abaabo batajisi bulangizi buli boonse. (Is. 65:13, 14) Munookkomene akaambo kakuzyiba kuti mutobela malailile aa Jesu aakuti “aumunike mumuni wanu,” alimwi buya ambweni muyooba acoolwe cakugwasya bamwi kumuzyiba Jehova alimwi akuzyiba kasimpe katola kubuumi butamani.—Mt. 5:16; Joh. 17:3; 1Tim. 4:16.
9 Mulimo wakuŋanda aŋanda ulacitwa kumamanino aamvwiki, nkokuti mu Mujibelo amu Nsondo, kubikkilizya amukati kamvwiki. Mumasena oomo mocikatazya kubajana bantu aŋanda masyikati, imbungano zimwi zibikkide bubambe bwakukambauka kumangolezya. Bantu balangilwa kubatambula kabotu beenzu ciindi cakumazuba naa mangolezya kwiinda mafwumofwumo.
KUYANDAULA BANTU BEELELA
10 Jesu wakalailila basikwiiya bakwe ‘kuyandaula’ bantu beelela. (Mt. 10:11) Mulimo wakuyandaula baabo ibakajisi myoyo mibotu tanaakaucita buyo kwiinda mukuunka kuŋanda aŋanda. Masimpe, wakapa bumboni aciindi cili coonse kubikkilizya aaciindi cakwiizya. (Lk. 8:1; Joh. 4:7-15) Baapostolo abalo bakapa bumboni kubantu mumasena aasiyene-siyene.—Mil. 17:17; 28:16, 23, 30, 31.
Imakanze eesu ngakusikila bantu boonse mbotukonzya kusikila amulumbe wa Bwami
11 Mbubonya buyo amazuba aano, imakanze eesu ngakusikila bantu boonse mbotukonzya kusikila amulumbe wa Bwami. Eeci caamba kuti tweelede kwiiya Jesu abaapostolo bakwe kujatikizya nzila nzyobakali kubelesya mumulimo wakuyiisya bantu kuba basikwiiya alimwi akubikkila maano kubona mbozicinca zintu alimwi abukkale bwiindene-indene bwabantu bamucilawo motubelekela. (1Kor. 7:31) Mucikozyanyo, basikumwaya bacikonzya kukambaukila bantu mumasena aamakwebo. Bukambausi bwamumugwagwa bwazwidilila kapati muzisi zinji mbubonya mbuli bukambausi bwamumasena aakusobanina, mumasena musiigwa myootokala, naa kufwumbwa nkobakonzya kujanika bantu. Mbungano zimwi zibikkide matebulu naa twakubikkila mabbuku twakukuba mucilawo cambungano yabo. Kunze lyaboobo, ofesi yamutabi ilakonzya kubikka bubambe bwaalubazu bwakukambauka kubuleya mumasena imwiinda bantu banji mudolopo, kwiinda mukubelesya bakwesu abacizyi ibazwa mumbungano zili mbozibede. Kwiinda mukucita boobu, ibantu aabo ibatajaniki aŋanda ciindi basikumwaya nobaswaya balakonzya kwaambilwa makani mabotu kufwumbwa nkobabede.
12 Ikuti twajana bantu mumasena aabuleya ibatondezya luyandisisyo kumulumbe wamu Bbaibbele, tulakonzya kwaabila bbuku ilyeelela. Kutegwa mumupe kuba aaluyandisisyo muntu, mulakonzya kumupa namba yafooni yanu naa e-mail adulesi akupanga bubambe bwalweendo lwakupilukila, akumutondezya mbwakonzya kuunka a jw.org naa kumupa adulesi iili kubusena buli aafwaafwi akucitilwa miswaangano yambungano. Ikuti mwausola awalo mulimo wakukambaukila bantu mumasena aakubuleya, mulakonzya kukkomana.
13 Nokuba boobo, ikwaambilizya makani mabotu tuuli ngomulimo ulikke ngobapedwe kucita Banakristo mazuba aano. Ikuti kamuyanda kuzwidilila mukugwasya bamwi kutambula kasimpe ikatola kubuumi butamani, muyandika kubaswaya cakwiinduluka-induluka aabo ibajisi luyandisisyo kutegwa bayaambele akuba Banakristo basimide.
