Baibel i Tok Wanem?
Kisim Drak Bilong Painim Amamas—Em Gutpela o Nogat?
‘DRAK koken i no gat bikpela kik bilong en na i no save nogutim man olsem ol narapela drak ol man i kisim—tasol amamas ol i inap kisim long en i moa yet.’
Dokta Peter Bourne i bin tok olsem long 1974. Tasol 4-pela yia bihain, taim em i holim wanpela bikpela wok dokta long gavman bilong Jimmy Carter, em i gat kot long kisim ol drak i gat tambu long kisim, na em i mas lusim wok bilong em. Ating em i gat wankain tingting olsem bilong planti man—em i ting i no gat rong long kisim drak sapos em i givim amamas long man.
Bipo ol man inap baim drak koken long planti hap—olsem long ol stua na ol haus dring, na long ol man i raun baim ol samting i go long ol man. Bipo ol i save kisim lip bilong koka (coca) olsem daka na wokim smok long en. Na ol i save putim long sampela wain na long sampela kol-dring.
Na bipo ol i ting koken em i wanpela gutpela marasin bilong strongim bek skin bilong man, na ol i ting em i gutpela bilong kilim pen long skin, olsem het i pen o tit i pen samting, o bilong helpim man i gat sik sotwin olsem asma na ol narapela kain sik olsem. Long 1884 dispela tingting i kamap ples klia long tok bilong wanpela man i gat biknem, em Sigmund Freud; long dispela taim em i yangpela yet na em i raitim wanpela tok olsem: ‘Planti taim mi bin traim strong bilong koka [olsem koken]; em i save kilim hangre, na em i save mekim na ai i strong na i no laik slip, na man inap wok strong na skin i no save les, na em i save helpim tingting long wok gut taim man i mas stadi na kisim save long ol samting; sapos man i kisim wanpela taim tasol o em i kisim planti taim, em i no save kalabusim man na em i mas kisim oltaim; nogat.—Buk Über Coca.
Na bipo ol man i bin mekim wankain tok long drak maruana, olsem spak-brus, olsem na sampela i ting drak i no save nogutim man. Tasol long nau ol dokta i bin raitim planti tok long ol buk i kamapim klia olsem dispela tingting i kranki tru. Ol i tokaut olsem ol drak olsem maruana (kanabis), koken, krak (wanpela kain koken), heroin, ol drak bilong kirapim skin bilong man, na ol drak bilong mekim man i stap bel isi, ol i samting nogut tru bilong bagarapim skin.
Samting Nogut Ol i Mekim long Man
Ol man i gat wok long glasim na skelim ol wok nogut bilong ol dispela drak ol i tok, ol meri i kisim ol dispela drak na ol i gat bel, pikinini bilong ol i no bikpela olsem ol narapela pikinini. Na ol dispela drak i mekim na man i no inap tingting gut na em i save kisim bagarap long draivim ka o long ol narapela samting, na em i save bagarapim wetlewa. Na ol i tok, drak koken na krak i save paulim tingting na man i kamap olsem longlong, o em i kisim bikpela bel hevi, o em i no inap slip, o em i no laik kaikai, o skin bilong em i no kirap, o em i save kros kros, na klok i bagarap, o strok i kisim em, o ol sua i kamap long skin, o han o lek o sampela pinga i sting na ol i mas katim, o meri i karim pikinini em skin i nogut, o ol strongpela kus samting i kamap, o man i no inap harim smel, o dai bai painim em. Olsem wanpela man bilong raitim buk i tok, taim meri i gat bel na em i kisim ol dispela kain drak, dispela i save nogutim tru pikinini.
Na ol man i save kisim drak long sut samting, ol inap kisim sik AIDS long dispela rot. (Lukim stori i bin kamap long Kirap! bilong Mas, 1991, long pes 30.) Na ol drak em ol man yet i wokim bilong kirapim skin, o mekim man i slip, o i stap bel isi samting, ol inap bagarapim skin bilong man.
Tasol maski ol man i save long ol dispela bagarap inap painim ol, ol i strong yet long traim ol drak bilong painim amamas. Ol man i save kisim long sampela taim ol i ting ol dispela drak i gutpela na ol i kisim amamas long en. Tasol ol i mas lukaut, long wanem, em inap bagarapim skin bilong ol. I olsem man i stiaim kranki bikpela sip na nau sip i go pas long wanpela rip i hait i stap insait long solwara—bagarap bai painim dispela sip, na olsem tasol bagarap inap painim man i save kisim drak bilong painim amamas.
Bodi Bilong Yu—Em Wanpela ‘Ofa Bilong Givim long God’
Long Rom 12:1 aposel Pol i tok: “Ol brata, mi . . . tokaut strong long yupela olsem: Yupela i mas givim bodi bilong yupela long God olsem ofa. . . . taim yupela i stap laip . . . na bai yupela i mekim ol pasin God i laikim.” Bipo ol Israel i bin givim ol animal long God olsem ofa, tasol ol Kristen i mas givim narapela kain ofa long God—ol i mas givim bodi bilong ol long em.
Tingim gut dispela tok bilong Pol olsem “givim bodi bilong yupela long God olsem ofa . . . taim yupela i stap laip.” Bipo ol Israel i save kilim animal pastaim na nau ol i givim long God olsem ofa. Olsem na ol i no inap givim dispela animal moa long God olsem ofa; nogat. Tasol Kristen i narapela kain. Em i mas givim bodi bilong em long God taim bodi “i stap laip” yet na i gat strong. Na ol Israel i no ken givim wanpela animal long God olsem ofa sapos skin bilong animal i nogut, olsem em i lek nogut samting o i gat wanpela sik. Na i wankain tu long Kristen—em i mas givim olgeta strong na olgeta tingting wantaim bodi bilong em long God—em i mas givim olgeta long God na i no hap tasol. Olsem na olgeta samting bilong em—olsem bodi na olgeta samting bilong en, na i stap bilong em olgeta—i olsem ofa em i givim long God.
Olsem na Pol i tok strong long ol Kristen i mas givim bodi na olgeta strong na save bilong ol long mekim wok bilong God taim ol i stap laip yet long graun. (Kolosi 3:23) Ol i no ken givim hap bel na hap strong na hap tingting tasol long God olsem ofa—ol i mas givim olgeta gutpela samting long skin na olgeta gutpela tingting na save long Em. God bai laikim tru dispela kain ofa.
Tasol sapos ol Kristen i bin mekim sampela pasin i nogutim skin na tingting na pinisim strong na sotim laip bilong ol, God bai amamas long dispela kain ofa? Nogat, a? Na ol Kristen i no laik brukim sampela lo na skin bilong ol inap kisim bagarap long dispela, nogut skin i no gutpela moa bilong mekim gut wok bilong God. Na sapos Kristen i mekim sampela pasin i no stret, em i no inap mekim moa wok bilong God long autim tok—na kongrigesen Kristen inap rausim em long dispela pasin em i mekim.—Galesia 5:19-21.
Long nau planti manmeri long olgeta hap ol i save kisim drak. Tasol sapos man i kisim ol drak bilong painim amamas, yu ting em inap ‘givim bodi bilong em long God olsem ofa’ na God i ken laikim? Ol save ol dokta i kisim long ol samting nogut bilong ol drak, na planti stori bilong ol samting nogut i save painim ol man i kisim drak, na ol lo bilong Baibel tu long dispela samting, ol i kamapim klia bekim bilong dispela askim—olsem nogat tru! God i no ken laikim dispela kain ofa.
[Piksa long pes 6]
“The Opium Smoker”—by N. C. Wyeth, 1913