Ol i Mekim Wok Yet Long Ol Hos
WANPELA MAN LONG OSTRELIA I RAITIM DISPELA STORI BILONG KIRAP!
LONG dispela taim bilong bikpela save bilong wokim ol samting, ating sampela man i hatwok long bilip olsem sampela fama i wok yet wantaim ol hos bilong brukim graun bilong wokim gaden. Tasol long sampela ples, ol fama i no save mekim wok long trakta, nogat; ol i mekim wok long ol bikpela strongpela hos.
Tru, wan wan fama tasol i save mekim olsem, tasol dispela pasin bilong mekim wok long hos i save kamapim planti gutpela samting.
Long Wok Gaden
Kirap long bipo yet, ol man i bin mekim wok long hos bilong karim ol samting o bilong mekim sampela kain wok. Ol stori bilong bipo bilong ol Sumeria, Hit, Isip, Saina, i stori long ol hos. Tasol inap sampela handet yia, ol man i no bin mekim bikpela wok long hos bilong wokim gaden. I olsem, long wanem, ol man i no tromoi bikpela mani bilong lukautim bulmakau, na taim bulmakau i no gat strong moa long wok, famili inap kaikai mit bilong en. Tasol bulmakau i no olsem hos—hos i save wokabaut hariap.
Inap 100 yia samting bipo, long planti kantri bilong Wes, hos i bin kisim ples bilong bulmakau long pulim hap ain bilong brukim graun. Wanpela buk i tok, dispela samting i kamap, long wanem, “ol man i wokim ol gutpela masin bilong fam, na pasin bilong hos long wokabaut hariap i stret long ol dispela kain masin, winim pasin bilong bulmakau i save wokabaut isi isi.”
Bihain, sampela kain hos olsem Klaisdel long Skotlan, na Safok Pans na Sair long Inglan, na Peseron long Frans, ol i mekim bikpela wok long ol fam. Ol dispela kain hos i save wokabaut isi isi, tasol skin bilong ol i strong tru, olsem na ol man i larim ol dispela kain hos i poromanim ol hos em skin bilong ol i no bikpela, tasol ol i save wokabaut hariap. Pikinini hos i kamap long dispela tupela kain hos i narapela kain—skin i gat strong bilong pulim ol hevipela samting tasol em inap wokabaut hariap. Nem bilong en draf-hos.
Skelim Hos Wantaim Trakta
Tru, i no gat wanpela hos em skin bilong em i strong long pulim ol samting olsem wanpela trakta bilong nau. Tasol ating yu bai kirap nogut long save long strong bilong hos! Long yia 1890, tupela draf-hos Klaisdel i pulim wanpela karis i gat planti samting tru long en, maski brek i pas olgeta! Na long 1924, tupela hos Sair bilong Inglan, ol tu i kamapim wankain strong na pulim wanpela karis, hevi bilong en i olsem 50 ton!
Ol draf-hos i gat save na ol yet i save mekim sampela samting. Olsem: Man i holim stia bilong hap ain bilong brukim graun, em i no gat planti wok long bosim lain hos sapos wanpela bilong ol i gat save long bihainim ol baret bilong gaden. Oltaim dispela hos bai wokabaut i go bihainim baret na ol narapela hos bai bihainim em. Ol hos i no lusim rot—ol i wokabaut i go stret tasol. Ol man i ting hos inap mekim olsem, long wanem, arere long ai bilong en ol man i pasim wanpela samting na hos i no inap lukluk nabaut o lukluk i go long baksait olsem ol draiva bilong trakta i save mekim.
Na long taim bilong bungim kaikai, hos inap winim trakta. Ol i gat save long baut tru long gaden, olsem na ol i no abrusim wanpela liklik hap bilong gaden.
Wok Bilong Ol Lain Hos
Em i gutpela samting tru bilong lukim wanpela lain hos i bihainim maus bilong man i holim stia. Wanpela lain hos i skul long mekim ol samting taim ol i harim sampela kain tok, tasol ol narapela narapela man i holim stia, ol bai kamapim ol dispela kain tok long pasin bilong ol yet. Ol hos bai kisim save long ol tok na nek bilong wan wan man i holim stia. Taim ol hos i harim wanpela kain wisil o wanpela kain tok bilong man i holim stia, ol i save, em i taim bilong kirap na wokabaut.
Long Ostrelia, hos i stap long han sut bilong lain (olsem han sut bilong man i holim stia), ol i kolim olsem hos bilong hap i go, na hos long han kais ol i kolim olsem hos bilong hap i kam. Ating ol i bin kisim dispela nem long pasin bilong ol man bilong bipo long mekim wok long ol lain hos bilong ol, em ol dispela man i save wokabaut long han kais bilong ol hos.