NYENDO ZYAKUPILUKILA
14 Jesu wakaambila basikumutobela kuti: “Muyooba bakamboni bangu . . . mane kusikila kumasena aakulamfwu kapati aanyika.” (Mil. 1:8) Pele alimwi wakabaambila kuti: “Aboobo kamuya mukayiisye bantu bazisi zyoonse, . . . mukabayiisye kutobela zintu zyoonse nzyondakamulailila.” (Mt. 28:19, 20) Ikucita nyendo zyakupilukila ncintu cikkomanisya mumulimo wa Jehova. Bantu ibakatondezya kuti balayanda kuswiilila makani mabotu nomwakabaswaya ciindi cakusaanguna balakonzya kukondwa kuyoomubona alimwi. Kwiinda mukubaambila makani aambi aamu Bbaibbele, mulakonzya kubagwasya kuyumya lusyomo lwabo muli Leza akubagwasya kuzyiba kuti bayandika kusololelwa a Leza. (Mt. 5:3) Ikuti mwalibambila kabotu akupilukila kulimbabo aaciindi cili kabotu, mulakonzya kutalisya ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda. Ikutalisya ziiyo zya Bbaibbele kuyooba nembaakani yanu nomucita nyendo zyakupilukila. Tatusyangi buyo mbuto zyakasimpe pe, pele alimwi ‘tulazitilila.’—1Kor. 3:6.
15 Ibamwi inga cilabayumina kucita nyendo zyakupilukila. Ambweni mulicibwene kapati kukambauka makani mabotu kwaciindi cisyoonto kuŋanda aŋanda, alimwi mulacikkomanina cibeela eeci camulimo. Pele mwayeeya zyakupilukila kuyakubandika twaambo tumbi twamu Bbaibbele amuntu ngomwakajanide aŋanda, mulalibilika kuti inga camuyumina kuzyiba aakutalikila. Kulibambila kabotu kuyoomugwasya kutalibilika. Amuzibelesye nzila zigwasya izipegwa lyamuswaangano wamukati kansondo. Alimwi mulakonzya kulomba sikumwaya umwi uucibwene kutegwa amusangane.
KWEENDELEZYA ZIIYO ZYA BBAIBBELE ZYAAŊANDA
16 Naakali kwaambaula amu Juda umwi musandule iwakali kubala Jwi lya Leza, mukambausi Filipo wakamubuzya kuti: “Sena mubwini ulicizyi eeco ncobala?” Muntu ooyo wakavwiila kuti: “Mubwini mbuti mbondinga ndacizyiba ikuti kakunyina uundipandulwida?” Mpoonya Bbaibbele ku Milimo caandaano 8 litwaambila kuti kutalikila acibalo ca Lugwalo ndwaakali kubala muntu ooyo, Filipo “wakamukambaukila makani mabotu aajatikizya Jesu.” (Mil. 8:26-36) Tatuzyi pe ciindi ncaakatola Filipo kubandika amuntu ooyo, pele Filipo wakaapandulula kabotu makani mabotu cakunga muntu ooyo wakasyoma akulomba kuti abbapatizyigwe. Aboobo wakaba sikwiiya wa Jesu Kristo.
17 Bantu banji mazuba aano tabalizyi kabotu Bbaibbele, aboobo inga kwayandika kupilukila kulimbabo kwaziindi zili mbozibede akwiiya ambabo cakulomya kwamvwiki zinji, myezi, mwaka nokuba kwiinda aawo kabatanaba alusyomo akweelela kubbapatizyigwa. Pele kwiinda mukubakkazikila moyo akubagwasya caluyando babombe myoyo kuba basikwiiya, mulakonzya kujana zilongezyo, mbubonya mbwaakaamba Jesu naakati: “Kupa kulakkomanisya kapati kwiinda kupegwa.”—Mil. 20:35.
18 Cakutadooneka muyakweendelezya ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda kwiinda mukubelesya bbuku limwi akati kamabbuku aayo aakabambilwa kuyiisya bantu. Ciindi nomutobela malailile aapegwa lyamuswaangano wamukati kansondo alimwi akubeleka abamayi bacibwene mumbungano, mulakonzya kweendelezya ziiyo zizyala micelo, ikugwasya bamwi kuba basikwiiya ba Jesu Kristo.
19 Ikuti kamuyanda kugwasyigwa kutalisya alimwi akweendelezya ciiyo ca Bbaibbele caaŋanda, amwaambile umwi wabaalu naa Kamboninyoko uucibwene mumulimo wakuyiisya Bbaibbele kuti amugwasye. Alimwi mulakonzya kugwasyigwa kwiinda mukubelesya nzila zijanika mu Kabbuku Kamuswaangano Wabuumi Amulimo alimwi izitondezyegwa muzitondezyo kumuswaangano. Amusyome Jehova alimwi akupaila kujatikizya makanze ngomujisi. (1Joh. 3:22) Aboobo ikuti kacikonzyeka, amube amakanze aakweendelezya ciiyo ca Bbaibbele comwe kunze lyaciiyo cili coonse ncomukonzya kweendelezya mumukwasyi wanu. Kwiinda mukweendelezya ziiyo zya Bbaibbele, muyakuyungizya lukkomano ndomujisi mumulimo.
IKUBASOLOLELA KUMBUNGA YA JEHOVA AABO IBAJISI LUYANDISISYO
20 Ciindi notugwasya bantu kumuzyiba Jehova Leza alimwi akuba basikwiiya ba Jesu Kristo, balaba cibeela cambungano. Basikwiiya Bbaibbele bayakuyaambele kumuuya alimwi akusima ikuti baizyiba mbunga ya Jehova akubelekela antoomwe anjiyo. Cilayandika kapati kubayiisya mbobakonzya kucita boobo. Mavidiyo alimwi abroshuwa yakuti Ino Mbaani Bacita Kuyanda kwa Jehova Mazuba Aano? akabambilwa kutugwasya kuzuzikizya mulimo ooyu. Imakani amwi aajanika mu Cibalo 4 mubbuku eeli aalo alakonzya kutugwasya.
21 Kuzwa kumatalikilo kwini kwamibandi yanu yamu Bbaibbele, amubagwasye aabo mbomwiiya limwi kuzyiba kuti Jehova ubelesya mbunga kucita mulimo wakukambauka munyika yoonse mazuba aano. Amubatondezye mbwaagwasya mabbuku eesu aakabambilwa kwiiya Bbaibbele, alimwi amupandulule mbwaapangwa akumwaigwa munyika yoonse mboizulwa ababelesi balisungwide ibalyaabide kuli Leza. Amubatambe kuti mukaunke limwi ambabo kumiswaangano ku Ŋanda ya Bwami. Amupandulule mboicitwa miswaangano yesu, alimwi akubazyibya kubeenzuma ibakwesu abacizyi boonse. Alimwi inga mwayanda kubagwasya kuti bazyibane a Bakamboni bambi kumiswaangano yabbazu ayacooko. Aaziindi eezyi alimwi azimbi, amulekele kuti bapya balibonene beni ibantu ba Jehova mbobatondezya luyando, icizyibyo ca Banakristo bakasimpe. (Joh. 13:35) Bantu ibajisi luyandisisyo mbobayaabwiizyiba kabotu mbunga ya Jehova akulumba ncoicita, bayooba acilongwe ciyumu a Jehova.
IKUBELESYA MABBUKU AAMBA ZYAMU BBAIBBELE
22 Banakristo bakusaanguna bakali basungu kukambauka Jwi lya Leza. Bakali kukkopolola Magwalo aakuti kababelesya lwabo beni alimwi akwiiya mumbungano. Bakali kukulwaizya bamwi kubala Jwi lya Leza lyakasimpe. Makkopi aamagwalo ngobakalilembela amaanza akali masyoonto alimwi bakali kwaayobola kabotu. (Kol. 4:16; 2Tim. 2:15; 3:14-17; 4:13; 1Pet. 1:1) Mazuba aano, Bakamboni ba Jehova babelesya nzila zipya zyakusimba kutegwa bamwaye mamiliyoni aama Bbaibbele alimwi aamabbuku aagwasya kwiiya Bbaibbele. Akati kazintu eezyi zisimbwa kuli matulakiti, mabroshuwa, mabbuku alimwi amamagazini mumyaambo minji.