Man! Em i gutpela samting tru long lukim 10-pela hos i lain na ol i smat tru long baut taim ol i bihainim singaut bilong man i holim stia! Bilong baut long han kais, hos bilong hap i kam bai wokabaut i go bek liklik na ol narapela hos bai baut na raunim em. Na sapos ol i mas baut long han sut, hos bilong hap i go i mas wokabaut i go bek liklik. Long ol ples drai em i narapela kain samting long lukim wanpela lain hos i baut na bikpela das i kirap na ol i go insait long en na yumi no inap lukim ol, tasol taim ol i baut pinis ol i lusim bikpela das na kamap ples klia na ol i wokabaut smat tru i kam na lek bilong ol i pairap strong!
Wan wan hos i gat nem, na pasin bilong man long kolim nem bilong en i mekim na hos i kirap bihainim tok. Sapos wanpela hos i no wokabaut strong wantaim ol narapela na man i kolim strong nem bilong hos, na nek bilong man i makim olsem em i krosim hos, em nau, hos bai kirap na wokabaut strong. Taim ol hos i nupela long wok, ol i mas lain olsem, taim man i strongim nek em bai mekim wok long stik o rop olsem pairapim. Orait taim hos i save long dispela samting, man i no gat wok long pairapim stik o rop bilong stretim em.
Wok Bilong Fama
Planti fama i save kirap long bikmoning yet, olsem 5 klok. Em bai givim kaikai long ol hos na taim ol hos i kaikai, em yet i kaikai. Ol hos i save pinis ol i mas dring planti wara, long wanem, ol i no ken dring gen i go inap long belo. Pastaim long fama i pasim ol rop let samting long skin bilong ol, em bai brosim skin bilong ol wan wan hos. Dispela i mekim na skin bilong hos i no skrap, na hos i save laikim. Planti hos i save banisim fama na wetim taim bilong ol long em i brosim ol. Taim dispela wok i pinis, fama bai pasim wanpela samting olsem pilo long nek bilong ol hos na ol rop let, na pasim ol hos wantaim. Ating wanpela aua samting bai lus long mekim ol dispela samting. Sapos i gat planti hos, fama i mas lusim bikpela hap taim moa. Na fama bai redim kaikai bilong ol hos bilong belo tu. Yes, ol hos i mas kaikai, nogut fama tasol i malolo na kaikai!
Lain hos bai wok inap 8-pela o 10-pela aua, na ol i amamas long wok olsem. Na sapos pilo i sindaun gut long nek bilong hos, orait taim wok i pinis, skin i no tekewe long sol na pen, nogat. Taim tudak i laik kamap, fama na hos i amamas long wokabaut i go bek long haus bilong kisim kaikai, na dring planti wara, na malolo gut.
Ol fama i mekim wok yet wantaim ol hos long brukim graun, ol bai tok, dispela pasin i gutpela moa, winim pasin bilong sindaun long trakta na harim pairap bilong en tasol. Fama i wok wantaim hos i no gat dispela kain pairap, olsem na ol samting i stap isi tasol, na em i pilim olsem em i stap long ples tru bilong em. Em inap lukim gut ol samting God i bin wokim, olsem pairap bilong ol pisin i painim kaikai long graun nau tasol hap ain i brukim; smel bilong gras em kol bilong nait i wasim; pairap bilong ais long graun taim ain i brukim graun long wanpela moningtaim i kol tru—em ol liklik samting fama i no save lukim na harim taim trakta i pairap strong long yau bilong em.
Tru, trakta inap wok 24 aua long olgeta de. Em wanpela samting hos i no inap mekim. Na tru, trakta inap brukim bikpela hap graun na i no gat bikpela wok long lukautim trakta. Tasol trakta i no inap kamapim wanpela gutpela samting—em wanpela naispela liklik pikinini hos—em wanpela samting i mekim na man i amamas long wok wantaim ol hos. Na man i holim stia em inap amamas long “toktok” wantaim ol hos bilong em taim ol i wok wantaim. Yau bilong hos bai sanap stret olsem em i harim olgeta tok. Na taim hos i bihainim tok, em rot bilong en long bekim tok.
Ol fama i mas wok strong na sampela taim ol inap les long wok bilong ol. Tasol ol fama i bihainim yet pasin bilong ol man bilong bipo na mekim wok long ol hos bilong brukim graun, amamas bilong ol i bikpela—ol i wok wantaim ol dispela animal i gat strongpela masol na ol i save wok strong—em wanpela animal God i bin wokim.
[Piksa long pes 26]
Hos inap winim trakta