23 Nomwaambila bamwi makani mabotu, amubone kuti mubelesya mabbuku aagwasya kwiiya Bbaibbele aamwaigwa ambunga ya Jehova. Akaambo kakubona mbomwagwasyigwa nywebo kwiinda mukubala akwiiya mabbuku aa Bakamboni ba Jehova, cakutadooneka mulayanda kubaabila abamwi mabbuku aayo.—Heb. 13:15, 16.
24 Bantu banji lino babelesya Intaneti kujana makani aali oonse ngobayanda. Aboobo, kunze lyamabbuku aagwasya kwiiya Bbaibbele, webbusaiti yesu iizumizyidwe ya jw.org, ncibelesyo cigwasya kapati mukumwaya makani mabotu. Munyika yoonse bantu balakonzya kubelesya kkompyuta kubala naa kuswiilila kubalwa kwa Bbaibbele alimwi amabbuku aamba zyamu Bbaibbele aakalekkoodwa mumyaanda-myaanda yamyaambo. Aabo ibalisenda kubandika andiswe naa ibakkala mumasena mobatajisi coolwe cakubandika a Bakamboni ba Jehova, balakonzya kulingaula nzyotusyoma kwiinda mukubelesya webbusaiti ya jw.org kabali mumaanda aabo.
25 Aboobo, tulabaambila bantu kujatikizya webbusaiti yesu ya jw.org kufwumbwa twajana coolwe cakucita boobo. Ikuti muntu ngotwajana aŋanda wabuzya mubuzyo kujatikizya nzyotusyoma, tulakonzya kubelesya fooni, tabbuleti naa kkompyuta ikumutondezya bwiinguzi ndimunya eelyo naatubuzya. Ikuti naa twayaanya muntu waambaula mwaambo ngotutazyi, kubikkilizya amwaambo wakutambaika, tulakonzya kumutola ku webbusaiti yesu kutegwa ajane Bbaibbele naa mabbuku aamba zyamu Bbaibbele aamumwaambo wakwe. Basikumwaya banji bazwidilila kutalisya mibandi yamu Bbaibbele kwiinda mukubelesya mavidiyo amwi akati kayaayo aali aa webbusaiti yesu.
BUKAMBAUSI BWAMUKWIIZYA
26 Jesu wakaambila baabo ibakali kuswiilila majwi aakwe kuti: “Muli mumuni wanyika. . . . Aumunike mumuni wanu kubantu kutegwa babone milimo yanu mibotu akupa bulemu kuli Uso uuli kujulu.” (Mt. 5:14-16) Basikwiiya aabo bakatondezya nzila zya Leza kwiinda mukwiiya Jesu, ooyo iwakalyaamba kuti: “Ndili mumuni wanyika.” Jesu wakabapa cikozyanyo cibotu Banakristo naakamwesya “mumuni wabuumi” kuti ugwasye bantu boonse ibakali kuyooswiilila.—Joh. 8:12.
27 Awalo mwaapostolo Paulo wakatusiila cikozyanyo cibotu ncotweelede kutobela. (1Kor. 4:16; 11:1) Naakali mu Atene, wakali kukambauka mazuba oonse kumusika kuli baabo ibakali kujanika. (Mil. 17:17) Banakristo ku Filipi bakacitobela cikozyanyo cakwe. Akaambo kaceeci, Paulo wakali kukonzya kubalembela kuti bakali kukkala ‘akati kazyalani lyabantu bampelenge alimwi bapilingene oomo mobakali kumweka mbuli mimuni munyika eeyi.’ (Flp. 2:15) Mazuba aano, tulakonzya kupa kuti kasimpe ka Bwami kamunike kwiinda mumajwi alimwi amilimo yesu kufwumbwa eelyo notwaba acoolwe cakwaambila bamwi makani mabotu. Masimpe, icikozyanyo cesu cibotu cakuba bantu basyomeka alimwi balomene cilakonzya kupa kuti bamwi babone kuti tuliindene abantu banji munyika. Nokuba boobo, ikuti twabaambila makani mabotu, bayoozyiba kaambo kapa kuti katwiindene abantu banji.
28 Bantu ba Jehova banji baamba makani mabotu kubantu mbobayaanya kuncito, kucikolo, muzyakweendela zyabuleya, naa kumbi buyo eelyo nobacita milimo yabo yabuzuba abuzuba. Notuli mulweendo, tulakonzya kuba acoolwe cakubandika abantu mbotweenda limwi. Umwi aumwi wesu weelede kupakamana kubelesya coolwe cili coonse kupa bumboni notwiizya abantu. Atube bantu balibambilide lyoonse kwaambila bamwi makani mabotu kufwumbwa eelyo noceelela kucita boobo.
29 Tuyookulwaizyigwa kucita oobo ikuti lyoonse katuyeeyede kuti notwaambila bamwi makani mabotu, tutembaula Mulengi wesu akulemeka zina lyakwe. Kuyungizya waawo, tulakonzya kugwasya babombe myoyo kumuzyiba Jehova kutegwa abalo bamubelekele akuba abulangizi bwabuumi bujanika kwiinda mukusyoma Jesu Kristo. Jehova ulaikkomanina milimo iili boobu alimwi wiibona kuti mulimo uusetekene.—Heb. 12:28; Ciy. 7:9, 10.
CILAWO
30 Jehova uyanda kuti mulumbe wa Bwami ukambaukwe nyika yoonse mboizulwa, mumadolopo alimwi amuminzi. Kutegwa eeci cicitwe, mbungano kubikkilizya abakwesu naa bacizyi ibakambaukila mumasena aali kulamfwu balapegwa zilawo aofesi yamutabi. (1Kor. 14:40) Eeci cileendelana abubambe bweendelezyegwa a Leza ibwakaliko mumwaanda wamyaka wakusaanguna. (2Kor. 10:13; Gal. 2:9) Akaambo kakuti mulimo wa Bwami uyaabukomena cakufwambaana kumazuba aano aakumamanino, nzinji zikonzya kucitwa ikuti bubambe bwambungano bwakubelekela mucilawo kabweendelezyegwa kabotu.
31 Bubambe oobu bweendelezyegwa amulangizi wamulimo. Mukutausi ulakonzya kucita mulimo wakwaapaula cilawo. Kuli misyobo yobilo yazilawo, cilawo cakabunga alimwi acilawo casikumwaya umwi aumwi. Ooko cilawo nkocili cisyoonto, balangizi batubunga banoojisi cilawo cakabunga oomo basikumwaya bamukabunga mobakonzya kukambaukila. Pele ooko cilawo nkocili cipati, sikumwaya umwi aumwi ulakonzya kupegwa cilawo cakwe cimugeme.
32 Sikumwaya uujisi cilawo cimugeme unoojisi kwakukambaukila ciindi nokunyina muswaangano wamulimo wamumuunda naa nocitakonzyeki kujanika antoomwe akabunga mwazulilwa. Mucikozyanyo, basikumwaya bamwi balomba kupegwa cilawo icilaafwaafwi akuncito kwabo, eelyo balakambauka ooko ciindi cakulya masyikati naa bakotoka. Mikwasyi imwi ilomba cilawo ciigeme munsi-munsi ankoikkala, eelyo ilakambauka oomo ciindi camangolezya. Ikuti sikumwaya kajisi cilawo icilaafwaafwi cimugeme, ulakonzya kucibelesya kabotu ciindi mumulimo wamumuunda. Ncobeni, cilawo ncapedwe sikumwaya umwi aumwi cilakonzya kubelesyegwa amubukambausi bwankamu. Ikuti kamuyanda cilawo cimugeme, mulakonzya kumulomba mubelesi wacilawo.
33 Kufwumbwa naa mulangizi wakabunga iwapegwa cilawo cakabunga naa ngusikumwaya wapegwa cilawo cimugeme, ooyo iwapegwa cilawo eeco weelede kusolekesya kusikila mpagolela kubona masimpe kuti wasola kubasikila bantu mumaanda oonse. Bubambe bwakubelekela mucilawo coonse bweelede kuti kabweendelana amilawo iiliko yalo iikwabilila makani aajatikizya basicisi. Mulangizi wakabunga naa sikumwaya uuli woonse uulomba cilawo weelede kusoleka kucimanizya mumyezi yone. Mbocamanina buyo kubelekwa cilawo, weelede kumuzyibya mubelesi wacilawo. Kweelana abukkale, mulangizi wakabunga naa sikumwaya ulakonzya kuzumanana kubelekela mucilawo nciconya naa inga wacijola kumubelesi wacilawo.
34 Ciindi boonse bamumbungano nobabelekela antoomwe, cilawo cambungano cilakonzya kubelekwa kabotu. Alimwi inga tiitwainda momunya mumaanda mobainda kale basikumwaya bamwi, calo icikonzya kubacima mbotukambaukila. Kwiinda mukucita boobo tutondezya kuti tulababikkila maano bakwesu alimwi abantu bali mucilawo.
KUBELEKELAAMWI KUTEGWA TUKAMBAUKILE BANTU BAMYAAMBO YOONSE
35 Bantu boonse bayandika kwiiya kujatikizya Jehova Leza, Mwanaakwe alimwi a Bwami. (Ciy. 14:6, 7) Tuliyandide kapati kugwasya bantu bamyaambo yoonse kuti baite zina lya Jehova kutegwa bakafwutuke alimwi akuti babe abube bwa Bunakristo. (Rom. 10:12, 13; Kol. 3:10, 11) Ino mbuyumuyumu nzi ibujanika notukambaukila bantu makani mabotu mumasena bantu mobaambaula myaambo yiindene-indene? Alimwi ino mbuti buyumuyumu oobu mbobukonzya kulanganizyigwa akumanizyigwa munzila iikonzya kupa kuti bantu banji mumasena aaya babe acoolwe cakumvwa mulumbe wa Bwami mumwaambo ngobamvwa kabotu?—Rom. 10:14.
36 Cilawo cipegwa mbungano imwi aimwi cilapegwa kweelana amwaambo waambaulwa. Aboobo, mumasena oomo bantu mobaambaula myaambo yiindene-indene, basikumwaya ibazwa mumbungano ziindene-indene bakambaukila mucilawo comwe. Ikuti kacili boobo, cilainda kubota ikuti basikumwaya ibazwa mumbungano ziindene-indene babikkila maano kukambaukila bantu baambaula mwaambo uubelesyegwa ambungano yabo. Bubambe oobu bulabikkilizya anokucitwa bukambausi bwaalubazu bwakutamba bantu ibucitwa mwaka amwaka. Pele nobatola lubazu mubukambausi bwakubuleya abwamukwiizya, basikumwaya balakonzya kubandika amuntu uuli woonse alimwi akumwaabila bbuku mumwaambo uuli woonse.
37 Zimwi ziindi, mbungano izibelesya myaambo iimbi tazikkwanisyi lyoonse kubelekela muzilawo zyanzizyo izili kulamfwu kapati. Mubukkale buli boobo, balangizi bamulimo bambungano izijatikizyidwe beelede kubandisyanya kutegwa babone mbobanga babeleka kabotu antoomwe mucilawo. Kucita boobo kuyoopa kuti bantu boonse babe acoolwe cakumvwa mulumbe wa Bwami alimwi akuti kutabi kubelekela mumuunda wakalimwa kale.—Tus. 15:22.
38 Ino ncinzi ncotukonzya kucita ikuti muntu ngotwajana aŋanda waambaula mwaambo ngotutazyi? Tatweelede kumusiya akuyeeya kuti basikumwaya ibaambaula mwaambo wakwe bayakumuswaya bumwi buzuba. Basikumwaya bamwi baiya nzila nguba-uba yakubelesya ikukambaukila bantu mumwaambo uubelesyegwa abantu mbobayaanya-yaanya mucilawo cabo. Muntu ooyo tulakonzya kumutondezya mbwakonzya kubala naa kukkopa mabbuku mumwaambo wakwe kuzwa aa webbusaiti yesu iizumizyidwe ya jw.org, naa tulakonzya kumwaambila kuti tuyakumuletela mabbuku mumwaambo wakwe.
39 Ikuti muntu watondezya luyandisisyo lwini-lwini, tweelede kusoleka kujana muntu uukonzya kumugwasya mumwaambo ooyo ngwamvwa. Alimwi tulakonzya kumwaambila busena ibulaafwaafwi nkoicitilwa miswaangano mumwaambo wakwe. Ikuti kayanda kuswaigwa amuntu waambaula mwaambo wakwe, tulakonzya kumutondezya mbwakonzya kulemba kkeyala yakwe, e-mail adilesi yakwe alimwi anamba yafooni aawebbusaiti ya jw.org. Kumane ofesi yamutabi iyakusoleka kujana sikumwaya, kabunga naa mbungano iilaafwaafwi iikonzya kuzumanana kumugwasya.
40 Tweelede kuzumanana kumuswaya muntu iwatondezya luyandisisyo mumuunda kusikila mane akatwaambile kuti wakaswaigwa amukwesu naa mucizyi waambaula mwaambo wakwe. Zimwi ziindi, ofesi yamutabi iyakuzyibya baalu kuti cakaala ikujana mukwesu naa mucizyi waambaula mwaambo wamuntu ooyo iwakatondezya luyandisisyo. Ikuti naa caba boobo, tweelede kusoleka kusikila mpotugolela kumugwasya muntu ooyo ikuzumanana kuba aluyandisisyo. Ikuti kacikonzyeka, tulakonzya kwiiya Bbaibbele anguwe, ambweni kwiinda mukubelesya bbuku lyamumwaambo wakwe. Ikuti twazibelesya kabotu zifwanikiso akumupa kuti alibalile magwalo aabikkidwe, ulakonzya kuba aluzyibo lwantalisyo lwa Bbaibbele. Umwi wamumukwasyi wakwe ooyo iwuuzyi kabotu mwaambo wakwe amwaambo uubelesyegwa kubusena nkwakkala ambweni inga wazumina kumusanduluda.
41 Ikutegwa muntu uujisi luyandisisyo tumusololele kumbunga ya Leza, tweelede kumutamba kumiswaangano yesu yambungano, nokuba kuti ambweni takazimvwi zyoonse zyaambwa kumiswaangano. Nokubalwa magwalo, tulakonzya kumugwasya kwaajana kwiinda mukubelesya Bbaibbele lyamumwaambo wakwe ikuti kaliliko. Ikuyanzana abamwi mumbungano kulakonzya kumukulwaizya alimwi kuyoomugwasya kuzumanana kuyaambele kumuuya.
42 Tubunga tutanasitikila: Ikabunga katanasitikila nkabunga ikajisi basikumwaya bali mbobabede ibakambauka mumwaambo uutabelesyegwi ambungano eeyo, nokuba kuti kunyina mwaalu naa mukutausi iweelela uukonzya kweendelezya miswaangano yambungano yamvwiki amvwiki mumwaambo ooyo. Bakuofesi yamutabi balakonzya kwiizumizya mbungano kuba akabunga katanasitikila ikuti naa zyeelelo eezyi zyazuzikizyigwa:
(1) Ikuti kakuli bantu bali mbobabede ibaambaula mwaambo ooyo utabelesyegwi ambungano kubusena ooko.
(2) Ikuti kakuli mweelwe musyoonto wabasikumwaya ibauzyi naa ibalisungwide kwiiya mwaambo ooyo.
(3) Ikuti kabunga kabaalu kakalisungwide kusololela mulimo wakukambauka mumwaambo ooyo.
Ikuti kabunga kabaalu kakayanda kulanganya kabunga katanasitikila, baalu beelede kubuzya mulangizi wabbazu. Ulakonzya kazyi kale mbungano zimwi izisoleka kukambauka mumwaambo ooyo alimwi ulakonzya kugwasya kubona mbungano iikonzya kulanganya kabotu kabunga aako ikatanasitikila. Mboyasalilwa buyo mbungano eeyo, baalu beelede kutuma lugwalo kuofesi yamutabi alimwi akulomba kuti balanganye kabunga katanasitikila aako.
43 Tubunga: Bakuofesi yamutabi balakonzya kwiizumizya mbungano kuba akabunga ikuti naa zyeelelo eezyi zyazuzikizyigwa:
(1) Ikuti kakuli bantu banji ibajisi luyandisisyo alimwi kakulangilwa kuti kabunga kabelesya mwaambo ooyo kalakonzya kukomena.
(2) Ikuti kakuli mweelwe musyoonto wabasikumwaya ibaambaula naa ibayiya mwaambo ooyo.
(3) Ikuti kakuli mwaalu naa mukutausi iweelela uukonzya kusololela nouba muswaangano omwe buyo amvwiki naa cibeela camuswaangano comwe buyo uucitwa mvwiki amvwiki, mbuli makani aabuleya naa Ciiyo ca Ngazi Yamulindizi mumwaambo ooyo.
Ciindi zyeelelo eezyi nozyazuzikizyigwa, kabunga kabaalu kayootuma lugwalo kuofesi yamutabi kujatikizya kabunga aako akulomba kuti bazumizyigwe kulanganya kabunga aako kabelesya mwaambo ooyo. Mwaalu naa mukutausi uusololela kabunga unooitwa kuti “mulangizi wakabunga” naa “mubelesi wakabunga” walo uujisi mukuli wakulanganya kabunga.
44 Kapangwa buyo kabunga, kabunga kabaalu kambungano kabunga nkokazulilwa nkekasala naa kuyandika kuyungizya zibeela zyamiswaangano alimwi aziindi miswaangano noyeelede kucitwa mumwezi. Alimwi kabunga aaka kalakonzya kuba amiswaangano yamumulimo wamumuunda. Boonse mukabunga balabeleka kwiinda mukulanganizyigwa akabunga kabaalu kambungano iikalanganya. Ibaalu bayoopa busolozi ibweelede alimwi akubikkila maano kulanganya zintu nzyokayandika kabunga aako. Mulangizi wabbuzu nabeleka akabunga aako mumvwiki naswaya mbungano iikalangaya, uyoopa lupooti mfwaafwi kuofesi yamutabi kujatikizya mbokayaambele alimwi azintu zimwi zigaminide iziyandika. Mukuya kwaciindi, ikabunga aako kalakonzya kuba mbungano. Ikuti boonse ibajatikizyidwe baatobela malailile aapegwa ambunga, masimpe Jehova uyoobotelwa.—1Kor. 1:10; 3:5, 6.
BUKAMBAUSI BWANKAMU
45 Banakristo ibalyaabide bajisi mukuli wakwaambila bamwi makani mabotu. Kuli nzila zinji izikonzya kubelesyegwa kucita boobo, pele bunji bwesu tulakkomana kapati kuunka abamwi mumulimo wamumuunda. (Lk. 10:1) Akaambo kaceeci, mbungano zilaswaangana kuti zilibambile kuunka mumulimo wamumuunda mukati kamvwiki alimwi akumamanino aamvwiki. Mazuba aakulyookezya aalo atupa coolwe cakukambauka munkamu mbwaanga bakwesu banji inga tabaunki kuncito mumazuba aaya. Kkomittii Yamulimo Yambungano njiibikka bubambe bwakuba amiswaangano yamulimo wamumuunda aaciindi ceelede alimwi akumasena aayelede imasyikati alimwi akumangolezya.
46 Bukambausi bwankamu bupa kuti basikumwaya bakonzye kubeleka abamwi ‘akuyumizyanya.’ (Rom. 1:12) Basikumwaya bapya balakonzya kubeleka abasikumwaya bacibwene alimwi ibakatalika kaindi akuyiisyigwa mbuucitwa kabotu mulimo. Mumasena amwi, inga cainda kubota kuti basikumwaya bobilo naa kwiinda aawo babeleka antoomwe akaambo kakuti nyika yabija. Nokuba kuti buzuba oobo inga mwayanda kuti mubeleke nyolikke mucilawo, ncibotu kuswaangana akabunga nkaambo eeci cilakonzya kubakulwaizya boonse ibajanika. Ikuzyiba buyo kuti nkobali abamwi ibakambaukila mucilawo momunya momubelekela kulakonzya kumukulwaizya kapati. Bapainiya alimwi abamwi tabeelede kulimvwa kuti mulawo buya kujanika kumiswaangano yamulimo wamumuunda yoonse iibikkidwe aambungano, kwaambisya ikuti miswaangano eeyo kiicitwa buzuba abuzuba. Pele, kulangilwa kuti banookonzya kujanika kumiswaangano imwi yamulimo wamumuunda mvwiki amvwiki.
47 Toonse atutobele cikozyanyo ca Jesu abaapostolo bakwe! Tulakonzya kuba alusyomo lwakuti Jehova unootulongezya notusoleka canguzu kutola lubazu mumulimo uuyandika kapati wakukambauka makani mabotu aaya aa Bwami.—Lk. 9:57-62.